Winsten bij
roulette
aan banden
Ze weten wat doden is
ECONOMISCHE MACHT VAN GEMEENTEN ERG GROOT
Simca1307
Een dode bij vechtpartij
in nacht van oud op nieuw
Dreigende versplintering
in de Nederlandse Antillen
Per ronde niet hoger
dan 12.000 gulden
auto van
het jaar"
SK^agS H3BStss:
RUZIE OVER WONING
LEIDT TOT DOODSLAG
VRIJDAG 2 JANUARI 1976
PAGINA 7
Door
mr. K. J. de Bruijn
DEN HAAG <SP> Ruim een
Jaar geleden, op 1 december 1974,
trad er bij Oxirane Chemie in het
Rotterdamse havengebied, een be
drijfsstoring op, waarover lang zou
worden nagepraat. Na een uitgebreid
onderzoek te hebben ingesteld leg
den B en W van Rotterdam het be
trokken chemisch bedrijf immers
een boete op van bijna vier-en-e'an-
half miljoen gulden.
Deze boete, zesmaal de erfpacht-
som die jaarlijks door Oxirane
Chemie moet worden betaald, acht
ten B en W een juiste bestraffing
van een bedrijf, dat uitermate be
langrijke contractóbepalingen had
overtreden. Immers, het bedrijf had
het voorval in het bedrijf, waardoor
o.m. brandbaar gasmengsel in de
atmosfeer was geblazen, niet onmid
dellijk gemeld aan de Dienst Cen
traal Milieubeheer Rijnmond.
En dat terwijl de bedrijfsleiding er
toch van op de hoogte moest zijn ge
weest dat er, mede door de vele me
ters hoge vlammen boven het (vei
ligheids-) fakkelsysteem van de fa
briek onrust in de buurt was ont-
Door het niet melden had het be
drijf dus niet alle maatreg'elen ter
bevordering van de veiligheid geno
men, die in het contract waren voor
geschreven.
De soep hoefde door Oxirane Che
mie niet zo heet te worden gegeten
als zij door B en W werd opgediend
het bedrijf ging bij de gemeente
raad, in de "Algemene bepalingen
betreffende de uitgifte in erfpacht
van terreinen in het havengebied
van de g'emeente Rotterdam" aange
wezen als beroepscollege in dergelij
ke gevallen, in beroep. Waarna de
raad, die eerst het advies inwon van
de uit leden van diezelfde raad sa
mengestelde „Boerpscommissie
erfpachtsvoorwaarden terreinen ha
vengebied Rotterdam" Oxirane Che
mie tenslotte een boete oplegde van
f 37.500.-.
Waren B. en W. van Rotterdam
dan zo verkeerd, toen zij het be
sluit naman tot het opleggen van
een boete die 120 maal zo hoog
was? Dat stelt prof. mr. A. Mulder,
die in SEW, Tijdschrift voor Euro
pees en economisch recht, deze ge
ruchtmakende affaire nog eens
aan de orde stelt.
Bovendien was er natuurlijk het
advies van de Beroepescommis-
sie, die de gemeenteraad advies uit
bracht, voor d'aze tot de voor Oxi
rane Chemie zoveel soepeler uit
spraak kwam. Want terwijl B. en
W. in htm overwegingen omtrent
de straftoemeting, waarop de hoge
boete was gebaseerd, waren uitge
gaan van "gevaar veroorzaken"
door Oxirane Chemie, had de com
missie de gemeenteraad geadvi
seerd het verweer van de onderne
ming hiertegen weliswaar niet voor
de volle honderd procent over te
nemen, maar haar, op grond van
tegenstrijdige deskundigenrappor
ten, toch het voordeel van de twij
fel te geven. Op grond waarvan al
leen daardoor reeds een herziening
van het opgelegde boetebedrag moest
plaaas vinden.
Prof. mr. A. Mulder is. in de
laatste Jaren door een aantal de
voorpagina's gehaald hebbende
nieuwsonderwerpen, vooral bekend
als secretaris-generaal van het mi
nisterie van justitie. Minder be
kend is het feit, dat hij een aantal
jaren hoogleraar in het strafrecht
aan de Rijksuniversiteit in Leiden
is geweest. En 'een zonder twijfel
nog kleinere kring kent hem als
deskundige op het gebied van de
sociaal -economische wetgeving. Die
kleine kring is echter wel zelf zo
deskundig, dat de leden er van de
ze andere-dan-d'e-ambtelijke-Mul-
derals een autoriteit beschouwen
op het gebied van het ordenings
recht.
Deze autoriteit nu heeft in SEW
burgemeester en wethouders van
Rotterdam verweten in het geval-
Oxirane vanuit een monopolie-po
sitie de in de Wet economische me
dedinging gestelde regels van be
hoorlijke procedure met voeten te
hebben getreden. Alleen al omdat
zij hun besluit over de oplegging
van wat later ook in gemeentelijke
kringen in Rotterdam "een exorbi
tant hoge boete" zou worden ge
noemd, namen zonder Oxirane
Chemie vooraf te horen.
Op grond van de bestaande be
palingen was hier niets tegen in te
bhengen, maar daarbij werd dan
wel voorbijgegaan, aldus prof. Mul
der. aan het feit. "dat de wetgever
voor vergelijkbare situaties wette
lijke minimum-normen van be
hoorlijke civielrechtelijke boete
rechtspraak heeft vastgesteld,
waaraan B. en W. beslist niet heb
ben voldaan".
Aan het slot van zijn artikel pleit
prof. Mulder dan ook voor meer
rechtswaarborgen bij het toepassen
van dergelijke boetebedingen. Letter
lijk schrijft hij: "Gemeenten ver
krijgen in toenemende mate een
machtspositie in het economisch
verkeer. Zij bezitten al het eigen
dom van veel industrie-terreinen. In
de toekomst krijgen de Nederland
se gemeenten nog een voorkeursrecht
bij verkoop door particulieren van
andere gronden.
Geven zij die gronden in erfpacht
uit, dan kunnen zij aan het contract
voorwaarden verbinden, de pachter
heeft geen keus; hij moet ze aan
vaarden of afzien van bedrijvig zijn
of wonen.
Indien het de gemeente toegestaan
is (of blijft) de naleving van die
voorwaarden met boeten af te dwin
gen, dient haar macht met sterker
rechtswaarborgen omkleed te wer
den, dan thans voorhanden zijn. Op
zijn minst moet er een volledig be
roep op een onpartijdig college open
staan".
DEN HAAG (SP) De maximuminzet in de staats-
casino s, die in de loop van dit jaar gaan draaien in Zand-
voort en Valkenburg, mag f 12.000 per ronde bedragen.
Dit is ook het maximumbedrag, dat per ronde kan worden
gewonnen. De minimuminzet wordt twee gulden.
9?
VOORSCHOTEN Een interna
tionaal gezelschap van 47 auto-
journalisten uit negen landen
heeft de Simca 1307—1308 uitge
roepen tot de auto van het jaar
1976.
- Opnieuw een Franse auto, want
vorig jaar kreeg de Citroën CX
deze eer opgeplakt.
De nieuwe Simca (onderdeel van
het Chrysler-concern) behaal
de meer dan een kwart van het
totaal aantal punten, nl. 185. Op
de tweede plaats kwam de zg.
drie-serie van BMW met 136
punten, gevolgd door de Renault
30 TS (102 pt). d? Ptugect 604 (70
pt.) en de Leleyland Princess (49
pt).
In totaal kwamen dertien wagens
in aanmerking. Zij werden be
oordeeld op uiterlijke vormgeving,
technische conceptie, veiligheid
en de waarde, die zij voor hun
geld bieden. De Simca kwam als
overwinnaar uit de bus vooral op
de overweging, dat het dé nieu
we middenklasser uit het groep
je auto's was.
Deze verkiezing geschiedt in Euro
pees verband. Zes autobladen
doen mee: Der Stern (West-
Duitsland). The Daily Telegraph
(Engeland), l'Equipe (Frankrijk),
Quattoruote (Italië), Vi Bilagare
(Scandinavië) en Autovisie in
Nederland.
In de casino's zal roulette of black
jack (een en twintigen) worden ge
speeld. Later. als de Wet op de
Kansspelen zal zijn aangepast, wer
den daar nog baccarat en chemin de
fer aan toegevoegd.
Uit het reglement van de casino
spelen, dat woensdag door de staats
secretarissen Zeevalking (Justitie)
en Hazekamp (Economische Zaken)
is gepubliceerd in de Staatscourant,
blijkt dat de inzet van f 12.000 al
leen mogelijk is voor een zogenaam
de enkelvoudige kans. waarmee de
helft van het aantal nummers van
d« roulette wordt bestreken. De spe
ler. die zijn geld en geluk slechts op
een nummer wil zetten hij kan
35 maal de inzet winnen mag
nooit meer dan 350 gulden per ronde
inzetten.
Er is geen andere bepaling opge
nomen die beperkingen oplegt aan
het bedrag dat op een dag of avond
kan worden gewonnen of verspeeld.
Mensen, die voortdurend winnen,
kunnen niet worden geweerd.
Voor het betreden van de casino's
is een op naam gesteld toegangs
bewijs nodig. De prijzen van de dag-
week- en maandkaarten bedragen
respectievelijk 5, 15 en 30 gulden.
Er worden eisen gesteld aan de
kleding van de bezoekers. Personen
onder de 18 jaar worden niet toe
gelaten. De leiding van het casino
krijgt het recht mensen te weigeren,
bijvoorbeeld omdat zij onder invloed
zyn of de indruk wekken dat zij de
rust en orde willen verstoren.
Het roulettespel kan alleen met
fiches worden gespeeld, die moeten
worden afgehaald aan een centrale
kassa. Alléén daar mogen geldhan
delingen wordien verricht. De Natio
nale Stichting tot Exploitatie van
Casinospelen gaat de croupiers op
leiden. Daar wordt een school voor
opgericht. Per casino zijn zeker zo'n
150 tot 200 croupiers nodig.
Men denkt aan een avondopleiding
van een half jaar.
Hoewel de oude jaarsviering in Amsterdam ditmaal vrij rustig verliep moest de brandweer toch
diverse malen uitrukken om straatbrandjes te bedwingen.
DEN HAAG (ANP) Een 41-Jarige De Jaarwisseling in Rotterdam is niet
inwoner van Nijkerk is in de nacht erg vredig verlopen. De brandweer,
van oud- op nieuwjaar om het leven die al te grote vreugdevuren wilde
gekomen tijdens een vechtpartij bij blussen, werd met straatstenen be-
een burenruzie. Volgens de politie kogeld. De politieagenten, die bij
van Nijkerk heeft de dader geen ge- straatgevechten de partijen uit el-
bruik gemaakt van een vuurwapen, kaar probeerden te houden en balda-
Hij is voortvluchtig. Bij de buren- digheden wilden voorkomen kregen
ruzie raakten drie mensen lichtge- van hetzelfde laken en pak. Enkele
wond. van hen raakten door de stenenregen
gewond. Ook liepen een aantal auto's
De oudejaarsviering is in de rest van behoorlijke schade op.
het land voor zover bekend vrij rustig in Eindhoven zijn twee politieagen-
verlopen. „Volgens een aantal politie- ten gewond geraakt tijdens een
woordvoerders was dat het gevolg vechtpartij met nieuwjaarsvierders.
van de regen tijdens de nieuwjaars- Een van de agenten werd met een
wisseling, die veel mensen heeft bin- koevoet op zijn achterhoofd geslagen,
nengehouden. AUeen in de provincies terwijl de ander met een mes in zun
Groningen, Friesland, Limburg en in gezicht werd gekrast.
Rotterdam hebben politie en brand- m Amsterdam moest de 17-Jarige M.
weer handen vol werk gehad. Een Middelburg met derdegraads brand-
woordvoerder van de rijkspolitie in wonden in het Wilhelminagasthuis
Groningen sprak van „een golf van worden opgenomen. Toen hij met een
baldadigheid" die over de provincie lucifer vuurwerk aan wilde steken,
was gegaan. vloog Bengaals vuurwerk in zijn
moesten twee groepen
biele eenheid optreden
te maken aan een brand op de Ver-
l korte charge uitvoe-
ROERMOND (ANP) De 35- niets gebleken. Matthia
Jarige chauffeur Matthias D. uit een grondig buurt- en
Horst heeft bekend dat hij in de zoek, op 19 december aangehouden
avonduren van 12 december Jl. de
68-jarige ongehuwde L. Spreeuwen-
berg uit Hegelsom-Horst door wur
ging om het leven heeft gebracht.
Kapitein Pinckaerts van de rijks
politie Roermond deelde woensdag
avond verder mee dat Matthias D.
de oude man gedood heeft na een
gesprek over de verbouw van de wo
ning waarin Spreeuwenberg woonde
maar waarvan Matthias D. de eige
naar was. Dit gesprek liep op een
ruzie uit. Het lijk van L. Spreeuwen-
berg, die aan de ziekte van Parkin
son leed, werd op zondagavond 14
december door familie aangetroffen
in de woonkamer van het slachtof
fer te Hegelsom-Horst. Na sectie
bleek uiteindelijk dat de man door
verstikking om het leven moest zijn
gekomen. Matthias D. heeft het
pand waarin Spreeuwenberg woon
de ongeveer twee Jaar geleden ge
kocht van het slachtoffer. Spreeu
wenberg heeft hierbij bedongen dat
hij tot aan zijn dood in twee kamers
aan de voorzijde van het pand kon
blijven wonen. Matthias D. is onge
veer een jaar geleden begonnen met
de verbouw van het huis en had aan
de achterzijde van het pand reeds
twee andere kamers voor bewoning
door Spreeuwenberg klaar laten ma
ken. Het metselwerk van de ver
bouwing lag al enkele maanden stil j
omdat Spreeuwenberg geweigerd zou
hebben de kamers aan de voorzijde,
waar hij meer zon had, te verlaten,
in ruil voor de nieuw ingerichte
kamers aan de achterzijde van het
huis. Matthias D. wilde het huis,
waarbij ongeveer een hectare grond
ligt, samen met zijn vrouw gaan be
wonen. Van roof of enig ander mo-
tief is volgens kapitein Pinckaerts
llaardingen
bant 's nachts
zwaar verkeer
VLAARDINGEN <SP)
Als eerste gemeente in Neder
land gaat V laar dingen 's
nachts het zware verkeer uit
de binnenstad weren. Als de
gemeenteraad volgende week
het voorstel van het college
van B. en W. goedkeurt, dan
zal het voor vrachtwagens ver
boden worden om van 's avonds
elf uur tot 's morgens zeven uur
door het Vlaardingse centrum
te rijden.
Het stille f entrum zal met
speciale borden worden aange
geven. Daarnaast komt er een
nachtroute voor het zware
verkeer "omdat het gemeente
bestuur vindt dat er wel een
mogelijkheid moet blijven be
staan voor het vrachtverkeer
om ook 's avonds en 's nachts
de havens en de industrieter
reinen te bereiken. Daarvoor
wil men de zogenaamde ge
vaarlijke stoffen-routes ge
bruiken. Het verbod zal gaan
gelden voor voertuigen die lan
ger dan zes meter en hoger
dan twee meter zijn.
lengde Hereweg, waar het doorgaand
verkeer werd gehinderd. Achter de
Groninger bloemenveiling raakte
cw=.7e
noodschool
nen (gem. Schinnen) moest de po
litie ingrijpen toen na een ruzie over
vuurwerk iemand een mes trok.
eind woonhuis begon, moest de Haagse
brandweer een wachtlijst aanleggen
voor de kleine straatbrandjes. Jonge
lui in Rijswijk gooiden met stenen
naar brandwere en gemeentereiniging
eind wilden maken i
-N, zsêê -mm
po-
i handjevol dapperen waagde zich dit jaar aan de traditionele ren op Nieuwjaarsdag
Scheveningen. De temperatuur was dan ook allerminst aanlokkelijk.
(ADVERTENTIE)
;-iv
De jonge Duitser Peter Csarnecki
raakte in de jeugdgevangenis van
Zutphen bevriend met de
Zuid-Molukkers,die ons vorige maand
met afgrijzen sloegen.Hij zegt:
„Als de Nederlandse regering niets
doet, vallen er dit jaar tientallen
doden". Moet Csarnecki serieus
worden genomen?
Callgirls voor de rijken.
Vanachter haar telefoon stuurde madame
Claude jarenlang de mooiste meisjes naar de
rijkste heren. Ze was de keizerin van de
callgirls. Welke meisjes waren het meest
geliefd, de temperamentvolle Italiaanse,
de koele Scandinavische, de pittige Franse?
O Van Mierlo:
terugkeer van een held?
Is er ooit een man zo snel zo hoog geklommen
en zo snel zo diep gevallen als Hans van
Mierlo? In 1966 stormde hij de Tweede
Kamer binnen,in I970tuimeldezijnpartij
er uit. Zijn handen jeuken nog steeds als hij
het politieke strijdperk betreedt.
Beleven we de terugkeer van een held?
Als u meteen abonnee wilt
worden (f 16,25
per kwartaal, 13 nummers)
bel dan 020-5411345»
toestel 215
(va6 9.00 tot in.00 uur).
DEN HAAG Nu Suriname in
november de onafhankelijkheid
heeft bereikt zwenkt de belangstel
ling naar de Nederlandse Antillen.
Dit stukje Nederland in het
Caraïbisch gebied met in totaal nog
geen kwart miljoen inwoners bestaat
uit drie eilanden beneden de wind:
Aruba, Bonaire en Curasao en drie
Door
Wibo Burgers
kleinere eilanden boven de wind: St.
Eustatius, Saba en St. Maarten. De
twee eilandengroepen liggen zo'n 700
tot 800 kilometer van elkaar. De
ABC-eilanden zijn vooral georiën
teerd op Latijns-Amerika met een
Westeuropese inslag, terwijl de
SSS-eilanden nogal wat Eng\ïls-
Franse invloeden ondergaan.
Surinames onafhankelijkheid heeft
uiteraard ook in de Nederlandse
Antillen geleid tot een verhevigde
aandacht voor het op eigen benen
staan. De Antilliaanse regering
geleid door premier Juancho
Evertsz, wil in fasen toewerken naar
de onafhankelijkheid, waarvoor
overigens nog nooit een datum is
genoemd. Toch heeft premier Den
Uyl deze kwestie al in 1974 by een
bezoek aan de Antillen op tafel
gelegd.
Het is trouwens zeer de vraag of er
in de toekomst sprake zal kunnen
zijn van een onafhankelijk land, dat
de zes eilanden omvat. Weliswaar
wil de regering-Evertsz dat en ook
ons land neemt dat standpunt in,
maar voorlopig ziet het er niet erg
naar uit dat h'et die kant op zal
gaan. Met name Aruba (60.000
inwoners) wil een eigen weg gaan.
In de Antillen is men beducht voor
de onafhankelijkheid, die onstuit
baar nader komt. Die angst berust
goeddeels op de overtuiging dat
Curacao, het meest bevolkte van de
zes eilanden en mede daardoor van
oudsher het bestuurscentrum van
het land, het eilandengebi'ed zal
overheersen.
De regering-Evertsz doet veel moeite
om die angst weg te nemen door
een decentralisatie van het bestuur.
Niettemin is het vooral de laatste
maanden duideiljk geworden dat
Aruba al op weg is naar een eigen
onafhankelijkheid. Het eiland heeft
van zich doen spreken door een
bezoek van een delegatie van de
Arubaans» regeringspartij MEP aan
Venezuela. Tijdens dat bezcfók, een
verrassing voor de regering van de
Antillen en voor Den Haag, is ook
de door deze partij bepleite .status
aparte" voor Aruba ter sprake
gebracht.
Direct na het bekend worden van de
trip naar Venezuela heeft Bonaire
verklaard dezelfde weg te zullen
gaan volgen als Aruba doorzet. Voor
Curacao zit er dan ook niet veel
anders op, mede omdat dit eiland
en Aruba economisch sterk gebon
den zijn aan Venezuela.
Premier Evertsz heeft tijdens zijn
recente bezoek aan ons land deze
gang van zaken in scherpe
bewoordingen veroordeeld. Hij her
innerde eraan dat de Nederlandse
Antillen sinds het Statuut van 1954
uit vrije wil tot het Koninkrijk der
Nederlanden behoren. Er is sprake
van een zeer ruime zelfstandigheid:
alleen defensie en buitenlandse
betrekkingen zijn nog koninkrijks
aangelegenheden.
Bij de formatie van het kabinet-
Evertsz is afgesproken dat eerst
gestreefd zou wordvn naar een zo
groot mogelijke zelfstandigheid van
de afzonderlijke eilanden. Daarna
zou de structuur van het land
worden bepaald, waarbij uiteraard
niet gedacht is aan het opdelen van
de Antillen.
Het eigenmachtige optreden van de
Arubaanse regeringspartij MEP
heeft er al toe geleid dat de drie
ministers van deze partij in het
Antilliaanse kabinet hun portefeuil
les zijn ontnomen. Nadien heeft
Betico Croes, de leider van de MEP,
gezegd dat Aruba volgend jaar een
datum voor de onafhankelijkheid
van het eiland moet gaan vaststel
len. Dat zou moeten gebeuren nadat
een delegatie van de Aruibaanse
eilandsraad Nederland heeft be
zocht. Zo nodig zal de onafhanke
lijkheid eenzijdig worden uitgeroe
pen via een referendum, aldus de
MEP-voorman. Zijn partij bezet in
de Antilliaanse staten vijf van de
acht Arubaanse zetels en in de
eilandsraad van Aruba 13 van de 21.
Intussen zijn op St. Maarten
stemmen opgegaan het Nederlandse
en het Franse deel van het eiland
samen te voegen met daarbij
Anguüla en St. Barth. Dit zou dan
moeten gebeuren met steun van
Frankrijk, Engeland en Nederland.
De gebeurtenissen van de laatste
tijd wijzen duidelijk in de richting
van een dreigende versplintering
van de Nederlandse Antillen. Het is
zeer de vraag of Nederland daar ook
maar iets tegen zal kunnen
uitrichten. Het gaat immers om
eilanden, die door een historisch
toeval samen gekonven zijn. Wan
neer dan het samenbindende
element wegvalt verdwijnt daarmee
veelal de basis voor een verder
samengaan. De door Engeland
opgezette en volledig mislukte
Westindische federatie is daarvan
het beste voorbeeld.
De Nederlandse Antillen, hoe lang
zullen ze nog bestaan als een
gebied? Tegen de achtergrond van
de recente ontwikkelingen HJkt dat
de meest reële vraagstelling.
En nog veel meer
opmerkelijks in Panorama
van deze week.
