'Doedelzak moet meer de straat op'
Tentoonstelling over Boccaccio
'Behoud
het tropisch Regenwoud'
Leidse Wee Kiltie Pipe Band wil hoe dan ook doorgaan
ZATERDAG 1 NOVEMBER
SQEEQB
Lezers schrijven
(sokken). Een bonte verzameling,
die veel geld kost. Fred: „Je pro
beert ervoor te sparen. Maar als
Je het geld voor een bepaald ding
bij elkaar hebt. dan blijkt de prijs
alweer gestegen te zijn. En dan
spaar je weer een tijdje door. En
tegen de tijd dat je denkt: nou kan
het, is de prys alweer gestegen."
De inflatie teistert het Britse
rijk dat is duidelijk in he
vige mate. De Wee Kiltie Pipe Band
dreigt daar een beetje de dupe
van te worden. En Fred en Bert
zijn daar niet blij mee. "Het be
langrijkste", zegt Fred, "is dat als
er een paar mensen mee ophou
den, we niet graag zouden zien dat
het dan helemaal is afgelopen. We
willen de doedelzak meer en meer
in de straten zien. We willen de
muziek hier in Nederland en hier
in Leiden continueren. Daar zijn
natuurlijk leden voor nodig. En
helaas dat is altijd een beetje
een banaal argument ook geld."
De nu vijftien man sterke band
exerceert intussen gestaag voort.
Deze zomer hopen de leden een
cursus te kunnen gaan volgen in
Schotland bij de Scottish Pipe
Band Association. Indirect ontvan
gen ze daar al instructie van via
een boekje van deze organisatie dat
wordt aangeduid met „Tutor"
(leermeester). In dat boekje staat
ongeveer alles over de doedelzak.
Fred, ter illustratie: „Je hebt ver
schillende soorten rieten. Wy spre
ken van harde en zachte rieten.
Bij een zacht riet is een klein
windstootje voldoende. Maar wij
hebben besloten om met een hard
riet te spelen. Dan krijg je na
melijk een voller geluid",
etliagt
Helaas kan hy het niet demon
streren. Zijn doedelzak is defect.
Toch is e*n blik op het instru
ment voldoende om je in gedach
ten te verplaatsen naar zijn ge
schiedenis. Frontlinies in de oor
logen met de Engelsen. Macabere
muziek als ouverture van bloedige
strijd. Nu zijn er nog slechts de
(militaire) „bagpipe" bands. Af en
toe fungeert een .piper" in vol
ornaat als straatmuzikant. In die
hoedanigheid is hij een oneigen
lijke figuur temidden van 't niet te
evenaren Schotse landschap. Maar
een doedelzak is nu eenmaal een
merkwaardig instrument. „Ik weet
niet precies hoe ik het moet zeg
gen", zegt Fred. „Maar als alles
goed loopt en je blaast, dan heb
je het gevoel dat je in een ma
chine zit. Het is heel vreemd. En
moeilijk te omschrijven".
HÉÉÉRUJK ZITTENDE
BANKSTELLEN EN
"LEEFKUILEN"
Heffing Rijnland
Het ingezonden stuk van de heer
Wiekhart. dat u op 21 oktober jl. pu
bliceerde, geeft blijk van enige mis
verstanden over de evenals elders in
den lande ook door Rijnland opge
legde verontreinigingsheffing.
Die heffing vloeit namelijk niet
voort uit een initiatief van dit hoog
heemraadschap of van andere wa
terschappen, maar uit een landelij
ke wet: de Wet Verontreiniging Op
pervlaktewateren (W.V.O.), die
wordt toegepast in provinciale uitvoe
ringsverordeningen. De waterschap
pen ressorteren nl. onder de provin-
Ook die toepassing van de W.V.O.
door de provincies (in Rijnlands ge
val door Noord-Holland en Zuid-Hol
land) wordt weer landelijk gecoördi
neerd. In hun "waterkwaliteitsver
ordeningen" houden de provincies
zich aan de beleidsadviezen van de
door de minister van Verkeer en Wa
terstaat ingestelde Coördinatie Com
missie Uitvoering Wet Verontreini
ging Oppervlaktewateren (CUWVO).
Deze CUWVO is overigens aan
één der bezwaren van de inzender
tegemoet gekomen door te adviseren
om volgend jaar de berekenings
norm van de verontreinigingsheffing
voor woningen van 31!- inwonerequi
valenten terug te brengen naar 3 i.
e. Gezinnen betalen dan nog maar
driemaal zoveel als een alleenwonen
de.
Ook de vergelijking van de heer
Wiekhart tussen twee samenwonen
de alleenstaanden en een bejaard
echtpaar berust op een misverstand.
Wanneer er sprake is van een volle
dige woning gaat het erom. of men
alleen woont of met meerderen.
Zowel in het door de inzender ge
noemde geval van de samenwonen
de alleenstaanden als van het be
jaarde echtpaar moet derhalve de
hoofdbewoner voor de volledige hef
fing worden aangeslagen.
Voorlichtingsfunctionaris R>in-
land,
Breestraat 59,
Leiden.
Reclame NZH
In de bussen van de NZH hangt
slechts hier en daar een keurig, klein
reklamebiljetje. Boven de bagagerek
ken, oP de schotten bij de in- en uit
gangen, tegen het dak, zou veel meer
reklame te maken zijn. Het zou een
massa geld opbrengen. Of heeft het
zakenleven geen belangstelling? In
Den Haag en andere steden wel! Het
is maar een ideetje om het openbaar
vervoer uit de rode cijfers te helpen.
J. Kosman,
Joh. de Wittstraat 26. Leiden,
Mevrouw L. G. DE GRAAF
Aktie Wereld Natuur Fonds in Leidse regio
Door
Wim Wirz
LEIDEN Een indringend
geluid vult de kamer. W&t ijl
misschien, maar zeer scherp.
Prachtige visioenen lijken het
geluid te gaan omlijsten. Maar
de werkelijkheid keert terug.
"Kijk", zegt Fred van der Laan.
"Als je nou van C naar D gaat,
dan kun je dit doen. Maar je
kunt ook dit doen. En dat
valt niet mee, die grace-notes.
Dat is wel het moeilijkste van
het blazen".
Geheimtaal op de zolderkamer
van Fred van der Laan, die sa
men met Bert Pijnacker uit de
doeken doet wat het allemaal in
houdt. Hun doedlzakband en de
dingen die ze ermee doen. Fred
houdt. Hun doedelzakband en de
hand, het "speelgedeelte" van de
doedelzak. Een soort houten fluit
met een rietje, waarop je zeer re
delijk tonen kunt voortbrengen.
Zonder "bag" (zak) en zonder
"drones" (pijpen). "Maar het is
wel wat iel nu", zegt Fred. "Het
klinkt anders natuurlijk veel vol
ler."
De Leidse Wee Kiltie Pipe Band
(met de wat zelfonderschattende
betekenis van: „Kleine Kiltjes
Doedelzakband) bestaat nu neg
geen twee jaar. Het geheel kwam
van de grond in Den Haag, waar
de oprichting ontsproot aan een
forse verzameling Schotse artike
len: doedelzakken, kilts, glengar
ry's (petten) en meer van dit
soort materialen waarvoor de
Schotten vroeger zeer eigen na
men wisten te bedenken.
Verzamelaar Johan van Ommen
Kloeke speelde al doedelzak toen
hij de kleuterkleding nog maar
net was ontgroeid. Spontaan stelde
hij zijn museumpje beschikbaar
om het samen met zo'n acht man
nuttig te gebruiken. De band
oefende toen in een weinig riante
behuizing in Den Haag. Nu ge
beurt dat by de firma Krantz aan
de Langegracht. waar de "pipers"
en drummers gratis over een ruim
te kunnen beschikken. Maar ze
zoeken verder. "Want", zegt Fred,
"je kunt er eigenlijk niet zo goed
exerceren. Je moet er te veel
bochten maken. Als we ergens een
beetje groot terrein kunnen krygen,
maar dan wel een terrein dat niet
zomaar voor iedereen toegankelijk
de Langegracht. Voorop loopt de "drum-major"rechtsvoor
is, dan kunnen we beter uit de
voeten. En dan kunnen we ons wat
meer gaan toeleggen op het exer-
De Wee Kiltie Pipe Band treedt
Intussen overal in den lande op.
«Onlangs nog voor bedlegerige be
jaarden, en in het verleden in op
tochten (de Leidse taptoe) en tal
van andersoortige evenementen,
waarbij disciplinair gerichte tonen
onontbeerlijk zijn. "Maar dan spe
len we alleen Schotse muziek", zegt
Fred. "Want we willen het hele
maal oorspronkelijk houden. Er zijn
doedelzakbands in Nederland (tien
in totaal, red.) die ook carnavals
muziek spelen. Van: dat we toffe
jongens zijn en zo. Geen gehoor.
Maar het kan natuurlijk wel. In
principe kun je alles op een doe
delzak spelen. Maar wij doen dat
niet. We zijn onlangs nog ge
vraagd door het Leidse City Cen
trum om te spelen bij de intocht
van Sint Nicolaas. En toen werd
er gezegd dat het wel op prijs zou
worden gesteld als we ook wat
Sint Nicolaas-liedjes zouden spe
len. Maar we hebben dat afgewe
zen. We spelen overigens wel hoor.
Maar alleen Schotse muziek."
De doedelzak, waarmee Schot
land zich al eeuwen verbonden
weet, is een merkwaardig instru
ment. Niet alleen zit het gecom
pliceerd in elkaar, maar het heeft
ook een bonte historie. Je komt
de doedelzak tegen op schilderijen
van Breughel en andere zestiende -
eeuwse schilders. Maar ook in
Spanje en zelfs in het verre oosten
heeft het instrument geen onbe
kende klank. "Je kunt zeggen dat
het een instrument is dat over de
hele wereld bekend is", zegt Bert.
Het is trouwens ook een duur
instrument. "En nu moeilijk te
krijgen", vervolgt Bert. "Dat is wel
een aardig verhaal. Meneer Amin
van Oeganda leverde altijd het
hout dat gebruikt wordt voor de
drones. Speciaal blackwood. was
dat. Maar nu doet hij dat niet
meer. En als je nu in Schotland of
Engeland een doedelzak wilt ko
pen, dan is de levertijd twee jaar.
De hele wereld zit te schreeuwen
om doedelzakkenhout."
Plaids
Behalve de doedelzak en de base
drum, de tenor-drums en de snaar
drums zyn er nog de uniformen.
Eveneens een dure liefhebberij.
Maar wel een kleurrijke. Zo zijn
er de bekende plaids, die over de
schouder worden gedragen en
waarvan 133 verschillende soorten
zijn terug te vinden in het wereld
beroemde boekje van Robert Bain's
"Clains and tartans of Scotland".
Daarnaast zijn er de kilts, de
"sporrans" (geldbuidels), de "spats"
(witte beenkappen) en "hosetops"
LEIDEN Tot en met 22 november
is de Leidse regio het centrum van
de actie "Behoud het tropisch Re
genwoud" die door het Wereld Na
tuur Fonds (WNF) in samenwerking
met AV-Boek in de Pieterskerk -
Choorsteeg wordt gehouden. In deze
boekhandel worden in die tijd aller
hande artikelen van het -WNF ver-
kocht, kunnen mensen zich opge
ven als lief en is er een constante ex
positie van boeken over flora en
fauna. Een zeer groot deel van het
boekenbestand van de winkel is aan
gepast en het is meer dan verba
zingwekkend hoeveel werken er over
de natuur zijn verschenen.
"Behoud het regenwoud" is een
actie die over de gehele wereld wordt
gehouden, tussen september van dit
jaar en september van het volgend
Jaar. Het geld dat men byeen
krijgt (men hoopt op ruim ander
half miljoen maar gezien vorige ac
ties is de stellige verwachting dat
het aantal guldens er ver boven zal
uitstijgen) wordt bestemd voor het
voorkomen van verdere voortgaande
kapping van tropische regenwouden.
Er zullen vanuit Nederland drie
projecten worden begeleid: één in
Indonesië, één in Surname en één in
Ruanda Urundi in Afrika. Men pro
beert de regeringen van deze landen
te motiveren de ontbossing van be
paalde streken tegen te gaan. Ver
der zullen er de nodige onderzoekin
gen worden verricht. Men hoopt in
deze zaak op de hulp van Prins Bern-
hard. die mondiaal voorzitter van
het WNF is en wiens autoriteit en
overtuigingskracht op dit gebied
van grote indruk kunnen zijn.
Deze drie projecten zijn gekozen,
omdat er vanuit Nederland bepaal
de relaties met de drie landen be
staan. Voor Suriname en Indonesië
zijn die relaties natuurlijk overdui
delijk. In Ruanda Urundi heeft het
WNF een paar jaar terug een on
derzoek verricht naar de leefgewoon
tes van de berggorilla.
Voorzitter van de afdeling Leiden
van het WNF, de bioloog Van den
Berge: "Men weet eigenlijk niet goed
wat een oerwoud is. Het is nog steeds
nauwelijks bekend dat oerwouden
op rotsgronden staan. De bodem is
erg arm aan mineralen. Wanneer je
zo'n woud gaat exploiteren, en tegen
woordig gaat dat ontzettend snel, dan
wordt zo'n gebied een woestijn. De
Sahel is daar een heel goed voor
beeld van. Er komt opeens minder
regenval en er is sprake van een plot
selinge klimaatsverandering. Dat
is ook geconstateerd in bepaalde ge
bieden van Bangladesj. Zo'n veran
dering kan plaatsvinden in acht
maanden tijd. Op die manier breng
je natuurlijk ook grote schade toe
aan de dierenwereld".
Naast de hierboven genoemde ac
tiviteiten is er nog meer te
doen in de periode van de actie. Zo
is er op 11, 12 en 19 november een
programma georganiseerd voor de
schooljeugd in De Burcht. Daar
kunnen de scholieren dan kijken
naar twee films en meewerken aan
een project. Aan veel scholen is hier
voor een uitnodiging gestuurd.
Op 21 november (om half vier)
komt Albert Mol naar Leiden met
dia's over o.m. Kenia, Mexico en
Zuid-Amerika. Hij zal naar aanlei
ding van zijn reizen naar deze stre
ken een lezing houden. Kaarten voor
deze middag zijn bij AV-Boek ver
krijgbaar. Ze zijn gratis.
Op 22 november is er de grote
straatcollecte, waaraan zeer waar
schijnlijk door drie Leidse muziek
korpsen zal worden deelgenomen.
Iedereen die een bijdrage geeft,
krijgt dan een bon. waarop een
bouwplaat van het tropisch regen
woud kan worden verkregen. Deze
bouwplaat is speciaal voor de Leids»
actie ontworpen.
Collectanten kunnen zich nog op
geven bij AV-Boek.
Er is ook een gironummer: 444661,
t.n.v. het WNF, Zeist onder vermel
ding van Tropisch Regenwoud.
PAUL WOLFSWINKEL
Mevrouw G. Vis-Hommes, echtgenote van de Leidse burgemeester, verrichtte gistermiddag de ope
ning van de tentoonstelling, die verbonden is aan de actie Behoud het tropisch regenwoud".
*ProJ. dr. I. Hijmans-Tromp (links) bekijkt de tentoonstelling in het Academisch Historisch Museum.
Humanistdichter en prozaschrijver stierf vijfhonderd jaar geleden
LEIDEN Vijfhonderd jaar ge
leden stierf de in 1313 geboren Ita
liaanse humanist, dichter en proza
schrijver Giovanni Boccaccio die
vooral grote bekendheid heeft ver
worven door zijn 'Decamerone'. De
vakgroep 'Italiaanse Taal- en Let
terkunde' van de Leidse Universiteit
en inzonderheid prof. dr. I. Hijmans
Tromp, hoogleraar in de Italiaanse
Taal- en Letterkunde hebben ge
meend, dat dit overlijden van de in
veler ogen illustere schrijver niet
ongemerkt voorbij moest gaan. Men
heeft contact gezocht met de Uni
versiteitsbibliotheek: met drs. R. E. O.
Ekkart, conservator van het Acade
misch Historisch Museum en met
vele bibliotheken, instellingn en per
sonen. Zij bleken gaarne bereid voor
deze uitzonderlijke herdenkingsten
toonstelling uiterst kostbare en unie
ke handschriften en gedrukte wer
ken in bruikleen af te staan.
Zo is er op de tentoonstelling een
eerste druk en belangrijkste verta
ling door Coornhert van de 'Deca
merone' te zien, die werd betrokken
van de 'British Library'. De tentoon
stelling, die officiéél heet "Boccaccio
in Nederland", is te bezichtigen van
3 tot 22 november a.s. in het Aca
demisch Historisch Museum aan het
Rapenburg 73. De tentoonstelling is
dagelyks geopend van 10.00 tot 12.00
uur en van 14.00 tot 17.00 uur. Ook
's avonds kan men de tentoonstelling
bezichtigen en wel op maandag,
dinsdag en donderdagavond van 19.00
tot 21.00 uur.
De organisatoren van de tentoon
stelling staat voor ogen, dat niet
slechts handschriftdeskundigen de
tentoonstelling zullen bezoeken, maar
dat ook mensen met een algemeen
gerichte interesse de weg naar het
Academisch Historisch Museum we
ten te vinden. Men kan zich dan ook
overtuigen van het feit, dat Giovan
ni Boccaccio niet slechts een schij-
ver was van, volgens velen, beden
kelijke literatuur Zo is het bekend,
dat monniken vaak hele passages uit
zijn 'immorele' geschriften in hun
preken verwerkten. Daarnaast werd
in vroeger tijden de 'Decamerone'
ook gezien als stichtelijke lectuur.
Een belangwekkend werk vormt wel
de Franse vertaling van de 'Decame
rone' die in bruikleen aan de organi
satoren is afgestaan door de Ko
ninklijke Bibliotheek in 's Graven-
hage. Voorts zijn volgens mevrouw
prof. dr. I. Hijmans- Tromp, die met
veel enthousiasme kan vertellen over
de verschillende stadia - waarin de
'Decamerone' heeft verkeerd, van
belang de Franse vertalingen van de
"De claris muilieribas' en de "De ca-
sibus virorum illustrium'. In de 'De
casibus virorum illustrium' staat
een unieke tekening van Petrarca
in gesprek met Giovanni Boccaccio.
De catalogus, die is verschenen ter
begeleiding van de tentoonstelling is
zeer overzichtelijk uitgevoerd en
heeft op de voorpagina de afbeelding
van het hierboven genoemde gesprek
tussen Petrarca en Boccaccio, dat
terug te vinden is in een hand
schrift in Leiden. Hoewel als oor-
spronkelyk uitgangspunt gold, dat de
tentoonstelling gebaseerd zou zijn op
een volledige inventarisatie van wer
ken van Boccaccio, die in hét bezit
waren van de diverse Nederlandse
bibliotheken, heeft men toch ge
meend omwille van het totale over
zicht, ook manuscripten uit het bui
tenland binnen de tentoonstelling on
der te moeten brengen. Het resul
taat is een zeer tot de verbeelding
sprekende tentoonstelling, die werke
lijk een bezoekje verdiend. Daartoe
wordt vanaf vandaag alle gelegen
heid geboden.
A. C. KOEKEBAKKER JR.
