"Merenwijk wordt een
goeie wijk, maar
"/aar niets aan de
binnenstad gedaan
Nieuw-
bouw-
plannen
voor
Lange-
Pastor Van Well ziet positieve kanten:
Gemeente
koopt
fabrieken
'Bestuur van PCW moet opstappen
Le Bistro
VRIJDAG 24 OKTOBER
Door
Paul Wolfswinkel
LEIDEN „Naarmate deze wijk
meer structuur krijgt, worden de
eisen aan ruimtelijke structuren
groter". Dat zegt pastor J. van
Well (49), die zich in de Meren-
wijk onder meer bezighoudt met
het hulp- en adviescentrum en
de werkgroep gezondheidszorg.
Een man, die een stem heeft in de
telkens weer oplaaiende gesprek
ken in, rond, over en voor deze
nieuwbouwwijk, een wijk die ge
paard gaat met onderhand alle
kinderziektes, die een nieuwbouw
wijk maar kan meemaken. Maar
ja, veel kinderziektes betekenen
vaak een gezond en stevig verder
leven. Daar heeft Van Well dan
ook alle hoop op.
"De structuur leert dat de Meren-
wijk een goede wijk wordt. Het gaat
zich al een heel klein beetje afteke
nen. Maar er zijn nog bijzonder veel
dingen die gedaan moeten worden,
zeker op het terrein van de maat-
schappelijk-culturele voorzieningen.
Het moet niet alleen bij lantaarnpa
len en groenvoorzieningen blijven.
Op dat gebied is het voor ons een
schrale troost dat elders in het land
eenzelfde situatie voorkomt. Maar
daar heb je natuurlijk niets aan, vind
Je ook niet?"
Waar praat je over, wanneer Je
het hebt over de "grootste bouw
plaats van Zuid-Holland"? Een trot
se benaming voor een winderig ge
bied met veel beton. Een nieuw
bouwwijk, waarvan de diverse de
len vriendelijke namen dragen als
"rozen", "velden", "duinen", "por
den", "vlinders" en wat er vérder
nog voorhanden is en komen gaat.
Maar al dat vriendelijks camou
fleert een beetje het menselijke as
pect; dat is nogal eens vergeten on
der het motto: "Kan niet, er is geen
geld".
We praten wat, over het wijkcen
trum, de verkeersveiligheid, de
(.maatschappelijke) verschillen tus
sen noog- en laagbouw, het hulp- en
adviescentrum, de WESP (Werk
groep Sociale Planning) en nog wat
dingen.
Tevredenheid
Van Well: "Het is moeilijk om m
z'n algemeenheid over deze wijk te
spreken. Er is een unieke opbouw
en me flats zijn eigenlijk de ongeluK-
Icigste bouwwerken; die hebben lang
net beeld van de Merenwijk be
paald. De bewoners van de wijk zijn
op hun buurtje betrokken; niet op
de wijk in zijn geheel. Dat tekent
zich hier sterk af. In bzuidwest bij
voorbeeld is er gebouwd zoals het
was eepjand. Dat hadden we hier
bijna ook gehad. Maar in het alge
meen kan ik zeggen dat de mensen,
die in de laagbouw wonen, tevreden
zijn. Ik weet niet precies hoe het in
de hoogbouw is. Daar is uiteraard een
grotere anonimiteit en een grotere
doorstroming. Door het regelmatig
verhuizen van de mensen ontstaat er
een soort onverschilligheid, allemaal
niemandslandjes. De behoefte aan
"contact wordt op die manier inge-
"Ik kan dat met een verschrikke
lijk aardige situatie duidelijk ma
ken. Het blijkt dat er in het gebied
van de "Rodes" veel meer kinderen
wonen dan in de "Horsten". Kinde
ren maken de communicatie en in de
flats zie je óf alleenstaanden, óf ge
zinnen met baby's, of bejaarden.
Wanneer de mensen gaan verhui
zen van een flat naar een huis, zien
ze plotseling andere mensen en kin
deren; is het contact er ook sneller.
Dat merken we bijv. ook in het pas
torale vlak. Alle nieuwe mensen
krijgen een folder van het hulp- en
adviescentrum, bezoek van een van
ons en een uitnodiging om te komen
deelnemen aan een gespreksgroep orp
ze te vertellen hoe onze oecumenische
opbouw in elkaar zit. Dit soort
avonden wordt door de mensen die
niet in de flats wonen, veel beter be
zocht."
Lakoniek
Zijn taak laat zich niet precies
omschrijven: "Het is zo'n beetje de
maatschappelijke opbouw. Ik heb
er eigenlijk geen ervaring mee. Ik
ben er wat lakoniek onder en ik
praat ook niet voor mijn eigen
standje."
"Ieder buurtje in deze wijk vraagt
een eigen benadering, dat is geble
ken. Tesselaar (wethouder van o.m.
samenlevingsopbouw) wil een buurt
werken Daar ben ik het niet mee
eens: er moet hier een wijkopbouw-
werker komen. Daarom wordt ge
vraagd, want anders krijg je aller
lei kleine dorpjes en dat vind ik ver
keerd."
"Ja, we hebben van de zomer het
zwartboek van de WESP aan de ge
meente aangeboden. Daarin staat
keer op keer te lezen dat we nooit
antwoord van de gemeente hebben
gehad op brieven en verzoeken. We
waren boos, heel boos en dreigden te
stoppen. Wel, toen de gemeente dat
rapport kreeg, hebben we een vervolg
te zien gekregen: geen bericht van
ontvangst. Maar indirect hebben
we wel een reactie gehad. Het wijk
centrum wordt nu eindelijk eens
aangepakt. Raadscommissies waren
er al tijden geleden mee akkoord ge
gaan, maar het is gewoon van de ta
fel geveegd, omdat er geen geld was.
Zomaar. Terwijl van het begin af
aan, bij het ontstaan van óe wijk,
al voor werd gepleit dat de maat
schappelijke voorzieningen er met
een zouden kranen. Hetzelfde was
het ge.val bij de kwestie van de op
bouwwerker: ook zomaar ongedaan
gemaakt. Gelukkig heeft Tesselaar
nu de weg een beetje vrij gemaakt
door zo snel mogelijk een bouwcom
missie samen te stellen: Als alles
goed gaat, kan op 1 april de eerste
paal voor het centrum in de grond
en een Jaar daarna kan het open.
Alleen is er wat praten voor nodig
over de plaats waar het komt. De
ene groep denkt aan een plaats in de
Slaaghwijk (flatwijk), Tesselaar
denkt aan een plaats bij het winkel
centrum."
"In 1976 komt ook de sportzaal. De
centrale sporthal vervalt: geen geld.
Hetzelfde geldt voor het instructie
zwembad. Maar dat vind ik niet zo
erg, want er komt hier vlakbij een
bad. Verder komt er geen tennispark
om dezelfde reden (geen geldi) en zal
de boerderij waarschijnlijk worden
afgebroken, omdat die op instorten
staat. Het opknappen kost ook te
veel, zo'n twee bon."
Op dit mmoment hebben we de
onderruimte in de Arendhorst, het
hulp- en adviescentrum en de aula
voor bijeenkomsten, maar het is na
tuurlijk veel te weinig. Ja, de Kor-
timarkt, die door de gemeente is aan
gekocht, maar dat is ook niet zo
ideaal. Je moet er tevreden mee zijn
en ik hoop dat dat gebouwtje ook
nog een tijdje kan blijven staan,
wanneer het wijkcentrum klaar is in
1977".
Over het hulp- en adviescentrum:
"We krijgen een wisselend respons.
De bewoners worden, meteen als ze
hier komen wonen, met een folder
geconfronteerd. De vragen liggen
erg uiteen. De een wil weten of er
een peuterspeelzaal is, de ander heeft
woningproblemen, de derde kampt
met persoonlijke moeilijkheden. Ik
kan nog geen exact beeld geven van
wat we binnen krijgen; daarvoor
draaien we nog te kort. De kwanti-
tiet is wat dat betreft nog niet in
teressant. Misschien hebben we nog
te weinig gezicht gekregen. Maar
ach, als de sociaal-culturele samen
werking er is. kunnen we wat meer
functioneren in de wijk, hoop ik. In
elk geval heeft het centrum zijn
vruchten opgeleverd. Al gebeurt het
maar een paar keer per jaar, dan
zijn we al dik tevreden".
Pastoraal werk
Het pastorale werk: "De onkerke
lijkheid in een nieuwbouwwijk is gro
ter dan elders, dat is bewezen. De
sociale controle valt weg, net zo goed
als het vertrouwde beeld. Men be
gint met iets nieuws en vergeet de
kerk dan ook. En van direct pasto
raal contact kan eenvoudigweg geen
sprake meer zijn, zoals we dat vroe
ger kenden in de katholieke kerk. Het
aantal priesters neemt af. Dus zeg
gen we: zorg voor een adequate op
vang.. De reformatorischen zijn ons
wat dat betreft voor geweest: die
sturen een ouderling. Katholieken
verwachten meteen de pastoor of de
kapelaan. Dat k^n niet meer".
"In elk geva* constateren we dat
de kerkdiensten redelijk worden be
zocht. Bij speciale diensten, zoals
dopen, puilt de aula uit. Op een ge
geven moment hebben we gedacht
dat we een tweede dienst moesten
inlassen, maar dat is nog niet no
dig. Wanneer de wijk volgend jaar
zo'n 12000 mensen telt, zal het wel
moeten".
Tenslotte het verkeer in de Me
renwijk: "Nou dat is inderdaad nog
niet zo best. Er wordt nogal geklaagd
dat de Ketelmerlaan en de Zwarte -
meerlaan racebanen zijn. Maar ja,
wat is een racebaan? Dat ligt over
al natuurlijk anders.
Dat wordt door de situatie opge
roepen. Want zo lang die weg nog
niet gemarkeerd is met pijlen of an-
deszins. zo lang niet duidelijk vast
staat dat die weg een wezenlijk deel
uitmaakt van de wijk, dan gebeurt
dat. ja. Er mankeart nog iots aan".
"Er is, toen de Merenwijk werd
"gemaakt", duidelijk gezegd dat er
veel aandacht zou worden besteed
aan het voetgangers- en fietsverkeer.
Nou, er is geen enkel voetpad. Dat
was één van de belangrijkste punten,
indertijd. Ik kan er echt niet zo over
juichen, hoor. Wat ik straks zei over
de populatie in de "Rodes": daar
wonen veel kinderen. Die moeten
oversteken, als ze naar school gaan.
Er is overal druk verkeer; de
auto's kunnen uit alle straten komen.
Dat is gevaarlijk. Waarom dan niet
een oversteekplaats of zoiets?"
Maar toch blijft Van Well positieve
kanten zien aan de Merenwijk.
"Zeker. Zo'n winkelcentrum De Ko
permolen bijvoorbeeld. .Daa'r zou
ik best elke dag een uurtje wil
len rondwandelen om van alles te
horen, als ik de tijd ervoor had. Dat
centrum is een belangrijke bijdrage
voor de verbetering van de wijk. Er
is sociaal contact, de mensen blij
ven in de wijk voor hun boodschap
pen. Ze praten met elkaar. Dit kan
een vriendelijke wijk worden".
Onder meer
Van Wijk
LEIDEN De gemeente staat
op het punt om andermaal fa
briekspanden aan te kopen: de
vroegere ankerfabriek van de
Grofsmederij bij de Zuidsingel,
Clos en Leembruggen aan de Lan-
gegracht en Van Wijk aan de Ka-
naalweg. De gemeente koopt de
ze fabrieken in het algemeen in
verband met woningbouwplannen;
op het eiland bij de Zuidsingel,
waar nu nog de ankerfabriek
staat (eigendom van het Belgi
sche bedrijf Sokol) wil men een
park aanleggen.
Een en ander bleek gisteravond
uit ambtelijke mededelingen in
de vergadering van de raadscom
missie ruimtelijke ordening.
VERLOVINGSRINGEN
De beste voegloze 14 k. rin
gen o.a. 1 paar met geslepen
zijkant 190,
Dit model met briljant 265,
Met 2 briljanten 340,
Gratis graveren.
Blijvende service.
Desgewenst handgraveren.
Ruime keuze in de beste
merken.
Altijd voordelig.
De Koning der
Verlovingsringen
v. d. WATER
UW JUWELIER
HAARLEMMERSTRAAT 181
Open brief aan gemeenteraad en Van Dam
LEIDEN In een open brief aan
het bestuur van de Prot.-Chr. Wo
ningbouwvereniging heeft een aantal
bewoners van de Merenwijk geeist
BAR BiSTRO
DE BLUE BELL
RIJNSTRAAT 12, LEIDEN
VOOR UW HAPJE
TUSSEN DE MIDDAG.
Van 5 tot 6 uur:
BORRELUURTJE
HALVE PRIJS.
®C£<S<§eiS<*cöG§cS<SogöK§c§<3<0C8a
dat men aftreedt en plaats maakt
voor een groep mensen, die "het
vertrouwen van de bewoners heeft".
In de brief die onder meer is toe-
en staatssecretaris Van Dam wordt
verder voorgesteld dat iedere bewo
ner van een PCW-woning zonder
lid moet kunne worden van de wo
ningbouwvereniging. Voorts wil men
dat de bewoners de vrije hand
wordt gegeven om op basis van ech
te zeggenschap de vereniging te
gaan beheren.
De briefschrijvers, Bram Kershof,
Ad van Winden en Huib de Kreek
zeggen dat huurders, die niet de
christelijke beginselen zoals ze in
de bijbel staan aanvaarden al ja
ren geen lid van de PCW mogen
worden. "Ze mogen wel in dure hui
zen in de Merenwijk wonen, ze mo
gen ook maandelijks een verkapte
contributie van f 1,10 betalen, maar
ze mogen niets in de vereniging te
vertellen hebben.
Dit is annuo 1975 een volstrekt
belachelijke toestand", zo staat in
de brief.
Verder krijgt het bestuur het ver
wijt dat men niet behoorlijk reaeert
op klachten en vnagen. Brieven wor
den volgens de briefschrijvers niet
of niet tijdig beantwoord: "Bewo
ners die hun stem verheffen en op
komen voor de belangen van hun
medebewoners, worden door u niet
zelden zwart gemaakt". De in
spraakprocedure voor leden en niet-
leden wordtin de brief lang duur en
ondoorzichtig genoemd.
infirysl
Oud t Leyden
Meer Leids nieuws
elders in deze krant
Aan de Rijksuniversitiet van U-
trecht is J.C.J. le Fèvre (Leiden) ge
slaagd voor het doctoraal
scheikunde.
LEIDEN De raadsleden
Ham (CDA) en Houtman (SGP
GPV) lieten gisteravond in de
raadscommissie voor ruimtelijke
ordening kritische geluiden horen
over de voortgang van de aan
pak van de binnenstad. Zij con
stateerden gezamenlijk, dat er 't
afgelopen jaar door wethouder
Waal "eigenlijk niets" was ge
daan in dit opzicht. De wethou
der van ruimtelijke ordening en
openbare werken heeft onlangs
een nota voor hernieuwde aan
pak van de binnenstad uitgege
ven, maar Ham wees erop, dat
beloofd was dat de nota "be
schermde stadsgezichten en het
rehabilitatieplan voor de Pie-
terswijk al eind 1974 in de raad
zouden komen; later gewijzigd in
de loop van 1975. "maar we zien
alleen niks", zei Ham. En Hout
man zei, naar aanleiding van
Waals nieuwe nota: "Ik voelde
me genomen. Er is niets gebeurd,
terwijl er uit de vorige raadspe
riode veel klaar lag". Waal rea
geerde met te zeggen: "met no
ta's kom je niet verder", maar
(oud-wethouder) Ham zei: "Die
gegevens had nodig" en Hout
man: "U bent er niet mee door
gegaan". Waal ontkende: "Het
zou wel aardig zijn om te inven
tariseren, wat er het afgelopen
jaar in de binnenstad is ge
beurd".
In leder geval zijn er nu twee
ambtenaren speciaal voor werk
zaamheden ten behoeve van de
binnenstad vrijgemaakt. Eén van
gemeentewei-ken en één van de
gemeente-secretarie, maar alle
bei uit de sfeer van stadsontwik
keling. Houtman pleitte er te
vergeefs voor om ook iemand uit
de economische hoek te betrek
ken bij de voorbereiding van het
zg. actieplan voor de binnenstad,
waar de ambtenaren mee zijn
belast.
LEIDEN De wijkverbeterings-
plannen voor Leiden-noord brengen
met zich mee, dat er niet alleen
woningen worden opgeknapt, maar
ook afgebroken. Daar is vervangen
de woonruimte voor nodig; met het
oog daarop zijn er bouwplannen door
gemeentewerken ontworpen voor 'n
grotendeels kaalgeslagen stuk van
de Langegracht, met zo'n zestig wo
ningen.
Het gaat met name om het ge
deelte naast het terrein van de SLP
tot de Noorderstraat; aan de over
zijde daarvan loopt de Pelikaanstraat.
Op dit moment zijn er door ge
meentewerken 2 plannen gemaakt,
met als belangrijkste verschil dat de
twee woningen rechttegenover de Pe
likaanstraat in het ene plan gehand
haafd zijn en volgens het andere af
gebroken zouden moeten worden. Het
2de plan biedt de mogelijkheid om
twintig woningen méér te bouwen.
Ir. J.C. Piret van de dienst gaf
gisteravond in de vergadering van
de raadscommissie voor ruimtelijke
ordening een toelichting op beide
plannen. Hij vertelde dat alleen al
een sobere vertimmering van de
twee panden tegenover de Pelikaan
straat (groot, bewoond, maar ver
pauperd) per huis ongeveer 100.000
gulden zou kosten. Toch is er een
plan ontworpen, met als uitgangspunt
dat de twee panden opgeknapt wor
den (volgens wethouder Waal is er
zeker belangstelling van particulie
ren voor). Daarbij is, aldus Piret, ge
poogd om aan te sluiten op de be
staande bebouwing. In ieder geval
krijgen de woningen aan de achter
zijde een fraai uitricht: het Huig-
park, de groene verbinding tussen
Leiden-noord en de binnenstad.
In het tweede plan zijn de wonin-
geu wel gesloopt, hetgeen Piret zelf
een "pijnlijke ingreep" noemde. Te
rechtvaardigen evenwel met het feit,
dat dan de loop van de Pelikaan
straat beëindigd zou kunnen worden
in wat hij noemde een "klassiek ste
delijke bebouwing". In dat ontwerp
wordt de horizontale lijn van de toe
komstige gevel wand onderbroken
door een aantal woningen in een
soort halfronde vorm naar achteren
te plaatsen, waardoor een plein ont
staat.
Voor beide plannen geldt dat er
een nieuwe bebouwing komt, direct
grenzend aan het SLF-terrein, waar
van de bestemming trouwens nog
niet vast staat. Eveneens geldt dat
ze nog maar schetsmatig zijn en
nog g<?en definitiefgezicht hebben.
De meningen over het behoud van
de twee bestaande woningen tegen
over de Pelikaanstraat bleken gis
teravond. in de raadscommissie nog
al uiteen te lopen. Bovendien wens
te een aantal leden nog geen oor
deel uit te spreken, zolang er geen
exacte cijfers over de kosten op ta
fel liggen. Wel was men in het al
gemeen gekant tegen het idee om
flats aan de Langegracht teb ouwen.
„Daar hebben we er al genoeg van
in Leiden", zei Houtman (SGP/
GPV) De nu ontworpen plannen ge
ven een hoogte van drie tot vier
bouwlagen aan. Een aantal commis
sieleden deed de suggestie om op de
oegane grond een eengezinswoning
te bouwen en daarboven flatjes. In
ieder geval is het de bedoeling om
aan de Langegracht woningwetwo
ningen te bouwen, zo zei wethouder
Waal. Aan een architect zal nu spoe
dig een opdracht worden gegeven om
met een nader ontwerp te komen;
het is de bedoeling dat het definitie
ve plan er binnen een jaar is.
Dat gegeven maakt in ieder geval
duidelijk dat de gemeente definitief
is afgestapt van het in het basis-we
genplan uit 1961 gestelde voornemen
(door een raadsbesluit bekrachtigd)
om de noord-zuid verbinding in het
verlengde van de Pelikaanstraat
door te trekken over de Maresingel
naar de Marnixstraat, richting Wil
lem de Zwijgerlaan.
Het eerste plan waarbij de twee panden tegen over de Pelikaanstraat worden opgeknapt.
Het tweede plan waardoor 20 woningen meer gebouwd zouden kunnen worden.
