Mislukken
CDA zou
ramp zijn
Beaver Fallshel lijkt te mooi om waar te zijn
Jan
van
de
de
Koning
ARP:
Praten
met
Kamer
leden (2)|
s.2345.-
3695.-
-4695-
donderdag 13 november
PAGINA 11
Jan de Koning, 49 jaar, be
schikt over een rijke politieke
ervaring. De uit het Overijssel
se Zwartsluis afkomstige en
thans met vrouw en twee zoons
(nu 14 en 11 jaar) in Voorscho
ten woonachtige ARP-politicus
kwam in '67 in het bestuur van
zijn partij. Een jaar later deed
hij als AR-afgevaardigde zijn
intrede in de Eerste Kamer, 'n
functie die hij combineerde met
het secretariaat van de Chris
telijke Boeren- en Tuinders-
bond. De Koning: "Omdat het
lidmaatschap van de Eerste
Kamer geen volledige dagtaak
inhoudt hebben vrijwel alle le
den daarnaast nog een baan.
Dat voorkomt bedrijfsblindheid.
Eerste Kamerleden zijn geen
beroepspolitici, zoals Tweede
Kamerleden".
Overigens werd doctorandus
De Koning, die in utrecht so
ciale aardrijkskunde studeerde
en zich later meer in sociologie
en psychologie ging verdiepen,
in '71 wel beroepspoliticus. In
dat jaar belandde hij in de
Tweede Kamer waarbij hij zich
vooral ging bezig houden met
de landbouw-sector. Na de
moeizame kabinetsformatie van
'73 werd hij tevens voorzitter
van de ARP als opvolger van
de heer Veerman die als staats
secretaris in het kabinet-Den
Uyl zitting nam.
De combinatie Tweede Ka
merlid-partijvoorzitter bleek
niet haalbaar. Reden waarom
de Koning onlangs het voorzit
terschap overdroeg aan de 38-
jarige Hans de Boer uit Velsen.
De Koning: "Vorig jaar kreeg
ik een hart-aanval. Ik dacht
dat ik wel met vier uur slaap
per dag toekon maar dat brak
me op. De moeilijkheid is dat Je
een partij niet meer kunt be
sturen zonder naar de mensen
te gaan. Ik was vele avonden
op pad voor spreekbeurten. Ge
middeld reed ik zo'n 300 kilo
meter voor een spreekbeurt. En
bovendien is een spreekbeurt
zeer zwaar werk. Eerst moet Je
een half uur of drie kwartier
mensen van jouw standpunten
proberen te overtuigen en daar
na speel je nog eens een soort
simultaan-schaak met de zaal.
Zij vragen van alles, jij moet
maar zien dat je er een ant
woord op hebt".
De Koning beperkt zich nu
tot z'n parlementaire arbeid
waar overigens meer dan ge
noeg tijd in gaat zitten: "Het
Kamerwerk kost veel uren. ze
ker 60 per week. Het is eigen»
lijk meer dan een full-time Job.
In een normaal bedrijf zou de
arbeidsinspectie een onderzoek
laten instellen. Vondeling heeft
nu ingevoerd: li uur 's avonds
stoppen en dat is een grote ver
betering vergeleken met het
vele nachtwerk van vroeger".
Behalve in de Tweede Kamer
zit De Koning ook als Neder
lands vertegenwoordiger in het
Europese parlement. Meer dan
de helft van zijn tijd verblijft
hij in het buitenland. De Ko
ning: "ik ben een Europeaan
van nature. Europese politiek
volg ik nauwgezet. Over dat on
derwerp kan ik wel uren door
praten. Dat moeten we maar
eens een andere keer doen".
VOORSCHOTEN "De christe
lijke partijen moeten de volgende
verkiezigen per sé met één lijst
uitkomen. Gebeurt dat niet, dan
gaat de zaak kapot. Er zijn op het
ogenblik teveel krachten die de par
tijen uit elkaar trekken. Alleen het
partij kan die middelpuntvliedende
krachten nog tegengaan". Volgens
ARP-tweede kamerlid Jan de Koning
hebben KVP, CHU en ARP geen
tijd meer om nog rustig naar el
kaar toe te groeien. Vóór de ver
kiezingen van '77 zal de éénwording
van de drie partijen een feit moeten
zijn.
Alleen op die manier gelooft De
Koning dat aan de tanende invloed
van de christelijke partijen in het
politieke krachtenveld een halt kan
worden toegeroepen. De ARP'er: "De
kiezers-aanhang van de christelijke
partijen is de laatste jaren alleen
maar achteruit gegaan. Onnodig
want er is naar mijn mening in
dit land wel degelijk behoefte aan
christelijk geïnspireerde politiek
Door
Bert Paauw
Foto
Jan Holvast
maar dan zul je wel met een ge
stalte van christelijke politiek moe
ten komen die aanspreekt. De vor
ming van het Christen Democratisch
Appel is daarom een levensnoodzaak.
Misschien nog niet eens in de eerste
plaats voor de AR. De AR hand
haaft zich wel want de partij be
schikt over een zeer trouwe kiezers
corps. Maar het verlies van voor
al de KVP is catastrofaal voor de
christelijke politiek".
De uiterst moeizame wijze waarop
aan de totstandkoming van het
Christen Democratisch Appel (CDA)
wordt gesleuteld heeft nog al wat
pessimisme in christelijke kring doen
ontstaan. De recente problemen over
de vraag of CDA-leden in verte
genwoordigende lichamen (zoals het
parlement) 'evangelisch aanspreek
baar' moeten zijn hebben daar in niet
geringe mate toe bijgedragen. De
Koning: "Het verschil van mening
is er één van 'beperkte omvang. De
AR vindt dat CDA-vertegenwoordi-
gers persoonlijk moeten instemmen
met de grondbeginselen van de par
tij. Aantjes heeft dat heel duidelijk
naar voren gebracht en je kimt mer
ken dat dat is aangeslagen. Hij heeft
met zijn principiële uitgangspunt
veel instemming en waardering ge
oogst. Tegenover de opvatting van
Aantjes staat de mening van de CHU
en de KVP dat de partij niets te
maken heeft met de persoonlijke
overtuiging waarvan iemand uitgaat.
Gelukkig is besloten dat dit princi
piële verschil van opvatting de vor
ming van één lijst niet in de weg
hoeft te staan".
Grote winst
De Koning noemt het een grote
winst dat de discussie op het ogen
blik meer gericht raakt op de ver
schillen die er in politieke opstelling
tussen de drie partijen bestaan. Het
AR-tweede kamerlid: "Regerings
partij zijn of oppositie-partij zijn
werkt polariserend.
Dat verklaart al voor een groot
gedeelte de moeilijke verhouding
tussen oppositie-part ij CHU ener
zijds en regerings-partijen ARP en
KVP anderzijds. Het totstandbren-
gen van het CDA in deze tijd bete
kent eigenlijk het overwinnen van
de zwaartekracht want allerlei
krachten rukken ons uiteen. Als het
lukt is dit een nog niet vertoonde
prestatie in de Nederlandse politie
ke geschiedenis".
Overigens taxeert De Koning de
kansen van het CDA optimistisch.
Hij zegt: "In het kamp van de
christelijke partijen ziet iedereen
de noodzaak van een hechtere or
ganisatorische eenheid in en op de
lange termijn zal dat ook best wel
lukken. Maar de moeilijkheid is dat
er op korte termijn een aantal be
langrijke beslissingen moeten wor
den genomen. Daarbij gaat het om
drie punten. Ten eerste: slagen we
er mee z'n drieën in om de christen
democratische politiek geloofwaar
dig te maken. Ten tweede: slagen
we er in om een gemeenschappe
lijk verkiezingsprogramma vast te
stellen en ten derde: slagen we er
in om het CDA voldoende samen
hang te geven. Lukt dat laatste niet
dan zal bij spanningen, die bijvoor
beeld bij elke kabinets-formatie op
treden, de zaak onherroepelijk weer
uiteenvallen".
In kringen van de linkse rege
ringspartijen (PvdA, PPR en D'66)
houdt men er rekening mee dat de
totstandkoming van het CDA tevens
het einde zal betekenen van de re
geringssamenwerking tussen de pro
gressieven en de confessionelen. Ve
le progressieven zien niet in hoe
vruchtbaar samengewerkt kan wor
den met CHU-politici die het huidi
ge kabinet-Den Uyl in alle toon
aarden bestrijden. Bovendien ver
denkt men in progressieve kring,
vele vooraanstaande confessionele
politici ervan de liberale club van
Wiegel te prefereren boven de so
cialistische partij van Den Uyl.
Accenten
De Koning zegt geen principiële
voorkeur voor WD of PvdA te heb
ben. "Je moet nooit samenwerking
met een constructieve partij uitslui
ten", vindt hij. Op het ogenblik gaat
zijn voorkeur wel uit naar voortzet
ting van de huidige coalitie. De Ko
ning: "Ik vind dat er wel heel
zwaar wegende argumenten moeten
zijn om van partner te wisselen. Die
argumenten zie ik op het ogenblik
niet. Deze regering trekt eigenlijk
in grote lijnen het 'beleid van de
vorige regering door al worden de
accenten wel anders gelegd.
Er is ook een praktische reden
waarom ik wisseling van partner
niet verstandig vind. Met de PvdA
zijn de kansen op een meerder
heidsregering groter dan met de
VVD. En aan een regering die op
een meerderheid in het parlement
steunt hecht ik grote waarde, trou-
De Koning, voorkeur voor voortzetting van de huidige coalitie.
wens, zo denkt men er in het alge
meen binnen de AR over.
Een sterke regering is in het be
lang van het land. Ik heb me er
dan ook over verbaasd dat er in de
periode van de laatste kabinetsfor
matie sommige mensen zo gemak
kelijk zeiden: "Laat de linkse par
tyen het maar opknappen. Laat ze
maar een minderheidskabinet vor
men. Dan zullen we wel eens zien
wat ze er van maken'. Dan was er
naar mijn mening een chaotische
situatie ontstaan, misschien welver-
gelijkbaar met de Franse toestan
den vóór De Gaulle toen de kabinet
ten elkaar daar in hoog tem'po op
volgden. Want wat zou zo'n minder
heidsregering kunnen doen? Voorde
AR zou een positieve houding te
genover zo'n kabinet niet zijn uit te
leggen aan de achteban en een ne
gatieve houding zou niet in 't lands
belang zijn.
Een minderheidskabinet wilden we
dus niet en de samenwerking met de
VVD en PS'70 was niet meer te
herstellen. Dat was tijdens de for
matie-besprekingen wel duidelijk ge
worden. Daarom hebben we toege
stemd in een coalitie met de Linkse
partijen. Trouwens, de AR is geen
oppositie-partij. Aantjes heeft het al
eens gezegd: "Wij zijn geen gouver
nementele partij, wij zijn bereid om
regeringsverantwoordelijkheid te dra
gen." Uiteraard binnen de begrenzing
van de hoofdpunten van ons beleid.
Maar het is nog altijd zo dat je Je
eigen opvattingen het beste kunt ver
wezenlijken als regeringspartij. En
de invloed van de confessionel mi
nisters in dit kabinet is toch onmis
kenbaar. Daarom hebben we bij
de AR ook al aanzienlijke vorderin
gen gemaakt by het uitleggen aan
onze kiezers dat het terecht is dat we
aan dit kabinet zijn gaan meedoen.
Aanvankelijk bestond er binnen onze
partij veel weerzin tegen deze rege
ringssamenwerking. Niet in het minst
omdat Biesheuvel, die een grote
naam had in de AR, het in deze
coalitie niet zag zitten en opstapte.
Een vertrek dat door sommigen
Aantjes is verweten. Onterecht. Ik
heb de hele ontwikkeling van dicht
bij meegemaakt. Niemand heeft Bies
heuvel er destijds uitgeduwd. Bies
heuvel is gewoon zelf vertrokken
omdat hij het in dit kabinet niet
zag zitten Overigens een kabinet
dat qua beleid in grote lijnen echt
niet zoveel afwijkt van voorgaande
kabinetten"
Bevestiging
Een bevestiging van die laatste
stelling vindt De Koning onder
meer in het landbouw-beleid, een
terrein dat hij binnen de Tweede
Kamer-fractie van de AR tot zijn
specialisme mag rekenen De Koning:
De afgelopen 25 Jaar is het land
bouw-beleid nauwelijks gewijzigd.
Het was voornamelijk gericht op
aanpassing van de landbouw aan de
moderne samenleving door opvoering
van de productiviteit en de toepas
sing van nieuwe werkmethoden. De
mechanisatie kon en mocht niet
worden tegengehouden
De landbouw kan nou eenmaal geen
"eiland" in deze maatschappij zijn.
De mechanisatie heeft wel tot gevolg
gehad dat veel arbeidskrachten moes
ten afvloeien en dat proces gaat nog
steeds door. Die afvloeiing vereist een
sociale begeleiding en dat is
de laatste tien Jaar van de grond ge
komen. Dat is een goed punt. Een
punt dat ook onder dit kabinet ruim
aandacht krijgt. Ook daarom kan ik
in grote lijnen met het huidige be
leid van minister Van der Stee in
stemmen".
Het is duidelijk, voor De Koning (en
wellicht voqr de AR) hoeft het kabi
net-Den Uyl na de verkiezingen van
*77 ntet te verdwijnen. Maar de AR
is natuurlijk het CDA niet. De CHU
imaakt straks ook deel van het CDA
uit. Een CHU die onlangs nog scham
per en bitter opmerkte dat de
AR dit kabinet niet slechts
gedoogt maar aan de borst drukt.
De spanningen in het confessionele
kamp zullen in "77 hoog oplopen. Het
is de vraag of het CDA die spannin
gen zal overleven. Tenminste, als
het CDA tot stand komt. De Ko
ning: "Het CDA moet er komen. Als
dat mislukt betekent het een ramp
voor de christelijke politiek in Neder
land".
De zesde dag varen we ook langs
Phantom Ranch, een plek waar
je 's nachts kunt slapen als Je via
een lange afdaling van de twee kilo
meter hoger gelegen rand naar be
neden bent gekomen. De volgende
morgen kun je dan weer naar boven
wandelen, waarvoor je wel minstens
tien uur uit moet trekken. Een bij
zondere plek voor Yvonne en mij om
dat wij dat in 1972 al eens gedaan
hadden en het toen met zeer veel
moeite haalden, waarop Yvon
ne plechtig beloofde dat nooit meer
te zullen doen. Het ziet er nu, mede
door de ondraaglijke hitte, nog niet
erg vriendelijk uit en we zijn maar
wat blij dat in plaats van twaalf uren
klimwerk we nu via twaalf dagen
waterwerk de Canyon zouden verla
ten.
inmiddels zijn de eerste gevaarlij
ke dieren te voorschijn gekomen:
op een "hike" met Tony komen we
de gevaarlijke ratelslang tegen
(plm 1.30 meter) en drie ochtenden
achter elkaar worden er mensen wak
ker met een schorpioen in hun naas
te omgeving. Dodelijke schorpioenen
wel te verstaan. Een Amerikaan en
een Duitser hebben ieder een exem
plaar gevangen, een van één centi
meter en één van bijna tien centi
meter. Tot onze niet geringe schrik
blijkt die kleine van één centimeter
zeker zo gevaarlijk als de wat grote
re.
Vanaf dat ogenblik worden onze
schoenen voordat we ze aantrekken,
degelijk gecontroleerd op zulke on
genode gasten. En sommige mensen
worden echt bang. Wij vertrouwen
maar op de woorden van de boots
lui die zeiden dat ze nooit een slaap
zak ingingen. Maar het opstaan ge
schiedt voortaan toch met een zeke
re zorgvuldigheid. Die zorgvuldig
heid is ook een eerste vereiste bij
de diverse beklimmingen die onder-
- deel zijn van het programma. En wil
je echt met volle teugen genieten
van al de wonderbaarlijkheden van
de Canyon dan moet er nogal wat
geklommen worden.
Kristalhelder
Zo is Elmes Chasm een prachtige
groene oase in de steenwoestenij die
de Canyon nu eenmaal is. Kristalhel
der water baant zich daar via met
mossen en varens overdekte rot
sen een baan naar de zanderig brui
ne Colorado. De verbazing over zo
veel schoons neemt toe met de hoog
te die overwonnen moet worden. En
na een laatste klauterpartij zijn we
dan bij ons eindpunt: bij zoveel na
tuurlijke schoonheid past slechts een
stilzwijgen, uitsluitend doorbroken,
door het geklik van de fototoestel
len. Op de rug gelegen heb Je het
mooiste uitzicht: naar boven kij
kend zie je de holle wand, waar het
water als een dunne film langs naar
beneden komt. De zon zorgt voor
prachtige lichteffecten in het snel-
stromende water.
Aan de randen drupt het water door
hardgroene mossen, die weer ge
flankeerd worden door prachtige va-
rens. Kortom, naar menselijke
maatstaven een getrouwe imitatie
van het paradijs. Dat de afdaling uit
het paradijs niet zo eenvoudig is,
blijkt één van de reisgenoten al snel
die. eenmaal aan haar eigen vinding
rijkheid overgelaten, geen kans
meer ziet om beneden te ko
men en enkele uren moet wachten
tot een bootsman eindelijk uit zijn
diepe slaap ontwaakt en haar de no
dige hulp kan verschaften
Het weer heeft ons tot nog toe ze
ker niet tegengezeten. Het is, afge
zien van twee dagen van tegen de 50
graden celsius, niet al te heet (plm
40 graden), en droog. De negende
dag dreigt daar verandering in te ko
nen: zwarte onweerswolken pakken
zich 'boven de Canyon samen, terwijl
er een zeer hete en harde wind op
steekt. Vooral tegen de avond zorgt
deze combinatie voor een merk
waardig en indrukwekkend schouw
spel. Maar de regen, die op een ge
geven moment bij bakken uit de he
mel valt, verdampt voor het de ri
vier bereik c, zodat het boven ons re
gent, maar we toch droog blijven.
Dat lukt een paar dagen minder
goed als er 's nachts een
onweer van grote klasse losbreekt,
en de wind zich daarby snel aanpast.
De meestens zijn zo doorweekt dat
ze 's ochtends hun slaapzak maar in
de rivier uitspoelen, terwijl anderen
meer het idee hebben een warm bad
genomen ie hebben, dan in een
slaapzak gelegen te hebben.
De tiende dag is de enige dag dat
er niet geroeid wordt.
Afwijkend
De elfde dag is in vele opzichten
nogal afwijkend. In de eerste plaats
de zeer bijzondere Matkatamiba Ca
nyon. Aanvankelijk een zeer nauwe
canyon, die plotseling uitwaaiert in
een vrijwel cirkelvormige grote ruim
te. In het midden allerlei bizarre rots
formaties met wat groen, daar
omheen stroomt een riviertje en
daarbuiten is in de rotsen een galerij
gevormd. Daar is het goed toeren,
want het begint nu eindelijk wat te
regenen. Een zeer bijzondere
plek die nu ook eens te bereiken is
zonder al te veel klimwerk. Want
heel wat mensen hebben al geklaagd
over de te zware wandelingen en be
klimmingen zodat deze canyon als
een verademing komt. Het kamp die
avond is knap waardeloos: als
sardientjes in blik moeten we alle
maal vlak naast elkaar slapen. De
Canyon is hier zo onherbergzaam dat
dit echt de enige mogelijkheid is om
te slapen.
De bootslui gaan hier eerst in ver
gadering bijeen om de klachten over
het vele klauterwerk te bepraten:
■Want de volgende dag staat de
zwaarste tocht op het programma:
Havasu. Besloten wordt om een dub
belprogramma op te stellen: voor
de fanatici die extra vroeg op moe
ten, de toch naar Havasu, en de
rest zal het die dag rustig aan doen.
Het resultaat is dat de drie Duit
sers en wij de fanatici blijken te
zijn, terwijl alle Amerikanen een
dagje vrijaf nemen. Zeer vrqpg in de
morgen vertrekken we met twee
bootjes richting Havasu, zo'n 250
kilometer van het begin. Het lijkt
aanvankelijk een onbeduidend Ca-
nyontje, want we houden het eerste
stuk met onze bootjes nauwelijks in.
Als het te smal wordt springen we
overboord in het prachtig heldere,
blauwgroene water. We nemen een
lang touw mee waarmee de bootjes
zo goed en zo kwaad als dat gaat wor
den vastgelegd. Na zo'n tien minuten
flink doorlopen wordt de Canyon
prachtig groen: het hele dal is be
dekt met wijnranken, en de eerste zu
re druiven worden al snel gevonden.
Maar daar komen we niet voor. Het
doel is Beaver Falls, een ongelofelijk
mooi complex van watervallen en
valletjes. Zo fraai dat we steeds
maar weer de indruk krijgen dat dit
allemaal is aangelegd; vooral omdat
het water over een soort "muur
tjes" heen moet. Deze "muurtjes"
worden steeds hoger omdat er een
mineraal in het water zit die zich af
zet op dat "muurtje".
Richels
Hetgeen ook tot gevolg heeft dat
aan de ene kant van het muurtje het
water erg diep is, en aan de andere
kant het water naar beneden valt.
Die muurtjes zijn zo'n tien centime
ter breed, en dat is niet te veel, wat
al snel blijkt als we over die richels
heen van de ene kant naar de ande
re kant moeten. Gelukkig zijn er af
en toe overhangende boomstammen
waar je Je aan vast kan grijpen,
terwijl Je op andere plekken de ri
chels kan omzeilen door tot borst
hoogte door het water te lopen. Of
eigenlijk meer schuifelen, want de
bodem is bezaaid met rotsblokken,
zodat voorzichtigheid ook hier weer
geboden is.
Na een korte, maar lastige laatste
klim en afdaling zijn we dan bij ons
einddoel voor die dag: Beaver Falls.
Ik heb al eerder dingen "paradijse
lijk" genoemd zodat ik dat nu maar
niet zal doen. Maar voor mij per
soonlijk is dit de mooiste plek van de
hele Canyon. De combinatie van
zeer hoge steile rotswanden, het dich
te groen in het dal, het prentbrief
kaartachtige blauwgroene water, het
sneeuwwitte schuim van het neer
stortende water, het lijkt te mooi
om waar te zijn.
Elmes Chasm, een -prachtig groene oase met wel wat klimwerk
vooraf om het te bereiken.
CHERNY-piano-s*
WAARDE 3600.-
IRMBACH-piano'S
WAARDE 5100.-
TCHAIKA-piano's* i
WAARDE 6500.-
