Bij de NOS liggen
koningin voor het
paus en
grijpen
Sublieme
slechte Monoloog
...en gisteren
toegelicht
programma
Omroepmedewerkers tegen verdwijnen van 'Rooie Oortjes'
haar zesde
Wat helpt
al jaren
hi) hoest
man af
r 'n Philips Hoogtezon
zoi'gt o.a. voor weerstand
BELANGRIJKE BIOGRAEIEN
Zsa Zsa Gabor wil van
(gji^tóasr..
DONDERDAG 22 JANUARI 1976
HILVERSUM Éénenzestig me
dewerkers uit de informatieve sec
tor van de omroepen VARA, KRO,
NCRV. VPRO en de NOS hebben
gisteren in 'n open brief aan de NOS
en alle omroepen geprotesteerd te
gen het verdwijnen van het VARA-
radioprogramma "Rooie Oortjes".
Het college van programma-leiders,
waarin de NOS en andere omroepen
zitting hebben, heeft vorige week de
VARA geadviseerd het programma
te stoppen. In eerste instantie heeft
de VARA-leiding daaraan gehoor ge
geven.
In 'Rooie Oortjes" werden pro
gramma's van alle omroeporganisa
ties kritisch besproken en dikwijls
geridiculiseerd. Het college is van
mening, dat de klacht van de TROS-
vertegenwoordiger, die zich beriep
op het auteursrecht dat ook pro
grammafragmenten dekt, gerecht
vaardigd is.
De 61 programmamedewerkers zijn
van mening dat "het effect van
de interpretatie van het auteurs-
LOS ANGELES iCalifornië
Filmactrice Zsa Zsa Gabor heeft
een echtscheidingsprocedure op
gang gebracht tegen haar zesde
echtgenoot, uitvinder Jack Ryan.
Hij heeft haar Rolls Royce uit el
kaar gehaald en niet weer in me
kaar gezet, zegt ze.
De nu 55-jarige miss Gabor ver-
recht waaraan het college vasthoudt
vergelijkbaar is met preventieve cen
suur". Zij zijn van mening, dat cite
ren van programma's niet onder
auteursrechten valt. Voor de VARA
ondertekenden onder meer Hans Ja
cobs en Johan van Minnen, voor de
KRO Ben Wamelink en Frans Stul-
tiens, voor de NCRV Noortje van
Oostveen, en Chris van Leeuwen,
wijt haar vijf jaar jongere man en
uitvinder van de barbiepop ook, dat
hij haar als huwelijksgeschenk een
nachtclub in haar dure huis in Bel-
air had beloofd, maar de belofte
nooit tenvolle is nagekomen.
Zsa Zsa Gabor heeft de recht
bank verzocht haar man op te
voor de VPRO Netty Rosenveld en
Leu Kool en voor de NOS Henk
Lichtenveld.
Voordat de brief uitging had de
VARA-leiding reeds besloten, de
problematiek die heeft geleid tot het
verdwijnen van "Rooie Oortjes", nog
eens op juridische en morele gronden
te bestuderen.
Zsa Zsa Gabor
dragen de rommel die is gemaakt
bij de bouw van de halfafgemaakte
nachtclub, op te ruimen. Dat gaat
'm volgens haar 50.000 dollar kos
ten.
Verder eist miss Gabor dat Jack
Ryan wordt opgedragen haar Rolls
Royce weer te monteren en haar
"redelijke alimentatie" uit te ke-
Onder de vorige echtgenoten van
miss Gabor waren hotelmiljonair
Conrad Hilton en wijlen filmacteur
George Sanders.
Stuff tot nadenken was de naam
van een programma over verdoven
de middelen dat de Evange
lische Omroep gisteren vertoonde.
Om mear te beginnen met de po
sitieve kanten van de reportage: dat
waren in grote lijnen de verhalen die
enkele ex-druggebruikers vertelden.
Zij waren verslaafd geweest aan
hard-drugs en dat is geen lolletje.
Wat zij daarover te melden hadden,
klonk tamelijk authentiek.
Maar. daar bleef het natuurlijk niet
bij. Want de vragen "hoe komt dat
nou?" en "hoe moet het nu ver
der?" lopen bij de EO natuurlijk uit
op antwoorden in de trant van: al
uw problemen worden opgelost als
u zich tot de Here Jezus wendt. De
Amsterdamse rechercheur Stam
ging wat dat betreft zeer ver. Van al
les haalde hij erbij, Chili, Portugal,
Spanje, en de inflatie in eigen land,
maar het kwam er toch op neer dat
wij nu met die narcotica-problemen
zitten omdat we "geen christelijke
natie" meer vormen.
"Op de knietjes" was zijn advies,
dan is er nog hoop voor ons. "De He-
re Jezus, dat is eigenlijk de enige
oplossing", zei een ex-verslaafde.
Met alle respect voor andermans
overtuiging, moet het me toch van
het hart dat Je het groeiende legioen
van junky's (dat zijn zieke mensen.
I>0\1>LKI).VG 22 JANAURI
Hilversum I
NCRV: 18.00 (S) Tijd vrij voor mu
ziek in vrije tijd. 18.30 Nieuws. 18.41
Wereldpanorama. 18.53 De Kerk van
daag. 19.10 (S) Leger des Heilskwar-
tier. 19 25 (S) De wereld zingt Gods
lof. 20.05 (Sj Scliuttersweg 8. 22.25
(S) Avondoverdenking. 22.30 Nieuws.
22.40 (S) Hier en nu, aansl. politiek
weekoverzicht. 23.00<S) Stairway to the
stars. 23 55-24 00 Nieuws
Hilversum II
AVRO: 1800 Nieuws. 18.11 Radio-
Journaal P P 18 20 Uitz. van de CPN."
IKON: 18.30 Kleur. AVRO: 19.00 (S)
Hoogtepunten van operettes uit de 20er
en 30er jaren 20 00 Nieuws 20.05 Ra-
oiojournaal. 20 10 Programmaoverzicht.
20 15 (S) Orkest met koor en piano.
21.38 (S) Omroeporkest. 22.00 (Si De
baron in de hel. hoorspel. NOS: 23 00
Met het oog op morgen. 23.55-24 00
Hilversum III
NOS: 18.03 De vakaturebank. 18.10
(S) NOS-maal. TROS: 19.02. (S) Pos
ter. 20.02 Ferry Maat. 21.02 Luister
uit 22.02 (S) Als dat zou kunnen.
23.02 (S) Sesjun 0.02 (S) Hugo van
Gelderen 1.02-7.02 (S) Nachtwacht.
VRIJDAG 28 JANUARI
KRO: 7 00 Nieuws. 7.02 Het. levende
woord. 7.06 (S) Muziek en informatie,
met om 7.30 Nieuws. 8.30 Nieuws. 8 36
Gym. v. d huisvrouw NOS: 8 45 Spie
gel van Belgie. KRO: 9.15 (S) Lichte
muziek en informatie met om 10 30
Nieuws 12.00 (S) Gevarieerd program
ma. (12 26 Med. 12.30 Nieuws). 14 00
(S) Gev progr. met om 15.30 Nws.
16 00 (S) Spreekuur 17.00 (S) Voor
de kinderen. 17 30 Nieuws. 17.33 (S)
Echo mag.
Hilversum II
NCRV: 7 00 Nieuws 7.11 Gym. 7 20
Te deum l«ana.mu>a 7.J4 VmgerwiJ-
patiénten dus) niet het bos kunt in
sturen met uitsluitend deze blijde
boodschap. En dan nog dit: de stel
ling dat het gebruik van enft-drugs.
zoals hasjiesj, vrijwel onveranderlijk
leidt tot gebruik van hard-drues.
werd ook nu weer diverse malen ge
poneerd. Dat is een onbewezen be
wering, dat is uit talloze onderzoeken
gebleken. Op deze manier wordt al
leen maar paniek gezaaid op een
terrein waar zakelijke, nuchte
re voorlichting keihard nodig is. Je
zou wensen dat ze daar ook bij de
Evangelische Omroep eens over wil
len nadenken.
Er is nog maar weinig ruimte
over om wat prijzende woorden te
wijden aan de uitmuntende film die
Lode wijk de Boer in opdracht van
de NOS schreef en regisseerde. "De
watergeus" was een ogenschijnlijk
vrolijk verhaal over twee randfigu
ren, met racisme en vooroordelen als
thema. Niet zo'n guitig onderwerp,
maar door de knappe manier waar
op De Boer wat hij wilde zeggen
had verwerkt, was het toch ren
uiterst amusant geheel. Prima ac
teurs, uitstekende locaties, zeer veel
vaart, lachen, maar toch een
"boodschap". Wat willen we nog
meer?
GERARD PAQUES
zing. 8.00 Nieuws. 8.11 Hier en Nu.
8.25 Van rozegeur en prikkeldraad.
NOS: 9.00 Close-Up. 9.35 Waterstan-
den.9.4o Schoolradio. 10.00 Pedagogi
sche rubriek 10.15 De taal in Je hand.
10 30 Eurolight. 11.00 Nieuws. 11.03
Meer over minder. 12.30 Toerismo
Overheidsvoorlichting: 12.49 uitzen
ding voor de landbouw NOS: 13 00
Nieuws. NCRV: 13.11 Hier en Nu. NOS:
Vonken onder de as. 12.45 Onder de
Groene Linde 14.00 Orkest en fluit.
15.00 Zoeklicht op Nederland (16 00
Nieuws). 16.30 Kijk op buitenland.
VPRO: 17.00 VPRO-VnJdag. 17 45
Symbiose VPRO: 17.55 Med.
EO: 7.02 (S) GospeLaound8.03 iS)
Tijdsein 9 03 (S) De muzikale fruit
mand 10.03 (S) Te elfder ure. TROS:
11.03 (S) Drie draait op verzoek. 12 03
(S) De Nederlandstalige top-10 en
kwiswijs NCRV: 13 30 (S) Pop-kon-
takt. NOS: (S) Nationale hitparade
Hilversum IV
NOS: 7.00 Nieuws. 7 02 (S) Vroeg-
klasstek. 9 00 Nieuws. 9.02 (S) Stof dei-
eeuwen 10 30 (S) Vocalise 12.00 <S)
Uit eigen produktle: kamermuz. EO:
13.00 (S) KlankspiegelEcho concert-
gebeuren uit heden en verleden. 14,00
Nieuws 14 02 (S) Klankbord. 14.20 (S)
Sefer t'hillim. progr rondom de psal
men 14 45 (S) Woord der waarheid.
VPRO: 15 00-17 00 (S) Muziek op vier:
nieuwe stromingen In jazz blues en de
experimentele en modern-klassieke mu
Hockey Het Nederlands zaal
hockeyteam heeft gisteren in Den
Bosch met 6-5 gewonnen van Bel
gie. Bij rust leidde Nederland met
3-2.
Op het moment dat Ford wel of
niet herkozen wordt tot president
van de Verenigde Staten, dat
Brezjnev door zijn partij wordt
afgeserveerd, dat paus Paulus het
Vatikaan voorgoed ontstijgt, konin
gin Juliana afstand doet van de
troon of dat Wiegel premier wordt,
moet Nahuisen een panklaar filmpje
uit het rek kunnen pakken, een
filmpje dat in tien, vijftien minuten
een zo volledig en zo objectief mo
gelijk portret van de figuur in kwes
tie oplevert.
Nohuisens afdeling behoort tot „de
Dienst Televisieprogramma's van de
NOS, maar er is in de loop der tijd
een soort ongeschreven overeen
komst ontstaan dat iedere zendge
machtigde <in Hilversum heet dat
•zo treffend „de gezamenlijkheid")
gebruik kan maken van het
beschikbare materiaal. Er is een
continu overleg met de werkgroep
actualiteiten en tegenwoordig ook
met de werkgroep kunst-drama
Nahuisen: „Wel moet ik zeggen dat
we met belangrijke personen op het
gebied van cultuur en amusement
Rog in een beginstadium zijn. Als Je
me nu vraagt een levensfilm van
Toon Hermans te draaien dan
kunnen we daar niet aan beant
woorden, tenminste nog niet".
De programma's die de afdeling
vandaag zó ver klaar heeft dat de
vanavond of morgen vertoond
kunnen worden betreffen vooral nog
slechts de grote dames en heren in
de top van hét Nederlandse en
internationale regeringsgebeuren
Daarnaast de hoogsten uit de
kerkelijke werelden, natuurlijk het
Huis van Oranje en tenslotte een
categorie diversen waarin bijvoor
beeld Luns, Wajdheim, Mansholt,
D— es sr. of Montgomery te vinden
zijn.
Nahuisen: „Als je niet oppast wordt
het een oeverloos karwei. Dan komt
iedereen voor een biografie in
aanmerking, krijg je een pakket
namen zo dik als het telefoonboek".
Is de voor de hand liggende vraag:
hoe wordt er geselecteerd en op
welke gronden?
Nahuisen: „Kort gezegd zijn er drie
criteria. Ten eerste, hoe belangrijk
is iemand naar mijn mening? Neem
de Finse president Kekkonen. Hij
zal de kijker nauwelijks aanspreken,
maar ik vind dat hij van grote
betekenis is geweest voor de
verhouding tussen Oost en West
Ten tweede, hoe belangrijk is
iemand naar de mening van de
werkgroep actualiteiten en ten
derde, hoe belangrijk is iemand in
de ogen van het publiek? hoe dat
laatste wordt gepeild? Daarvoor heb
je dat ongerijmde journalistieke
„Fingerspitzengefühl" of Je hebt het
£iet".
De voorraad programma's die
camei-a-klaar ligt is volgens Nahui
sen voldoende basis om direct te
kunnen inspelen op plotseling
brandend nationaal of internatio
naal nieuws „We zijn nu zover dat
we kunnen gaan uitbouwen. Ander
zijds dienen figuren als Ford steeds
weer vernieuwd te worden. Ja. ik
zeg Ford, want dat is een goed
voorbeeld. Het programma dat we
nu over hem hebben, eindigt met de
twee mislukte aanslagen op zijn
leven. Blijft hy persident en wordt
er verder geen aanslag meer
gepleegd, dan zullen we duidelijke
zwaartepunten moeten gaan verleg
gen. Een anderGolda Meir, da s
ook een goeie. Haar politieke rol
lijkt uitgespeeld. Haar programma
beschouwen we dan ook als af. Het
kan morgen veranderen en dan
kunnen we weer opnieuw beginnen.
Zekerheden op dit gebied heb je
vrijwel nooit. Een makker als
Montgomery die op het moment zegt
dat hij verder alleen zijn eigen
leven wil leiden en zich met niets of
niemand meer wil bemoeien, vormt
een uitzondering".
Werkwijze
De schematische werkwijze van
Nahuisen, regisseur Loek Dirkse en
cutter Nico de Jonge (een voor dit
werk speciaal geformeerd drietal).
„Op basis van archieven begin ik
met het schrijven van een verhaal
zoals ik dat ook voor een krant zou
doen", zegt Nahuisen. „Dat verhaal
gaat naar Loek Dirkse. Die duikt in
het filmarchief, kijkt wat ze bij
Polygoon hebben, bij de Rijksvoor
lichtingsdienst, bij filmdiensten van
ambassades, enzovoort. Hij kent alle
sluipwegen, dus geen probleem. De
stukken film die we in gezamenlijk
overleg kiezen worden gekopieerd,
dan wordt er een grof-montage
gemaakt, het verkregen geheel is
altijd te lang. film inkorten, de in
middels geschreven tekst inkorten,
tekst en beeld combineren dat de kij
ker het programma ook nog volgen
kan als hy tussen de bedrijven door
even de keukendeur opendoet om de
kat binnen te laten, de man of vrouw
zoeken die het beste de tekst kan in
spreken, passende muziek kiezen,
eind-montage en klaar. Tenminste,
voor zo lang als het duurt
We zien het president Ford-program
ma op de monitor. Een kleine
twintig minuten, het einde is
duidelijk „open". „Zullen we er nog
een draaien?", vraagt Nahuisen. Het
wordt de bio van paus Paulus,
omdat ons voorstel om het
programma over koningin Juliana te
draaien te veel tyd zou kosten.
Nahuisen: „Normaal kunnen we niet
verder gaan dan de lengte die we
nu aan Ford hebben toegemeten.
Dat geldt uiteraard niet voor het
Koninklijk Huis. De leden daarvan
krijgen veel langer".
FRANS HOPPEL
Op 3 Januari, toen de klassieke
muziekzender Hilversum 4 zes da
gen in de lucht was, had circa 21
procent van de Nederlandse bevol
king wel eens op deze zender af
gestemd. Dit staat in een rapport van
de afdeling kijk- en luisteronder
zoek van de NOS. die op deze da
tum bijna 400 personen van vijftien
jaar en ouder ondervroeg.
Van hen noemde 56 procent het
klassieke programma tamelijk tot
zeer goed. 9 procent vond het tame
lijk tot zeer slecht, 15 procent vond
het goed noch slecht en 20 procent
wist het niet.
De NOS-radio zendt morgen van
09.00 tot 09.35 uur via Hilver
sum 2 de eerste van een serie por
tretten uit van bekende Nederland
se artiesten. De eerste aflevering is
gewijd aan Johnny Kraaykamp.
Later volgen uitzendingen over Ge
rard Cox en Frans Halsema. De in
terviews voor deze reeks werden ge
maakt door Alice Oppenheim.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Vroeger sprak men bij de Nederlandse Omroepstichting over de af
deling necrologieën". Nu is het de „afdeling biografieën". Verklaring
„Herhaaldelijk bleek dat mensen ook nog belangrijk kunnen zijn
als ze leven", zegt Bob Nahuisen, de eerste en voorlopig enige bio
graaf in vaste dienst van de NOS. met veel gevoel voor achteloze
logica. „Daarbij heeft het woord necrologie een enge klank. Zo van:
als je bij de NOS in de la komt. dan weten die jongens meer van je
dan je eigen dokter je heeft willen vertellen".
Bob Nahuizen (52), ex-journalist hij ivas precies vijfentwintig jaar
werkzaam bij een voorheen landelijk dagblad), heeft nu ruim drie
jaar de voorbereiding en eindredaktie iii handen van de door de NOS
te verzorgen biografische programma's. Daarbij horen ook de zoge
naamde situatiebiogrfieen; hoe ontstond alle ellende in Vietnam,
Angola of Noord-Ierland?
Op het moment dat Ford wel of
niet herkozen wordt tot president
van de Verenigde Staten, dat
Brezjnev door zijn partij wordt
afgeserveerd, dat paus Paulus het
Vatikaan voorgoed ontstijgt, konin
gin Juliana afstand cLoet van de
troon of dat Wiegel premier wordt,
moet Nahuisen een panklaar filmpje
uit het rek kunnen pakken, een
filmpje dat in tien, vijftien minuten
een zo volledig en zo objectief mo
gelijk portret van de figuur in kwes
tie oplevert.
Nohuisens afdeling behoort tot „de
Dienst Televisieprogramma's van de
NOS, maar er is in de loop der tijd
een soort ongeschreven overeen
komst ontstaan dat iedere zendge
machtigde (in Hilversum heet dat
v.o treffend „de gezamenlijkheid")
gebruik kan maken van het
beschikbare materiaal. Er is een
continu overleg met de werkgroep
actualiteiten en tegenwoordig ook
met de werkgroep kunst-drama
Nahuisen: „Wel moet ik zeggen dat
we met belangrijke personen op het
gebied van cultuur en amusement
nog in een beginstadium zijn. Als Je
me nu vraagt een levensfilm van
Toon Hermans te draaien dan
kunnen we daar niet aan beant
woorden. tenminste nog niet".
De programma's die de afdeling
vandaag zó ver klaar heeft dat de
vanavond of "morgen vertoond
kunnen worden betreffen vooral nog
slechts de grote dames en heren in
de top van hét Nederlandse en
internationale reeerinasgebeuren
gepleegd, dan zullen we duidelijke
zwaartepunten moeten gaan verleg
gen. Een ander... Golda Meir, das
ook een goeie. Haar politieke rol
lijkt uitgespeeld. Haar programma
beschouwen we dan ook als af. Het
kan morgen veranderen en dan
kunnen we weer opnieuw beginnen.
Zekerheden op dit gebied heb je
vrijwel nooit. Een makker als
Montgomery die op het moment zegt
dat hij verder alleen zijn eigen
leven wil leiden en zich met niets of
niemand meer wil bemoeien, vormt
een uitzondering".
Werkwijze
De schematische werkwijze van
Nahuisen, regisseur Loek Dirkse en
cutter Nico de Jonge (een voor dit
werk speciaal geformeerd drietal).
„Op basis van archieven begin ik
met het schrijven van een verhaal
zoals ik dat ook voor een krant zou
doen", zegt Nahuisen. „Dat verhaal
gaat naar Loek Dirkse. Die duikt in
het filmarchief, kijkt wat ze bij
Polygoon hebben, bij de Rijksvoor
lichtingsdienst, bij filmdiensten van
ambassades, enzovoort. Hij kent alle
sluipwegen, dus geen probleem. De
stukken film die we in gezamenlijk
overleg kiezen worden gekopieerd,
dan wordt er een grof-montage
gemaakt, het verkregen geheel is
altijd te lang. film inkorten, de in
middels geschreven tekst inkorten,
tekst en beeld combineren dat de kij
ker het programma ook nog volgen
kan als hy tussen de bedrijven door
even de keukendeur opendoet om de
"Iiij maakte m"n Rolls Royce kapot
NEDERLAND I
lg.45 Toeristische tips (NOS)
1S.55 Journaal (NOS)
19.05 Laurel en Hardy (VPRO)
19.25 Landgenoten (VPRO)
19.40 Zendtijd van het Simplistisch Verbond (VPRO)
19.55 All in the Family (VPRO)
20.20 Droomland (VPRO)
2100 Herenleed (VPRO)
21.35 Journaal (NOS)
21.50 Metropolis, speelfilm uit 1926 (VPRO)
£3.15 Journaal (NOS)
NFDERLAND II
IK 45 Paulus de boskabouter (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Pipo en de lachplaneet (VARA)
19.30 Horen. zien. zwijgen (VARA)
20.00 Journaal (NOS)
20.25 Achter het nieuws (VARA)
:.C.40 De Pallisers (VARA)
21.35 De Ombudsman (VARA)
22 00 Ieder zijn deel (VARA)
"'£.30 Achter het nieuws (VARA)
23.05 Van meisjes, gedicht (VARA)
23.06 Den Haag vandaag (NOS)
23.21 Journaal (NOS)
„Droomland, aflevering twee" is om 20.20 uur via Nederland I
gewijd aan „Actualiteit als amusement"VPRO's Pieter Ver
hoef f en Cherry Duyns (de samenstellers) brengen een vraag
gesprek met de Duitse medium-deskundige Benward Wem-
ber, die onlangs, na langdurig onderzoek, een geruchtmakend
tv-progravnna maakte over de wijze waarop Duitse actuali
teitenrubrieken worden samengesteld en hoe die samenstel
ling zijn uitwerking heeft op de kijker.
Fritz Lang's „Metropolis", nu precies een halve eeuw oud.
geldt al sinds lang als één van de imposantste films uit de
jaren twintig. In die. uiteraard „stomme", bloeitijd van de
expressionistische film iJi Duitsland, icas deze science-fic-
tion-achtige produktie tevens een politiek en maatschappe
lijk manifest in de strijd tussen arbeiders en iverkgevers. Thea
von Harbou, toen Lang s echtgenoteschreef de roman, waar-
naar Metropolisgestalte kreeg in een niassale opzet, die
herinnert aan de latere gigantische manifestaties van de
nazi's. Het verhal over een robot, die in een toekomstige fa
brieksstad als een soort rattevanger van Hameien de arbei
ders ophitst tot een opstand, die tot hun ondergang leidt,
werd niet door iedereen in dank afgenomen. H. G Wells, de
Britse Jules Verne van The shape of things to come", vond
het zelfs de onzinnigste affaire, die hij ooit omder ogen had
gehad. De VPRO-tv zendt dez oude UFA-produktie
vanavond om 21.50 uur via Nederland I uit.
„Achter het Nieuws" van de VARA zal vanavond aandacht
besteden aan de milieuproblematiek. Hiervoor icerden repor
tages gemaakt in Sas van Gent waar de bevolking vooral tij
dens de bietencampagne veel hinder ondervindt van de sui
kerfabriek en rondom het vliegveld Welschap bij Eindhoven,
n-aar geluidsoverlast bestaat. Er wordt ook een film over de
economische en militaire situatie in Angola uitgezonden. De
korte aflevering van „Achter het Nieuws" wordt geheel gewijd
aan de toestand in Libanon.
LEIDEN Even brak het angst
zweet me uit. Teiugdenkend aan
een zondagmiddag J.l bijgewoon
de filmvoorstelling, waar het pu
bliek zijn gedachten voortdurend
in éénlettergrepige woorden ven
tileerde, realiseerde ik me plot
seling. dat dit ook in het LAK-
theater zou kunnen gebeuren.
Voor een bijna uitverkocht LAK-
theater stond Peter Oosthoek, die
trachtte Harold Pinter's „Mono
loog" in 'n vertaling van Hans Ro-
duin aan 't publiek door te geven.
Gelukkig beschikte het publiek in
het theater aan het Levendaal
over genoeg luisterdiscipline en
wist het zonder merkbaar gerucht
de gevoelens van onvrede te ka
naliseren. Dat is het voordeel,
wanneer belangstelling voor toneel
selectief werkt. Harold Pinter, die
een dramatische vorming genoot
aan de 'Royal Academy of Dra
matic Art' en van wie iedereen
"The Birthday Party'. The Night
School' en The Caretaker' kent,
heeft men het oorspronkelijk als
televisiespel bedoelde stuk 'Mono
loog' zichzelf gedegradeerd tot een
auteur van 'Droomland-lectuur'.
het intellectuele en sportieve, dat
de hoofdpersoon gemeen zou moe
ten hebben met de gesprekspart
ner kent nergens in het stuk een
dramatische basis, waarop per
soonsontwikkeling kan worden ge
bouwd. Een ergerlijke artistieke
mislukking, die men zo snel mo
gelijk uit de gedachten moet ban
nen. Oosthoek is in dit kader
niet verantwoordelijk voor het
verbaal gegeven, maar wel voor
de repertoirekeuze. Volstrekt hier
mee in tegenstelling was het door
Jacques Commandeur gespeelde
'Keefman' van Jan Arends. Su
blieme bundeling van intrigerende
spelontwikkeling en een feilloze
interpretatie. Auteur Arends be
zocht 'n rooms-katholieke Jon
ge nsinternaat, wilde acteur wor
den en bracht het aanvankelijk
tot huisknecht. Als criitcus ben Je
dan genegd te veronderstellen, dat
Je als auteur dan wel verplicht
bent een goed stuk proza af t«
leveren. Arends. geeft een maca
ber trefzekere sfeertekening van
het diepste innerlijk van een psy
chiatrische inrichting. Waarschijn
lijk was hij daartoe in staat, om
dat hij zelf jaren in psychiatri
sche inrichtingen heeft doorge
bracht. Enige autobiografische ge
gevens zijn zonder enige twijfel
door Arends in "Keefman" ver
werkt. Wat Jacques Commandeur
vervolgens met de tekst doet
grenst aan het absurde. En zo
heeft Arends het precies bedoeld.
Ik vermoed, dat. slechts Joop Ad
miraal hem hier zou kunnen over
troeven. Die heeft nog iets meer
expressie. Als toeschouwer kun
je Je waardering op drie manie
ren uiten, het ordinaire 'boe-ge
roep' even guiten beschouwing ge
laten. Je kunt niet applaudiseren,
dat wèl doen en een staande
ovatie brengen. Automatisch
haast koos ik voor het laatste.
A C. KOEKEBAKKER JR.
