Boze Boersma valt scherp uit tegen Wiegel Eis twintig jaar voor Bijliiierinoord ALBERT SPEER Hoe het alternatief van de Schiphollijn de mist inging Actie leraren: bezuinig maar op ons salaris ACHT JAAR NOOR MOORD Beroepingswerk Senaat akkoord met wijziging filmkeuring Weekblad deTijd (1.80) abonnementen: 020-233984. PAGINA 9 i-i.- jjn n »v.i i ivihiai- aart cfon Ttfiof nnftonf Van wfirrfpn. nidus aantal wotlineen Door Geert van Someren DEN HAAG (SP) Het tracé van de Schiphollijn ligt vast. On wrikbaar. Dat blijkt duidelijk uit de brief die minister Westerterp van Verkeer en Waterstaat aan het einde van de vorige week heeft ge stuurd aan de Vaste Commissie voor Verkeer en Waterstaat van de Tweede Kamer. De Schiphollijn komt te lopen van Amsterdam (Minervalaan) via Schiphol, langs Hoofddorp en Nieuw Vennep, naast Rijksweg 44 (WassenaarBurgerveen), tussen Sassenheim en de Kager Plassen door en de lijn sluit bij Warmond aan op de spoorlijn HaarlemLei den. Punt uit, aldus minister Wes terterp. Daarmee is het alternatieve tra cé van het Actiecomité Schiphol lijn Warmond van de baan. Dat tracé ging uit van de gedachte aan nieuwe Randstad-spoorlijn die uitliep van Amsterdam, via Schip hol, langs Rijksweg 4 (Amsterdam —Voorburg), met een boog Den Haag in en via de Hofplëïnlijn naar Rotterdam. Minister Westerterp beroept zich bij zijn keuze voor de variant van de Schiphollijn (die bekend staat als tracé 2) boven de alternatieve variant (tracé 7) in de eerste plaats en voornamelijk op een for maliteit. Op 28 mei 1973, zo heeft Wester terp de Kamercommissie mee gedeeld, besloot het Kabinet dat er een nieuwe spoorlijn Amsterdam SchipholLeiden's Gravenhage moest komen. Daarbij werd tevens besloten dat de gedeelten 's Gravenhage—Leiden en Schiphol— Minervalaan niet omstreden waren en daarmee vastlagen. Een spoorlijn volgens tracé 7 is, zo merkt Westerterp fijntjes op, dus in strijd met dit Kabinetsbe sluit, dat niet repte over een'nieu we spoorlijn Amsterdam—Rot terdam. Niettemin besteed hij in zijn brief ruime aandacht aan tra cé 7. Daarbij springen twee punten in het oog: O Met een diepgaande Studie en inspraak-procedure zal minstens vijf jaar gemoeid zijn. Tracé 7 kost ruim een half mil jard gulden (522 miljoen guldén om precies te zijn) méér dan tracé 2. Toekomst Behalve dat je bij zowel de tijd als het geld enkele vraagtekens zou kunnen zetten, komt de vraag op of met het oog op de toekomst die investering niet dubbel en dwars de moeite waard is. Nog afgezien vam het feit dat het een niet onaardig project is in h'et kader van de werkloosheidsbestrij ding. Die toekomst voor Nederland ligt in een nog niet gepubliceerd rapport van da overkoepelende organisatie van Europese spoorwegmaatschap pijen. Daarin wordt ons land twee keer genoemd. Eén keer wat betreft eten lijn Am sterdam - Utrecht - Arnhem - Keu len. En één keer voor een spoorlijn uit Scandinavië, die via dte Afsluit dijk, Amsterdam, Den Haag, Rotter dam, Antwerpen en Brussel naar Parijs loopt (en mogelijk nog via de Kanaaltunnel naar Londen) Het gaat daarbij om nieuwe typen treinen (luchtkussen- of magneti sche treinen) die boven de 200 kilo meter per uur rijden. In zijn brief komt de minister, na de opmerking dat hij de realisatie daarvan niet binnen afzienbare tijd verwacht, tot de conclusie dat het bestaande spoor wegnet niet geschikt is voor zulke ho ge snelheden. Voor die snelle treinen, aldus de minister, is noch tracé 2 noch tracé 7 geschikt, maar zal een geheel nieuw tracé moeten worden ont worpen. Dat is niet zo'n verwondsr- lijke conclusie, omdat die treinen van de toekomst zich niet over rails voortbewegen, maar als het ware zweven op een magnetisch- of een luchtkussen. Opzettelijk Al dan niet opzettelijk, slaat de minister daarbij 'echter een stap over. Die tussenstap bestaat uit trei nen die wel op rails rijden, maar met aanzienlijk hogere snelheden (tot ruim tweehonderd kilometer per uur) dan nu in ons land gebruike lijk. In Japap rijdt zo'n trein tussen Tokio en Osaka en ondermeer in En geland word'en proeven genomen met een prototype. Los van deze toekomstmogelijkheden (die overigens meer interessant lij ken voor een compleet nieuwe Rand stad-spoorweg dan voor een met het oog op de snelheid te versterken estad-spoorweg dan voor een met het oog op de snehltei- te versterken oude lijn) maakt minister Wester terp in zijn brief aan de Kamer nog een aantal opmerkingen die de moei te van het vermelden waard zijn: - Rotterdam en Leiderdorp hebben verzuimd hem op de hoogte te bren gen van hun voorkeur voor het alter natieve tracé 7. - De Schiphollijn zal 3,5 miljoen reizigers per jaar moeten gaan ver voeren. - Niet ontkent kan worden, aldus dte letterlijke tekst, dat bij tracé 2 gesproken kan worden van een zeke re aantasting van het landschappe lijk aanzien en enige geluidshinder. - De geluidshinder zal lijk de dorpen Warmond, Nieuw- Vennep en Hoofddorp treffen, ter wijl het nog maar de vraag is of zij al dan niet haltes aan de lijn krijgen. - Aanleggen van tracé 7 zou bete kenen dat bij Leiderdorp over een lengte van ruim drie kilometer de Schiphollijn verzakt moet worden aangelegd en dat in Leiderdorp de halte "Leiden" komt. - Minister Westerterp vindt echter dat "Leiderdorp niet als gelijkwaar dig aan Leiden kan worden aange merkt, omdat Leiden Centraal Sta tion een knooppunt vormt van de vervoerslijn-en uit het hele omringen de gebied". De minister laat zich er niet over uit of dat knooppunt dan niet verplaatst zou kunnen worden. - Het realiseren van tracé 7 zou inhouden dat het station Leidschen- dam-Voorburg en een nog onbekend aantal woningen in Voorburg moet worden gesloopt. - Bij de keuze voor tracé 7 zouden grote dienstregelingsmoeilijkheden ontstaan, omdat een te groot aantal treinen per uur het Haagse Cen traal Station zou binntenrijden. - "Onaanvaardbaar" vinden de NS en de minister het, dat in Rotter dam, bij uitvoering van tracé 7, trei nen van en naar Dordrecht het he le emplacement zouden moeten oversteken. - De woonkernen Delft en Schie dam krijgen als logisch gevolg van 't feit dat ze niet aan de in tracé 7 gte- schetste lijn liggen, aanzienlijk min der treinen per uur als tracé 7 er zou komen. Minister Westerterp: "Ik zie op grond van het voorgaande geen aan leiding mijn beslissing met betrek king tot het tracé van de Schiphollijn in heroverweging te nemen". Het Actiecomité in Warmond is een il lusie armer en de Randstad zal het zonder een compleet nieuwe spoor lijn moeten doen. DEN HAAG (SP) Met een scherpe woordenwisseling tussen oppositieleider Hans Wiegel (VVD) en de jarige mi nister Jaap Boersma (46 jaar werd hij gisteren) in de Tweede Kamer het debat begonnen over de bevriezing van de lonen, de beperking van andere inkomens en de rem op de prijsstijgingen. Wat hebben we aan dit soort verhalen. U heeft niets gezegd", zei Boersma, nadat Wiegel een motie van afkeuring had ingediend. „U zegt dat onze brief over de arbeidsvoorwaarden voor 1976 vaag io. Maar u zet er zelf niets concreets tegenover". „Moet ik dat dan doen?" vroeg Wiegel verontwaardigd. „De hemel beware ons ervoor, dat u ooit hier achter de regeringstafel komt te zitten", was de bitse reactie van Boersma. In de VVD-motie staat, dat: De toeneming van de werkloosheid schuld is van de regering; De aangekondigde maatregelen onvoldoende verbetering brengen in do werkgelegenheidssituatie De oplossing van de problemen ligt bij een verlaging van de overheidsuitgaven al in 1976. De VVD-fractieleider daagde minis ter Lubbers van economische zaken uit het regeringsbeleid inzake het sturen van de investeringen van het" bedrijfsleven „hard" te maken. „De regering", zei Wiegel, „speelt op een vreemde manier voor ^inter klaas en laat de burgers met de zware piet zitten". Wiegels fractiegenoot Van Aardenne» stelte dat veel te veel loontrekkers moeten matigen. De regering wil dat inkomens van 20 000 in koopkracht gelijk blijven. Inkomens boven dit .draaipunt" zouden wat moeten matigen: meer naarmate het inkomen hoger is. De VVD meent ent het draaipunt bij inkomens van 55.000 moet liggen. Van Aardenne vroeg per motie om het achterwege laten van de ARNHEM (ANP) De recht bank in Arnhem heeft gisteren een 23-jarige man uit die stad veroordeeld tot acht jaar gevan genisstraf met aftrek van voor arrest wegens moord op een taxichauffeur. In de nacht van 9 op 10 augustus bracht hij de taxi chauffeur met 14 messteken om het leven, omdat hij niet kon hebben dat de chauffeur zich met zijn privé-leven had be moeid. Overeenkomstig de eis van de officier van justitie heeft de rechtbank in Den Haag gisteren de 24-jarige Hagenaar Lau rent D. tot vier jaar gevangenis straf met aftrek van voorarrest veroordeeld voor mededader schap en uitlokking tot plegen van een bankoverval en poging tot zware mishandeling. verstrakking van het prijsbeleid. Vooral de peildatum van 3 december vond hij ongelukkig gekozen. De prijzenrem zou de zelfstandigen te zeer in hun inkomen beknotten. KVP-woordvoer der Van der Gun stelde de halfjaarlijkse automatische aanpassing van het minimumloon ter discussie. Op een vraag van minister Boersma of de KVP vindt dat het minimumloon per 1 juli 1976 op hetzelfde niveau moet blijven als dan ook voor de overige inkomens de „nullijn" wordt gehanteerd, riep KVP-fractieleider Andriessen uit de zaal: „Waarom niet?" Van der Gun zei op het spreekgestoelte: „Dat moeten we dan bekijken". Van der Gun maakte verder duidelijk dat de KVP de regering wil vastpinnen op een loonsomstijging over heel 1976 van 8,5 a 9 procent (dit jaar 13,5 procent). De KVP houdt hierover een motie achter de hand. Minister Boersma wees er per interruptie op dat een absolute zekerheid hierover niet valt te geven, omdat de prijsstijging tot aan 1 april 1976 nu nog niet bekend is. ADVERTENTIE Een afvaardiging van het actiecomité van ma rinevrouwen heeft gisteren in het gebouw van de Tweede Kamer een petitie aan Kamervoorzitter Vondeling aangeboden. De petitie van de actie "Hun veiligheidvergeet het maar" ging vergezeld van 10.000 handtekeningen van ondersteu ners van de actie. Op de foto v.l.n.r.: dr. Vondeling, de dames Knol en Rouffaer en het tweede kamerlid van de KVP, generaal b.d. Van Eisen. Herv. Kerk: beroepen te Wezep B. M. Meijndert Lunteren, te Gies- sen-Rijswijk R. Heusinkveld Maas sluis. Geref. Kerken: bedankt voor Rotterdam—Alexanderstad D. N. Verschoor Dieren. Geref. Kerken Vrijgemaakt: beroepen te Monster C. van Ginkel Heinenioord, te Rijnsburg H. E. Nieuwenhuis Zuidwolde, te Bedum C. van Gin kel, aangenomen naar Zuidhom C. v.d. Berg Nieuwleusen, naar Lisse Oegstgeest kand. J. P. C. Simpe laar Zwolle, bedankt voor Spaken burg A. Kooij Enschede. Chr. Ge ref. Kerken: beroepen te Zwaag- westeinde A. Bijkerk Aalten, te Aalsmeer J. Jonkman Drogeham. DEN HAAG Met 44 stemmen voor en 19 tegen is de Eerste Kamer gisteren akkoord gegaan met het initiatiefwetsvoorstel van de Tweede Kamerleden Voogd en Haas-Berger (PvdA) over de filmkeuring. Volgens het voorstel wordt de filmkeuring voor volwassenen geheel afgeschaft en zal voor kinderen on der de zestien jaar nog wel een keu ring gelden. Daarbij wordt verschil gemaakt in boven of onder de twaalf jaar. De regering zal pas beslissen of zij het wetsvoorstel zal uitvoeren als de raad van state er advies over heeft uitgebracht. De Eerste Kamer ging gisteren tevens akkoord met een motie van het VVD-lid Feij, waar in de roering wordt gevraagd te ko men met een wetswijziging op het '■'onduidelijke" strafartikel over de eerbaarheid (artikel 840). ADVERTENTIE In Venray VENRAY (SP) „Noem het na- ief, maar je kunt ook zeggen dat het een constructieve manier van meeleven en -denken is. Een al ternatief waarmee wij leraren nog altijd niet gekomen zijn. Het staat immers als een paal boven water: er moet bezuinigd worden!" Leraar wiskunde S. Leijen, voor zitter van de lerarenraad van de r.k. scholengemeenschap Jeruza lem (havo-atheneum-gymnasium) te Venray heeft een zware kei ge plompt in de toch al zo woelige vijver van het onderwijs, hij wil vermindering van 'zijn salaris en dat van zijn collega's. „Liever dan de kwaliteit van het onderwijs aantasten. Ik wil niet zeggen dat onze salariëring geen passende honorering zou zijn van zwaar en verantwoordelijk werk, maar in de huidige maatschappe lijke en economische verhoudingen zijn ze buitengewoon goed. Daar kan best wat van af". De heer Leijen heeft becijferd dat als alle leraren van het vwo een tientje minder netto loon per maand zouden krijgen er vele mil joenen vry zouden komen. „En wie merkt dat nou? Bij ons weet niemand op stukken na wat ntf bijvoorbeeld aan vakantiegeld krijgt De voorzitter heeft ruim de helft van het lerarenkorps aan zijn school, 31 mensen, bereid gevon den deel te nemen aan een lande lijke bezuinigingsactie, die de leer krachten aan de havo-, athe neum- en gymnasiumgemeen schappen wat lichter moet ma ken. Er zijn 500 brieven de deur uitgegaan. „Niet naar de mavo's", aldus de voorzitter, „want daar wordt niet zoveel verdiend". De heer Leijen komt er rond voor uit dat er wel degelijk, verband is te leggen met de politieke gezind heid van de voorstanders, „al kan i de ■niet zien wat ze Laat ik zeggen dat het. althans bij onze school, geen VVD-ers zyn." De verwachtingen zijn vooralsnog hoog gespannen. „We zijn met vijf man begonnen en hebben nu al over de dertig sympathisanten". Aan het eind van het jaar gaan de handtekeningen van de mede standers naar de lerarenorganisa ties, de vaste Kamercommissie van onderwijs en uiteraard het minis terie van Onderwijs en Weten schappen. „Minister Van Kemenade heeft al vele malen gezegd helemaal niet onder de indruk te zijn van de protesten uit leraarskringen om dat men er nu eenmaal niets te genover stelt. En iedereen weet toch dat negentig procent van ae onderwijsbegroting voor lager en voortgezet onderwijs opgaat aan salarissen. Hopelijk is hij van deze actie wél onder de indruk". Hoe de bezuiniging zou moeten uitvallen weet de heer Leijen nog niet te zeggen. „Dat voorbeeld van een tientje is lukraak. Men zou iets kunnen doen aan de trend- en vakantieuitkeringen of de pen sioenregelingen, die bij ons meer dan uitstekend zijn". Hij beseft terdege dat zijn stand punt en dat van zijn medestan ders aan de Jeruzalemschool veel deining zal veroorzaken in een or ganisatie als het Nederlands Ge nootschap van Leraren. „Het is niet zo dat onze actie te genweer moet leveren tegen de huidige protesten uit leraarskrin gen", zo betoogt de heer Leijen verder. „Wij waren al langer ac tief. We willen ook iets doen aan een terugbrengen van de enorme verschillen in inkomens. Tussen een kleuterleidster en ons bijvoor beeld. Dat houdt me bezig". Uilsmijters Met een prijs van 10.000 pond maar ook een bittere ve te als inzet hebben maandagavond twee uitsmijters uit de rosse buurt van de Londense East End eens en voorgoed uitgemaakt wie de sterk ste is. Roy "pretty boy" Shaw zege- vierde toen hij zijn tegenstander Don ny Adams, bijgenaamd "de stier" i onder applaus van 3000 toeschou wers had neergeslagen en hem hard :in de ribben stond te trappen. Het gevecht, dat maar 30 seconden duur de en plaats vond in een circustent 40 kilometer buiten Londen, maakte een eind aan jarenlang dreigen over en weer. AMSTERDAM (SP) Wellicht het zwaarste misdrijf uit de crimi nele geschiedenis van Nederland noemde de officier van de rechtbank in Amsterdam, mr. Asser, de moord op de Simon de Wit-filiaalhouder Querinus van Dijk (42) en zijn 8-ja- rig dochtertje Patricia, gepleegd door de 23-jarige Johnny S. op 7 juni van dit jaar. Na uitvoerig te hebben stil gestaan bij de rapporten van de psy chiaters en de reclasseringsvereni- ging verklaarde de officier dat S. lijkt te bewijzen dat de koele moor denaar eigenlijk niet bestaat al was de officier overigens wel van mening dat van voorbedachte rade kan wor den gesproken. Hij bevond S. schul dig aan moord en poging tot moord, beide meermalen gepleegd en eiste 20 jaar gevangenisstraf en ter be schikking stelling van de regering. Het misdrijf, da/t nu al bekend staat als de "Bijlmermoord", werd ge pleegd op 7 juni 1975. S. had samen met een andere verdachte in deze zaak, K. N., een aantal diefstallen gepleegd om aan geld te komen. Dat geld was nodig om wapens te kopen en N. wist de adressen voor die wa pens. Hij zou ook de man zijn ge weest die de revolver heeft geleverd welke S. gebruikte bij zijn overval op de familie Van Dijk. "Een afschuwelijk drama", zei de president van de rechtbank, mr. S. Slagter. Bij het begin van zijn getui genverhoor. S. was op die bewuste 7e juni met een smoesje bij de fa milie Van Dijk binnengedrongen. Men kende hem wel, omdat S. eni ge tijd bij het filiaal van Simon had gewerkt. Eenmaal binnen liet S. de familie, bestaande uit vader en moeder Van Dijk en de beide kinde ren, Patx-icia en Richard, met hun buik op de grond liggen en hun ar men achter de rug. Dit alles onder bedreiging van een revolver. Hij was van plan om zijn slachtoffers te bin den met een speciaal daarvoor mee genomen nylonkoord. Toen vader Van Dijk werd gebon den riep hij zijn gezin nog geruststel lend toe: "Wees maar niet bang, hij wil ons alleen vastbinden" en even la ter zei hij nog: "U moet voortmaken, want straks komt mijn assistent te rug". Dit joeg S. zo op dat hij naar mevrouw Van Dijk ging, haar bij de haren omhoog tilde en met een groot dolkmes een snee over de hals gaf. Later zou blijken dat hij met de ver keerde kant van het mes had gesne den. Die kant was echter ty)ch nog zo scherp dat de vrouw zwaar gewond werd. De heer Van Dijk wist inmid dels het balkon op te vluchten. Daar is hij, achtervolgd door S. die hem met zeven steken van het mes in borst en rug doodde. De politie vond hem later badend in het bloed in een hoek van het balkon. Teruggeko men in de flat van de familie Van Dijk ontdekte S. dat mevrouw Van Dijk en haar zoontje Richard, die ook messteken had opgelopen, ver dwenen wai'en. Alleen het 8-jarige dochtertje Patricia was nog in huis. Ook zij werd met een aantal mes steken om het leven gebracht. In middels was S. in het bezit gekomen van de sleutels van de kluis van het Simon de Wit-filiaal en daarom was het allemaal begonnen. S. heteft eerst verklaard dat hij de j sleutels uit de zak van de gedode fi liaalchef heeft gehaald. Later trok hij die verklaring in en zei dat Van Dijk hem de sleutels onder bedrei ging had gegeven. Bij zijn vlucht uit de flat schoot S. op een andere flat bewoner, die hem een aantal din gen naar het hoofd gooide. Deze man werd niet geraakt. Diezelfde zaterdag avond ontmoette S. zijn vriend N. opnieuw. Toen S. hem vertelde wat er gebeurd was, zei N. "Nu'heb je toch iets goed in je leven gedaan. Nu ga je toch zeker wel het geld halen". "Wat dacht je dan", heeft S. toen geantwoord. Hij heeft inderdaad die avond de kluis opengemaakt en er f 15.000 uit gehaald. Dat bedrag deelde hij met N. Diezelfde avond gingen beide vrienden naar de Zeedijk om zwaar dere wapens te kopen. S. schafte zich een Smith en Wesson aan voor f 1450 en N. koos een iets lichtere revolver voor f 500. K.N., die zichzelf een bluffer noemt, verklaart niet te hebben ge weten wat S. met de revolver van plan was. Toch blijkt uit de verho ren en verklaringen die eerder bij de politie en de rechter-commissaris zijn afgelegd, dat er sprake is van een bewuste plannenmakerij. Gespro ken kan wel worden van een draai boek, waarin drie mogelijkheden werden opgenomen om aan het geld uit de kluis van Simon de Wit te ko men. Een, het openbreken van de brandkast in het filiaal; twee, het neerslaan van Van Dijk als hij naar huis zou gaan en drie, Van Dijk thuis opzoeken en vermoorden. Want dat stond voor S. vast: hij zou de familie Van Dijk moeten vermoorden om aan de politie te ontkomen. Hij was te bekend bij die mensen. In die zin heeft hij ook verklaringen bij de politie af- S. wordt in de rapporten om schreven als een man met een meer dan gemiddelde intelligentie, die echter zijn gevoelens zeer diep weg heeft gestopt onder zijn verstand. Een man' die twee mislukte zelf moordpogingen heeft gedaan, een slechte jeugd had en nu ontoere keningsvatbaar wordt verklaard. 'Als een woedebui opkomt", zei de president, "bent u als het ware de woede zelf". De raadsman van S., mr. H. van Beekhuizen, bepleitte clementie voor zijn cliënt en pro beerde de rechtbank voor te houden dat het niet onmogelijk is dat S. door anderen te vermoorden zich zelf heeft willen wegvagen. Hij vroeg een kortere gevangenisstraf om psychiatrische behandeling mo gelijk te maken. Tegen N., die zichzelf een wat on duidelijke rol toebedeelt in dit dra ma, is door de officier vier jaar ge vangenisstraf geëist wegens mede plichtigheid aan moord, afpersing de dood tengevolge hebbend, en onrechtmatig bezit van een vuur wapen. De officier van justitie was van mening dat N., hoewel niet daadwerkelijk medeplichtig aan de moord, toch wel moet worden ge zien als een volledige partner in de ze zaak en in de voorgaande kleine inbraken. Hij noemde hem een voorbeeld van moderne zware cri minaliteit en hoewel hij over het hoofd van de rechtbank iedereen opriep deze bijzondere misdaad niet te verbinden met de naast deze zaak betrekkelijk kleine overvallen die in de Bijlmermeer nogal eens voorkomen, vond hij toch dat de Bijlmer door aard en bouwtrant voor criminaliteit bijzonder vatbaar is. 14 ADVERTENTIE Hitiers architect en zijn dagboek: 20 jaar Spandau eh een altijd kwellende schuldvraag Spanning in Den Haag: waarover valt het kabinet? Euthanasie na maandenlange coma: genade of moord? Liturgie: de adventsbrief en de balans van 12 jaar vernieuwing Interviews met Aart Staartjes en Peter Hoeksema

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1975 | | pagina 9