"De situatie in
treindeel was
verschrikkelijk
Onenigheid duurt voort over
besteding Geven voor Leven
'Wij betreuren de doden maar ervaren de actie als positief'
Vreemd dat men
met meer kennis van zaken
over onze auto's spreekt dan over
.onze
.prijzen
Van Agt:
weinig
anders
mogelijk
dan
overgave
Achttien gijzelaars ontsnappen
n Philips Hoogtezon zorgt
o.a. voor een zomerse Meur
in de ivinter O
tycL&cmec
DONDERDAG 4 DECEMBER 1975
PAGINA 7
DEN HAAG (SP) De voor
zitter van de Zuidmolukse jonge
renvereniging, Etti Aponno, gaf
gisteravond in zijn Haagse woon
huis commentaar op de gebeur
tenissen in Beilen. Omringd door
een aantal mede-RMS'ers her
haalde hy, zy het in iets andere
bewoordingen, zijn stellingen zo
als hij die in het NOS-journaal
van gisteravond naar voren had
gebracht. Het komt eropneer.dat
de RMS het ten zeerste betreurt
dat er by deze actie doden zijn
gevallen, maar de actie zelf, als
onderneming, positief waardeert.
De officiële persverklaring van de
Pemuda Masjarakat Republiek
Maluku Selatan luidt als volgt:
„Hierbij verklaart het hoofdbe
stuur van de Pemuda Masjarakat
de actie van haar jongeren te be
treuren en keurt de daad ten
zeerste af vanwege de gevallen
slachtoffers. Met de kanttekening,
dat het voor het hele Nederland
se volk en de Nederlandse rege
ring eens eindelijk duidelyk moet
zijn dat de kwestie RMS voor
hen het voornaamste probleem
dient te zijn boven alle reeds be
staande problemen. De Pemuda
Masjarakat RMS heeft reeds her
haalde malen de Nederlandse re
gering gewaarschuwd voor het
ontstaan van soortgelijke exces
sen wegens het totaal negeren
van de RMS-zaak als een uiterst
politieke kwestie. En verwondert
zich ten zeerste over de verkla
ring van de regeringswoordvoer
ster in Beilen, als zou er geen
politieke motieven gemoeid zyn by
de kaping.
De Juiste proporties dienen
in beschouwing te worden geno
men. Te weten: een kwart eeuw
ellende en duizenden even on
schuldige slachtoffers in ons
thuisland, de Zuid-Molukken en
even zo lange ballingschap in
Nederland, allemaal vanwege de
Nederlandse laksheid in de kwes
tie Zuid-Molukken". Aponno:
„Wy hebben geen enkele infor
matie van tevoren gehad, dat
onze Jongens uit Boven-Smilde
die trein zouden gaan kapen. Dat
ze het gedaan hebben zien we als
een spontane reactie op de af-
schuweiyke berichten, die ons uit
de door de Indonesiërs bezette
Molukken bereikt hebben. In
november zyn er zeker 40 van
onze medestanders gearresteerd
en gemarteld, maar dat weet nie
mand. We hebben hierover een
petitie aan Den Uyl willen aan
bieden, maar hy weigerde deze
in ontvangst te nemen. Dat kon
hy politiek niet maken, zei hy.
Maar ja, zo stoten we telkens
weer ons hoofd".
Vraag: Hebt u niet geprobeerd
Amnesty International voor deze
zaak van de Molukkers te interes-
Aponno: „De onderhandelingen
hierover staan op een laag pitje.
Ook zij schynen zich niet in dit
politieke wespennest te willen
storten. Vandaar dat die jongens
uit Drente op him eigen houtje
zyn begonnen. Ongeorganiseerd,
let wel. Dat was ook zo positief
in deze hele zaak vinden wy. Juist
dat spontane karakter ervan. Wy
worden er immers altyd van be
schuldigd dat we alles van tevo
ren plannen, dat er altyd een
brein achter onze operaties zit.
Terwyl we helemaal niet van die
breinen zyn. Als ze niet in paniek
waren geraakt en die twee men
sen hadden doodgeschoten, dan
was het een briljante actie ge
weest. Dan hadden we alle publi
citeit in positieve zin gekregen,
die we nodig hebben, maar nu is
iedereen terecht verontwaardigd
en woedend over, die slachtoffers
en denkt niemand meer aan de
mensen in de Molukken, waar
dit allemaal om begonnen is".
Vi-aag: „Zoudt u bereid zyn,
als voorzitter van de Pemuda
Masjarakat RMS, om te bemid
delen in Beilen?"
Aponno: „Daar zou ik heel lang
over moeten nadenken. Als ze al
niet naar Manusama willen luiste
ren, dan weet ik niet of ze my
wel willen aanhoren".
Vraag: Maar Manusama is voor
hen misschien niet meer repre
sentatief en u als Jongere wel.
Aponno: „Dat weet ik niet. Ik
ken hun overwegingen niet. Dat
laat ik voor uw rekening".
Een zichtbaar aangeslagen
ir. Manusama keert terug naar
het informatiecentrum in Beilen
na zijn mislukte bemiddelingspo-
grna.
DEN HAAG (SP) Minister
van Agt, leider in het crisiscentrum
heeft nadrukkelijk gezegd dat de
kapers weinig anders rest dan over
gave: "Ik wil natuurlijk niet z'eg-
gen dat alle andere oplossingen zijn
uitgesloten, maar er is natuurlijk
niet veel ruimte tussen volledige
capitulatie en de zekerheid dat ze ons
land niet als 'vrije mannen zullen
kunnen verlaten.
Nu ze twee doden op hun geweten
hebben is een afloop als bij c»a gij
zeling in de Franse ambassade ab
soluut onmogelijk". Bovenaan het
eisenpakket van de autoriteiten staat
nog steeds het verkrijgen van de ge
legenheid de lichamen van de twee
slachtoffers weg te halen. Van Agt:
"Het is natuurlijk een afschuwelijke
situatie dat die dode lichamen zich
nog daar bevinden. Tot nu toe is
het volstrekt onmogelijk geweeest
om daar wat aan te doen, want ie
dereen werd weggeschoten".
BEILEN (SP) Nadat het schrale silhouet van de gekaapte trein voor de tweede keer
na een brute stop in de duisternis was verdwenen, werd klaarhelder duidelijk wat de zes
of zeven Zuidmolukse terroristen eigenlijk voor ogen stond.
Uit het achterste treindeel mochten achttien gijzelaars ontsnappen. Her en der schoten zij
de weilanden en even later de beschermende bossen in. De radio's van de verschillende
rijkspolitieposten spuiden nauwelijks verholen opluchting en blijdschap. Maar op hetzelf
de moment werd duidelijk dat het achterste deel door de Zuid-Molukkers „opzettelijk"
niet werd gecontroleerd.
Door
Thom Olink
Al eerder waren er aanwijzingen
geweest: de voedselpakketten, alleen
maar voor het voorste deel van de
spooktrein, van meet af aan
geblindeerd, in tegenstelling tot het
tweede. Dan eerdere ontsnappingen,
wa ai-bij niet werd geschoten door
mensen uit het achterste deel. En.
even voor de blijde uitkomst voor de
achttien, de opdracht van de
terroristen aan conducteur J.
Brinkers de treindelen los te
koppelen.
Onvoorzien in hun r
spectaculaire ontsnapping
geboeide NS-man. Luttele minuten
na de laatste gijzelaar uit het
achterste deel, koos ook hij voor de
tijdelijke duisternis. En hij slaagde.
Daarmee was het aantal gijzelaars
teruggelopen tot 35,
deels geboeid in
compartiment van
treindeel.
Geruime tijd
konden we uit een relaas
kapitein Van der Waa var
Leger des Heils uit Hoogeveen, die
in het medisch centrum in Beilen
de binnenkomst en confrontatie van
dc ontsnapten met hun familieleden
begeleidde, de gebeurtenissen in het
achterste treindeel achterhalen.
„Een van de opvallende dingen was,
dat de passagiers tot voor kort voor
de vlucht gedacht hebben, dat het
om Palestijnen ging.
Radio
Er was een radio, waar ze op het
laatst met z'n allen omheen zaten.
Ook al vanwege de kou, die iedereen
sterk doordrong. Men warmde zich
de aan elkaar. Hilversum kon men niet
J. ontvangen, vanwege een storing
te veroorzaakt door de bovenleiding,
maar via de BBC kon men met
de elkaar brokstukjes aaneen lijmen.
Maar twee keer ontmoettenden de
zeventien overgeblevenen de
ontsnapte conducteur was de
achttiende in de ploeg, die
gisteravond vrijkwam maar hij
kwam uit het voorste deel twee
van hun bewakers. Ze liepen langs de
toonden hun wapens,
sr regelmatige bedrei
gingen via de intercom. „De rommel
verschrikkelijk,
evenals het
leden erge
het watei, op. De
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Alfa Romeo Alfetta
f17.690,-.
AUTOM. IMP. HANS MAASLAND B.V.
Voorschoterweg 17, Valkenburg (2LH.)
telefoon 01718—13900/16275
honger. Het moet daar een
wanhopige toestand zijn geweest.
Het voedsel dat mocht worden
gebracht, gistermiddag, was immers
voor de mensen in het voorste
treindeel".
Na verloop van tijd groeide het plan
te ontvluchten en veertien mensen
besloten daartoe. De laatsten
raakten nog enigszins in paniek door
een man, die hen achtervolgde.' Dat
bleek de conducteur te zijn en de
angst sloeg om in vreugde".
Kapitein Van der Waa vertelde
daarna: „De mensen zagen er ver
moeid en ontdaan uit, maar de veer
van het weerstandsvermogen brak
by velen eerst toen de familieleden
plotseling voor hen stonden in het
centrum. Ik heb heel wat van myn
leven gezien, maar by die taferelen
kon je je niet goed houden".
Aan ontsnapping gingen zware dom
pers vooraf. President Manusama
van de regering in ballingschap
werd de deur geweigerd al renden
twee van de Zuidmolukkers hem
achterna, om hem uit te leggen, dat
niets hen kon weerhouden en dat
hy dat zou moeten begrypen.
En de gang van dominee Metiari en
zijn schoonzoon leverde alleen maar
tegenslagen op: een hernieuwde eis
om de bus. Ze mochten wel
binnenkomen en kregen te horen
dat er geen kinderen meer in de
trein waren, zoals werd aangeno-
Later zouden de woorden van de
kapers waarheid blijken te bevatten
en van de lijsten, die door de NS en
anderen werden bijgehouden, wer
den zeven kinderen geschrapt.
De balans kon worden opgemaakt.
De terroristen controleren nu een
treindeel, met 35 mensen. Hun
ultimatum rondde een stadium in de
gijzeling af.
Daarvóór hadden de eisen van de
kapers verwarring gesticht. Wilden
ze nu een buschauffeur of een ma
chinist? Die eventuele vraag naar
een treinbestuurder zou dan corres
ponderen met de eis aan de con
ducteur, met geboeide handen, de
twee treindelen „los te trappen", te
ontkoppelen dus.
Vermoedelyk doel: het mogelyk
maken om de trein althans enige
honderden meters te kunnen verrij
den, teneinde de plek te kiezen, van
waaruit de gyzelaars makkelyk mee
in de „bestelde" bus konden worden
overgeladen. Want daarover lieten
de Zuidmolukkers geen twyfel be
staan: de passagiers of althans een
deel van hen, gaan mee.
Een oudere man die uit het achterste treindeel is ontsnapt krijgt de helpende hand toegestoken.
laat zich door een
Van uur tot uur
14.45 u. Ir. Manusama, president in
ballingschap van de RMS arriveert
per helicopter uit Den Haag.
15.15 u. De gijzelaars worden
voorzien van voedsel, medicamenten
en dekens. De proviand en dekens
worden vlak voor de trein gedeco-
neerd en worden door een
bewapende kaper naar binnen
gehaald.
16.15 u. Manausame praat 7 minuten
met de kapers. Hy gelast ze on-
middellyk hun actie te staken.
Zonder resultaat.
18.15 u. Achttien inzittenden van
het achterste treinstel maken
gebruik van de duisternis om te
vluchten. Er wordt niet op hen
geschoten.
18.30 u. Ook de hoofdconducteur, die
in het voorste treinstel zit ziet kans
te ontsnappen. Hij heeft het
achterste treinstel ontkoppeld en de
deuren ontgrendeld.
19 u. De geestelyke leider van de
Molukkers ds. Metiary begint een
nieuwe bemiddelingspoging. Hij
heeft zijn schoonzoon meegenomen
omdat een jongere wellicht meer
kan bereiken. Ze laten weten „Nu
we deze actie eenmaal zijn
begonnen heeft het geen zin om op
te geven. Wij gaan door".
21.30 u. De kapers stellen een nieuw
ultimatum. Als voor tien uur de
volgende ochtend niet vast staat dat
ze per vliegtuig het land mogen
verlaten zullen ze de gegijzelden
doden.
21.35 u. Er wordt weer geschoten.
Via de veldtelefoon leggen de kapers
uit dat dit ter ondersteuning van
hun eisen is. Er is niemand gedood
of gewond.
23.00 u. De woordvoerster van Justitie
laat weten dat iedereen rustig kan
slapen. Tot het licht is zal er niet
onderhandeld worden en niets ge-
AMSTERDAM (ANP) „Wy vragen
ons nog steeds af waarom ze het niet
begrypen" en „wy begrypen het ant
woord van de anderen nog altyd
niet", zei de voorzitter van het Ko
ningin Wilhelmina Fonds, (de Ne
derlandse organisatie voor de kan-
kerbestryding) de heer A. van Es,
gistermiddag na een byeenkomst met
de organisatoren van de actie „Ge
ven voor Leven".
Die „anderen" zyn ondrmeer Johan
Bodegraven en Jan van Hillo van de
NCRV, organisator Ben Essing en
twee van de destyds drie betrokken
artsen, J. de Vries en G. van Zanten.
Zy verkozen ook niet aanwezig te
zyn op de persconferentie, die het
KWF-bestuur na afloop had belegd
om openbaarheid van zaken te ge-
Daar was wel de derde kinderarts, de
Amsterdammer P. A. Voute, die via
de heer Van Es liet weten inmiddels
akkoord te gaan met de besluiten van
het bestuur van het KWF inzake de
besteding van de gelden.
Zoals eerder deze week reeds bekend
werd gemaakt heeft het KWF-be-
stuur uit het fonds f 14 miljoen uit
getrokken voor uitbreiding van het
fundamenteel kankeronderzoek, in to
taal 3 miljoen gulden voor bevorde
ring van studie en behandeling van
leukemie en de centrale documentatie
en bestudering van solide tumoren en
f 48 miljoen voor de bevordering van
de ontwikkeling van een beperkt aan
tal oncologische kinderafdelingen.
Daarvan zyn 126 miljoen bestemd
voor de centra in Amsterdam. Rotter
dam en Groningen en eventueel een
vierde centrum in het zuidoosten van
het land en f 22 miljoen voor de re
search.
De heer Van Es zei in aansluiting
daarop de indruk te hebben gekre
gen dat de „anderen", te weten de
heren De Vries en Van Zanten, op
het standpunt staan dat f 50,4 mil
joen van het ingezamelde geld (netto
thans ruim f65 miljoen) geiykelyk
over de centra in Amsterdam, Rotter
dam en Groningen verdeeld zou moe
ten worden. Die centra zouden vol
gens hen dan ook belast moeten zyn
met de verdeling ten aanzien van de
research. Hy noemde dat standpunt
onjuist, omdat daardoor de gelden
voor het onderzoek in gelyke delen
zouden worden opgesplitst.
Intussen hebben volgens een medede
ling van de heer Van Es de laatste
weken en dagen nog meer personen
verklaard zich achter het besluit van
het bestuur van het KWF te stellen:
de voorzitter van de adviescommissie
van het fonds „Geven voor Leven",
de heer J. Allema en de voorzitter
van de Nederlandse vereniging voor
kindergeneeskunde, dr. G. A. de Jon
ge. De heer G. A. Kieft, secretaris van
de NCRV en lid van de commissie
„Geven voor Leven", had tegenover
hem verklaard „de overtuiging toege
daan te zyn dat de beslissing van het
KWF-bestuur in beginsel
komt met de doelstellingen
