Boem: soms interessant
overwegend vervelend
Bordeaux en
zijn
grote wijnen
Cruijffs rancuneuze levensverhaal
SAMEN PRATEN OVER
CHRISTELIJK GELOOF
Een (kinderboek)
nog steeds een
dankbaar cadeau
Andersen: man met het grote kinderhart
ZATERDAG 15 NOVEMBER 1975
EXTRA
Op deze pagina
bijdragen van:
John Kroon
Ruud Paauw
Paul Wolfswinkel
Theo Kroon
Eindredactie:
René Vos
Boem - verteld door Johan Cruijff aan Jaap ter Haar. Uitgever: De Gooise Uitgeverij
(Bussum). Prijs: 19,90.
"Ik buit naar buiten het feit uit dat ik Cruijffie ben. Daarvan profiteer ik tot op het bot,
omdat ik er ook voor moet bloeden tot op het bot!"
Boem Johan Cruijff en zijn Danny. Zojuist getrouwd Archieffo-
Ziedaar het credo van de beroeps
voetballer Johan Cruijff. Het zijn
woorden, die hij bezigde in een ge
sprek met één van zijn beste vrien
den. Een gedenkwaardige uit
spraak voor wie van plan mocht
zijn om het boek "Boem'' te gaan
lezen, het "levensverhaal", zoals de
ondertitel meldt, van Johan en zijn
echtgenote Danny Cruijff. Het is
geschreven door de niet onbekende
Jaap ter Haar, zoals de omslag ook
eerlijk meldt, al suggereert de in
houd dat het echtpaar zelf de pen
ter hand zou hebben genomen.
Ware dat het geval geweest, dan zou
dat waarschijnlijk een kapitale
"De grote wijnen van Bordeaux" door Hubrecht Duijker. Uitgegeven bij
Het Spectrum. Prijs: 74.50.
Terecht is Hubrecht Duijker zeer onlangs uitgeroepen tot erelid van het
Nederlands Genootschap van Wijnvrienden. Deze (jonge) man, hij is 33,
heeft zich m een paar jaar tijd "opgewerkt" van reclametekstschrijver tot
een zeer kundig wijnkenner. Hoe iemand in zo'n korte tijd zoveel kennis
kan vergaren, is knap.
De auteur van "Kleintje wijn", "Avontuurlijke wijnen" en "500 Betaalbare
wijnen" heeft nu een boek samengesteld, dat verbluffend verzorgd is en
meer dan schitterend geïllustreerd.
Het is een ondoenlijke zaak om alle wijnen vah de Bordeaux te gaan
beschrijven: hun afkomst, hun chateau enzovoort. Duijker heeft besloten
alleen de "groten" op te nemen, na ze eerst grondig te hebben getest.
Daartoe verbleef hij slechts één maand in het land van Marianne. Ook dat
is knap.
Men ontmoet in het boek de grands crus classés van de Médoc en van de
Graves en de premiers grands crus classés van St. Emilion. Om Pomerol
(dat geen officiële classificatie kent) toch niet helemaal te vergeten, zijn
ook daarvan twee chateaux opgenomen.
Elk chateau is door Duijker zelf bezocht, hetgeen borg staat voor een
diepgaand verhaal. Voor ons, de gelukkige bezitters, blijft het voorlopig
bij plaatjes kijken. Maar je krijgt een nauwelijks te onderdrukken lust de
valiezen te pakken en af te reizen.
Naast de gebruikelijke gegevens over wijn ("Wat doet de natuur voor de
wijn?" "Van blauwe druif tot rode wijn" enz.) is er een bondige informatie
over gerechten die goed bij Bordeaux gaan, over de stad Bordeaux zelf,
over classificaties en oogstjaren en de handel in de Bordeaux. Daarna
worden de chateaux behandeld.
Maar eerst iets over de oogstjaren. Hiervoor moet een geweldig compli
ment worden gemaakt. Meestal zie je wat prima, goede, minder goede en
slechte wijnjaren zijn. "Nee", zegt Duijker, "ik doe dat anders." Hij laat
blijken dat er geen jaren bestaan met alleen maar goede of alleen maar
slechte wijn; er zijn altijd uitzonderingen. Er zijn altijd gevallen "ertussen"
in. En dan volgt van ieder chateau 'n globale waardering. Dat is 'n duide
lijke en eindelijk eens eerlijke opsomming van wat we als wijnnetneooer
eigenlijk al lang moesten weten.
Het boek heeft een voorlichtende taak optweeèrlei gebied. Ten eerste
natuurlijk wordt de wijn aan een grondig onderzoek onderworpen en
vervolgens beschreven ("De wijn was magnifiek: zeer veelbelovend in de
neus en een mooie krachtige afdronk"). Op de tweede plaats krijgen we
een stuk geschiedenis voorgeschoteld, waarvan je eerst denkt haar niet
nodig te hebben, maar die bij nader inzien eigenlijk zeer nuttig is.
Op de foto zien we Gaston Vaissire van het overberoemde Chateau Cheval
Blanc, alwaar een van de beste St. Emilions wordt geboren. Het grappige
is dat dit chateau tegen de Pomerol aan ligt. Duijker zegt over Cheval
Blanc: "Elke keer als ik deze wyn drink, heb ik even het gevoel heel rijk te
zijn. Want wat deze wijn aan weelde meebrengt is geweldig: het is pure
rijkdom die je proeft."
Met een variant zou ik willen zeggen: Iedere keer dat ik dit wijnboek
inkijk, heb ik het gevoel heel rijk te zijn. Want wat dit wijnboek-met zich
meebrengt aan waarde is geweldig: het is pure klasse die je leest".
Er zijn nog talloze wijnstreken op aarde, die helemaal zo slecht nog niet
zijn. Hubrecht Duijker mag ze van mij afreizen en in even zo fraaie
werken behandelen.
PW
blunder hebben gescheeld. Name
lijk waar Jaap ter Haar Johan
Cruijff laat zeggen dat Ajax in de
finale van de Europa Cup uit zal
komen tegen Inter Milan, "dat ons
vroeger zo lelijk had afgedroogd".
Gedoeld wordt kennelijk op een
eerdere finale, waarin Ajax inder
daad met de handdoek werd ge
wreven, niet door Internazionale,
maar door A. C. Milan. Archivaris
sen van voetbal-documentatie zul
len zich over een dergelijke slor
digheid opwinden, omdat je ten
slotte ook niet beweert dat je van
Feyenoord hebt gewonnen, als je
tegen (het eveneens Rotterdamse)
Sparta hebt gespeeld.
Uitwassen
"Boem" is ook eigenlijk geen boek
voor de ware voetballiefhebber,
maar anderzijds ook weer niet zo
slecht als het zoutloze televisiepro
gramma, dat Mies Bouwman aan de
vooravond van de verschijning van
het boek op de buis bracht, deed
vermoeden. "Boem" is voorname
lijk interessant, omdat het een goed
inzicht geeft in tot welke waanzin
nige uitwassen de topvoetbailerij
kan leiden.
Zoals de telefoontjes van vrouwen,
die Danny melden, dat ze van Jo
han in verwachting zijn. Zoals het
opsturen van een giftige spin naar
huize Cruijff in Vinkeveen, als be
kend is geworden dat hij Ajax gaat
verlaten. Zoals die daad van het be
stuur van Ajax, dat Cruijffs moeder
haar vaste zitplaats in het Ajax-
stadion ontnam, toen hij naar Bar
celona was vertrokken (later kwa
men Jaap van Praag en zijn mak
kers daar op terug). De waanzin
blijkt groter dan velen wellicht al
dachtten.
Om andere redenen is "Boem" ook
een vervelend boek. Johan en
Danny doen erg zieüg over het on
hebbelijke gedrag van hun omrin
gende voetbalfanaten. Zo ontstaat
een schier eindeloze klaagzang,
waarbij de lezer tenslotte de indruk
overhoudt dat Johan, Danny, wat
familieleden en een paar vrienden
vrijwel onfeilbaar zijn en slechts de
wereld daaomheen niet deugt.
Cruijff, zijn ontkenning ten spijt,
komt erg rancuneus over en vooral
Danny kijkt met veel wrok terug op
de periode in Nederland. Met name
de sportjournalistiek heeft het bij
haar verbruid; ongetwijfeld niet
geheel onbegrijpelijk, maar van
Rinus Michels zal zij toch inmid
dels wel weten, dat Spanje wat dat
betreft ook niet bepaald het Be
loofde Land is.
In de discussies over wat de rooms-
katholieken en de protestanten
scheiden wordt helaas vaak verge
ten te vermelden wat heide geloven
bindt nl. het gezamenlijk Christen
zijn. De afgelopen eeuwen zijn
beide groeperingen christenen
huns weegs gegaan: de afgelopen
jaren is daarin een kentering ge
komen en heeft men elkaar - zij het
voornamelijk in theorie-gevonden.
De oecumenische praktijk is nl. nog
niet van dien aard, dat we daar
over "naar huis mogen schrijven".
Toch blijft het nuttig dat christenen
gezamenlijk over hun beider chris
telijk geloof denken, praten, lezen
en schrijvenDit'laatste nu is tot nu
toe te weinig gebeurd. En daarom is
het dezer dagen bij Gooi en Sticht
verschenen boek "Nieuwe woorden
over God, wereld en kerk", met als
ondertitel: "Schets van gezamenlijk
christelijk geloven"zo interessant.
Onder redactie van J. Feiner en L.
Vischer geven 36 buitenlandse ka
tholieke en protestantse theologen
in dit omvangrijke boek (544 pagi
na's) een schets van hun gezamen
lijk geloof. De laatste jaren is de le
zer voornamelijk geconfronteerd
geweest met vaak moeilijk te be
grijpen theologische verschillen en
controversen. Steeds meer werden
Hinderlijk
"Boem" is ook vervelend vanwege
de hinderlijke keuken-romannen-
stijl, die hier en daar opduikt. Een
voorbeeld,waarbij Cruijff aan het
woord is. "Wacht even, Poppedijn".
Ik leg mijn hand over haar kleine
handje heen - alsof ik haar be
schermen moet - en kijk naar Dan
ny. Ze heeft haar rug, die altijd
recht is, nog steeds naar ons toege
keerd. Die rug begint nu iets te
krommen. Ze heeft nog geen woord
gezegd. Een slecht teken. Ik sta op,
loop naar haar toe. Vaag hoor ik een
ratelende vrouwenstem aan de an
dere kant van de lijn.
Dan gooit Danny de hoorn op de
haak en loopt snel de kamer uit. Ik
ga er achterna. In de keuken zie ik
dat ze huilt. "Weer een gek?" Ik sla
een arm om haar heen. Even lijkt
het of ze me wil wegduwen.
Dan ligt haar hoofd op mijn schou-
Wie de niet onverdienstelijke poke
raar Johan Cruijff wel eens in zijn
rad Amsterdams heeft horen pra
ten, zal met enig ongeloof van der
gelijke passages kennis nemen.
"Boem" is ook vervelend, omdat
van het misverstand is uitgegaan,
dat alles wat Danny en Johan in
hun leven hebben meegemaakt, in
teressant is.
Beider jeugd wordt breed uitgeme
ten in het boek gebracht en zo ver
nemen we dat Danny's vader, die
bekend staat als Johans schoonva
der, Cor Coster dus, na ruzies met
zijn dochters altijd placht te zeg
gen: "Kesie, zullen we weer vrind
jes zijn?" Leuke opmerkingen in
een familiealbum ongetwijfeld,
maar toch niet schokkend genoeg
om tot literatuur verheven te kun
nen worden.
Jaloers
"Boon" is voornamelijk een boek
voor overgevoelige romantici, maar
niet voor voetballiefhebbers. Hoe
wel de vele intriges en conflicten in
en rond Ajax de afgelopen jaren
stapelhoge stof vormen voor een
onthullend boek, komt Cruyff by
een verklaring over zyn vertrek niet
veel verder, aan dat zyn medespe
lers altyd zo jaloers op hem waren.
Danny laat weten dat ze clubarts
Rol ink nooit meer een hand zal ge
ven, maar vertelt er niet by,
waarom niet. De interessantste
vragen blyven onbeantwoord;
maar we hoeven de hoop niet op te
geven, want tenslotte is Cruyff nog
niet uitgevoetbald. Danny zegt in
het boek te verwachten dat Johan
na dit seizoen nog driejaar zal voet
ballen. Is dat in Nederland, dan
verwacht ze dat hy toch weer bij
christenen gescheiden ondanks
verwoede pogingen om op lager ni
veau tot een werkbare oecumene te
komenDe theologen hebben dat na
tuurlijk niet bewust gedaan. Hun
denkwereld en hun taal zijn echter
vaak niet die van de gewone man.
In dit boek wordt daartoq toch wel
een poging gedaan.
Over God, Jezus Christus en de bij
bel worden zowel historisch als theo
logisch tot in de diepste details door
de auteurs dingen gezegd, die voor
de goede lezer verstaanbaar zijn.
Uiteraard blijven er verschillen,
zoals de leer over Maria, de sacra
menten, en daarin voornamelijk de
eucharistie, en het Petrusambl. De
schrijvers gaan ze niet uit de weg.
En toch is de waarde van dit - on
danks dat op alle mogelijke manie
ren is gepoogd vakjargon te ver
mijden - toch bepaald niet gemak
kelijk leesbaar boek, dat het meer
gaat om wat christenen binden.
Voor theologisch geïnteresseerden
een bijzonder boek. waarin ze vele,
vele uren zullen kunnen doorbren-
gen.
"Nieuwe woorden over God. wereld
en kerk J. Feiner en L. Vischer
Uitg. Gooi en Sticht.
T. K.
hier (in Sparye) bleven". Johan rept
daar vemer niet over.
Resumerend: "Boem" laat veel lig
gen en bevat tal van zaken, die
nauwelyks interessant zyn. In hun
klaagzang over de waanzin rond het
topvoetbal, schynen Johan en
Dannv Cruyff te vergeten, dat het
verschoningsrecht van een boek
als "Boen' daar een goed voor
beeld van is.
J. K.
De tabberds voor de koude win
terdagen in ons land en van Sin
terklaas, de goedgevige, bevin
den zich momenteel in de sto
merij. Het duurt niet lang meer
of kinderharten kloppen snel
ler, verlanglijstjes worden ge
maakt en Sinterklaas doet de
inkopen. Een van de dankbaar
ste cadeaus is nog steeds een
boek. En om allerlei redenen is
het meer dan aan te bevelen
juist de kinderen een boek te
geven.
Boeken zijn duur, maar een
speelgoedbrandweerauto met
echte zwaailichten is zelfs nog
duurder. Een kinderfantasie is
groot en een boek wakkert die
fantasie nog aan; wat is er dus
heerlijker dan een boek?
Dan het boek van Lea Smulders
bijvoorbeeld, "Pietje Prik van
Stippestap". De omslag, een
fraaje tekening, wordt als poster
bij het boek geleverd. Pietje
Prik is geen onbekende.' De
kleermaker woont in het oude
stadje Stippestap vlakbij het
Stippestapse Bos en de Hei van
Hokus Pokus. Dit boek gaat
over Pietje toen Pietje nog
Pietje heette en geen meneer
Piet. Toen hij nog een kwajon
gen was met vreselijk veel ple
zier in kattekwaad.
Uitgegeven bij Malmberg in
Den Bosch. Leuke tekeningen
completeren het geheel.
Vogels
Reuzenspin
Van Betsy By ars ver
scheen bij Kosmos Amsterdam
"Het huis met de vogels". The
Tjong Khing zorgde voor schit
terende tekeningen. Het ver
haal: Wanneer Floris door zijn
ouders voor een tijdje op de
boerderij van zijn grootvader
wordt achtergelaten, voelt hij
zich verkocht en verlaten en dat
laat hij opa goed merken ook.
Opa raakt niet onder de indruk
van de grillen van Floris; zijn
vervallen huis en het verwaar
loosde erf worden door allerlei
vogels bevolkt die door de oude
man worden verzorgd. En
voordat Floris het zelf goed en
wel in de gaten heeft, is hij al
even druk bezig met de vogels
als zijn grootpapa. Een erg
warm kinderboek. Zeer aanbe
volen.
Bij Van Holkema en Warendorf
in Bussum verschenen "De tin
nen huzaar" van Alet Schouten
en "De Vliegers" van Wim Bur-
kink.
Uit een doos met tinnen huza
ren raakt er één weg in de tuin.
Als Henk het huzaartje vindt,
heeft het poppetje honderd jaar
onder het vuil gelegen en van
het goud is weinig meer over.
Maar met de huzaar in je hand
lijkt het of de wereld gaat
schuiven en in de saaie keurige
straat waar hij woont wacht
Henk een verschrikkelijke ver
rassing. Meer zeggen we niet.
Vliegen
"De Vliegers" gaat over Bart,
die beleeft wat iedere jongen en
ieder meisje wel eens mee
maakt in de dromen: hij kan
vliegen. Het gebeurde in het
zwembad, toen Bart juist op het
punt stond om in het water te
duiken. Hoe dat kwam en wat
de gevolgen zijn van vliegers,
die hun geheim goed willen ge
bruiken en vliegers die er een
misdadige macht mee willen
uitoefenen, dat is juist dit ver
haal. Spannend. Goed geschre-
Iets minder sterk, maar toch
wel boeiend is het boekje "De
maharadja zoekt een vrouw"
van PietMeinema. Uitegegeven
bij Westfriesland in Hoorn. De
maharadje heeft zeven vrou
wen, maar als één van hen
Pittig
sterft, moeten zijn dienaren
erop uit om een nieuwe vrouw
te zoeken. Het mooiste meisje
met andere woorden. Maar dat
mooiste meisje wil niet. Ze
heeft ook nog een Joodse naam:
Mirjam. Maar dit is een subjec
tieve constatering van de recen
sent. Ze wordt tegen haar wil
meegenomen, maar dat laat
Ibrahim, een goede bekende
van het meisje niet op zich zit
ten. Hij reist haar achterna op
zijn vliegend tapijt. Et voila, het
verhaal is geboren.
Ook bij Westfriesland ver
scheen "Jacht op Flim, de reu
zenspin" van Cobie Goosen.
Joke Spier zorgde voor strakke
en niet bijzondere tekeningen.
Vader en moeder Pannekoek
betrekken hun nieuwe huis en
Gabri en Marlöes de twee kin
deren moeten ook nog erg wen
nen aan het nieuwbouwhuis,
zonder donkere hoekjes en
gaatjes. Maar toch horen ze
vreemde geluiden, de eerste
nacht de beste al. Ze ontdekken
dan een spin, die kan spreken.
Malle situaties en komische
avonturen. Spinnen die een
kunstgebit krijgen en zo.
"Piet en Tom in het spookkas
teel" door Jac. Linders (even
eens Westfriesland) bevat een
serie leuke vertellingen voor
kleine kinderen. Je zou het
boek bijna alleen al willen heb
ben voor de grappige tekenin
gen op bijna elke bladzijde.
Topspanning
Nog een boekje verscheen bij
West-Friesland: "Het Arabisch
avontuur van Mark en Wendy"
door Robert A. van Dijk. Een
verkeersvliegtuig, een ontvoe
ring en een opwindende tocht
naar de vrijheid garanderen
topspanning. Voor jonge kinde
ren goed om in één dag uit te
lezen.
Bij Van Holkema en Waren
dorf in Bussum verscheen
"Vechten voor een veldje" door
Corrie Hafkamp. Een speel
veldje moet wijken voor auto's,
maar Slimmie bedenkt een ac
tieplan en wordt de spil van een
succesvol gevecht. Een lesje in
protesteren voor 9-13 jarigen.
"De wonderlijke wereld van
Blauw" is het derde boek van
Simone Schell (uitg. Deltos El
sevier). Het verhaal gaat over
Kiekie. Hein en Asse die m een
nieuwbouwwijk zijn komen
wonen en daar op onderzoek
uitgaan. Ze ontdekken een
vreemd herenhuis, waar "J. E.
Blauw, Collectioneur" op de
deur staat. De man blijkt een
groot verzamelaar te zijn: ste
nen, klokken, beelden enz. Er
ontstaat een hechte band tussen
de heer Blauw, die oud en ziek
is en de kinderen.
Maar er gebeuren merkwaar
dige dingen in het huis en de
huishoudster schijnt een
weinig toeschiètelijke dame.
Een pittig boek, vlot geschre
ven en al even snel uitgelezen.
Uitgeverij Kosmos bracht "De
reddingsbrigade van de
veearts" (door Martha Robin
son, vertaling en bewerking
Tom van Beek, illustraties van
Mance Post) op de markt. Een
milieugevoelig boek voor meis
jes en jongens van 12 jaar.
Tom en Koen West en hun
nichtje Jeanne Vermeire doen
wat ze kunnen om vogels te
redden die het slachtoffer zijn
geworden van vervuiling van
het water
R.P./S. de G.
"Sprookjes en Vertellingen" van
Hans Christian Andersen. Ver
taald door dr. W. van Eeden, re
dactie Alet Schouten, illustraties
van Lidia Postma. Uitgave van
Van Holkema en Warendorf, Bus
sum. Prijs 69.50 (tot 1 december).
Ter gelegenheid van het Andersen-
jaar zijn al tal van sprookjesboeken
verschenen, maar er zullen er niet
veel zijn die zo zorgvuldig en volle
dig zijn als het werk dat onder re
dactie van Alet Schouten tot stand
is gekomen. Zo'n 160 sprookjes en
vertellingen van de Deense meester
zijn hier verzameld, voorzien van
fraaie, stemmige illustraties van
Lidia Postma. Het boek bevat een
werkelijk voortreffelijk voor
woord. waarin de tragiek en de glo
rie van Andersen pakkend uitko-
Hij was de zoon van een later zwak
zinnig geworden vader en zijn
moeder was volkomen gedegene
reerd door de drank. De angst dat
hemzelf het ene dan wel het andere
lot zou treffen, heelt hem nooit ver
laten. Het schrijven van sprookjes
heeft hem vermoedelijk door zijn
depressies heengeholpen. In dat
opzicht bestaat er enige overeen
stemming met Frangois Haver-
schmidt, al viel die dan wél aan zijn
"worgengel" ten prooi.
De hartverscheurende tragedie van
Andersen was dat geen van zyn
liefdes op iets uitliep en dat hy
zyn sprookjes wel aan andermans.
maar nooit aan zijn eigen kinderen
heeft kunnen voorlezen.
Wie zijn sprookjes leest, vindt
daarin een hoop niet-verwerkt
jeugdverdriet en een hoop kritiek
op de samenleving. Dat was ook de
kracht van zijn vertellingen, de
kracht die zijn werk boven de ver
getelheid uittilde. Hij wist dat over
zijn schouder de volwassenen mee
lazen.
Het enige waarmee ik zit is dat met
"Sprookjes en Vertellingen" een
dusdanige geldsom gemoeid is dat
het in eerste instantie een zaak van
volwassenen is geworden. Ander
sen, de man met het grote kinder
hart. zou daar stellig moeite mee
hebben gehad
R P
