Verzet tegen hogere BTW
TmhèikïïdmMm W at te doen met ons leger
Conflict binnen PvdA
Êdjem.md.iJcZti
dMwcktèwkdM
nmmTACO'S tym
mflM'tiwtkwt,
M lApakionm/eim
TtW'VQMOuömd. mm ik
Imuid'r/ïïiokuxf
m, w-wktn Iffkiamx
mimmHou. t umqI
mWüfikcktrmiMjfiseib!
kMwmrhdmmt&fiJj Q
dèJACDS WMQ¬rm,
dui -iM ^jdkkmtmtiq
ITjeehmmaitmem.
kraken wetml,dM ul
ikekbtkihsie.
muwt
hwfa.
d&koch?
Veel kinderen geholpen met groeihormoon
KVP WIL HELEMAAL VAN VERHOGING AFZIEN
Uit in de Randstad
KSK a «S«WS
De jarige Boogschutter jaagt op'n Prisma.
PRISMA V
DONDERDAG 27 NOVEMBER
PAGINA 7
UTRECHT ("ANP) Dit jaar
tien er in Nederland ongeveer 110
patiënten behandeld met een groei
hormoon en dit aantal zal naar
wordt verwacht in de loop van 1976
stijgen tot 135.
Een en ander blijkt uit een over
wicht dat de Nederlandse Groeistich
ting aan de Ziekenfondsraad heeft
Verstrekt bij haar subsidie-aanvraag
(roor volgend jaar.
De publiciteit over het werk van
Je Groeistichting heeft geleid tot
i vrij grote toeloop van patiënten,
behandeling zullen zijn. De achter
stand in de behandeling zal dan vol
ledig zijn ingelopen. Vanaf dat mo
ment zal het aantal patiënten waar
schijnlijk enigszins dalen. De Groei
stichting levert het groeihormoon al
leen af ten behoeve van kinderen bij
uit onderzoek is gebleken, dat ze
groeihormoon-tekort dag beslissen.
werkelijk
hebben.
Er zijn twee soorten groeihormoon
waarmee de patiënten worden be
handeld. Het ene duurste komt
uit Zweden, het tweede wordt ge-
Hongarije importeert. De totale kos
ten voor 1976 zijn geraamd op 763.000
gulden. De commissie verstrekkingen
van de Ziekenfondsraad heeft gead
viseerd, de Groeistichting dit bedrag
in 1976 als subsidie toe te kennen. De
Ziekenfondsraad zal daarover op zijn
vergadering van aanstaande donder-
De gemiddelde leeftijd van patiën
ten die groeihormonen toegediend
krijgen is tussen januari 1974 en juli
1975 gedaald met twee jaar (van 13,2
heeft geleerd dat een beter effect
van de behandeling kan worden ver
wacht naarmate er op jongere leef
tijd mee wordt begonnen. In het be
gin neemt de groeisnelheid het
sterkst toe, in het tweede jaar is ze
lager dan in het eerste, maar dat is
een normaal verschijnsel.
De resultaten van de behandeling
variëren nogal, in enkele gevallen
werden de patiënten in één jaar
meer dan tien centimeter langer, bij
anderen was dat nog geen
patiënten die in januari 1974 in be
handeling waren waren en bij 30
patiënten die in juli 1975 werden be
handeld. De gemiddelde beginleeftijd
van de 46 was 13,2 jaar, hun gemid
delde beginlengte 121,1 centimeter.
Vóór de behandeling groeiden ze 3,3
cm per jaar, en in het eerste jaar
van de behandeling gemiddeld 7,35
cm. De tweede groep, die gemiddeld
11,1 jaar was toen de kuur startte,
had toen een gemiddelde lengte van
109,2 cm en een gemiddelde groei
snelheid van 3,6 per jaar. In het eer
ste jaar van de behandeling groeiden
zij gemiddeld 6,9 cm.
;odat binnenkort alle kinderen met maakt door Organon dat daarvoor tot 11,1 jaar). De Groeistichting vindt timeter. De Groeistichting geeft een
sen tekort aan groeihormonen onder hypofyses (hersenaanhangsels) uit dat verheugend, want de ervaring overzicht van de resultaten bij 46
DEN HAAG (SP) Het staat vrijwel vast, dat de rege
ring volgende week geen meerderheid van de Tweede Ka
mer achter het voorstel krijgt om de BTW per 1 juli 1976
:e verhogen.
^an de twee christen-democratische regeringspatijen heeft
de ARP voorgesteld de invoering te verschuiven naar 1 ja
nuari 1977. De KVP wil liever helemaal van de verhoging
ifzien.
De oppositiepartyen VVD en DS'70 zijn tegen de BTW-
verhoging. Zij vinden, dat de overheid de geschatte op
brengst van vijfhonderd miljoen gulden in 1976 maar moet
bezuinigen op de uitgaven.
De christen-democratische op
positiepartij, de CHU, wil ook ver-
nindering van overheidsuitgaven,
maar verzet zich niet tegen een
3TW-verhoging op een later tijd-
lip. De CHU wil de datum van in
voering van de verhoging "open" la-
Het gaat hier om een verhoging
(ran het normale tarief van zestien
procent met twee procent. De rege
ring vindt dat de verhoging eigenlijk
•il vanaf 1 januari 1976 nodig is.
Maar omdat de economie er zo be
roerd voorstaat, heeft de regering
voorgesteld de verhoging een half
laar later te laten ingaan.
Vanuit de Tweede Kamer is van
verschillende kanten bij minister
Duisenberg en staatssecretaris Van
rïooijen van financiën aangedroi%en
op een studie over de indeling in
;roepen van goederen en diensten die
onder het lage tarief (4%) en het ho-
se tarief (nu: 16%; straks wellicht
18%) vallen.
Het pleidooi van de kappers om
tiun diensten onder het lage tarief
:e brengen vond bij een meerderheid
in de Kamer geen genade.
De KVP stelde voor om koffie en
thee geschonken in restaurants en
café's onder het lage BTW-taxief te
brengen.
VVD-woordvoerder Portheine vrees-
d'e, dat veel zelfstandige ondernemers
een hogere BTW straks niet kunnen-
doorberekenen. De verhoging gaat
dan dus ten kosten van een deel van
hun inkomen.
DS'70 stelt voor de woningbouw on
der het lage BTW-tarief te brengen,
evenals het onderhoud van wonin
gen. "In toenemende mate wordt er
kend dat woningen behoren tot de
eerste levensbehoeften", z'ei woord
voerder Drees.
Woordvoerder Dolman van de groot
ste regeringspartij, de PvdA, gaat
ervan uit, dat bij de omzetbelasting
(BTW) minder fraude voorkomt,
dan bij andere belastingsoorten. Hij
vindt het het overwegen waard om
in de toekomst de BTW verder te
verhogen, maar dan wel op voor
waarde dat de herverdeling van in
komens doorgaat.
Fractie-voorzitter Drees van DS'70 kwam gister avond in Den Haag, letterlijk, ten val. Bij de grote
markt op de Groenmarkt slipte hij met zijn fiets in de tramrails. Met een grote hoofdivond moest
hij naar ziekenhuis worden vervoerd.
Den Haag (SP) Binnen de Par
tij van de Arbeid is een conflict ont
staan over het hoofdstuk Volks
huisvesting in het ontwerp-verkie-
zingsprogramma van de PvdA en de
PPR. Kernpunt in het steekspel is
het eigen woningbezit. Met een al
ternatief hoofdstuk "Wonen staat
vrij" hebben de staatssecretarissen
Schaefer en Van Dam een aanval
gedaan op het Tweede-Kamerlid
Kombrink, die de leiding had over
de subgroep die het programmastuk
Huisvesting fabriekte- De strijd lijkt
voorlopig gewonnen te gaan worden
door Kombrink, zij het op punten.
De twee PvdA-bewindslieden
Schaefer en Van Dam op het mi
nisterie van volkshuisvesting kan
men in ieder geval een gebrek aan
elegantie verwijten. Voor de de
finitieve vaststelling van het ont-
werp-programma is er gelegenheid
geweest opmerkingen te maken.
Schaefer en Van Dam hebben daar
geen gebruik van gemaakt. Eigenlijk
verspeelden zij daar gevoelsmatig het
recht mee om met zulke verstrekken
de kritiek te komen. Verstrekkend,
want "Wonen staat vrij" is geen
amendement op het onderdeel Volks
huisvesting, het is een tweede alter
natief hoofdstuk.
Een tweede bezwaar tegen Schaefer
en Van Dam is de wijze waarop
zij met hun kritiek zijn gekomen. In
plaats van "Wonen staat vrij" in te
brengen op de PvdA-vergadering
aanstaande zaterdag in de Vee-
markthallen in Utrecht (niet open
baar!), waar het hoofdstuk huisves
ting aan de orde is, zochten de twee
staatssecretarissen op een te laken
manier de publiciteit door een klein
aantal "bevriende" journalisten vo
rige week vrijdag in te lichten over
hun alternatief. VARA's Achter het
Nieuws zou er aandacht aan beste
den op de televisie, maar dat gebeur
de niet door het ingrijpen van het
PvdA-bestuur, dat zeer goede ban
den heeft met de VARA-top.
Het partij kiezen van het PvdA-
bestuur voor de groep-Kombrink
moet een forse tegenvaller zijn voor
Schaefer en Van Dam. Terecht
meende het PvdA-bestuur dat het
werken met een compleet alternatief
hoofdstuk aanstaande zaterdag pro
cedureel lastig is. Vandaar het ad
vies aan de vergadering; gebruik
"Wonen staat vrij" als bron om
amendementen op 't onderdeel volks
huisvesting! in te dienen. Want, en
dat willen Kombrink en de zijnen
grif erkennen, er kunnen best dingen
instaan waar men zijn voordeel mee
kan doen.
Waarom draait het conflict pre
cies Kombrink die vooruitlopend op
de vergadeing van zaterdag niet in
wil gaan op het verschil van me
ning: "Bij het proberen van het uit
zetten van het beleid voor de ko
mende vier jaar, moet je kijken waar
je op langer termijn naar toe wilt.
Dat lokt een meer principiële dis
cussie uit". Een discussie die zich
toespitst op "de woningmarkt is één
geheel". Volgens de programcommis
sie moeten de woonlasten rechtvaar-
cigd worden verdeeld, moeten de
financiële voordelen van het eigen
woningbezit verdwijnen. In "Wonen
staat vrij" leggen Schaefer en Van
Dam dat uit als: "De programcom
missie heeft de principiële keuze ge
maakt om de vrije keuze van de bur
gers ten aanzien van hun wonen te
beperken". Kombrink: "Dat begrijp
ik niet. In het hoofdstuk van het
programma staat nergens dat geen
eigen woningen meer zouden mogen
worden gebouwd. Dat is een verkeer
de interpretatie. Ik heb de indruk
dat er nodeloos een misverstand is
ontstaan".
AMSTERDAM
Concertgebouw: Grote zaal: 28 nov. 2000 uur, 29 nov. 15 00 uur en
30 nov. 14 15 uur. Concertgebouworkest o.l-v. Kirill Kondrasjin;
29 nov. 20.15 uur. Ned. Kamerorkest o.l.v. David Zinman; 30
nov. 20.15 uur, Julian Bream op luit en gitaar. Kleine zaal: 28
nov. 20-15 uur. Blazers Kwintet Taffanel; 29 nov. 20.15 uur,
Gustav Leonardt.
Brakke Grond: 28 en 29 nov. 20.00 uur. Theaterunie met "Antholo-
1 t/m 4 dec. 20.00 uur. musical "De engel
gie
Carré: 28 t/m 30 no
van Amsterdam".
Centrum-Bellevue: 23 t/m 30
met "Het bezoekuur".
Klein-Bellevuc: 28 t/m 30 no
met "Ja we zijn daar gek'
Nieuwe de la Mar: 23 t/m 30
Stadsschouwburg: 28 en 29
"Majoor Barbara": 30 no'
20.00 uur, Toneelgroep Centrum
1.00 uur, Kabaret Tekstpierement
ov. 20.00 i
ov. 20.00
13.30 uui
lur, "Vechtpaar".
uur, Publiekstheater met
uitvoering door het Na
tionaal Ballet.
Westerkerk: 30 nov. 19.30 uur, concert door het Westerkerkkoor en
het Bach-orkest o.l-v. Simon C. Jansen.
ROTTERDAM
uur Ned- Operastichting met "Orfeo ed Euridice van Van
Oluck: 3 dec. 20.15 uur, stadstoneel Rotterdam met Romeo
en Julia" van Shakespeare.
De Doelen: Grote zaal: 28 nov. 20.15 uur en 30 nov. 14J0 uur Rott.
Philh. Orkest o-l.v. Willem van Otterloo; 28 nov. 23.30 uur.
Knaakconcert door het Ensemble M; 30 nov. 20.15^uur >ptre-
den van Shirley Bassey; 1 dec. 20.15 uur. optieden van de Ierse
folksinger Alain Stivell; 2 dec. 17.30 uur, verzoekprogramma
door de organist Arie J. Keijzer; 3 dec. 12.45 uur. Ko"iec°^ert
door Flute Sentiment. Kleine zaal: 2 dec. 20.15 uur, het Glinka
Kwartet uit Moskou.
Hofpleintheater: 28, 29 en 30 nov. en 2. 3 en 4 dec. 20.15 uur, blijspel
"Café het zeepaard", van Edward J. Moore
Piccolo Theater: 28 nov. 20.15 uur, Nicole Delvaux m Molly Bloom
29 en 30 nov. 20.15 uur, de Franse actrice Garance biengt de
Franse versie van "Molly Bloom"; 30 nov. 13.00 en 15.15 uur.
Kindertheater Wiedus met de jeugdmusical Tsjonge, tsjonge
2 3 en 4 dec. 20.15 uur, Het Onafhankelijk Toneel met De
groene kakatoe" van Arthur Schnitzler.
Luxor Theater: 29 en 30 n<
Duins Lachcarrousel.
De Lantaren: 28 nov 20.30
zen uit eigen werk;
Klaas de Vries; 30
2, 3 en 4 dec. 20.15 uur. André van
lur, Cees Buddingh en K. Schippers le-
9 nov- 20.30 uur. Stampconcert o.l-v.
15-00 uur, kinderspeeltheater en films;
theater door Cousin Joe en het Natural
Theatre met "Jet Pilot"; 2, 3 en 4 dec. 20.30 uur, het Penta
Theater met "Evenwichtig" en en "Tijd voor teenagers
Museum Boymans-Van Beuningen: 30 nov. 11.30 uur, Memard
Kraak, bariton en Herman Uhlhorn, piano
DEN HAAG
Koninklijke Schouwburg: 28 en 30 nov. 20.15 uur, Haagse Comedie
met "De jongste dag" van Odön von Horvath; -9 nov. 20.15 uui,
Haagse Comedie met "De arrestatie" van Jean Anouilh; 30 nov.
14 00 uur en 4 dec. 20.15 uur, Haagse Comedie met "Al wie met
ons mee wil gaan"; 1 en 2 dec- 20.15 uur, Hoofdstad Operette
met "Der Bettelstudent" van Carl MiUöcker; 3 dec. 20.15 uur,
Publiekstheater met "Majoor Barbara" van Shaw
HOT-Theater: 28. 29 en 30 nov. 20.30 uur. Ballet Festival; 30 nov.
14.00 uur Kindei theater Pssstt met "Piccolo en de verkleinman'
1 en 2 dec. 20 30 uur, Toneelgroep Centrum met 2 eenakters
"Monoloog" van Harold Pinter en "Keefman" van Jan Arends;
3 en 4 dec. 2030 uur, Haagse Comedie met "Zanzibar" van
Peter Hoeksema.
Diligentia: 28, 29 en 30 nov. 20.15 uur. Gerard Cox en Frans Halse-
ma met "Wat ie zegt dat ben je zelf"; 30 nov. 14.30 uur. Eke
Mendez, piano;* 3 dec- 12-45 uur, lunchprogramma, het Bergonzi
ir, Glinka Kwartet.
i 4 dec. 20.30 uur, Cabaret Gerrit
Kwartet; 4 dec- 20.00 i
Theater Pepijn: 28 en 29 nov.
met "Jumping Gerrit '76".
Theater in de Steeg: 28 en 29 nov. 20.30 uur. Solotoneel Nel Kars
"Ik, jy, zij"; 30 nov 14.30 uur, Haags Sprookjestoneel met "Spot-
ji de monstermariiak".
Circustheater: 29 nov. 20.00 uur
Euridice" van Von Glück.
Congresgebouw: 30 nov. 20-30
Vonk-
Ned. Operastichting met "Orfeo ed
uur, Rresidentie-orkest o-l.v. Hans
LEIDEN
Rijnlands Lyceum* 28 nov. 20.15 uur, Stadstoneel Rotteidam met
"Romeo en Julia" van Shakespeare; 29 nov. 20.15 uur, Louis
van Dijk en Jules de Oorte.
LAK-Theater: 1 dec. 20.15 uur "Door natte haren kijkt een engel
binnen", gedichten van M. Vassalis, voorgedragen door Henk
van Ulsen, m.m.b. Abbie de Quant, fluit.
Stadsgehoorzaal: 28 nov. 20.15 uur, optreden van Hank the Knife
the Jets.
Microtheater Vestestraat: 28 en 29 nov
Imperium met "Les Justes" van Camus.
ir, toneelgroep
ADVERTENTIE
Waarom? Omdat
elk Prisma horloge
een perfekte vormge
ving heeft. Omdat er
een Prisma is voor
élke prijs.
Omdat'n Prisma
gemaakt is met
Moderne kwaliteitshorloges.
ongelooflijke precisie.
En hierom:
Boogschutter-affiche cadeau
van uw Prisma Juwelier.
Als u in de periode
van 23 november
t/m 22 december een
Prismakoopt.
Door
Robert Schouten
DEN HAAG (SP) Dienstplicht
is de meest democratische vorm
voor de meest ondemocratische in
stelling van de staat: de krijgs
macht. De vraag of die stelling, en
dan speciaal het eerste deel, (nog)
juist is, is momenteel weer actueel.
Maandag, dinsdag en donderdag
houdt de staatscommissie die op 26
maart van defensieminister Vrede-
ling de opdracht kreeg "de moge
lijkheid en wenselijkheid" van een
vrijwilligerskrijgsmacht te onder
zoeken, hoorzittingen in het SER-
gebouw in Den Haag. Diverse orga
nisaties en personen kunnen dan
him visie geven.
De eerste wettelijke regeling van
de dienstplicht, sinds het ontstaan
van het koninkrijk, dateert van de
grondwet van 1814. Democratische
samenstelling van de krijgsmacht
('t is de plicht van iedere Jongen.
was daarbij in feite niet het voor
naamste argument. Dienstplicht
was. toen althans, ook de goedkoop
ste manier om een krijgsmacht van
enige omvang op poten te zetten.
Echt democratisch werd het trou
wens pas door de invoering van de
persoonlijke dienstplicht in de mili-
tiewet van 1898, waarbij plaatsver
vanging en nummerverwisseling
werden afgeschaft.
Dienstplichtigen zijn in deze tijd
en zeker in ons land niet
meer goedkoop. En van dat "iedere
jongen" okmt in i de praktijk ook
weinig meer terecht. Een ruim vrij-
stellings- en afkeuringsbeleid
maakte dat vorig jaar slechts 37
procent van de 116.000 ingeschre
ven dienstplichtige Jongens het in
derdaad hun plicht mochten/moes
ten doen. Voeg daarbij de met reu
zenschreden voortgaande vertech-
mologisering van de krijgsmacht,
waarbij specialisering in botsing
komt met het inkorten van de
diensttijd, en het is duidelijk
dat afweging van "de mogelijkheid
en wenselijkheid" van een andere
vorm van bemanning van de
krijgsmacht op z'n minst gewenst
Let wel, het gaat om vrijwilligers
die dienst zouden moeten doen op ba
sis van een contract voor een aantal
Jaren (meestal wordt gesproken van
vier a zes jaar). Zo'n leger moet wor
den onderscheiden van een beroeps-
Mr. J. A. Mommersteeg
leger, waarin de meerderheid dienst
neemt voor onbepaalde tijd.
Voor de overschakeling op een echt
beroepsleger is in Nederland zéér
weinig enthousiasme te vinden. Van
enkele kanten wordt wel gewezen op
goed functionerende beroepslegersin
het buitenland maar daar wordt te
genin gebracht dat de historische ont
wikkeling in ons land, in tegenstel
ling tot bijvoorbeeld in Engeland,
geen maatschappelijk aanvaard in-
stitutionalisme op dit punt kent.
De idee van een vrijwilligersleger
is dus duidelijk een compromis,
waarbij ook de - onbewezen - stel
ling dat vrijwilligers minder geneigd
zullen zijn een "staat in de staat" te
gaan vormen dan beroeps, een roei
speelt.
Voor dit compromis zijn, zo blijkt
uit de al bekende reacties van or
ganisaties aan voorzitter mr. J. A.
Mommersteeg (oud-staatssecretaris
van defensie) en de leden van de
staatscommissie, evenmin weinig en
thousiaste voorstanders te vinden. De
motieven voor afwijzing lopen sterk
uiteen: van "het gaat in tegen het
belang van de meeste jongeren" tot
'de sterke aandrang om tot een vrij
willigersleger te besluiten vindt vaak
meer zijn oorsprong in het verlan
gen om van de dienstplicht af te ko
men, dan in het verlangen tot een
krijgsmacht te geraken van een ma
ximaal gehalte".
Of het een realiseerbaar compro
mis is? Als de wenselijkheid al in eer
ste instantie is ontkend, dan is dit
natuurlijk een overbodige vraag,
maar het antwoord is over 't alge
meen "nee" of hooguit "op langere
termijn misschien". Wat een moeite
het kost om in tijden met een krap
pe arbeidsmarkt zelfs slechts enke
le duizenden vrijwilligers specialis
ten de kazernepoort in te krijgen, dat
weet men bij het bureau werving
van het ministerie van defensie maar
al te goed.
Alles lijkt er dus op te wijzen, dat
tot afwijzing van het vrijwilligersle
ger zal concluderen, of niet een
meerderheids èn een minderheids
standpunt zal komen. Dat deed
een andere, inmiddels kennelijk al
weer vergeten commissie, die de Ne
derlandse defensie tegen het licht
moest houden, de fameuze commis
sie-Van Rijckevorsel. immers ook.
Zeven van de vijftien militaire en
burgerlijke deskundigen meenden in
hun rapport van maart 1972 dat een
vrijwilligersleger njet alleen wense
lijk, maar ook onvermijdelijk zou
worden op langere termijn. Acht le
den dachten dat voor een krijgs-".
macht van de huidige omvang niet-
voldoende vrijwilligers te vinden zou
den zijn.
Half werk. waarmee de toenmali
ge minister van defensie, de Kosters-
niet uit de voeten kon. Zijn opvol
ger. Vredeling, zou dat misschien
kunnen. Voor hem ligt de sleutel
wellicht in de woorden: "..van de
huidige omvang