Koeperman toch kampioen
EXTRAVAGANT GAMBIET
Kruiswoord
Een afwachtende houding
Fransen
blazen
hard in
de h
imr
m m
m
mm
i.ï
Kom er ACHT-er
Oplossing
vorige puzzel
KOM ER ACHTER
ZATERDAG 20 DECEMBER 1975
EXTRA
PAOINA 25
FRANKRIJK Hadden de
Fransen voor dit jaar 36 zegels
op het programma gezet voor
onze begrippen al ongeveer vijf
tien te veel in 1976 blazen
ze nog harder in de bus. Het
Franse emissieprogramma '76
telt namelijk niet minder dan
49 zegels, waaronder negen met
toeslag. Veel zegels maken deel
uit van al lang lopende reek
sen, zoals de zegels gewijd aan
beroemde personen, de kunstze
gels, de Europazegels, de toeris
tische zegels en de serie „gran-
des réalisations". Werden in de
beroemde-personen- en kunst
reeks tot nu toe echter jaarlijks
maar vier zegels uitgegeven, nu
worden deze uitgiften respectie
velijk uitgebreid tot zes en vijf
waarden. De Frankrijk-verza
melaar ziet in 1976 zijn collec
tie dus flink uitgebreid.
Tot zover eerst 1976. Voorlo
pig
nog
K2C 2
S!
bOUl-SagflC
In 1965 werd in Frankrijk een
plan ontworpen om een aantal
nieuwe steden te bouwen rond
Parijs, die aan het einde van
deze eeuw 3,5 miljoen inwoners
zouden moeten tellen. Vijf stede
zijn inmiddels gecreëerd en wel
Evry en Melun-Sénart aan de
autoroute naar het zuiden. Cer-
gy-Pintoise 25 kilometer ten
noordwesten van Parijs, Saint-
Quentin-en-Yvelines ten oosten
en Marne-la-Vallée ten "westen
van de Franse hoofdstad, in
tussen zijn ook vier nieuwe ste
den in de provincie gepland.
Frankrijk heeft op 20 oktober
'een zegel van 1.70 frank (blauw
bruin en groen) uitgegeven die
in het teken staat van die nieu
we steden. Op de zegel gestileer
de delen van steden. Gedrukte
oplage: 7 miljoen.
De derde zegel in de regionen-
reeks die op 27 oktober uitkwam
is gewijd aan Bourgogne. De ze
gel heeft een waarde van 1 frank
en is uitgevoerd in rood, bruin
en okergeel. Het beeld op de ze
gel is in vieren gedeeld en elk
vlak toont een symbolische voor
stelling van een van de econo
mische pijlers van de streek:
landbouw, wijnbouw, metaalin
dustrie en veeteelt.
De Franse post heeft op 10
november aandacht besteed aan
het door de Verenigde Naties uit
geroepen Jaar van de vrouw
met de uitgifte van een zegel
van 1.20 fr. (beige-rose, de kleu
ren van de regenboog, zilver en
kastanjebruin). Op de zegel drie
vrouwengezichten die elk een
kant opkijken, gedrieën onder
een regenboog. Gedrukte opla
ge 7,5 miljoen.
Ook Andorra-Frans heeft een
vrouwenzegel uitgegeven en wel
op dezelfde dag als Frankrijk:
10 november. De zegel, evenals
de Franse zegel in de waarde
van 1,20 fr. (zwart, violet en
blauw) verbeeldt een vrouw in
klederdracht.
Eveneens op 10 november
verscheen de 30e Franse zegel
van dit jaar, gewijd aan de twee
eneenhalve kolometer lange
brug bij Saint-Nazaire. De ze
gel (1.40 fr., tweekleurig blauw
en groen) toont uiteraard de
brug waar juis een schip onder
door vaart. Gedrukte oplage: 10
miljoen.
De vierde regionenzegel ver
scheen 17 november. Deze ze
gel, waarop een roos (0,85 fr.,
blauw, groen en oranje), staat in
het teken van Picardië, de streek
waar menigeen van ons is door
getrokken op weg naar Parijs.
Eeder verschenen in deze
reeks: Land van de Loire (8> sep
tember); Auvergne (6 oktober)
en de Bourgogne-zegel die we
Juist hebben genoemd.
De vierde zegel van dit jaar in
de reeks „beroemde personen"
eert de geograaf André Siefgried
(1875-1959). Op de zegel een por
tret van Siegfried met op de
achtergrond twee kaartenlinks
Noord- en Zuid-Amerika, rechts
de rest van de wereld. De zegel
heeft een waarde van 0,80 en
0,20 fr.; de toeslag komt zoals
gewoonlijk ten goede van het
Franse Rode Kruis; kleuren:
^wart en licht- en donkerblauw;
verkoop vanaf 17 november; ge-
drukteoplage: 3,5 miljoen.
Eén van de meest onwaarschijnlijke gebeurtenissen in de his
torie van het dammen, zal de wereldtitel van Koeperman wor
den. Ik geloof tenminste niet dat er ooit zo gesold is geworden
met reglementen en het officiële besluit. De geschiedenis luidt
als volgt:
Koeperman heeft deelgenomen aan het kandidatentoernooi
in Tbilisi (Rusland), terwijl hij reglementair op geen enkele
wijze mocht meedingen naar de titel van „uitdager" van we
reldkampioen Sij brands.
Via oneerlijk spel van de Russische
Dambond, in welke organisatie Koe
perman het voor het vertellen heeft,
nam hij toch deel. Wat in '70 Gant-
warg, één der grootste spelers die
de wereld ooit zal kennen, overkwam,
gebeurde deze keer met ex-wereld-
kampioen Andreiko; Koeperman
versloeg hem in Tbilisi. Beide keren
leverde deze prestatie Koeperman
het uitdagingsrecht op: In 1970 ten
koste van Sijbrands en in 1974 ten
koste van Wiersma en Gantwarg.
Er zijn zeer sterke argumenten aan
te voeren om de hypothese te steu
nen, dat er 'n verraderlijke combine
werd gespeeld. In de schaakwereld
is dat in 1964 al door Bobby Fisher
verkondigd; in 1970 en ook tijdens
de wereldkampioenschappen in Hen
gelo 1972 spuide Sybrands zijn grauw
over dezelfde zaak en tijdens Tbilisi
beschuldigde Wiersma openlijk de
Russen van oneerlijk spel. De KNDB
heeft zelfs nog protest aangetekend
tegen de gang van zaken.
In 1975, tijdens het FMJD-congres
in Hoogezand, werd Koeperman toch
nog als winnaar erkend, met als
argument dat na negen maanden
van gekonkel geen besluiten meer
Een archieffoto uit 1961, waar
op Koeperman (rechts) om de
wereldtitel damt tegen Tsegolev.
Het extravagante Blackmar-Diemer-gambiet is zonder twijfel
een speelwijze waartegen de meeste beoefenaars van ons nobel
spel nogal wantrouwend aankijken. Toch wordt het de laatste
tijd nog veelvuldig toegepast en in het bijzonder in correspon
dentiepartijen (Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland) gretig aan
gewend.
Enige jaren geleden heb ik een uit
voerig artikel aan dit gambiet gewijd,
naar aanleiding van het door Josef
Diemer uitgegeven boekwerk "Vom
ersten Zug an auf Matt!", dat bij
een uitgever in Amsterdam ver
scheen. Nu binnenkort 't tweede deel
gaat verschijnen is het stellig inte
ressant vandaag wat partijen te be
spreken. De vraag blijft of het gam
biet correct is sinds enige grootmees
ters in periodieken hebben geschre
ven dat het "twijfelachtig",, "onge
zond" en "riskant" is. Maar een dui
delijke weerlegging gaven ze echter
niet! Al met al kan men wel genieten
van een serie offers wanneer zwart
niet konsekwent tegen speelt.
Wit: Gunter Muller
Zwart: Stertenbrink
(Bielefeld 1975)
I. d2-d4 d7-d5 2. e2-e4 d5xe4
Wil men niet op het gambiet In
gaan, dan is 2. ..e6 het beste. Men
heeft dan het begin van de Franse
Party op het bord.
3. Pbl-c3 Pg8-f6 4. f2-f3 e4xf3
Met deze zet speelt men wit in de
kaart. Voor beter houd ik 4. ..Lf5
5. fe4: Pe4:, 6. Df3 Pd6, 7. Lf4 Dc8!
5. Pglxf3 Lc8-g4
Met deze zet boekte de eerste
"BDG-wereldkampioen" Georg Dan-
ner (Oostenryk) succes in de finale
van de correspondentie-marathon.
HU won met zwart alle partyen. Uit
deze party blykt echter dat de dame
loper meer diensten bewyst aan de
verdediging
6. h2-h3 Lg4xf3, 7. Ddlxf3 c7-c6, 8.
Lcl-e3 e7-e6, 9. Lfl-d3 Lf8-d6.
Beter is 9. .Le7.
10. 0-0 0-0?
Riskant. Goed was 10. ..Dc7, om
de lange rokade voor te bereiden.
II. Pc3-e4 Pf6xe4 12. Df3xe4 g7-g6 13.
Le3-h6 Tf8-e8 14. Ld3-c4!
Met de dreiging 15. Tf7:enz.
14Pb8-d7, 15. Tal-el Ld6-f8, 16.
Tflxf7! Lf8xh6.
Leuk is 16. Pf6, 17. Le6: Pe4:, 18.
Tf8:t mat!
17. Lc4xe6 Pd7-f8 18. Tf7xf8t
Ook 18. Te7t wint.
18Kg8xf8 19. Tel-flt
Zwart gaf het op.
U ziet dat zwart niet veel te ver
tellen heeft wanneer hy zich op glad
ys begeeft.De tweede party heeft
nog een grotere beweeglykheid.
Wit: Dr. E. Bachl
Zwart: Rheinheiner
(Worms 1975)
1. d2-d4 Pg8-f6 2. f2-f3 d7-d5 3. Pbl-
c3 c7-c5 4. e2-e4?
Zo kan men ook het BDG behan
delen! De bedoeling is om op ..de4:
met d4-d5 voort te zetten.
4c5xd4 5. Ddlxd4 e7-e5?!
Moedig gespeeld, maar zwart komt
hierna zeer "gebonden" te staan. Een
betere mogelykheid is 5Pc6
6. Lb5 Ld7! 7. Lc6: Lc6: 8. e5 Pe4!
enz. (Analyse Rellstab).
6. Dd4xe5i Lc8-e6, 7. Lcl-g5 Pb8-d7,
a t» 0
I
a e r g h
I
1 1
'*111
114
1 'V
<r
11
5'
A a a
Wit a
an zet wint!
Deze koningszet kan niet goed zyn.
Sterker is 10Kf8! en wit moet
retourneren. Nu volgt een gigantisch
slot.
11. d5xe6Dböxglt 12. Thlxgl
Ld6xe5 13. Lg5xf6r g7xf6 14. Pc3-d5r
Ke7-d8, 15. 0-0-0 f7xe6, 16. Ld7xe6
Zwart gaf het op.
Karl Solier Franz Borsdorff
1. d4-d5, 2. e2-e4 d5xe4, 3. Pbl-c3
Pg8-f6 4. f2-f3 Lc8-f5 5. f3xe4 Pf6xe4
6. Pgl-f3 e7-e6 7. Lfl-c4 Lf8-b4 8.
0-0?(In dit gambiet kykt men niet
op een pionnetje!) 8Lb4xc3
(Natuurlyk moet zwart met het paard
alaan) 9. b2xc3 Pe4xc3 10. Ddl-el!
Pc3-e4 11. Lcl-a3! Pb8-d7 12. d4-d5!
Dd8-f6 13. d5xe6 f7xe6 14. Tal-dl
0-0-0 15. Pf3-d4 Df6-g6 16. Pd4-c6!
b7xc6, 17. Lc4-a6t Kc8-b8, 18. Tdlxd7
Kb8-a8, 19. La6-b7tü «Een echte
Diemer-zet!)Ka8xb7 20. Td7xc7!
(Dat hoort er ook nog by
Kb7xc7 21. Del-a5 en zwart gaf op.
Wit: Wolfgang Ludwig
Zwart: Herbrechtsmeier
1. d2-d4 d7-d5 2. e2-e4 d5xe4 3.
Pbl-c3 e7-e5 4. Pc3xe4 Dd8xd4 5. Lfl-
d3 Pb8-c6 6. Ddl-e2 Dd4-d8
We zien nu in het verdere verloop
een byna identieke combinatie van
wit.
7. Pe4-g5 g7-g6
Niet mogelijk is 7Pf6? wegens
8. Lc4. Iets beter was 7h6 enz.
8. Ld3-c4 Pg8-h6 9. Lcl-d2 Lf8-g7
10. 0-0-0 Dd8-e7 11. h2-h3
Om Lg4 met g2-g4 to beantwoorden.
11f7-f6 12. Pgl-f3! Lc8-d7
Op 12fg5: geeft Diemer de vol
gende variant: 13. Lg5: Dc5 14. b4!
Db4: 15. Pe5: Le5: 16. De5:t Pe5:
17. Td8t mat. Geweldig!
13. Ld2-e3 0-0-0 14. Pg5-e4 Ld7-e6
15. Lc4-a6
Hier gaat het beginnen
15Pc6-d4?
Het beste was 15Pb8 enz.
16. Pf3xd4 e5xd4 17. La6xb7tKc8xb7
18. De2-b5t Kb7-c8 19. Pe4-c5 De7xc5
20. Db5xc5 d4xe3, 21. Dc5xa7
Zwart gaf het op. Na 21Ld5
22. Td5: Td5: 23. Da8t Kd7 24. Dd5:t
wint wit gemakkelyk.
Het Blackmar-Diemer-gambiet mag
dan niet geheel correct zyn, het geeft
wel aantrekkeiyk spel te zien!
BISHOP
genomen konden worden die zouden
leiden tot ongeldig verklaren van
het kandidatentoernooi. M.a.w.:
Koeperman werd officieel uitdager
van Sybrands. Allicht dat Sybrands
weigerde, zU het ook op geheel an
dere gronden, hetgeen opnieuw de
wereldtitel by Koeperman bracht.
Dat Koeperman,
behalve reglementen maken, ook ge
weldig goed kan dammen, laat het
volgende partytje zien, gespeeld in
het kader van de Vakbondendam-
dag in Erewan (Rusland), hetgeen
in oktober jl. plaatsvond.
Wit: S. Fadeëew, zwart: Ir. Iser
Koeperman.
1. 32-28 20-25; 2. 37-32 14-20; 3.
41-37 10-14; 4. 46-41 5-10; 5. 31-27
19-23!! De vondst van Andreiko, die
aan deze byna uitgeanalyseerde
Springeropening weer totaal nieuwe
gezichtspunten gaf. 6. 28:19, 14:23;
7. 33-28 9-14; 8. 28:19 14:23.. 9. 39-33
10-14; 10. 44-39 13-19; 11. 33-28 8-13;
12. 39-33 2-8. De aandachtige lezer
moet het opgevallen zyn dat wits
lange vleugel in een beroerde positie
verkeert. Een ontwikkeling-zet als
37-31 (of eventueel 36-31) wordt al
tijd beantwoord met een eenvoudi
ge damcombinatie of door de zet
17—21, waarna door 21—26
en 1217, de oergevaar-
lyke dreiging 17-22 kan ontstaan.
13. 49-44 4-9; 14. 44-39 17-21; 15.
33-29, wit neemt een kettingstclling
in, die temporeel niet te handhaven
zal zyn. 15.... 21-26; 16. 39-33 11-17;
17. 50-44 wit zou hier ook 27-21 kun
nen spelen maar hy houdt een moei-
lyk houdbare stand over. 1717-
22; 18. 28:17 12x21. De lange vleugel
van hem, wordt hem fataal. 19. 33-
28 7-11; 20. 38-33 8-12; 21. 43-38
12-17; 22. 48-43, de beslissende fout,
maar wit is totaal murw gespeeld.
22... 17-22; 23. 28:17 11:31; 24.
36:27 26-31; 25. 37:17 23-28; 26. 32:12
13-18; 27. 12:23 19:46. Een belang
wekkende party, die een aanwinst is
voor de damtheorieü
Het aannemen van een afwach
tende houding is by het schaak
spel een gebruikelyke strategie.
Een speler bewaart de controle
over een stelling, waarby de ac
ties van de tegenstander bepa
lend zyn voor de te volgen taktiek.
Hetzelfde principe wordt door
bridgers nogal eens vergeten. Het
volgende spel is een mooi voor
beeld van een klassieke situatie:
V 10 9 2
(?V874
O B 7
4* A 6 4
A 843 B 7 5
geen 5 2
O V 10 8 O H 9 5 4
4» H V B 10 8 3 4.9752
Bk H 6
(?AHB 10 963
O A 6 3 2
4» geen
Zuid is leider in een 6 Ha con
tract, nadat West sterk klaveren
heeft geboden. West start met KI.
H. Zuid moet niet nemen, maar
een afwachtende houding aanne
men en troeven in de hand! Het
principe is dat Zuid in dit sta
dium van het spel geen duidelyke
verliezer heeft om af te gooien.
Zuid troeft dus, haalt de troeven
eruit en speelt SCH 6!
De situatie is nu duidelyk an
ders. Neemt West dan verdwynen
op Sch V 10, alsmede op KI A drie
verliezende ruiten. Neemt West
niet, dan verdwynt Sch H op KI A
en verliest Zuid nog slechts één
ruitenslag. Het contract kan niet
worden gemaakt, indien Zuid de
eerste slag neemt met KI A.
Het is duidelyk dat het ongun
stig is, indien de keus over een af
te gooien verliezer in een vroeg
stadium moet worden gemaakt.
De tegenparty moet de kleur,
waarin de leider beschikt over een
controle tegenover een renonce,
dan ook zo snel mogelyk aanspe
len.
In het volgende spel speelt Zuid
6 Ru, waartegen West start met
Sch 9.
H V 3
(?VB53
H 10 8
4» H 6 3
*9865 BkAB 10 742
9 7 6 2 A 10 9 8
O 6 4 2 O 7
4» V B 7 4. 10 4
geen
9 H 4
O A V B 9 5 3
4. A 9 8 5 2
Het spelverloop zou als volgt
kunnen zijn: in Noord wordt de
heer gelegd, genomen met het aas
en getroefd door Zuid. Zuid speelt
troef en vervolgt met een kleine
harten van de tafel. Oost zit in
een vergelykbaar dilemma ale de
Westspeler in het vorige spel. Het
is dus duidelijk dat Oost Sch A in
de eerste slag niet moet leggen.
Zuid is dan verplicht in een vroeg
stadium een verliezer af te gooien,
hetgeen in dit geval betekent dat
Zuid zyn contract niet maakt.
Een goede Zuidspeler zal in de
eerste slag dan ook niet Sch H
spelen maar Sch 3! De schoppen
slag wordt getroefd in de hand,
gevolgd door een kleine troef naar
tafel. Nu volgt eerst Ha 3. Het
doet er niet toe wat Oost speelt,
Zuid maakt zyn contract.
T. SCHIPPERHEYN
Deze stand is, dacht ik, ook van
Koeperman. Ik meen uit een simul-
taanséance, maar zeker weten doe
ik dit niet. De schoonheid van deze
stand, de pure harmonie, zal niet
doen vermoeden dat er een werke-
lyk schitterende afwikkeling moge
lijk is: 27-22!; 34-29!!!; 16-11; 11:2;
35-30; 30-24, 2:48!!! Werkelyk on-
begrypelyk mooi!!
JOOP BURGERHOUT
HbHa.c'iL
v |Ë|clole]i e
tM^H 1 blele
515HplE S!S gjgkBol'A
Wc HI "ICBA
WciHojrHi
GlE E|1_HSB
tftiplgbBBgHg
P
limbic
uflil
gEL!3
ABÉEJQ1
CTlèlb
obi
MAlNjSHslHl-
De eerste prijs van f 10.- werd toe
gekend aan mevr. Crama-Verschoor,
Boshof 44 te Leiden. De tweede prys
van f 7.50 werd toegekend aan mevr.
C. Marte, Dr. Hamburgerlaan 33 te
Boskoop. De twee pryzen van f 5-
werden toegkend aan de heer G.
Caspers, Schoolstraat 30 te Noord-
wUk en aan mevr. Colla, Irenestraat
8a te Leiden.
De pryzen worden de winnaars toe
gezonden.
Oplossingen onder het motto
KRUISWOORDRAADSEL dienen
voor woensdag aa (9 uur) In het
bezit te ziiD van de redactie van het
Leidscb Dagblad. Witte Singel 1,
Lelden en het Alphens Dagblad Ju-
lianastraat 19, Alphen aan deD Rijn.
Wij stellen vier prilzen beschikbaar:
één van f 10. eén vaD 1 7.50.
twee van elk f 6. Alleen abonnees
kunnen meedingen.
Horizontaal: 1. Europeaan. 3.
kostuum, 5. gravure' 11. model,
13. weg, 14. gladde zijden stof,
15. nageslacht, 16. krantenjongen
17. navigatiemiddel, 20. opstootje.
21. meisjesnaam, 24. calorie
(afk.), 26. plaats in Gelderland,
29. Japanse munt, 31. weefsel v.
Engels kamgaren, 32. polijstmid-
del, 33. haag. 34. mannelijk huis
dier. 37. opening. 38. spleet. 41.
soort van bier, 42. stukgoederen
ter verzending, 45. roem, 47. tijd
perk. 48. voorzetsel, 49. bloei wij
ze, 50. keukengerei, 51. plaats in
Noord-Brabant,- 52. staatsbedrijf,
53. gewicht.
Vertikaal: 2. plaats op
tentoonstelling. 4. ven<f?ldrager,
6. aarde, 7. vernis, 8. wild zwijn,
9. onbeweeglijk, 10. gehuurde ge
kleurde arbeider, 11. tijding, 12.
plaats in schouwburg, 18. geest
rijk vocht, 19. snel, levendig, 22.
verlies bij wisseling van geld, 23.
zneikwol. 25. vlaktemaat, 26.
bouwland. 27. tennis term, 28. zot,
30. Jaartelling, 35. Zuid-Ameri
kaanse plant, 36. bevallig, 38.
insnijding, 39. bakplaats, 40. ver
voermiddel, 42. munt, 43. slin
gerplant, 44. plek, 46. knaagdier.
J u cui idd "8
I ut?ui dfjd 3JOOJ i
j ueui afiiori 9
oabs ieSjeindis g
I ubui udoqas 3(Bq fr
ubui j uba 790a s
BRINK Luehtverwarming
Uw installateur:
LUCOTHERM B.V.-ALPHEN a/d RIJN
Kal koven weg 58. Postbus 337, Telefoon (01720) 2 03 00
