Nieuw systeem was geen succes
Kruiswoord
Historische gevelstenen op
de kinderpostzegels 1974
SPELEN OP ZEKERHEID
1
111
4
1
1
3 S
19 ES
8 1
a
3 3
4
.3
1
1
2
i
1
i
11
1 3
j 1
t
4
Kom er ACHT-er
Oplossing
vorige puzzel
KOM ER ACHTER
ZATERDAG 1 NOVEMBER
EXTRA
PAGINA 21
surinvvu
NEDERLAND Over anderhalve
week, op 11 november, zullen de jaar
lijkse kiniderzegels verschijnen die dit
Jaar historische gevelstenen zullen
verbeelden. De stenen zijn na een
speurtocht door heel het land dooi
de jonge Amsterdamse fotografen An
dré Leenes en Camilla Zeguers op de
gevoelige plaat vastgelegd. Beide fo
tografen waren al enige tijd bezig
met een gevelstenenkalender voor de
gemeente Amsterdam. Toen het hoofd
van de Dienst voor esthetische vorm
geving van de PTT, drs. Hein van
Haaren, dit hoorde bedacht hij dat
"het in het Monumentenjaar wel aar
dig zou zijn om gevelstenen met kin
deren op de kinderzegelserie af te
beelden.
De zegels, vier stuks in de waar
den 35 en 15 cent, 40 en 15 cent,
50 en 25 cent en 60 en 25 cent. zullen
verkrijgbaar blijven tot en met 2 ja
nuari 1976, de geldigheid voor de
frankering is onbepaald. Ze zullen
zijn uitgevoerd in de kleuren rood,
geel, blauw en zwart. Ook dit jaar
zal er weer een velletje verkrijgbaar
zijn, dat drie zegels bevat van 35 en
15 cent en twee van 50 en 25 cent.
Prijs per velletje :f 3,-. Een dummv-
zegel in het velletje heeft als bij
zondere tekst: kinderzegels op al
uw post.
Op de zegel van 35 en 15 cent staat
de gevelsteen van het voormalige
weeshuis in Medemblik. Het poortje
'Torenstraat 15» waarop de wees
kinderen in reliëf staan afgebeeld
dateert uit 1875 en werd gemaakt
door Mens Schaap. Het beeldhouw
werk werd vervaardigd door Chrsti-
aan Simmons, naar voorbeeld van
de toentertijd geldende klederdracht
voor wezen. Tot ongeveer 1912 bleef
het poortje toegang verlenen tot het
weeshuis. In 1925 werd het een be
jaardentehuis en dat bleef het tot
dit jaar. Momenteel wordt het ge
bouw gerestaureerd en krijgt waar
schijnlijk een medisch-sociale be
stemming.
De gevelsteen Het melkmeisje op
de zegel van 40 en 15 cent is aange
bracht in het pand Oudegracht 56 in
Alkmaar. Daarvoor was de steen in
gemetseld in de zijmuur van het
thans afgebroken gemeentemuseum
aan de Breedstraat. tezamen met an
dere gevelstenen. Vermoedelijk is de
steen uit de 17e eeuw.
De steen De vier Heemskinderen
op de zegel van 50 en 25 cenit be
vindt zich op het pand Herengracht
394 te Amsterdam, eigendom van de
Vereniging Hendrick de Keyser. Het
pand werd gebouwd in het Jaar 1671
en vermoedelijk stamt de gevelsteen
ook uit die tijd. Wie de beeldhouwer
is is niet bekend. Afgebeeld zijn de
vier Heemskinderen Renout, Ade-
laert. Riteaert en Writsaert, gezeten
op hun toverros Bevart hoofd
figuren uit het middeleeuwse verhaal
over hun strijd tegen Karei de Gro-
Op de zegel van 60 en 25 cent de
gevelsteen van het voormalig bur
gerkinderweeshuis te Gorinchem, Mo
lenstraat 15. Het weeshuis werd op
12 december 1557 gesticht door Ma
thijs Albertszoon en zijn vrouw Ma
rijke, die zelf kinderloos bleven. De
weesjongens leerden daar een am
bacht, en de meisjes het huishou
den. Dat is te zien op de steen die
dateert uit 1566.
Een dag later dan de Nederlandse
zullen op 12 november de Surinaam
se kinderzegels verschijnen. Dé af
beeldingen op deze zegels zijn ont
leend aan de cultuur van de oor
spronkelijke bevolking van Zuid-
Amerika en Suriname. De zegels blij
ven verkrijgbaar tot eh met 31 ja
nuari 1976: de geldigheid eindigt 31
december volgend jaar. De prijs in
Nederland bedraagt 2.26. Voorts
wordt, een strookje aangemaakt dat
twee zegels van 15 en 5 cent en één
van 20 en 10 cent bevat. Prijs van
het strookje is in Nederland f 1,05.
Waarden, kleuren en afbeeldingen
zijn: 15 en 5 cent, een Caraïbisch-
Indiaanse waterkruik 'geel. roze.
roodbruin en bruin); 20 en 10 cent.
indiaanse pijlpunt 'rozerood, pur
per en blauw): 30 en 15 cent, een
maluana, een wayanabord met die-
renfiguren ter bescherming tegen
kwade geesten 'oranje, rood. blauw
en zwart) en 35 en 20 cent, in
diaanse stenen pijlpunt 'blauw, geel,
lichtgroen en donkergroen).
uit: 25 november, drie onafhanke
lijkheidszegels in de waarden 25, 50
en 75 cent 'deze zegels zullen uit
sluitend worden aangemaakt op sler-
vellen van tien zegels per vel)25
november, permanente serie hoge
waarden ter vervanging van de ko
ningin- Julia nazegels: 1, 1,50, 2,50,
5 en 10 Surinaamse gulden; tweede
helft van december 'vermoedelijk),
nieuwe vlag- en wapenserie ter ge
legenheid van Suriname's toetreding
tot de Verenigde Naties, 25 en 30
HERO WIT
Zoals bekend zou in Milaan eventueel de tweekamp Fischer-Karpov plaatsvinden. Om
dat het gevecht niet doorging zaten de organisatoren met het bijeengebrachte geld en be
sloten toen een groot toernooi te organiseren met de allersterksten ter wereld. Het inge
voerde „systeem" waarover later meer gegevens werd geen succes.
Lajos Portisch: winnaar van voorronde in Milaan.
Er wa'ren twaalf grootmeesters uit
genodigd die een z.g. "voorronde"
speelden. De eerste vier spelers die
bovenaan eindigden speelden een
dubbelrondige vierkamp om de 'grote
buit" De overige deelnemers 5 t/m
12 konden naar huis gaan
Er is dan ook na afloop van het
evenement veel kritiek geleverd op
het zogenoemde "Berger-systeem".
De eindstand van de voorronde was
(let op de namen!) 1. Portisch, 2-4.
Karpov, Petrosjan en Ljubojevic, 5.
Smejkal, 6/7. Talj en Browne, 8/11.
Unzicker, Andersson, Gligoric en
Larsen, 12. Mariotti. De eindstand
van de vierkamp was: 1. Karpov
(12.000 dollar), 2. Portisch <6000 dol
lar), 3. Ljubojevic en 4. Petros jan
die elk 3000 dollar ontvingen.
De enige nederlaag die wereldkam
pioen Karpov leed was tegen de
Zweed Ulf Andersson in de voor
ronde. Uit dit toernooi enige partijen.
Wit: Lajos Portisch
Zwart: Ulf Andersson
ENGELS
1. c2-c4 Pg8-f6 2. Pbl-c3 e7-e6 3.
Pgl-f3 b7-b6 4. g2-g3 Lc8-b7 5. Lfl-
g2 c7-c5 6. 0-0 a7-a6.
Zoals later blijkt is deze zet goed
speelbaar. In de meeste partijen van
Andersson kan men genieten van
zijn bijzondere denkbeelden!
7. d2-d4 c5xd4 8. Ddlxd4 d7-d6 9.
b2-b3 Pb8-d7 10. e2-e4 Lf8-e7 11.
Lcl-a3
Beter schijnt Lb2 te zijn.
11Dd8-b8! 12. Tal-dl Pd7-c5
13. Tfl-el 0-0 14. e4-e5
Portisch kan zijn stelling niet ver-
Er zijn maar weinig bridgespe-
lers die alle speelfiguren kennen
en ze bovendien in de praktijk
kunnen toepassen. De meeste
bridgers zullen zeggen dat dat te
moeilijk is en zich daarmee
niet inlaten. Toch weet iedere
bridger dat met H V 10 x x te
genover A 9 x x met de heer moet
worden begonnen om zich te wa
penen tegen boer vierde in één
van de handen van de tegen
partij, en in wezen is dat niets
anders dan een speelfiguur.
Moeilijker wordt het met A V
5 4 tegenover 6 3 2. Het is
duidelijk dat met deze combi
natie nooit meer dan twee sla
gen kunnen worden gemaakt en
veel spelers zullen tevreden zijn
met de 50 procent kans die dat
ogenschijnlijk biedt. Toch kan
deze kans gratis één fractie ho
ger worden gebracht door eerst
het aas te slaan en vervolgens
een kleine naar de vrouw te spe
len. De verklaring is simpel: de
heer kan sec, tweede, derde of
meer vóór het aas zitten of er
achter. Direct een kleine naar de
vrouw spelen geeft dus 50 procent
kans. Eerst het aas slaan even
wel houdt dezelfde 50% kans
als de heer voor het aas zit,
maar neemt bovendien de 'klei
ne) kans van heer sec er achter
extra mee.
Een en ander gaat natuurlijk
alleen op, indien men het zich
kan permitteren een slag af te
slaan. Is dat niet het geval en
wil men toch proberen twee sla
gen in die kleur te maken, dan
direct snijden de enige moge
lijkheid.
Wat is nu een safety-play en
wanneer wordt dat toegepast? Bij
een safety-play (veiligheidsspeel-
wijze) baseert men zijn speelwij
ze op de veronderstelling dat de
uitstaande kaarten bij de tegen
partij ongunstig verdeeld zijn.
Het is een speelwijze die meest
al één of meer slagen minder
oplevert, maar van dat geringere
aantal stelt men zich, ongeacht
het zitsel, wel zeker.
Een goed voorbeeld hiervan is
de combinatie A 10x x x x te
genover H 9 x x. Hierbij moet
klein uit één van beide handen
worden gespeeld naar de negen
of de tien in de andere hand.
Men gaat voorbij aan de kans op
vijf slagen bij een 2—2 zitsel van
de uitstaande kaarten, maar stelt
zich in ieder geval zeker van vier
slagen voor het geval V B x x in
één hand mocht zitten.
Wat doet men nu met deze we
tenschap in de praktijk? Het is
daarbij belangrijk of men paren,
viertallen of robberbridge speelt.
In parenbridge telt het aantal
malen dat winst wordt geboekt,
in viertallen of robberbridge gaat
het alleen om de grootte van de
winst.
In een parenwedstrijd is tevens
belangrijk de aard van het con
tract en de uitkomst. In een zeer
scherp contract dat weinig paren
zullen bieden moet men, indien
nodig, een safety-play toepassen.
Hetzelfde geldt als men een uit
gesproken gunstige uitkomst heeft
gekregen. In alle andere gevallen
zal een safety-play in het alge
meen niet lonend zijn.
Men zie bijv. de volgende kaart
West Oost
A A H 8 6 <|t 3 2
6 A 7 4 3 D6 5
<>93 OAHV842
A 7 6 4.954
Als Oost-West bent U beland
in een contract van 3 SA, waar
tegen Noord start met Sch V. In
een viertallenwedstrijd of robber -
partij is het haast verplicht de
eerste ruitenronde te duiken. Dit
stelt het contract veilig voor ge
val de ruitens 4-1 zijn verdeeld
en kan hooguit 1 m.p. kosten. In
?en parenwedstrijd daarentegen
kan men zich die luxe eigenlijk
niet permitteren. Zitten de ruiten
3-2 en dat zal 68 van de 100
maal het geval zijn, dan krijgt
men door aldus te spelen een nul
ei\ in slechts 28 van de 100 ge-
gevallen een top.
Er is natuurlijk de kans dat an
dere paren de safety-play ook
zullen toepassen, maar die kans
is bij een harten- of klaveren-
start al erg klein en bovendien die
andere paren zijn minder belezen
dan U.
Veronderstel dat U leider bent
in 6 Sch op onderstaande han
den:
A V 10 8 3 4 9 7 4 2
C? A 3 9 10 8
O 5 O A B 9 6
AAV975 4.HB2
Hoe speelt U a) bij een harten-
start; b) bij een ruitenstart?
Het is in wezen niet zo be
langrijk of het een paren- of
viertallenwedstrijd betreft. Het is
een scherp slembod met slechts
25 put in de gezamenlijke han
den, zodat het maken van het
contract voorop moet staan. Bij
een ruitenstart moet de safety-
play worden toegepast door eerst
Sch A te slaan. Bij een harten
start kunt U zich de safety-play
niet permitteren; U moet een
kleine schoppen van tafel spelen
naar de vrouw en hopen.
T. SCHIPPERHEY
sterken en probeert daarom tot da-
meruil te komen.
14d6xe5 15. Dd4xe5 Db8-c8!
Natuurlijk gaat zwart hier niet op
in. Wit heeft nu weinig aankno
pingspunten.
16. La3-b2 Lb7-c6 17. De5-f4 Ta8-
a7 18. Pf3-e5 Lc6xg2 19. Kglxg2
Pc5-d7 20. Pe5-f3
Een vreemde terugtocht.
Portisch had zich moeten instellen
op remise, want zoals spoedig blijkt
staat zwart goed.
20Tf8-e8 21. Kg2-gl b6-b5!
Een typische Andersson-zet! Wat
speelt deze jongeman geweldig. Jam
mer is alleen dat hij vaak genoegen
neemt met remise. Dat kenmerkt
zijn karakter: hij is te bescheiden.
22. c4xb5 a6xb5 23. b3-b4 Dc8-a6! 24.
a2-a3 Pd7-b6.
Diagram
Pb6
1
Plotseling staat Portisch minder
goed. Het slot is verrassend.
25. Pf3-e5 Te8-c8 26. Tdl-d3 Le7-f8!
27. g3-g4? Pb6-d5 28. Pc3xd5 Pf6xd5
29. Df4-d4?
De dame moest naar g3.
29f7-f6
Wit gaf op. Na 30. Pf3 volgt 30
Tc4 met damevangst.
B. LarsenT. Petrosjan
I. c4 Pf6 2. Pc3 e5 3. g3 Lb4 4. Pf3
e4 5. Pd4 Pc6 6. Pc2 Lc3: 7. dc3:
h6 8. Le3 De7 9. Lg2 d6 10. Pb4 Pb4;
II. cb4: 0-0 (Wit staat iets beter)
12. Dd4 Te8 13. h3 b6 14. 0-0-0 Lb7
15. Kbl Pd7 16. g4 Pe5 17. c5 dc5:
18. bc5: Tad8 19. Dc3 Ld5 20. Ld4
f6 21. Le3 (Larsen moest op winst
spelen om by de bovenste vier te
komen. Normaal had hij geslagen
op e5!) 21b5 22. b3 Pc6 23. h4
Lf7 24. g5(?) fg5: 25. hg5: Tdl:t 26.
Tdl: h5 27. Lel Lg6 28. De3 Df7 29
Lh3 Te7 30. Lb2 Pb4 31. Td8t Kh7
32. a3 Pd5 (Larsen staat niet best.
De taaie Petrosjan weet er verder
wel raad mee!) 33. Dd4 Pf4 34. De3
Ph3: 35. Dh3: e3t 36. Ka2 ef2: 37.
Dc8 Te8 38. Te8: De8: 39. Dc7: Df7
Wit gaf op.
Portisch Talj
1. Pf3 Pf6 2. c4 c5 3. Pc3 d5 4. cd5
Pd5: 5. d4 Pc3: 6. bc3: g6 7. e3 Lg7
8. Ld3 0-0 9. 0-0 Dc7 10. La3 'Op
nieuw deze zet. zoals in de partij met
Andersson. Ook hier is Lb2 beter)
10Pd7 11. De2 b6 12. e4 Lb7
13. Tfdl Tfd8 14. Tabl (Beter is e5!
Portisch speelt te traag) Tac8
15. De3 Pf6 16. Lb2 e6 17. h3 Dc6
18. Pd2 Da4 19. a3 La6 20. La6: Da6:
21. Pf3 cd4: 22. cd4: Tc2 23. Td2 Da4
24. Tel Td2: 25. Dd2: Tc8 26. Df4
Db3 27. Lel Dd3 28. e5? (Minder
juist. Wit moest met Kh2 afwach
ten) Pd5 29. Dh4 h5 30. Le3 Lf8
31. a4 Le7 (Ook Talj speelt niet het
sterkste. Onaangenamer voor wit was
Lb4!)
32. Le3-g5 Le7-b4 33. Tel-al Tc8-c4
In tijdnood gespeeld. De uitslag van
deze partij zal u verbazen, want
grootmeester Portisch staat belab
berd!
34. Lg5-h6 Lb4-e7 35. Lh6-g5 Le7-b4
36. Lg5-h6 Lb4-e7 37. Lh6-g5 Le7-f8?
Talj overziet de winnende voortzet
ting 37Lg5: 38. Dg5: Ta4:!
enzovoort. Tjadie tijdnoot weet
38. Lg5-d2 Pd5-e7? 39. Dh4-f6!
Daar loerde Portisch op. Talj had
nu Tc7 moeten doen.
39Dd3-f5 40. Df6xf5 Pe7xf5
41. Tal-cl! Tc4xa4 42. TC1-C8 Kg8-
g7 43. Ld2-g5
De afgegeven zet.
Talj bood later remise aan, wat Por
tisch accepteerde.
Slotstelling
Ja. waarde lezers! U kunt een aan
vang maken met de analyse
BISHOP.
Talj: remise tegen Portisch
Runt u de acht afwijkingen ln oeide bovenstaande tekemngeD vin
den? De juiste oplossing vindt u elders op de pagina.
Horizontaal: 1. rustig, 5. on
heilsgodin, 8. vorm, 12. vuurwa
pen, 16. voegwoord, 18. persoon
lijk voornaamwoord, 19. houding,
21. nagerecht, 24. sporeplantje, 25.
laatstleden <afk.), 26. groente, 27.
soldatenkost, 28. deel van de bij
bel (afk.), 29. moeder, 30. Noorse
godheid, 32. de dato (afk), 33.
achter, 34. vruchtennat, 36. even
eens, 38. bevestiging, 40. telwoord,
41. deel van de dag, 42. kelner,
43. bekende motorraces, 44. slang
achtig visje, 46. eikeschors, 48. mi
litair (afk.), 49. reeks, 50. sneeuw-
schaats, 52. voorzetsel, 53. onmeet
baar getal, 54. los neerhangend, 55.
stekelvarken, 56. spil, 58. uitroep,
59. bloeiwyze, 61. voorzetsel, 62.
muzieknoot, 67. tegenover (afk.),
68. beroep, 74. rustteken in psal
men, 75. plaats in Gelderland, 76.
punt.
Vertikaal: 2. in het jaar der we
reld (afk.), 3. deel van het hoofd,
4. meterton (afk.)., 5. water in
Noord-Brabant, 6. plaats in Gel
derland, 7. oude lengtemaat, 8.
symbool voor selenium, 9. cijfer,
10. titel 'afk.), 11. doelpunt, 13.
dwarsmast, 14. bergplaats, 15. kle
dingstuk, 17. beroep, 18. kleine
hoeveelheid, 20. alleenzang, 21.
over, 22. vlaktemaat, 23. gedorste
halmen, 31. griezelig wezen, 33.
niet droog. 34. bevel, 35. stevig,
36. lofzang, 37. beroep, 39. be
hoeftig, 45. mestvocht, 47. kort
ogenblik, 50. plaats in België,
51. Europeaan, 53. deel, 57. kippe-
ziekte, 60. wezen, 63. huid, 64.
slecht horend (afk.), 65. vreemde
munt, 66. voordeel, 68. xüuziek-
noot, 69. circa (afk.), 70 water in
Friesland, 71. symbool voor ce
rium, 73. regiment infanterie
(afk.).
De eerste prys van f 10.werd
toegekend aan de heer G. de Haas.
Maredyk 137 te Leiden. De tweede
prijs van f 7,50 werd toegekend aan
de heer C. Gortzak, Kerkstraat 74
te Oude-Wetering. De twee prijzen
van f 5,werden toegekend aan
mevrouw v. Dorp, Burg. v. d. Have-
plamtsoen 3 te Valkenburg, en aan
mevrouw G. v. d. Steen, Veldzicht-
straat 9 te Zoeterwoude.
Oplossingen ondei net motto
KRUISWOORDRAADSEL dienen
voor woensdag (9 uur) ln net
bezit te zyn van de redactie van net
Leldsch Dagblad. Witte Singe) l,
Leiden en net Alphens DagMad Ju
lia nastraat 19. Alphen aan den Run.
Wij stellen vier pril
S^U!I UBUI UBA SIJUÜ uooyos '8
Ó3IUII UCUI JCCl| l
ufizojfuitm.! UBA iaop oisuaAoq 9
SUlOd't UCUI JJCZSCf q
..H3JJldlMOO" paooAs .lapuo jazftM
sïqoaj isaaijn g
smpaj afsau 7.
sjtuii ïs.iaiin pbvupuioojis r
