Over Franco's hulp aan de
Joden maar weinig bekend
De troonrede van koning Joop de Vaderlijke
Het overlijden van de Chinese premier Tsjoe En-lai heeft,
zoals zonder veel moeite voorspeld had kunnen worden,
over de gehele wereld aanleiding gegeven tot al of niet ge
meende uitingen van droefenis. Maar ook in het tweede
geval zijn alleen-maar-woorden-van-respect begrijpelijk.
Want het is nu eenmaal niet gebruikelijk bij het heengaan
van wie dan ook zijn of haar minder gunstige kwaliteiten
te vermelden. De Romeinen zeiden al: de mortuis nil nisi
bene, over de doden niets dan goeds- Voorts behoort het,
als het om politici gaat, tot het diplomatieke ritueel op zijn
minst van „beleefde rouw" te doen blijken. En in de derde
plaats is het uit economische overwegingen verstandig een
land als China niet tegen zich in het harnas te jagen.
Onder het toeziend oog van de Chinese ambassadeur in Den
Haag tekent minister Van der Stoel in de Chinese ambassade
het condoléance-register ter gelegenheid van het overlijden va/n
premier Tsjoe En-lai.
m DONDERDAG 15 JANUARI 1976
I Om deze en mogelijk nog meer r*e-
denen is dan ook niemand op de
gedachte gekomen aan het feit te
herinneren, dat deze "uiterst be
gaafde. bekwame en veelzijdige
diplomaat" (Van der Stoel), deze
"grote onderhandelaar en zeer
ontwikkelde man van hoge intel-
1 ligentie" (oud premier Heath van
Engeland) om van andere lof
uitingen nog maar te zwijgen
1 door zijn positie in de voorste ge
lederen van de Chinese revolutie
mede verantwoordelijk is geweest
voor de dood van tientallen mil
joenen tegenstanders.
Zo iets zeg Je nu eenmaal niet op
iemands begrafenis en ik heb er
dan ook wel begrip voor. dat po
litici zich beperkt hebben tot het
opsommen van 's mans goede ei
genschappen. Het gaat mij ech
ter niet om Tsjoe En-lai, maar
om het hoogst onwellevende, om
niet te zeggen onbeschofte gedrag
van de Nederlandse regering bij
het overlijden van het Spaanse
staatshoofd Franco. Mijn vorig
I artikel (11 december) eindigde
ik met een citaat uit "Elseviers
4 Magazine", waarin ernstig be
treurd werd, dat minister-presi
dent Den Uyl verzuimd had zijn
opwachting te maken bij de
Spaanse ambassadeur en dat aan»
het gebouw van het ministerie
IIvan Buitenlands* Zaken op het
Plein de vlag niet halfstok was
gehangen. Zowel de premier als
minister Van der Stoel waren in
gebreke gebleven in het nako
men van diplomatieke gebruiken,
die, zoals "Elsevier" terecht
schreef, "weinig of niets te ma-
I ken hebben met de achting die
men kan opbrengen voor een na-
I tie waarmee men diplomatieke
betrekkingen onderhoudt".
Daarbij komt, dat al sinds 1970 in
welingelichte kringen bekend is,
I dat de Spaanse dictator in de
i Tweede Wereldoorlog zeer veel
I voor de Joden in Duitsland en
Oost-Europa had gedaan. Vol-
ra gens een artikel van drs. H. van
Praag in de Tel. redde hij, door
Joden tot Spanjaarden te verkla
ag ren en hun Spaanse passen te
3^ verstrekken, bijna honderddui-
zend Joden uit de klauwen van
de nazi's.
„Spanjaarden"
I In een recent artikel in het Ameri
kaanse blad "Human Events" CUn-
i told story of how. Franco aided
German Jews") komt rabbijn dr.
Chaim U. Lipschitz op grond van
Door
C. J. Rotteveel
persoonlijke onderzoekingen tot
'n soortgelijke onthullende conclu
sie, al ligt zijn aantal wat lager.
Maar het staat naar zijn mening
"onomstotelijk vast", dat generaal
Francisco Franco wist te voorko
men, dat "tenminste 60.000 Joden
door de nazi's werden afgeslacht".
De rabbijn vertelt, dat Franco
Sefardische Joden, wier voorouders
vier eeuwen(l) geleden voor de in
quisitie naar het buitenland, o.a.
Roemenië, waren gevlucht, alsnog
tot "Spanjaarden" verklaarde en
hen zelfs uit Bergen-Belsen wist
los te krijgen. Toen die Joden in
Spanje aankwamen en van al hun
bezittingen beroofd bleken te zijn,
stuurde Frranco een boze brief
naar Berlijn met de eis, dat die
bezittingen direct moesten worden
nagezonden. De nazi's waren ra
zend, maar het gebeurde zoals
Franco geëist had.
Franco, aldus Lipsohitz, stuurde op
zeker ogenblik een nota naar Ber
lijn met de waarschuwing, dat hij,
als de Duitsers niet zouden toe
geven aan zijn eis de "Spaanse"
Joden te laten gaan, alsnog zou
overwegen of hij wel neutraal
zou blijven in de oorlog tegen de
geallieerden. Hij had daarmee een
sterk wapen in handen en maakte
er ook gebruik van waardoor
tenminste 60.000 Joden via Spanje
naar de Verenigde Staten en Zuid-
Amerika konden vertrekken.
Twee vragen liggen voor de hand:
wie is die rabbijn Lipschitz en
waarom is dit nooit eerder bekend
geworden? Welnu, dr. Lipschitz
is "vice president of research"
(neemt dus een leidende positie in
op het terrein van - geschiedkun
dig - onderzoek) aan de "Yeshiva
Torah Vodaath and Mesivta", het
grootste orthodox-Joodse oplei
dingsinstituut ter wereld en hij is
bezig een boek te schrijven over
"Franco en de Joden". Hij was ook
de le rabbijn, die door de Spaan
se regering voor een bezoek aan
Madrid werd uitgenodigd. Toen hij
in 1970 op de Newyorkse luchtha
ven Kennedy International Air-
port op het vliegtuig wachtte dat
hem naar Spanje zou brengen,
overhandigde een delegatie van de
"Rabbinical Alliance of America"
een organisatie van zevenhonderd
orthodoxe rabbijnen over de gehele
Verenigde Staten, met een totaal
aantal kerkleden van meer dan
een miljoen hem een oude gewijde
wijnbeker om die uit dankbaarheid
aan Franco te overhandigen.
Lipschitz voegt daaraan toe: "Dat
deze dank zó laat kwam is niet al
leen aan de Joden te wijten, want
Franco had voordien aan zijn in
spanning om Joodse levens te red
den nooit enige rucbtbaareheid ge
geven of gegevens daaromtrent be
schikbaar gesteld. Door bemidde
ling van de Spaanse ambassade te
Washington werden die documen
ten mij ter beschikking gesteld".
Nor een facet
Hoe reageerde dr. Lipschitz op die
bewijsstukken? De rabbijn
schrijft daarover: "Zelfs op dit
ogenblik, nu ik het bewijsmate
riaal onder ogen gekregen heb en
de feiten via allerlei andere bron
nen heb kunnen controleren, kost
het mij moeite te aanvaarden, dat
dit dezelfde Francisco Franco is die
tientallen jaren lang door het
Joodse volk geschouwd werd als 'n
kwaadaardige antisemiet, die met
Adolf Hitler samenwerkte in diens
afzichtelijke "definitieve oplossing"
(Endlösung) van het Joodse
vraagstuk". Maar Lipschitz ont
dekte, dat Franco onvervaard de
woede van Hitler en de S.S. durfde
trotseren. Tot zover het artikel van
Lipschitz.
Er is intussen nog een ander facet
uit Franco's leven, waarover merk
waardig genoeg systematisch
wordt gezwegen. Had hij immers
de zijde van nazi-Duitsland geko
zen, dan zou de Middellandse Zee
een "binnenzee" voor Hitier en
zijn legers zijn geworden, om
dat Gibraltar dan in handen van
de "As" zou zijn gevallen. Maar
Franco bleef neutraal en spaarde,
zo doende, niet alleen het leven
van talloze Joden in die contreien,
maar ook dat van vele tienduizen
den geallieerde soldaten, die an
ders bij de herovering gevallen
zouden zijn.
Uit een en ander blijkt.dat Franco,
ondanks alle tekortkomingen van
zijn bewind die zeker niet gebaga
telliseerd mogen worden, zowel de
Joden als de strijdmacht der geal
lieerden onschatbare diensten
heeft bewezen.
Hoezeer onze economie verzwakt is,
werd dezer dagen duidelijk uit
twee gebeurtenissen: in een ra
dio-interview heeft premier Den
Uyl kortgeleden een langdurige pe
riode van versobering in het voor
uitzicht gesteld, en de leiders van
de negen allergrootste bedrijven in
Nederland hebben, in een brief aan
heit kabinet en aan de Tweede Ka
mer, grote zorg tot uiting ge
bracht over de stand en de voor
uitzichten van onze economie en
vooral over het slechte onderne
mingsklimaat. Die brief van de
negen is geen kleinigheid, want tot
nu toe lieten de zeer grote werkge
vers het antwoord op de aanhou
dende lastenverzwaring en op de
scheldkanonnades tegen de "uit
buiters" veelal aan anderen over.
Dat zij rju gezamenlijk hun eens
gezinde mening tot uiting hebben
gebracht, betekent dat de uiterste
grens is bereikt.
Wat de geruchtmakende uitla
tingen van premier Den Uyl aan
gaat, "wie zich wijsmaakt datde
gaat, "wie zich wijsmaakt dat de
premier per ongeluk een steek liet
vallen, onderschat hem geducht",
zoals mr. G. B. J. Hiltermann in
de Tel. opmerkte. Het zou
mij zelfs niet al te zeer verbazen
als de premier tot zijn aankondi
ging van besnoeiing of zelfs af
schaffing van kinderbijslag en
kinderaftrek (zogenaamd een be
spiegeling "met de benen op ta
fel") is geïnspireerd door de we
tenschap, dat de grote werkne
mers aan de bel zouden gaan
trekken. Chronisch volgden
de werkgevers op Den Uyl, maar
logisch is het juist andersom en
men dient niet te vergeten, dat
de premier uit hoofde van zijn
positie van tal van zaken en ont
wikkelingen vroegtijdig op de
hoogte zal zijn. Hoe dat zij, pre
mier Den Uyl laat thans hetzelf
de geluid horen dat de oppositie
voor zichzelf placht te reserve
ren. Om mr. Hiltermann nog
eens aan te halen: "De ervaren
en bekwame tacticus Den Uyl
was de oppositie weer eens een
slag voor".
Stomverbaasd
Vooral voor een figuur als de voor
zitter van de industriebond NVV,
Arie Groenevelt, die met zijn ha
telijke uitlatingen tegen de werk
gevers het ondernemingsklimaat
grondig verziekt heeft en door
minister Lubbers goed geacht
wordt voor honderdduizend werk
lozen, zal deze gang van zaken
zeer moeilijk te verteren zijn.
Maar dat heeft hij dan aan zirn-
zelf en aan zijn onbekookte uit
vallen te wijten. Zo had hij op
een congres van zyn bond gezegd,
dat hij in internationaal vak
bondsgezelschap de naam van
Philips in Tokio zo vaak in nega
tieve zin had horen noemen, "dat
het beschamend is te moeten ver
nemen hoe Philips elders in de
wereld opereert". Blijkbaar had
Arie zo weinig reden tot kritiek
op Philips in Nederland, dat nu
Philips - buiten - de - grenzen het
moest ontgelden.
Niet zo leuk voor Groenevelt was.
dat Philips deze beschuldiging
niet op zich heeft laten zitten. En
wat bleek? Dat het personeel van
De Japanse Dochteronderneming
van Philips stomverbaasd was
over de aantijgingen van Groe
nevelt. Het loon van iedere Pni-
lips-medewerker in het land van
de Rijzende Zon ligt namelijk ver
boven het gemiddelde loon en is
gelijk aan de salarissen, die Ja
pans allergrootste concerns uitke
ren. Voorts is de firma Philips in
Japan een van de weinige be
drijven, die de vijfdaagse werk
week volledig hebben ingevoerd,
betaalt zij tweemaal per jaar een
flinke bonus die dit jaar in totaal
bijna een half jaar loon be
draagt, en worden de pensioenen
van Philips tot de beste van Ja
pan gerekend. Hieruit en uit tal
van bijkomende gunstige maat
regelen blijkt, dat Groenevelt zo
maar wat kwaadaardige beschul
digingen had nagepraat zonder
op de hoogte te zijn van de wer
kelijke toestand.
Telt niet mee
Ondernemertje-pesten is natuurlijk
een gemakkelijke bezigheid, maar
die tijd lijkt nu wel voorbij. De
Nederlandse economie staat er, on
danks de enorme extra-baten uit
het aardgas, slecht voor. Nu zal
moeten blijken of met name fi
guren als Arie Groenevelt bereid
zijn een positieve bijdrage aan de
economie te leveren. En dat dit
dringend noodzakelijk is, blijkt o.m.
uit een artikel in het "Alg. Dag
blad", waarin een deskundige als
prof. dr. A. van Doorn de verwach
ting uitspreekt, dat de Verenigde
Staten. Japan en West-Duitsland
voorop zullen gaan lopen bij het
economisch herstel dat voor 1976
is voorspeld en dat Nederland, wat
het herstel van winsten en werk
gelegenheid betreft, waarschijnlijk
bij de achterblijvers zal horen. Op
vallend was, aldus de hoogleraar,
dat Nederland, in begin 1972 in
het rapport-Mansholt, als "gids
land" en dus als voorbeeld voor de
gehele wereld beschouwd, onlangs
bij de internationale conferentie
van Rambouillet zelfs niet eens om
advies werd gevraagd. Nederland,
voor opgeblazen lieden een "gids
land", telt in "de grote wereld"
helemaal niet meer mee.~
Margaretha van Oostenrijk, hertogin van Parma, was voor de eerste maal van 1555 tot 1568 land
voogdes over de Nederlanden- Zij werd geadviseerd door een niet-officieel lichaam bestaande
uit de beruchte kardinaal Granvelle, Barlaymont, waarschijnlijk de geestelijke vader van de
naam Geuzen, en de rechtsgeleerde Fries Viglius van Aytta de zgn. Achterraad. Ook onze
minister-president heeft een dergelijke achterraad, die hem persoonlijk met raad en daad ter
zijde staat. Daartoe behoort de Leidse hoogleraar in de openbare financiën, Kroonlid van de
S.E.R., prof. drs. Victor Halberstadt.
Halberstadt heeft ter gelegenheid
van het Congres ter ere van de
aftredende hoogleraar in het belas-
tingredht, de oud-mindster van
financiën, Hofstra op 18 december
een opmerkelijke rede gehouden, die
was voorbereid in samenwerking
met de vroegere medewerker van
de P.v.d.A.-Tweede Kamerfractie mr.
C. de Kam. Halberstadt kwam
tot een aantal belangrijke voorstel
len. Daarbij ging hij uit van
duidelijk socialistische vooropstellin
gen. Ik ga op Halberstadt in, omdat
een deel van zijn voorstellen is
terug te vinden in het radiointer
view voor de VPRO-microfoon van
drs. Den Uyl. En wie weet komen
we Halberstadts voorstellen nog wel
eens vaker tegen in officiële rege
ringsvoorstellen.
Onontkoombaar
Halberstadt is in de eerste plaats
van mening, dat verdere lastenstij
gingen onontkoombaar zijn. Zijns
inziens behoren de uitgaven in de
collectieve sector verder te stijgen.
Daarvan uitgaande wil hij een
„rechtvaardiger" lastenverdeling over
de diverse inkomensgroepen. De
huidige inkomstenbelasting in sa
menhang met de sociale verzeke-
ringspremies werkt zijns inziens niet
progressief maar proportioneel. De
inkomensverhoudingen worden er
niet meer door genivelleerd. Hij
stelt het aldus:
„Het is onze opvatting dat een
proportioneel stelsel, dat de relatieve
inkomenspositie van inkomenstrek
kers globaal ongewijzigd laat,
onaanvaardbaar moet worden geoor
deeld en strijdig met de uitgespro
ken intenties die wij met onze
inkomstenbelasting hebben".
Voorstellen
De concrete voorstellen van Halber
stadt en De Kam zijn de volgende
1. Het ten dele terugdraaien van
wat genoemd wordt ,4e verzelfstan
diging van het aandeel". Bedoeld
wordt om de winst van bijvoorbeeld
besloten vennootschappen met een
of een paar aandeelhouders niet bij
de vennootschap maar voor de
inkomstenbelasting bij de aandeel
houder te belasten. Voor vele
beurijven zal dat iedere mogelijk
heid tot uitbreiding uitsluiten om
over onaangenamere gevolgen maar
te zwijgen.
2. Het optrekken van het huurwaar
deforfait bij het eigen huis tot een
„normaal beleggingsresultaat". Dat
zou de schatkist een Jaaropbrengst
opleveren van 650 miljoen gulden.
3. De benzineaccijns willen zij niet
langer als kostenpost in aanmerking
genomen zien. In totaal zou dat 400
miljoen gulden per jaar opleveren.
4. Halberstadt en De Kam bepleiten
de invoering van een vermogens
winstbelasting. Over een in dat
geval noodzakelijke afschaffing van
de vermogensbelasting wordt niet
gesproken.
5. Aangezien ook de sociale premies
als belastingen worden ondervonden,
willen zij de inkomstenbelasting en
de premieheffing samenvoegen.
Huns inziens profiteren de hogere
inkomens teveel van de maximum
grenzen waaraan de heffing van
sociale premies is gekoppeld. Daar
om bepleiten zij de premie A.O.W.
enz. niet meer aftrekbaar te doen
zijn voor de loon- en inkomstenbe
lasting. Daartegenover willen zij de
uitkering belastingvrij maken. Bij
uitvoering van dit plan zullen, naar
ik aanneem, de belastingvrije voeten
voor 65-plussers worden verlaagd
De opbrengst van deze operatie
levert de schatkist de lieve som van
3950 miljoen gulden op.
6. Het bedrag van ruim twee miljard
gulden dat de investering-facilitei
ten voor het bedrijfsleven in de
inkomsten- en vennootschapsbelas
ting kost, zou volgens hen beter
kunnen worden gebruikt in de vorm
van gerichte investerings- en
loonkostensubsidies. Ongetwijfeld
vergroot dat de invloed van de
overheid op het bedrijfsleven of wat
daarvan nog over is. Nederland is
namelijk geen eiland in de wereld
en in Europa. Bedrijven kunnen
zich ook elders vestigen.
Door
Henk E. Koning,
lid Tweede Kanier
voor de VVD
7. Verder willen zij het ontgaan en
ontwijken dat is wat anders dan
fraude tegen gaan. Op zich is dat
Juist en begrijpelijk. Maar opnieuw
wordt vergeten dat ons land geen
eiland is. Ook in België is het
aangenaam wonen, zoals een toene
mend aantal Nederlanders vindt.
Vergeten wordt ook, dat in ons land
in vergelijking met de ons
omringende landen de belasting- en
premiedruk tot welhaast krankzinni
ge hoogten is gestegen. Die hoge
druk werkt door in de kostprijs van
onze producten waarmee we op de
wereldmarkten moeten concurreren
Zijn onze producten te duur, dan
leidt dat in ons land tot
werkloosheid. En nu heb ik het nog
maar niet over de hand over hand
toenemende belastingfraude. Dat is
een gevolg naar mijn mening van
de omstandigheden, dat onze
bevolking deze belasting- en premie
druk moe is geworden.
8. Tenslotte bepleiten Halberstadt en
De Karn de afschaffing van de
kinderaftrek met waar nodig
inkomensherverdelende compensaties
in de kinderbijslagsfeer. Daaruit
valt af te leiden, dat zij van mening
zijn, dat de kinderbijslagregeling
veranderd moet worden in een meer
herverdelende regeling. De opbrengst
voor de schatkist van de afschaffing
van de kinderaftrek wordt geraamd
op precies een miljard gulden.
Verlaging
De afschaffing van de kinderbijslag,
van de automatische koppeling aan
het vroeger genoten inkomen van
sociale uitkeringen en de bezuinigin
gen in de gezondheidssector beteke
nen een verlaging van de sociale
premiedruk. Htet geld zal naar alle
waarschijnlijkheid gebruikt worden
voor nieuwe sociale voorzieningen
als de Algemene Arbeidsongeschikt
heids Verzekering.
De afschaffing van de kinderbijslag
zal op de begroting voor sociale
zaken een vermindering van de
overheidsuitgaven te zien geven van
enige honderden miljoenen. Daar
naast zal ongetwijfeld de ook plaats
vindende afschaffing van de kind^-
toelage voor ambtenaren een
besparing opleveren van naar
schatting 250 miljoen gulden.
Het geheel van de plannen
overziende, komen zij in feite neer
op bezuinigingen buiten de over
heidssfeer. De bezuinigingen die
daar plaats vinden, betreffen geen
overheidstaken doch uitsluitend
verlaging van de salarisinkomsten
van ambtenaren met kinderen.
Verder houden ze een enorme
belastingverhoging in van rond de
vijf miljard gulden.
Actieve gedeelte
Die belastingverhoging komt vooral
te drukken op het actieve gedeelte
van de bevolking. Iemand met een
inkomen van 25.000 gulden bruto zal
zonder verdere aanpassingsmaatre
gelen er meer dan 3000 gulden op
achteruit gaan. Een man of vrouw
met een bruto-inkomen van 40.000
gulden, dat nog volop tot de
middeninkomens behoort, gaat er
met twee kinderen ruim 4000 gulden
op achteruit.
Het is zonder meer duidelijik, dat
geweldige looneisec het gevolg
zullen zijn. Niemand kan immers
deze inkomensachteruitgang verdra
gen. De inflatie zal aanzienlijk
worden aangezwengeld. Ons export
product wordt veel te duur Verdere
werkloosheid is het onvermijdelijk
gevolg van een en ander. En dat
alles omdat Den Uyl een verdere
6tijging van de overheidsuitgaven en
een verdergaande inkomensnivelle
ring. die bij ons toch al verder is
voortgeschreden dan in het buiten
land, met Halberstadt en De Kam
kennelijk belangrijker vindt dan de
bestrijding van de inflatie en de
werkloosheid. Want ondanks andere
beweringen van de minister-presi
dent is deze gevolgtrekking onont
koombaar.
De K.VP.-er Andriessen heeft de
plannen van de minister-president
een miskleun genoemd. Hij zal
daarbij niet alleen op de presentatie
hebben gedoeld. Andriessen heeft
gelijk. In de eerste plaats heeft zijn
motie bij de algemene beschouwin
gen de bedoeling gehad op
overheidstaken te bezuinigen, niet
op de salarissen van ambtenaren
met kinderen. Een belastingverzwa
ring is ook iets waaraan hij niet
graag denkt met de verkiezingen
van 1977 in het vooruitzicht.
Bovendien, de verzwaring is uitzon
derlijk hoog. Maar wat hem het
meest zal hebben gestoken, is de
onverwachte aanval op het kind van
de vroegere K.VP.-leider, de
geduchte Romme. Dat kind Is de
kinderbijslag, troetelkind van de
katholieken met nog steeds kinder
rijke gezinnen hoewel afnemend in
aantal. De K. V. P. kan zich politiek
een zo rigoreuze aanval op do
kinderbijslag niet veroorloven. En
Den Uyl heeft dat kunnen weten.
Hij zal het geweten hebben. Daarom
is dit onderdeel een regelrechte
aanval op de Katholieke Volkspartij.
Niemand zal de minister-president
het recht ontzeggen om zo nu en
dan publiekelijk hardop te mijmeren
over het beleid van zijn kabinet. Bij
belangrijke beleidsvoornemens is
daarvoor de volksvertegenwoordiging
de juiste plaats, niet een radiomi
crofoon. Het niet uitspreken van een
troonrede, zoals de VPRO het
Interview kenschetste, ten overstaan
van de volksvertegenwoordiging past
mogelijk een absoluut monarch,
maar niet Koning Joop de Vaderlijke.
