preken de revolutie
Zelfs rekenboekjes
Werklozen leren lijsten maken
Uniek project
Dienst Sociale
W erkvoorziening
8BE3ÏÏB2EBBHB
OOGGETUIGENVERSLAGEN UIT VIETNAM:
PAGINA 15
BANGKOK (AP) Premier Pham Van Dong en andere
Nóordvietnamese functionarissen verwachten een spoedige nor
malisatie van de betrekkingen met de Ver. Staten en zeggen
dat Washington druk heeft uitgeoefend om haast te maken met
de hereniging van Noord en Zuid Vietnam, zo is door een lid
van een Amerikaanse religieuze groep medegedeeld. Pham
Van Dong vertelde een delegatie van het centrale comité der
Menonieten dat Noord-Vietnam drie uitgangspunten in acht
neemt bij haar betrekkingen met de Verenigde Staten, te weten
vriendschap, normalisatie van de betrekkingen en sterke ver
wachtingen omtrent economische hulp uit Washington.
met prins Hordom Sihanoek, het vroegere
De groep werd ook ontvangen
door Hoang Tung, hoofdredacteur
van het officiële Noordvietnamese
dagblad Nhan Dan, die hen vertel
de: 'Vietnam staat onder druk
van de Verenigde Staten om snel
tot een hereniging te komen en zo
doendetoegelaten te worden tot
de Verenigde Naties. Als wij een
hereniging tot stand brengen doen
wij de enige reden teniet die de
Verenigde Naties hebben om ons
uit te sluiten".
Als reden voor haar veto tegen
de aanvraag van Noord en Zuid-
Vietnam van het V.N.-lidmaat-
sehap, gaf Amerika de uitsluiting
van een ander verdeeld land, Noord
en Zuid-Korea.
Volgens Tung heeft Zuid-Vietnam
met ernstige problemen te kampen.
Hij noemde onder andere massale
werkloosheid, overbevolkte stede
lijke gebieden, de her-opvoeding
van de „verwende" voormalige
Zuidvietnamese officieren, voort
gaande verzetsactiviteiten en eco
nomische ellende.
Noord- en Zuid-Vietnam tellen
ongeveer 43 miljoen inwoners.
Tung beschreef de afgelopen der
tig jaar oorlog in Vietnam als de
bloedigste revolutie in de geschie
denis. In de oorlog tegen Frank
rijk zijn 2 miljoen Vietnamezen ge
sneuveld en in de strijd tegen
Amerika en de regering in Saigon
ongeveer 3 miljoen.
Sinds de communistische over
winning in april dit jaar zijn er
volgens Tung ongeveer 1.000 men
sen gedood door achtergebleven
wapentuig als mijnen, booby traps
en bommen.
Andere westerlingen die in de
afgelopen weken uit Saigon zijn
gekomen beschrijven de stemming
van de bevolking van die stad als
somber. Dat is niet het gevolg van
bruut optreden door de autoriteiten
maar van economische ontberin
gen, het aan banden leggen van
de levenswijze en ongerustheid over
de verwachte Noordvietnamese con
trole van de meeste aspecten van
het leven in een maatschappijdie
gewend is geraakt aan het "laissez
faire" uit de tijd van de Ameri
kaanse dollars.
"Zij (de inwoners van Saigon)
dromen dat Saigon eens weer be
vrijd zal zijn", aldus een terugge
keerde westerling.
"Alles wijst er op dat de Noord-
vietnamezen alles onder controle
hebben in het zuiden. Hun organi
satie is fantastisch".
Tijdens recente herenigingsge-
sprekken, werd iedere familie uit
genodigd om vertegenwoordigers te
sturen naar diverse parades ter
ondersteuning van het verlangen
naar hereniging. Zij mochten daar
bij kiezen uit verschillende borden
met pro-herenigingsleuzen.
De nieuwe autoriteiten is veel
gelegen aan het onderwijs. Duizen
den boeken, doorspekt met de com
munistische revolutionaire historie
en gedachten, zijn vanuit Noord-
Vietnam naar het zuiden ver
scheept.
"Zelfs de rekenboekjes preken de
revolutie", aldus een Nieurw-Zee-
lander die vloeiend Vietnamees
spreek. "De boekjes gebruiken voor
beelden als: wanneer een mortier
vijf Amerikaanse imperialisten kan
doden, hoeveel mortieven zijn er
dan nodig om 20 van hen te ver
nietigen".
Burgers uit de Zuidvietnamese
hoofdstad klagen het meest over
het economische ongemak. De sa
larissen zijn verlaagd en 4e Prij~
zen voor vele artikelen zijn erg
hoog.
Een ambtenaar uit de midden
klasse verdient ongeveer 10.000 tot
15.000 piasters (16-25 dollar) per
maand, genoeg om rijst voor zijn
gezin te kopen maar weinig andere
goederen.
Om een maandelijks rantsoen
van twee blikjes gecondenseerde
melk te kunnen kopen, moet men
een dokters attest hebben en de
toestemming van een aantal plaat
selijke autoriteiten. Op de zwarte
markt, die nog steeds bloeit, kost
zo'n blikje 1.200 piasters (ongeveer
vijf gulden) maar ófficieel is het
500 piasters (minder dan f2,50).
Informatie over de toestand en
de stemming op het platteland is
moeilijk te verkrijgen omdat wester
lingen niet buiten Saigon mogen
komen. Volgens Tung zijn de pro
blemen in de steden groter dan op
liet platteland.
In Noord-Vietnam is het herstel
van het door de oorlog verwoeste
land bijna voltooid. In het zuiden
is de industrie volgens Tung niet al
te zeer aangetast door de oorlog,
maar heeft wel te kampen met
tekorten aan reserve onderdelen
en grondstoffen, die vroeger voor
namelijk uit Amerika werden be
trokken.
"Er zijn vele problemen in het
noorden, er is een tekort aan zie
kenhuizen, weeshuizen, scholen en
centra voor oorlogsslachtoffers,
maar de problemen in het zuiden
zijn veel ernstiger. Drugs, prostitu
ees, wezen en ex-soldaten die
vanuit de bergen nog steeds strijd
voeren zijn daar de moeilijkheden,
aldus Tung.
Hij voegde daaraan toe dat er
*1,5 miljoen werklozen in het zui
den ztjn en een ongeveer even groot
aantal ex-Zuidvietnamese militai
ren dat moeilijk in het nieuwe 'eco
nomische 'bestel te -integreren is.
Er wonen 7 miljoen mensen in ste
delijke gebieden, terwijl er in 1945
maar 3 miljoen woonden.
Teruggekeerde westerlingen héb
ben ook gezegd dat er nog steeds op
grote schaal corruptie voorkomt, en
dat zelfs sommige revolutionaire
autoriteiten niet geheel immuun
zijn voor de verleidingen. Onder
het vroegere Zuidvietnamese be
wind was corruptte een van de be
langrijkste aspecten van 'het dage
lijkse leven.
Naar verluidt zijn steekpennin
gen aangenomen om arrestaties te
voorkomen, niet naar de herop
voeding te hoeven en de strikte be
palingen te omzeilen, die reizen
zonder identiteitsbewijs verbieden.
De meeste corruptie doet zich
voor onder het kadter en de "revolu
tionairen van de dertigste." Dit is
de smalende benaming voor hen die
zich bij de overwinnaars voegden
toen deze op dertig april Saigon
binnen marcheerden.
Volgens Tung hebben vele lagere
soldaten van het vroegere Zuidviet
namese bewind een baan gekregen
in de nieuwe maatschappij maar
hooggeplaatste officA»ren konden
nog niet aan een baan geholpen
worden omdat zij verwend warsn
door het gemakkelijk leven.
"Een generaal te zijn onder de
Amerikanen was zeven keer beter
dan een koning bij de Fransen."
"Onze soldaten leefden heel anders,
zij knipten hun eigen haar en droe
gen rubber sandalen", aldus Tung.
"De Zuidvietnamese generaals ver
dienden 1.000 maal meer dan wij."
Hij zei dat er met betrekking toi
de officieren een streng beleid ge
voerd zal worden totdat de veilig
heid in Zuid-Vietnam verbeterdis.
De officieren zijn naar heropvoe
dingskampen gestuurd, ver van hun
families. Men heeft ze echter geen
kwaad gedaan of in de gevangenis
gezet.
"Men doodt geen vijand die van
zijn paard gevallen is", zei Tung.
Hij citeerde een spreekwoord dat
momenteel de ronde doet in Viet.
Bij een terugblik zei de redacteur
dat de revolutionaire troepen Zuid-
Vietnam niet gewelddadig zouden
hebben overgenomen als de Vere
nigde Staten grotere politieke ver
zoening tussen de twee strijdende
partijen hadden nagestreefd na de
vredesakkoorc'en van Parijs in 1973.
"De VS hebben foute zetten ge
daan in het schaakspel", zei Tung.
"Indien wij vrede hadden gesloten
met daarbij politieke verzoening,
zouden wij de regering in Saigon
hebben moeten erkennen en met
hen samen hebben moeten le
ven. Kissinger geloofde echter dat
de Noordvietnamese ruggegraat ge
broken was".
"Wij dachten dat de Amerika
nen realisten zijn. Maar noch Ni
xon noch Ford zijn dat."
De religieuze groep kreeg tijdens
haar bezoek echter de indruk dat
de Wil tot verzoening met Ameri
ka bestaat. De groep bracht een
twee weken durend bezoek aan
Vietnam om besprekingen te voe
ren over hulp door de Mennonieten.
De cursus lijsten maken wordt
gegeven in een gebouw aam de
Rijswijkse Cóbbenhagestraat. Op
de foto rechts is een aantal cur
sisten bezig met het aanbrengen
van bladmetaal op een reeds ge
restaureerde lijst. Rechts is een
man bezig met het opnieuw in or
de brengen van het profiel van
een lijst, wat een geduldwerkje is.
RIJSWIJK Bij de Dienst Sociale Werkvoorziening Rijswijk
en omstreken is vorige maand een voor Nederland uniek pro
ject van start gegaan: een cursus lijsten maken voor werklozen.
Tien mannen en vrouwen, die tot voor kort bij het Gewestelijk
Arbeidsbureau als werkzoekenden stonden ingeschreven en
twee mensen van het doveninstituut Effatha uit Voorburg zijn
aan deze cursus begonnen. Hun wordt de kunst van het her
stellen van oude, soms fraaie en kostbare schilderijlijsten bij
gebracht.
Binnen een jaar hopenze dit
Oudhollandse ambacht onder de knie
te hebben en te kunnen gaan
werken bij musea, kunsthandels en
particuliere lijstenmakerijen. Deze
bedrijven zouden een grote behoefte
aan dergelijke vaklieden hebben.
Ook kan een aantal cursisten
worden geplaatst op de centrale
restauratie-afdeling, die de Dienst
Sociale Werkvoorziening zo spoedig
mogelijk zelf wil gaan opzetten.
De bedoeling is dat op deze nog te
vormen afdeling van de sociale
werkplaats lichamelijk gehandicap
ten, die daarvoor de aanleg '?n
mogelijkheden hebben, zich onder
leiding eveneens in het vak van
lijstenmaker gaan bekwamen.
Initiatiefnemer van het nieuwe
project is de Haagse economisch-ad-
viseur Jan Boon. Hij vertelt
„Via de media worden we herhaal
delijk met onze neus gedrukt op het
probleem van de toenemende
werkloosheid. Ik wilde daar in alle
bescheidenheid iets aan doen.
Daarom ben ik met de consulent
van het Gewestelijk Arbeidsbureau,
de heer Hereveld, Herreveld, gaan
praten.
Ik vroeg hem waarom er nu niet
eens werd gedacht aan het in ere
herstellen van de oude beroepen. Er
zijn ambachten, die volledig verlo
ren dreigen te gaan, terwijl ze
beslist wel lonend zijn. Neem nou de
lijstenmakerij. Vele schilderijenlijs-
ten in de musea zijn „geblesseerd",
terwijl er bijna niemand is te
vinden die daar iets aan kan doen."
Samen met de heer Herreveld, die
wel degelijk iets zag in de - in dit
geval - gevraagde aandacht voor de
lijstenmakerij, ging Jan Boon naar
de Dienst Sociale Werkvoorziening
Rijswijk en omstreken.
Een dienst met een in Rijswijk
gevestigde sociale werkplaats waarin
380 lichamelijk en geestelijk gehan
dicapten werk vinden.
Ook daar voelde men er wel wat
voor het oude ambacht ter hand te
laten nemen. Directeur J. Uneken
van de dienst:
„De werkvoorziening van de gehan
dicapten is altijd afhankelijk van
het reilen efi zeilen van het
particuliere bedrijf. Natuurlijk zijn
we dankbaar voor de werkopdrach
ten, maar toch kwamen we hoe
langer hoe m'eer tot de conclusie dat
we het ook in de dienstverlenende
sector moesten gaan zoeken.
We zijn dan wat minder afhanke
lijk, zorgen voor e»en brokje
hulpverlening en maken bovendien
de werkmogelijkh'eden voor de
gehandicapten groter."
Maar de cursus is in eerste instantie
niet opgezet voor gehandicapten.
„Toch wel, want je bevordert
hierdoor de doorstromingsmogelijk
heid van mensen, die door wat voor
oorzaak dan ook niet plaatsbaar zijn
in het particuliere bedrijf en dus in
feite ook gehandicapt kunnen
worden genoemd."
Toen ook het ministerie van Sociale
Zaken, veel voor de plannen bleek
te voelen werd een werkgroep sa
mengesteld, die de cursus ging
voorbereiden.
In die werkgroep zaten functionaris
sen van het directoraat-generaal
voor de arbeidsvoorziening, de
rijksconsulent voor de complemen
taire sociale voorzieningen van het
ministerie van Sociale Zaken, een
vertegenwoordiger van het Geweste
lijk Arbeidsbureau, een vertegen
woordiger van het Rijksmuseum uit
Amsterdam en de heer W.
Schippers, een erkend vakman.
Uiteindelijk werd op 3 november in
een gebouw van de DSW aan de
Cóbbenhagestraat begonnen met een
aantal werkzoekenden die op hun
mogelijke aanleg werden geselec
teerd.
De begeleiding en verdere uitbouw
van de activiteiten kwamen in
handen van initiatiefnemer Jan
Boon.
Jan Boon: „Het is een bijzonder
plezierige gedachte dat we straks
een aantal vaklieden kunnen
afleveren, aan wie volgens een door
ons gehouden onderzoek een grote
betoefte is. Ook is het prettig om te
weten dat de musea, kunsthandels
en bestaande lijstenmakerijen over
enige tijd gebruik kunnen maken
van de diensten van de lijstenmake
rij, dis binnen de sociale werkplaats
wordt opgezet. Toch heb ik nog een
wens. Ik zou graag nog wat meer
informatie willen ontvangen over de
oude methoden en werktuigen, die
bij het maken van lijsten werden en
misschien nog worden gebruikt."
De bedoeling is van de cursus een
boek samen te stéllen. Dit boek zal
dan dienst gaan doen als naslag
werk voor de huidige en toekomstige
cursisten. Wellicht zullen ook andere
sociale werkplaatsen in ons land
van het op schrift gestelde
lesmateriaal en de daarin verwerkte
ervaringen gebruik kunnen maken.
