V. Duyn: 'Vanaf het begin gepest en getreiterd' Weer problemen op sociale academie Iraanse studenten maken einde aan hongerstaking Buitenom "Ik kreeg de lulligste portefeuille die ooit is gegeven Storm leecl schipbreuk op strand Scheveningen ZATERDAG 10 JANUARI 1976 AMSTERDAM Zo'n zestien (de Partij van de Arbeid bestuurt en "terugdraaien". Dat is de ba- .^.rnT;- naanden is Roel van Duyn wet- Amsterdam al sinds de Tweede sis van het conflict, waarin Lam- 5? AMSTERDAM Zo'n zestien maanden is Roel van Duyn wet houder van Amsterdam en hoewel de PPR weigert een ander voor hem in de plaats te benoemen, zal hij er wel een punt achter moeten zetten. Daarmee heeft Amsterdam dan een uniek be stuurder verloren. Het conflict dat de aanleiding is tot het vertrek van Van Duyn was eigenlyk al bij zijn benoe ming in de kiem aanwezig. Het regenteske college van B. en W. (de Partij van de Arbeid bestuurt Amsterdam al sinds de Tweede Wereldoorlog) pruimde Van Duyn niet. Met name het trio Samkal- den, Lammers en de communist Verheij hebben het leven ander half jaar flink zuur gemaakt voor Roel v. Duyn die misschien voor sommigen naïef, toch de mens centraal wilde stellen in het ge- mentelijk beleid. Lammers c.s. zeggen die visie niet anders te kunnen in terpreteren dan "tegenhouden" en "terugdraaien". Dat is de ba sis van het conflict, waarin Lam mers het hoofd van Van Duyn eiste. Een op z'n zachtst gezegd onduidelijke en in ieder geval weinig verheffende rol van bur gemeester Samkalden in deze con troverse heeft de explosie ver sneld. Hoe dan ook; hieronder vertelt Roel van Duyn van de gebeurtenissen in Neerlands eigen Peyton Place. Incasseringsvermo gen kan men de ex-provo, ex- kabouter en ex-Oranje Vrijstater niet ontzeggen. «Kort geleden zag ik een klein kindje, 't was de dochter van Harrv Mulisch. 't Was nog zo klein dat 't geeneens een hummeltje was. Ik vr-ny wanneer dat kindje geboren was. Veertien september 1974Dat was ook de dag dat ik wethouder van Amsterdam werd. Ik moet nu weer aan dat meisje denken, zo erg pril was het, nog te klein voor kinderschoenen. Net begonnen met groot worden, ik zag mezelf in dat kind. Als wethouder dan.' Roel van Duyn, in kamer 175 van het Amsterdamse stadhuis. Het is donderdagmiddag half drie, ruim 14 uur nadat de gemeenteraad een motie van wantrouwen tegen de Jonge wethouder heeft aangenomen. Roel van Duyn ziet er een beetje moe uit; soms tilt hij zijn bril omhoog om in zijn ogen te wrijven. Door Aad Wagenaar Maai- hij ontkent dat hij door wat hem is overkomen, geëmotioneerd is. .Gisteravond in het debat in de raad heb ik even last gehad van een losse onderlip door alles wat er gezegd is. Maar nu... voor mij als persoon is het eerder ee nopluch- ting. ik heb anderhalf Jaar in het boze oog gekeken en pas nu weet ik dat er gee nmensen meer zijn, die uit zijn op je strot. Maar voor Amsterdam zelf is het een heel erge gebeurtenis, dat wat vannacht is gebeurd.' Van Duyn verwacht tot de 21ste van deze maand, wanneer de motie van ontslag van de Amsterdamse ge meenteraad hem verplicht zijn werk vertrek te ontruimen in functie te blijven. Deze donderdag kwam htf om elf uur zijn wethouderskamer binnen; Roel van Duyn was de dag begonnen met een bezoek aan de tandarts, een lang voor de wantrouwensmotie geplande visite. ,De tandarts heeft de linkerhelft van mijn gezicht verdoofd voor-ie begon te boren. Ik dacht dat is ook toevallig: vannacht was de linker helft van de gemeenteraad verdoofd, toen ze die motie Dieptepunt En dan barst Roel van Duyn los: «.Wat er gebeurd is, is een moreel dieptepunt voor Amsterdam. Het was zo'n lage aanval op me. Als Rutgers van der Loeff (de fractieleider van de PvdA) nou eerlijk gezegd had dat hij er op uit was om het progressief akkoord om zeep te brengen, dan had ik daar nog respect voor gehad. Maar hij gaf alleen maar stoten onder de gordel. En dat sloot prachtig aan bij de machtshonger van de rechtse partijen". ,Dat er in Amsterdam een wethouder moet verdwijnen door een motie van wantrouwen, kent maar één precedent: in 1948 toen twee communistische wethouders werden weggestemd omdat- Rusland Tsjechoslowakije had bezet. Kijk, als je nou over aanleidingen gaat praten...' Degenen, die Jou hebben weg gestemd, zullen toch wel gemoti veerd geweest zijn... Van Duyn: „In die motieven heb ik me anderhalf jaar verdiept, 't Gaat er om dat men Amsterdam net als Rotterdam tot een economisch bolwerk wil verheffen, met een groot stadhuis, een voorhaven, een metro en kantoorpaleizen. Omdat ik daar anders over dacht, heb ik al vanaf het begin ruzie gehad met burgemeester Samkalden. Hij heeft steeds met zijn aftreden gedreigd. Als ik maar even aan een fietstocht meedeed om voor een autovrije binnenstad te demonstreren, zei Samkalden: jij d'r uit of ik eruit! ,Ik ben.' zegt Van Duyn, .vanaf het begin in het college van B. en W. getreiterd en gepest, bedreigd en geïntimideerd. En als uit die boosaardige collegevergaderingen iets naar buiten uitlekte, dan had ik het altijd gedaan. En dat was nooit zo, want ik was de enige voorstander van dit college. De andere wethouders en de burge meester wilden dat dit college zo gauw mogelijk failliet zou gaan en er een afspiegelingscollege zou komen, met het CDA en de VVD erbij. Maar ik heb dat steeds verraad aan het progressief akkoord gevonden. Ik zat in het college in opdracht van de partijen, die me hebben aangesteld. En op mijn consequentie ben ik steeds aangeval len.' Heb je dat niet zien aankomen? Van Duyn; ,ik wist het nadat ik een uur in dienst was. Bij de verdeling van de portefeuilles kreeg ik de lulligste .portefeuille, die ooit in Amsterdam aan een wethouder is gegeven. Ik heb er toch mijn best mee gedaan. Er z|jn nu een paar dingen, die er aan herinneren Samkalden zou me 7 liefst in de gevangenis zien zitten" dat ik wethouder geweest ben. Bijvoorbeeld de kabeltelevisie, die Amsterdam straks krijgt en de verbeterde arbeidsomstandigheden van de stadsreiniging. Ik heb ook hard gewerkt voor schone energie maar ik betwijfel of mijn opvolger daar straks mee doorgaat.' In de gemeenteraad gisteren werd je door de PvdA-fractieleider .een verstikkende reeks lafheden* verwe ten Van Duyn: "Ja, dat verwijt heb ik weerlegd zonder nog net niet te stikken van het lachen, ik had toen nog de vage hoop dat bij de rechtse partijen het fatsoen het zou winnen van de machtshonger. Maar dat mocht niet zo zijn.' Nooit gelogen Wethouder Roel van Duyn: "Ik was de enige voorstander van dit college." heb bijvoorbeeld tegen mijn geweten in voor de tariefsverhoging van de tram gestemd. Maar dat deed ik om de eenheid van het college te redden. Maar verder...ik heb nooit gelogen of onoprecht gehamdeld. Toch zou burgemeester Samkalden me het liefst in de gevangenis zien zitten. Hij vindt mij een vlegel. Soms had hij wel een soort pseudo-vaderüjkheid tegen me. Zo van: wees nou wijs en kras op, dat is 't beste voor je. Han Lammers...? Van Duyn: ,Die is steeds uitgespro ken agressief tegen me geweest. Die noemde me een stuk tuig, de vertegenwoordiger van de politieke onderwereld. In die woorden. .Volgende week gaat je kop er af ,In een onpolitiek milieu zouden Lammers en ik wellicht best met elkaar kunnen opschieten. Hij houdt tenslotte ook van goede muziek.' Mensen als Samkalden, Lammers en <de communistische wethouder) Verhey hebben macht. En macht betekent voor heen dat ze ook automatisch gelijk hebben. Verkie zingsuitslagen interesseert ze ook geen laars. Zij regelen alles wel voor ons. En als er in hun college dan iemand hinderlijk gaat doen, zoals ik, omdat er een stel verkiezingsaf spraken niet worden nagekomen, dan pesten ze die iemand gewoon weg.' Positief Is er in dit hele conflict nu iets, dat je ,-typisch Amsterdams' zou kunnen noemen? Van Duyn: .Typisch Amsterdams, in het positieve, dat is natuurlijk het feit dat iemand als ik überhaupt wethouder heeft kunnen worden. Men kende mij als een man, die staat voor een andere maatschappij en daarbij recht op zijn doel afgaat. Zo iemand toch met gezag bekleden is heel opmerkelijk.' Ze pakken je het gezag weer ar Van Duyn: .Amsterdam is daardoor toch nog te veel een technocratie gebleken. Al blijft de stad een magisch centrum met een grote aantrekkingskracht op mensen die de maatschappij veranderen willen.' .De nieuwe samenleving kan alleen op de puinhopen van de oude gebouwd worden. De vergiftiging van de Rijn zal moeten toenemen, er zullen ongelukken met kernreac toren moeten gebeuren, misschien wel wereldoorlogen...' .Maar.' aldus Roel van Duyn, ,ik zeg dit niet voor het eerst of omdat ik als wethouder ben afgezet.' ,En straks...? Alles wat ik nu weet is, dat ik weer eens lekker ga schrijven. Een boek dat "Tranen" gaat heten- De boeken "Bloed" en .Zweet' zijn daaraan vooraf gegaan.' DELFT (ANP) De ophoging van het strand voor de boulevard van Scheveningen heeft niet noemenswaardig geleden van de storm van 3 januari. Dit heeft het Hoogheemraadschap van Delfland meegedeeld. Door het geleidelijk oplopen van het strand werd aan de golven de kracht ontnomen, zodat van belangrijke wegspoeling van zand geen sprake is. Zowel uit het oogpunt van veiligheid als voor de recreatie is dit van groot belang, zodat tot dusverre van een ge slaagde operatie wordt gesproken. Andere delen van de kust, tussen Wassenaar en Hoek van Hol land hebben het er minder goed van afgebracht. De door dijk graaf en hoogheemraden van Delfland uitgevoerde inspectie heeft lütgewezen dat aan de verschillende kustvakken in de vorm van duinafslag aanzienlijke schade is toegebracht. Hier en daar heeft duinafslag van tien tot vijftien meter plaatsgevonden. Deze schade die in de honderdduizenden guldens loopt zal zo spoedig mogelijk worden hersteld. Nergens Is evenwel sprake van een kritieke situa tie. Het overleg over het verwijderen van de onder 's-Gravezande gestrande Stardust is nog gaande. AMSTERDAM (ANP) De I- raanse studenten, die begin deze week in een door hen gekraakte school aan de Rechtboomssloot in Amsterdam in hongerstaking zijn gegaan uit protest tegen tien dood vonnissen in hun land, hebben hun actie gistermiddag beëindigd. Hun leider. Nirumand. verklaarde dat zij min of meer gedwongen waren na 75 uur de hongerstaking op te ge ven omdat de medische verzorging en de accommodatie in het schoolge bouw niet voldoende waren. Volgens Nirumand was in de nacht vian woensdag op donderdag een van de hongerstakers, een epi lepticus, ziek geworden en hadden politie en GG en GD geweigerd de patiënt in een ziekenhuis op te nemen. Volgens de woordvoer der van de Iraanse studenten zou een van de mensen van de GG en GD, naar zijn zeggen een arts, hebben gezegd, dat de patiënt de honger staking maar moest opgeven. Tijdens de persconferentie gisteren werd nog een der hongerstakers, een Iraanse studente, ziek en moest de hulp van een vrouwelijke arts, die dagelijks de toestand van de hongerstakers had gecontroleerd, worden ingeroepen. vinden. Maar zowel van kerkelijke zijde als door de universiteit zou hun onderdak zijn geweigerd. „Pas gis teravond kregen wij bericht van de universiteit dat er misschien in de Weesperstraat een lokaliteit beschik baar zou zijn. Maar daarnaar zijn wij niet meer gaan kijken", aldus de woordvoerder. De Iraanse studenten eisen onder meer v»an de regering in Teheran dat de doodvonnissen ongedaan worden gemaakt., dat de datum van het ho ger beroep tijdig bekend wordt ge maakt en dat een onafhankelijke ju ridische commissie van toezicht bij het proces wordt toegelaten. Bestuur wil 24 eindexamenkandidaten uitschrijven DEN HAAG (ANP) Het be stuur van de Katholieke Sociale Akademie in Den Haag heeft het voornemen 24 van de 28 studenten, die in de eindexamenklas opbouw werk zitten, "uit te schrijven". Eind volgende week kan de beslis sing hierover worden verwacht. In de procedure hiervoor kunnen de studenten verweer tegen het voorne men voeren. De overige vier klas genoten hebben zich gedistantieerd van de handelwijze van hun mede studenten. De redenen voor het plan om de studenten van de academie te ver wijderen, betreffen verschillende za ken, aldus het bestuur. Het voert aan, dat de 24 het onmogelijk maken binnen de wettelijke richtlijnen een schoolwerkplan en een eindexamen programma op te stellen, dat de 24 studenten lessen in het hoofdvak methodiek opbouwwerk volgen van een niet aangestelde, onbevoegde do cent aan wie de toegang tot de aka demie is ontzegd, en dat de betref fende studenten zich binnen de aka demie niet loyaal gedragen. Dit laatste houdt onder meer het verwijt in dat de 24 studenten samen werking met andere leden van de academie-gemeenschap weigeren en dat zij bij herhaling incidenten ver oorzaakten. Tot dit laatste rekent het bestuur: het verstoren van be stuursvergadering en het buiten de deur zetten van de coördinerend in specteur dr. J. van Huygevoort. De betreffende studenten hadden donderdag een gesprek met de in specteur. De inspecteur zou vervol gens op de academie in dezelfde ka mer nog een ander gesprek hebben. De studenten wilden onderling ver gaderen in dezelfde kamer. De In specteur verzette zich tegen het ver zoek om de kamer te verlaten waar op de studenten hem er hebben uit gezet, aldus het bestuur. De voorgenomen maatregel van het bestuur van de KSA-Den Haag komt na een reeks van moeilijkhe den op het instituut, waarvoor staatssecretaris Klein van Onder wijs en Wetenschappen donderdag een adviescommissie instelde. De moeilijkheden kwamen tot uiting toen in oktober vorig jaar de acade mie vier weken was bezet. Onder meer was toen ongenoegen geuit over het niet benoemen van de do cent methodiek opbouwwerk, w mee de studenten graag in zee den gaan en die eerder als gastdo cent op de academie werkte. De politie werd tijdens de bezetting te hulp geroepen niet om de bezet ting te beëindigen, maar om gege vens in veiligheid te brengen. De be zetters hieven haar zelf op. Nadien zijn de lessen hervat. Grote moeilijk heden bleven er met de klas van de dagopleiding opbouwwerk, waar voor de lessen niet werden hervat en waarin de eindexamenkandida ten zitten. Benen In een toelichting op zijn nu al klassieke radio-interview zei Den Uyl dat het een praatje bij de haard was geweest, "met de be nen op tafel". Hij was toch wel erg geschrokken van alle reacties en vooral ook van de weinig ge nuanceerde wijze, waarop de me dia met zijn uitspraken waren om gesprongen. En, omdat hij dat zelf tevoren duidelijk onvoldoende had gecalculeerd, vond de minister president dat hijzelf terecht een standje had verdiend. Deze ootmoed siert de mens en zeker de politicus als hij inder daad is geschrokken. Toch blijf ik met de mysterieuze krachten zit ten die kennelijk niet alleen in de sport rondwaren, maar ook in Buitenveldert, de Amsterdamse middenstandswijk, waar de pre mier zijn smakelijke optrek heeft. Immers, interviews voor dagbladen plegen na hun eerste versie onderwerp te zijn van nauwkeurige expertise door de bewindslieden zelf, daarbij gese condeerd door hun hoge ambtena ren, alvorens ze worden vrijgege ven voor publikatle. En iedereen die ooit maar eens enige voeling heeft gehad met de moderne massamedia, weet dat de beeld- of geluidsband het lichaam veil heeft en gaarne in zich laat knip pen. Als je. zoals Den Uyl, twee uur ontspannen met de benen op tafel zit te babbelen, bouw je een sfeertje op van nuance en be trekkelijkheid, waarvan je zeker kunt zijn dat er veel van verlo ren gaat, wanneer je dan later maar ruim een half uur uitzendt, zoals de VPRO deed (en dan ook nog gelardeerd met alternatieve muziekjes). Laat aan zo'n inter view dan ook nog eens een reeks persberichten voorafgaan, geba seerd op de gekortwiekte versie en je kunt er donder op zeggen dat het genuanceerde politieke koloriet niet ongehavend wordt gereproduceerd. Is de premier nu zo naïef ge weest om één en ander niet tevo ren te overzien? Ik geloof er niks van. Politieke dieren onderschei den zich van gewone dat ze behal ve intuïtie een grote dosis verstand in hun gedrag stoppen. Met ande re woorden: Den Uyl heeft eoht heus wel overwogen een grote proefballon op te laten om eens na te gaan. wie er allemaal bij dat evenement komen toesnellen. Dat zijn er heel wat geweest: po litici. vakbondsmensen, werkge verscoryfeeën. Maar ook heel wat gewone mensen, die op die ballon tot hun schrik alleen maar lazen dat de kinderbijslag gaat verdwij nen. Nogmaals, zo is het niet ge zegd, maar zo kwam het over. En die paniek bij de kleine man moet een oude rot als Den Uyl toch ook voorzien hebben. De wegge slagen dakpannetjes zullen afge lopen weekeinde minder slape loosheid hebben veroorzaakt dan Den Uyl vanuit zijn schakelvllla. Lef melijk genoemd. Ten onrechte wordt het begrip "modaaltje" dus verbonden met dat van "mini- tobber". Het Jargon leidt zijn eigen leven en daardoor worden de sobere en sombere vooruitzichten door Den Uyl geschetst nog een tint donkerder; daarmee krijgen z'n politieke tegenstanders gratis, voor niets een extra argumentje. Als de premier nu eens het goe de voorbeeld geeft en de moeilij ke woorden als "modaal" niet ge bruikt of ze steeds weer trouw hartig uitlegt, op de manier zo als "met de benen op tafel" dui delijk is, wordt er al veel gewon nen. Want behalve de bonafide oppo sitie steken nu ook allerlei on zindelijke debaters de kopjes op die menen dat Den Uyl ons alle maal op de minimumloongrens wil brengen. Droomland (D Op de televisie was donderdag avond een mevrouw die wekelijks 55 van die romannetjes kocht die je bij de sigarenboer kunt krij gen. Ze voelde zich wegdromen bij al die buitenverblijven, zeil jachten en operatiekamers, ge stoffeerd met mooie, jonge en verliefde mensen, baronnen en ge neesheren. Ze zou zelf best ook wel eens op zo'n cruise meegewild hebben want iedere ochtend de Mel it a en Sporthuiscentrum op de hele uren op Hilversum is toch ook niet alles. Haar man zei ze maakte er zijdelings wel eens een opmerking over, maar in aanmerking ge nomen het grootbeeld-toestel dat achter in het interieur zichtbaar was zal dat wel niet zoveel zijn voorgekomen. Droomland (2) Later op de avond kwam de hoofdredacteur van „Story" op de radio. Hij had het programma gezien en mocht als eerste man van het staatsblad van het konink rijk Droomland de hoogste auto riteit heten. Zijn recept voor een onbekommerde reis door Droom land lijkt beknopt en overtuigend bewezen (als Je bij een oplaag van 700.000 niet van een overtui gend en wettig bewijs mag spre ken, weet ik het niet meer)vor sten, bekende mensen, geen sex, geen andere narigheid en dus zeker geen politiek. Dat er ooit eens een artikeltje in "Story" had gestaan, waarin mevrouw Bies heuvel verklaarde er zeer bij haar Barend op te hebben aange drongen, niet meer in de politiek te gaan, rangschikte die hoofdre dacteur, in tegenstelling tot inter viewster Alice Oppenheim, niet onder "politiek". En zo hoort het ook, want in Droomland gaat het om mooie Barend en niet om Barend van de AR. De AR bestaat trouwens helemaal niet in Droomland. Sippie Het neemt niet weg dat Den Uyl lef toont door meteen met de rauwe werkelijkheid binnen te vallen, terwijl de afwasmachine nog bezig is de laatste ouwe- jaarsvaat te verwerken. Er is de laatste maanden, on dermeer door de confessionele op positieleider Kruisinga. gevraagd om duidelijkheid. Welaan, zie daar. Om eens wat te het levenspeil voor "de die boven het gemiddelde zitten" zal niet veel toenemen, ook niet naar het Jaar 2000. Nog een letterlijk citaat "als men denkt aan de sector van de sociale voorzieningen, dan kan men denken aan bijvoorbeeld de kinderbijslag voor mensen met een inkomen boven de modale werknemer. Het aantal kinderen is sterk teruggelopen in ons land we hebben een welvaartspeil be reikt waarop Je moet zeggen: nou, een gezin mag best zelf ver antwoordelijkheid dragen voor die opvoeding van de kinderen, als het een beetje inkomen heeft. Waarom zou je die kinderbijslag, zeg maar boven 23 a 24 000 gulden vandaag de dag. niet gaan af schaffen?" Duidelijk, maar ook weer niet zó duidelijk. Deze week publiceerde het NIPO een enquete, waaruit bleek dat de overgrote meerder heid van het publiek 86 procent om precies te zijn geen idee had hoe "de modale werknemer" die dus pas op de plaats moet maken, er eigenlijk uitzag. Voor al die onwetenden vatte ons so ciaal-economisch redacteur gis teren nog even de typische hoe danigheden van het "modaaltje" samen: het is het type werkne mer dat statistisch het meest voorkomt; dat is dan een werkne mer die getrouwd is, twee kinde ren heeft en een inkomen van on geveer 24.000 gulden per Jaar ge niet. Nu is heel interessant dat vol gens het NIPO de kleine minder heid die wel enig idee heeft over het begrip "modale werknemer" in het algemeen het inkomen veel lager schat dan het in werkelijk heid is. Bedragen tussen de 15 en 18.000 gulden worden voorna Op het moment dat ik dit schrijf, hoor ik juist dat Sip pie Tigchelaar niet haar titel zal verdedigen. Maar de rechter heeft in elk geval in kort geding haar wél in het gelijk gesteld te genover de schaatsbond KNSB, die haar dat wilde verbieden, om dat ze niet aan de training van coach Gerard Maar se had meege daan. Ik vind dat een zeer verheugen de uitspraak, omdat het weer een stapje verder is naar de heront dekking van de mens achter de elektronische waarneming. Er dient zich langzamerhand een neratie atleten aan die best a dig weet wat goed voor ze is. Z Jos Hermens had, wanneer zich aan de officials had gehou den, nu misschien met enige moei te de AVRO-cross uitgelopen en Mieke Sterk had waarschijnlijk nu achter de potten en pannen gestaan (waar niets tegen is maar er is zoveel meer». Ik hoopte dat Sippie mee doen vandaag en wee de official die ik zou zien lachen, als ze on verhoopt op de sprint mocht val len. Bello Op mijn stukje over goede ge woonten en hondepoep bij de bu ren voor de deur heb ik een aan tal aardige reacties gehad Zo staat er de laatste dagen gere geld een Bello broeierig bij mij voor de deur, een bouvier zo zien. of in elk geval een prototy pe. Voor de zekerheid ga ik maar achterom. Een meneer uit Sassenhelm i_ tendeerde mij ter aanvulling op een nieuwe triomf der techniek: een poepschepje in de vorm van een wandelstok, eenvoudig te han. teren met een mechaniekje En tenslotte heeft mijn kat Ma- bel het abonnement op de krant opgezegd, omdat ze dat gefit op honden discrimineren van minderheidsgroep vindt. HAN MULDER

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1976 | | pagina 7