Bezinningsconcert Leidse Cantorij
Rijksdaalderconcerten bij K&O
De
Gras-
mobiel
Generaal:
De taart
WOENSDAG 24 DECEMBER 1975
WHMnMf
PAGINA 21
FRIJFEL
Er zijn niet zo veel mensen
die zeker weten ivat nu eigen
lijk een os is. Sommigen den
ken dat het een kruising is
tussen een koe en een stier,
anderen menen, gezien het
kerst stalletje, dat het wel een
kruising zal zijn tussen een
ezel en een schaap, en weer
anderen zijn er bijna zeker van
dat de os tot een apart run
derras behoort, net als de buf
fel. In hun ogen zijn er ook
wel degelijk mannetjes ossen
en vrouwtjes ossen. Zij worden
nog gesterkt in hun geloof dat
de os iets geheel aparts is,
door het feit dat je wel osse-
staartsoep in blikjes hebt,
maar geen koeie- of stiere-
staartsoep. Want waarom zou
de staart van een gecastreerde
stier anders smaken dan de
staart van een koe of een niet-
gecastreerde stier?
Goed. dat weten we nu dus,
een os is een gecastreerde stier
ofte wel "gesneden rund van
het mannelijk geslacht", maar
weet u nu ook wat een kween
is? Ik ben daar achter-geko
men op de tentoonstelling in
museum 't Coopmanshus in
Franeker (die tot 11 januari is
verlengdover de kransos.
Prachtige, vaak tegen het na-
ieve aanleunende "olieverf
portretten" van kransossen,
die voor de eeuwigheid werden
vastgelegd omdat zij hun baas-
ej door hun grote gewicht ('aan
flees 1082 pcnd aan smeer 283
pond te saam 1365 pond" bij
voorbeeld, waarbij smeer gele
zen mag worden als vet, en
flees als vlees) niet alleen veel
geld, maar ook veel roem be
zorgden. Zulke uitzonderlijke
beesten werden met kransen
omhangen door het dorp of
de stad meegevoerd, vandaar
die naam "kransos".
Er is overigens ook nog een
schilderij bij van een koe met
vier kalfjes, wat uiterst zeld
zaam is, veel zeldzamer dan
een koe die met een tweeling
opgescheept werd. Bestaat de
tweeling uit wee stiertjes of
twee koetjes dan schijnt er
geen probleem te zijn, maar
als van de tweeling het ene
een stiertje is en het andere
een koetje, dan wordt het
laatste een kween genoemd. De
kween ontwikkelt zich niet tot
een normale koe maar gaat in
uiterlijk op een os lijken, be
halve wat het uitwendige ge
slachtsorgaan betreft.
Bovendien zijn kwenen on
vruchtbaar. Reden genoeg om
ze meestal te doden, want het
schijnt dat ze ook vaak mis-
vormd zijn, niet groot worden
en dus voornamelijk geld kos
ten in plaats van geld opbren
gen. Een eeuw geleden was
boer J. Coopmans in Dronrijp
echter zo eigenivijs een kween
in leven te laten. Hij voerde
het dier extra goed en het re
sultaat zien we afgebeeld op
de tentoonstelling in Franeker:
"afbeelding van een vet rund,
levend 3855 halve kilo zwaar",
waarmee zij ruimschoots het
zwaarste rund is op de ten
toonstelling. De les die ivij daar
als mensen uit kunnen leren
is, dat als we een tweeling
krijgen (Jan Jochem en Marie
Estelle), we de kween niet
meteen moeten weggooien,
want met een beetje goeie zorg
kan er nog een heel pronte,
stevige, volvette discuswerp
ster uit groeien.
Vernissage
In het tv-spel "Huid" zagen
we zondag de opening van een
tentoonstelling in een galerie
van schilderijen van Souiine.
Ik bezoek vaak zulke openin
gen, en uit hoofde daarvan
kan ik verklaren dat nog nooit
een film- of tv-regisseur
blijkbaar zo'n vernissage heeft
bijgewoond, want het lijkt zel
den ergens op. Neem "Huid".
Het was er ten eerste niet vol
genoeg, een stuk of tien dames
en heren, dat slaat natuurlijk
nergens op bij de opening van
een tentoonstelling van 'n be
roemd schilder. Bovendien ivas
iedereen in smoking of lange
jurk, alsof het de nieuwjaars
receptie van de koningin be
trof. Ik heb zo'n soort opening
in mijn lange vernissageloop
baan nog nooit meegemaakt.
Die uitgedoste dames en he
ren keken dan ook hoogst ver
schrikt toen de aan lager wal
geraakte Henk van Ulsen in
schamele kledij binnenkwam.
Maar zoals Van Ulsen er uit
zag, zo ziet driekwart van de
kunstminnaars eruit die zo'n
opening bevolken. En ook het
platvloerse idee dat de aanwe
zigen op een deftig toontje
gaan staan praten over de
kwaliteit van de schilderijen
op openingen praat men, voor
zover ik het heb meegemaakt,
uitsluitend over Ajax, de kin
deren, de meest recente gijze
lingsaffaire, vakantieplannen
en de kwaliteit van de ge
schonken rosé. In elk geval
niet dan met grote terughou
dendheid «2 hooguit terloops
over de schilderijen, zoals men
in het huis van de gehangene
ook niet over de galg spreekt.
NICO SCHEEPMAKER
LEIDEN Een concert als van de
Leidse Cantorij in het volle koor-
ruim van de Hooglandse Kerk met
een zalige akoestiek, onttrekt zich
aan "recensie" en "kritiek". Kritiek
is een rem op ij delheid, eigenzinnig
heid, tekortkomen in gerechte ver
wachtingen. Dit bezinningsconcert
werd naar waarheid een "dienst".
Dienst voor ziel en geest, technisch
onbevlekt. Wat de Leidse Cantorij
ten gehore bracht was een voor
beeld van vocaal-geestelijke homo-
ge .iteifc.
Joop Brons is organist-cantor. Als
organist-solo vertolkte hij» werken
van Krebs, Walther, Böhm. Als duo-
partner, in wonderlijke eenheid met
hoboïst Han Kapaan, een koraalbe
werking van Bach en een Concerto
in Bes van Handel. Han Kapaan
achter wie we nog steeds de fameuse
Jaap Stotijn zi enstaan en de weer
klank horen van diens tovertoon,
waarom we Han ook wel eens met
Jaap Stotijn zien staan en de weer-
tor, wil zeggen herder van Joop,
een (de toekomst zal het leren) groot
organist. Een schalmeier is onmis
baar in een kerstviering. Die barok-
stukken waren weliswaar geen ad-
ventsmuziek, maar ze hebben er de
geheime stille blijdschap van.
In het tweede programmadeel
werd Brons klavecinlst, o-a. in de
Bergeries van Couperin en in een
Bach-prelude en hoogst merkwaardig
breek het cembaal, dat salon-instru
ment met zijn kleine korte droge
toon, onder de hoge gewelven de
majesteit verwerven van een nato-
nige ronde carillon-aanslag. Daarom
deden ook Goudlmel-koralen van
koor en klavecimbeltonen het ver
rassend goed. Mede door verfijnde
toonvorming en altijd gepaste klank
sterkte. Tot in de vijfstemmigheid
van a cappella zang (veel Praeto-
ries) werd aan gaafheid niets verlo
ren. En nu vallen de "chants" te noe
men, aan welke Brons zyn hart ver
pand heeft, die nog zo rijk de gre
goriaanse tradities vasthouden. De
chants van de anglicaanse liturgie
praktijk, die hij geregeld aan de
overkant bestudeert.
Zo hebben we voldoende meege
deeld. Nog dit: een in het origineel
Franse kerstzang van het koor met
begeleiding vanhobo. Het koor
smoorde er niet één toon van.
KEES VERHOEF
LEIDEN K en O begint op woens
dagavond 7 januari een serie van
vier rijksdaalder concerten in het
K en O-gebouw aan de Oude Vest 45
in Leiden. Voor het eerste concert is
uitgenodigd de Australische pianiste
Margareth May.
Het ligt in de bedoeling van K en
O om van deze serie iets bijzonders
te maken. Ten eerste zullen minder
bekende werken ten gehore worden
gebracht en ten tweede zijn deze con
certen voor een beperkt aantal be
zoekers toegankelijk. Dit laatste
schuilt in het feit dat ook de zit
plaatsen informeel gegroepeerd wor
den waardoor enerzijds zitruimte
verspeeld wordt maar anderzijds de
gezelligheid en ongedwongenheid in
de hand wordt gewerkt. Een en an
der resulteert in het feit dat slechts
60 70 bezoekers toegelaten kunnen
worden. De concerten zijn toeganke
lijk voor zowel inschrijvers van K en
O als niet-ingeschrevenen.
Margareth May begint haar optre
den op 7 januari met de Fantasie in
C, Op. 17 van Robert Schumann.
Daarna volgt voor de pauze Fune-
railles van Franz Liszt..
Na de pauze is het programma ge
wijd aan werken van Scriabin (7
preludes) en Kabalevsky (sonate nr.
3, Op. 46).
Zoals de naam van deze concerten
reeds aanduidt, is de toegangsprijs
f 2.50 inclusief koffie en programma.
Tropez", dag. 7.00
Nachtvoorstelling: "Little big i
dag. 2.30, 7.00
LIDO: "Sherlock
"Elckerlijc", dag. 2.30, 7.00
kerstdagen
deel II (Walt
Intensieve verplegingdag. v. 14.00 tot
;e klasse: de gehele
woensdagavond (uitsluitend
an Damen, schilderijeir-
REX: "Heb meelij, Jet", dag. 7.00
m 9.15 uur. 18 jaar.
Kindermatinee: "Kuifje", dag. 2.30
01751 13397
Ruip Hooglandse Kerk-
y Disco en Gerbrand Ble-
De Ruif. Janvossensteeg 59. Lydia
Luijten en Pol Jong exposeren wand
kleden en etsen t/m 24 Jan. (van 22
dec t/m 5 Jan. gesloten) Geopend van
12 uur vm 8 30 uur nam
Rijksmuseum vooi Volkenkunde:
Tentoonstelling Volkskunst uit La*
tilus Amerika' ("tot 26 april 1976)
Atellei ..De Scherf Nassaulaan 41
Oeestgeest tel 160220 Ans v d Helde—
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Voor de prematurenafdellng gelden
volgende bezoekuren (alleen vo<
Ongevallendienst elke dag Acade-
1830—1845 l
dins- Zaterdag en zondag:
X) uur 14 45—15 00
Bezoekuren Ziekenhuizen
13 46—14.30
Middag bezoekuur;
Avond bezoekuur;
zondag 140016.0
familieleden Kin de
Tentoonstelling "Archeologen we
ken in Zuid-Holland", opgravingen e
vondsten uit de laatste 15 jaar. Tot e
Leidse bioscopen
CAMERA: "De gendarme
St. EUsabeth-zlekenhuls
nen dag. van 14 tot 14.45 uur en van
18.30 tot 19.30 uur; klasse-afdelingen
ook 11.15 tot 12.00 uur. Kraamafde-
llng: dag van 11.15 tot 12.00 uur (al
leen voor echtgen.) v. 15.00 tot 16.00
uur en van 18.30 tot 19.30 uur. Kinder
afdeling dag van 15.00 tot 18.30 uur
CCD (hartbewaking) dag. van 14.15
istlge patlffnten
r ernstige patiënten door.
ik wordt toe
de hoofdverpleegkundige I
clale kaarten verstrekken
Bezoek tilden kinderafdeling:
Elke dag:
14.16—16.00 uur
18-3019 00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: la en 2e klaa 1111.30
13 30—14.18 en 18.30—19.30 u; 8e klaa
13 30—14.16 en 18 30—19.30 u Kraam-
afdetlng 13.3014.16 uur alleen voor
echtgenoten 1920 u.; Kinderafdeling
1615.30 u alleen voor ouders 18
18.30 uur
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol
by het In:
hinder Schiphol |02O— 17&0OO)
teuws
24 december 1975
Honderd jaar geleden stond
in de krant:
Te Veghel in Noord-Bra
bant lijdt de hoofdonderwij
zer, J. F. Peters met een tal
rijk, deels ziekelijk gezin
broodsgebrek ten gevolge
van het niet uitbetalen zijner
jaarwedde.
De Fransche minister van
binnenlandsche zaken heeft
aan de prefecten eene circu
laire gezonden, ivaarin hij
hun op het hart drukt voor
de stipte uitvoering der wet
telijke bepalingen en admi
nistratieve besluiten aan
gaande het uitroeien van
schadelijke dieren te zorgen.
De minister heeft deze aan
schrijving nodig geacht, ver
mits hij in den laatsten tijd
klachten uit verscheidene
departementen heeft ont
vangen over het verschijnen
van wolven. Zoo werden er
van eene kudde van 397
schapen, die op ééne en de
zelfde plaats bijeen waren,
niet minder dan 72 vermist;
bovendien had men er 28 ge
worgd gevonden.
Vijftig jaar geleden:
In een rapport aan het
communistisch congres te
Moskou heeft Stalin over den
economischen toestand in de
Soivjet-Unie meegedeeld, dat
de industrie thans 89 pet.
van den omvang van voor
den oorlog heeft bereikt. De
verdere ontwikkeling der in
dustrie zal voornamelijk af
hangen van de vernieuwing
der meerendeels versleten
machinerieën. Intusschen is,
voor de eerste maal in de ge
schiedenis van de communis
tische partij in Sowjet-Rus-
land, op het congres een op
positionele tegenrapport inge
diend. Zinovjef polemiseerde
in een lange rede tegen het
referaat van Stalin en zette
de meening van de Peters-
burgsche oppositie inzake het
staatskapitalisme en de taak
der boeren uiteen. Boecharin
verzette zich tegen Zinov
jef: hij werd gesteund door
de meerderheid van het con
gres. die Zinovjef van
"Trotskisme" beschuldigde.
PANDA EN HET MEESTER-MONSTER
Toen Panda en professor Kalkar de herberg achter zich lieten, daalde
diepe stilte op hen neer. De spookachtige hoornblazer t
- en van Ratso was niets meer te bekennen; want die
r het kasteel waar zijn baas woonde. En
Dat vond de geleerde een goed idee - maar toen hij het apparaat inschakel
de, gebeurde er niets. Er gingen geen lampen branden of bellen rinkelen, en
niet meer te horen de pijl bleef doodstil naar niets wijzen.
zijn duiker- "Z-zou het apparaat beschadigd zijn door het water, toen ik het meer in
een monster reed?" vroeg Panda bedrukt. "Kunt u dat zien?"
Professor Kalkar boog zich over de vinding, toen een stem achter hem zei:
"Laat maar, hoor! Thuis heb ik een werkr!nm - rdin
getje wel even".
CHOKA
50 g suiker, 4 dl melk, 1 /4
dl chocoladesiroop, sla
groom. Laat de suiker
caramelliseren. Giet er
de melk bij en verwarm
alles tot de suiker is op
gelost. Voeg dan J/4 dl
chocoladesiroop toe.
Schenk de drank in be
kers of glazen en gar
neer hem eventueel nog
met een toef slagroom.
Grote prei, 40 g boter, 1
literblik witte bonen, Va
liter water, 1 bouillon
tablet, laurierblad, foe
lie, 2 eetlepels tomaten
puree, 4 eetlepels ge
raspte kaas.
Smoor de gewassen en
kleingesneden prei in
het boter gaar. Voeg de
bonen met het vocht,
water, het bouillonta
blet, de kruiden en de
tomatenpuree toe en
laat alles 30 min. prut
telen. Maak de soep af
met de geraspte kaas.
De
avonturen
van
Jommeke
We zetten hem
levenslang
gevangen
Zijn geniale
uitvinding mag
nooit bekend
morden
JACOBUS BROERE pass 23 Casquets ZAAN 22 vn Rotterdam nr Londen
R,,Wo" ZEEBURGH 22 te Rotterdam.
KLEINE VAART
MAINLLOYD 23 vn Bridgetown nr
Port of Spain,
MITRA 22 420 n Sao Louis nr. Perz.
Kp Villano
Algiers nr Ashdc
Finisterre nr LI
23 Terschelling nr
vn Rotterdam nr
22 te Rotterdam,
RING 23 te Londen
Rotterdam.
Rotterdam,
AMSTELHOF p 23 Perim nr Suez.
ARES 22 300 w Lissabon nr Rotterdam
ATLANTIC CROWN 22 vn New York
CORNELIA
cumulus 22 te Amsterdam,
DUTCH MASTER 22 280 z Genua
dutch 'mate 22 vn Rotterdam nr
Tees,
dutch SAILOR 23 vn Rotterdam nr
Terneuzen,
DUTCH SPIRIT pass 23 Flamborohead
nr Rotterdam,
FRISIAN pass 23 Revellata nr La Spe-
Rotterdam nr Lille- CHEVRON FREEPORT 22 145
TELL 22 70 wnw Palermo nr Runcorn
TWEE GEZUSTERS 23 rede Sklkda,
Aruba,
PUTTEN 22 te Kuwait,
RUDOLPH PETERSON 22 400
Kaapstad nr Rotterdam.
RIJNBORG 22 vn Brunsbuettel
Zaandam,
VINCENT pass 23 Den Helder nr Delf-
ESSO BONAIRE 23 120 z Socatra nr
Ras Taoiura,
F ELAN IA 23 1250 ono Tokio nr Sln-
Puerto Rico
WODAN 22 te Amsterdam,
