Oppositie Suriname verlangt meer geld "Wij die sterven gaan groeten U Vragen van PvdA over de gifwolk in Botlekgebied SPIT CONTRA NYPELS Treindoden Nunspeet: geen misdrijf winecu Kips' leverworst! Uit in de Randstad BEDRIJVEN IN MAASTRICHT LAMGELEGD PSP Rotterdam j kant met PvdA DONDERDAG 23 OKTOBER 5>5> DEN HAAG (SP) Eugen Hen drik Arichero, 43 jaar een kleine man in een donkergrijs kostuum. Om zijn schouders hing een groen a fgebiesde boerenbonte doek met wit te slierten er aan. Toen hij gister middag kort na vier uur in de ver gaderzaal van de Tweede Kamer op het spreekgestoelte plaats nam, was die zaal vrijwel verlaten, de televi siecamera's waren onbemand en kamervoorzitter Vondeling zat zon der adjudanten naast zich. Ook aan de regeringstafel waren stoelen onbe zet. E. H. Arichero: de zevende spreker al van de Surinaamse Statendele- gatie, die deze week in de Tweede Kamer te gast is bij het beraad over de beëindiging van de banden met Su riname. De vorige zes sprekers had den al zoveel vuurwerk afgestoken dat de geachte afgevaardigden wat verzadigd raakten van het Zuidame rikaans temperament. Daarom had E. H. Arichero wei nig gehoor. Jammer, want hij was de Surinamer met de oudste rech ten: hij was afstammeling van de oorspronkelijke bewoners van Suri name, de Indianen, waarmee Hol land in 1684 vrede sloot. De doek om Arichero's schouders was dus een Indiaanse doek, een "ongapatje" feestdracht van de stam der Caraï ben uit het gebied van Coppename. "Mijn overgrootvader", zei Ari chero gisteravond, "was de eerste In diaan, die in Paramaribo voor de be langen van zijn groep begon te plei ten. En nu ben ik de eerste Indiaan, die ooit een voet in de vergaderzaal van het Koninkrijk zette. Mijn India nen hebben mij opgedragen hier in Nederland de ongapatje te dragen; ik had de doek ook om in '73 bij mijn toetreding tot de Staten van Suriname". Oranje Arichero was de mildste spreker tij dens de tweede dag van het Surina- medebat. Hij sprak over zijn wee moed om afscheid te nemen van "ons geliefd huis van Oranje". Pleit te voor verbroedering van de ver schillende Surinaamse bevolkings groepen: "Kinderen van één land, reikt elkaar de hand". Temand, die bij het debat ook een specifieke bevolkingsgroep verte genwoordigde was de bosneger J. Gadden, een kleine man met een inktzwart gezicht en een gouden bril letje. Hij hoort bij de delegatie van oppositieleider Lachmon. Hij sprak over zichzelf als "een vrijgevochten neger, die zijn strijd nu niet meer in het oerwoud maar in het Haagse bos voert". Gadden bracht het Nederlandse parlement onder ogen, dat de Suri naamse bosnegers ('men heeft ons de verheffende naam van 'bosland creolen' gegeven, maar verder nooit iets...') afwillen van de tractaten, die werden opgesteld bij de afschaffing van de slavernij. 'Wij mogen ons naar voorschrift nog steeds niet dichter dan drie dagtochten per boot van Paramaribo bevinden', zei hij, 'wij van het binnenland leven nog in 1863'. Maar direct na Gadden kwam nóg een vertegenwoordiger der bosland creolen op het spreekgestoelte, nu echter een uit het regeringskamp van de NPK, S.H.R. Vreede. Deze was het allicht totaal oneens met zijn collega van de oppositie. 'Als man van het binnenland mag ik mij over al vrij bewegen', riep hij, 'ik mag zelfs naar Den H&ag!' Het waren de 'steken in het debat' waarvoor delegatievoorzitter Wijn- tuin dinsdag al clementie had ge vraagd aan de Nederlandse parlemen tariërs. Maar die amuseerden zich er eerder mee; 's morgens toen de niet te s tuiten mevrouw Liesdek- Clarke weer eens had uitgehaald, kon men premier Den Uyl rood zien aanlopen om het lachen binnen te houden. Zoals er ook grote hilariteit was toen als nummer acht in de rij van Surinaamse sprekers, de Javaan So- mohardjo de geluidsinstallatie teister de door steeds harder te gaan spre ken naarmate Vondeling hem meer afhamerde. En toen hij uitriep dat de aow in Suriname 25 gulden per maand is en hier in Nederland maar liefst 925 gulden, klonk luid van de publieke tribune de stem van een creoolse jongeman: 'Je moet niet vergelijken, klootzak; je moet eerst kruipen voor je loopt" Somohardjo bleef onverstoord, richt te zich tot de rgeringstafel en zei dreigend: 'De Uyl is in Suriname een jorka fowroe, oftwel een duivelsvo- gel!' Eichman Er werd veel gelachen ih de Twee de Kamer, gisteren. Maar ook was de sfeer even grimmig. Dat was toen het VHP-lid L. Mungra sprak. Deze par lementariër begon de Nederlandse kolonialen maar direct te vergelijken met de oude Romeinen: 'Bruten van uitzonderlijk gehalte'. Vervolgens riep hij naar dc minister-president: 'Ave Den Uyl, wij die sterven gaan groeten U!' Nog bleef het parlement ontspan nen men had al pittiger taal gehoord Maar stil in de zaal werd het toen Mungra over de Nederlanders sprak als een 'Herrenvolk'. Vondeling hamerde terstond en zei: "Meneer Mungra weet u wel wat "Herrenvolk" voor ons in dit land betekent". "Dat weet ik voorzitter", zei Mun gra, "ik wil het woord wel vervan gen". Maar hij trok de vergelijking door: "Het Duitsland van nu wil zich niet verantwoordelijk stellen voor de misdaden van het nazi-re giem. Zo wil het Nederland van nu ook niets weten van zijn drie eeu wen kolonialisme". En even later: "Ons hart bloedt als wij de vluchtelingen uit ons land hier opgenomen zien in opvangst- centra, concentratieoorden, zo veel jaren na de dood van Eichmann". Toen marcheerden de kamerle den Van Mierlo en De Kwaadste- niet op naar de zetel van de voor zitter. Maar voordat ze die bereik ten, had Vondeling al gevraagd of hij 't goed verstaan had, dat van Eichmann? Mungra bood zijn excuses aan, maar pas twee uur later, bij de schorsing voor de avondmaaltijd. Voor sommige parlementariërs smaakte het eten niet meer. ARNHEM (SP) De docd van de 21-jarige serveerster Lidia de Rui ter en de 60-jarige magazijnbedien de R. Rosheuvel op 15 augustus op de spoorwegovergang in Nunspeet heeft niets met een misdrijf te ma ken. Hoofdinspecteur J. Wilzing van het Gelderse recherchebijstandsteam is tot deze conclusie gekomen na twee reconstructies, 136 verhoren en 207 processen-verbaal. De politie houdt het er op dat de serveerster, die een verhouding had met Rosheuvel,, na een woordenwis seling voor de trein is gesprongen. De man zou in een poging om haar te redden eveneens zijn verongelukt. Beiden waren werkzaam bij het wegrestaurant Le Routier, dat vlak bij de spoorwegovergang is gelegen. Een pompbediende, die voor de be wuste avond geen alibi had en door de politie werd vastgehouden, is la ter weer op vrije voeten gesteld- De districtsrecherche gaat nog een uitgebreid onderzoek instellen naar een inbraak, die op 3 augustus in het restaurant werd gepleegd en waarbij f 25.000 werd buitgemaakt. Op de dag van het treinongeval werd dit bedrag met de post naar het restaurant gestuurd. Het hand schrift op de envelop zou afkomstig zijn van het omgekomen meisje. De politie gelooft dat Rosheuvel achter de inbraak aanzat en een spoor van de daders had gevonden. Tilburger (51) bekent drie vergiftigingen TILBURG (ANP) De 51-jarige Tilburger G. de J. heeft tegenover de politie bekend drie mensen te hebben willen vergiftigen, die in hetzelfde pension woonden als hij. Hij verklaarde te hebben gehandeld uit wraak wegens voortduren de plagerijen. De zaak kwam aan het rollen na dat in juli een zeventigjarige bewo ner van het pension overleed en de drie anderen vergiftigingsverschijn selen vertoonden. Een arts lichtte de politie in. Het lichaam van de over leden pensiongast zal voor sectie worden opgegraven. ADVERTENTIE Met Kips kun je feestelijke dingen doen. Een voorbeeld Zelf een idee voor een smakelijk hapje of snackje met Kips' leverworst? Schrijf 'm op, stop 'm in een open enveloppe ZÓNDER postzegel en adresseer aan: Kips, antwoordnummer 8276 Amsterdam. Elk bruikbaar idee wordt met zo'n ouderwets lekkere Kips* leverworst Van. 250 gram beloond. Oppositie-leider Lachmon (rechts) tijdens het Koninkrijks debat in de Tweede Kamer in gesprek met twee belangrijke vertegenwoordigers van de Surinaamse regerings-partij: links de heer Wijntuin en in het midden de heer Nooitmeer. DEN HAAG (SP) Tijdens de debatten over de beëindi ging van de statutaire band met Suriname in de Tweede Kamer is het gisteren tot een scherpe confrontatie gekomen tussen de Surinaamse regeringspartijen en de oppositie. Sommige woordvoerders van de oppositie weerden zich daarbij dusdanig, dat Kamervoorzitter Vondeling zich en kele keren genoodzaakt zag in te grijpen. Naast de heftige kritiek op de re gering Den Uyl en de "eigen" rege ring Arron kwam de oppositiepartij VHP (de vroegere Hindoestaanse Partij, nu Vooruitstrevende Hervor mingspartij genoemd) met een mo tie. De VHP wil dubbele nationaliteit, een effectie ve en een slapende. Daarnaast wil deze partij meer geld van Neder land, omdat zij bang is dat de nu DEN HAAG (SP) Vier leden van de PvdA-fractie in de Tweede Ka mer hebben bij de ministers van Binnenlandse Zaken, Milieuhygiëne en Sociale Zaken aangedrongen op maatregelen tegen AKZO Zoutche- mie in het Botlekgebied, waar enke le dagen geleden giftige gassen zijn ontsnapt. De kamerleden hebben de ze zaak in schriftelijke vragen aan gesneden. Zij willen weten welke gas sen zijn ontsnapt, in welke hoe veelheden en of de ontsnapping ook gevaar heeft opgeleverd voor de volksgezondheid. Voorts willen de PvdA-leden weten of het normaal is dat 20 minuten verstrijken, voordat de betrokken burgemeester van Geervliet wordt ingelicht. De hoeveelheid vinylchloride, die dinsdagmorgen ontsnapte, heeft on geveer tien ton bedragen. Dit heeft Rijnmond samen met deskundigen van Akzo vastgesteld. Aanvankelijk bestond er grote onenigheid over de hoeveelheid vrijgekomen gasmengsel. De politie en Rijnmond spraken van 20 ton, terwijl Akzo beweerde dat het nog geen tiende van deze hoeveelheid was. Een nader onderzoek heeft nu uitgewezen, dat de waarheid in het midden lag. Een woordvoerder van het open baar lichaam Rijnmond vertelde verder nog, dat de fabriek van Akzo op het nippertje aan een ramp is ontsnapt. Volgens Rijnmond is de wolk gas, die zeer explosief en brand baar was, vlak langs een in werking zijnd fornuis getrokken. 'Als het gas boven het fornuis gekomen was, dan zou het leed vermoedelijk niette overzien zijn geweest. Het gas was dan waarschijnlijk geëxplodeerd met als mogelijk gevolg een kettingreac tie.' aldus de woordvoerder. Het onderzoek naar de oorzaak van het lek, waar de vinylchloride uit is gestroomd, is nog niet afge rond. Het wachten is op het oordeel van de inspectie van het stoomwe zen. die de betreffende installatie heeft onderzocht. In de tussentijd blijft de installatie buiten gebruik. plan te realiseren. Het conflict tussen de Surinaamse mensen nemen" oppositie en de regeringspartijen De het felst splitste zich toe op twee punten: in hoeverre steunt de regering Arron op de meerderheid in het parlement en of de huidige vorm waarop Suri name de onafhankelijkheid krijgt wel de goede is. VHP-leider Lachman„Het beëindi gen van het statuut levert geen pro blemen op, mits wij een goede Grondwet krijgen. Maar de huidi ge voorgestelde vorm van die Grond wet is onaanvaardbaar. Ik ga me niet verzetten tegen 'n onafhankelijkheid op 25 november, -maar ik ga geen verantwoordelijkheid dragen door te Een harde eis van Lachmon is, dat bij het oprichten van een Suri naamse defensie personeel wordt aangetrokken naar de verhouding van de drie bevolkingsgroepen. "Ge beurt dat niet, dan zullen wij te leer trekkende Mungra kondigde aan dat "Surina me de anarchie tegemoet gaat". De democratie wordt gruwelijk ver kracht. We worden overgeleverd aan het rode zwaard dat boven Surina me hangt". Lachmon: 'Tk hoop dat wij op 15 november het statuut zullen be ëindigen. Maar u moet bedenken dat de band alleen op papier wordt door geknipt. Ik spreek bijvoorbeeld Hin- aoestaans. maar denk in het Neder lands. U kunt na de onafhankelijk heid uw handen niet in onschuld was sen als het mis gaat. De drie bevol kingsgroepen zijn in driehonderd Jaar niet geïntegreerd. Ik zal overi gens mijn best doen de geladen sfeer niet te laten ontploffen". AMSTERDAM gen het Statuut stemmen", zo ver kondigde de oppositieleider. Namens de regeringspartij NPK (Nationale Partij Kombinatie) be toogde fractievoorzitter Nooitmeer dat hij geen voorstander was van de dubbele nationaliteit, maar dat hij zich niet zou verzetten als men daar tegen bleef protesteren. Over de on afhankelijkheid zei hij: "25 novem ber, en geen dag later". Nooitmeer over de defensie: "Ik bevolking. Je moet gewoon de beste Concertgebouw: Grote zaal: 24 okt., 20.15 uur. Stichting Oktava; 25 okt., 15.00 uur, Matinee op de vrije zaterdag, Radio Philh. Orkest o.l.v. Alexander Lazarjew; 25 okt.., 21.00 uur, optreden van Gordon Lightfoot; 26 okt., 14.15 uur, Concertgebouworkest o.l.v. Die*o Messon; 26 okt.. 20.15 uur. Internationale Gitaarserie: 27 okt., 20.15 uur, Evangelische Omroep; 28 okt.. 20.15 uur, v\jf meesters aan het klavier; 29 okt., 20.15 uur, Amsterdams Prome nade Orkest o.l.v. Willem Wiesehahn. Kleine zaal: 24 okt., 20.15 uur, Ned. Kamerkoor o.Lv. Hans van den Hombergh; 26 okt., 14.15 uur, Kon. Ned. Toonkunstenaars Vereniging, uitvoering door leer lingen uit het gehele land; 27 okt.. 20.15 uur. Amsterdams Kamer orkest o.l.v. Marinus Voorberg; 28 okt., 20.15 uur. Instrumentalis ten-serie. Stadsschouwburg: 24, 28 en 29 okt., 20.00 uur en 26 okt.. 33 ?0 uur, Ned. Operastichting met 'Boccaccio'; 25 okt.. 20.15 uur. Elektra'; 2 7okt„ 20.00 uur, Ned. Operastichting met "Der Spieier"; 30 okt., 20.15 uur, optreden van het Nationaal Ballet. Tropeninstituut: 26 okt, 15.00 uur, Koreaanse muziek en dans. Van de overige theaters in Amsterdam hebben wy geen opgave ont vangen. ROTTERDAM Rotterdamse Schouwburg: 24, 25, 26 en 27 okt., 20.15 uur, Stads- toneel Rotterdam met "Romeo en Julia" van Shakespeare; 20 okt, 20.15 uur, Zuidelijk Toneel Globe met "Zaterdag, zondag, maan dag", blijspel met Eduardo Filippo; 30 okt., 20.15 uur, collage van 5 eenakters van Arthur Schnitzler "Alles over liefde en ontrouw". De Doelen: Grote zaal: 25 okt, 20.15 uur. Promenadeconcert door het Rotterdams Philh. Orkest o.l.v. Edo de Waart; 26 okt., 15.00 uur, "Carmïna Burana" van Carl Orff; 28 okt., 17.300 uur, Orgel concert door Arie J. Keijzer; 28 okt., 20.15 uur, concert door de Chr. Oratoriumver. de Laurens Cantorij en het Gewestelijk Or kest van Zuid-Holland o.l.v. Barend Schuurman; 29 okt., 12.45 uur, Koffieconcert; 30 okt., 20.15 uur, concert door het Rott. Philh. Orkest o.l.v. Ferdinand Leitner. Kleine zaal: 24 en 26 okt., 20.15 uur, concert door het Ned. Kamerorkest o.l.v. Szymon Goldberg; 20.15 uur, Fiesta Gitana; 29 okt, 20.15 uur, Maurits Bosman, viool en Fania Chapiro, vleugel. Luxor-Theater: 24, 25 en 26 okt., 20.15 uur, Amsterdams volkstoneel met "Het kind van de buurvrouw" van Herman Boubers; 28, 29 en 30 okt.. 20.15 uur, Wim Kan met Corry aan zijn zijde, m.m.v. Ru van Veen, vleugel. Hofpleinthcater: 24, 25, 26, 28, 29 en 30 okt, 20.15 uur, "Kom van het dak af', blijspel van Michael Pertwee. Piccolo-Theater: 24 en 25 okt., 20.15 uur, Nicole Delvaix in "Molly Bloom"; 26 okt.. 13.00 en 15.15 uur, Kindertheater Wiedus met de jeugdmusical "Tsjonge tsjonge". De Lantaren: 24 okt., Toneelgroep Centrum met „The Container" van Herman Lugterink; 25 okt., 20.30 uur, Toneelgroep Centrum met "Eddy en Anna" van John Normans; 28, 29 en 30 okt., 20.30 uur, Bruce Lacey en Jill Bruce met hun multimediashow "Stella Superstar". DEN HAAG Koninklijke Schouwburg: 24 okt, 20.15 uur, Haagse Comedie met "De Venetiaanse tweeling" van Goldoni; 25 okt, 20.15 uur, en 26 okt., 14.00 uur, Haagse Comedie met "Al wie met ons mee wil gaan", blyspel van Noel Coward; 26 en 30 okt., 20.15 uur, Haagse Comedie met "De jongste dag" van Odön von Horvath; 27, 28 en 29 okt, 20.15 uur, collage van 5 eenakters van Arthur Schnitzler "Alles over liefde en ontrouw". Congresgebouw: 24 okt., 20.00 uur, Nederlands Danstheater nun.v. het Nederlands Balletorkest; 25 okt, 20.30 uur, Concertgebouw orkest o.l.v. Diego Masson. Diligcntia: 24, 28, 29 en 30 okt., 20.15 uur. Cabaret Fons Jansen "Fons Jansen-5"; 25 okt, 20.15 uur, "Exegese", pantomime-uit voering door Rob van Reyn; 26 okt., 14.30 uur, Ralph Kirshbaum, cello; 29 okt., 12.45 uur, lunchprogramma. IIOT-theater: 24 en 25 okt., 20.30 uur, Poppenspelweek: "Collage"; 25 okt, 14.30 uur, Poëzie-Hardop "Liefde is het enige"; 26 okt, 14.00 uur, Kinderthteater Pssstt met „Piccolomen de miljeuner'; 26 okt., 20.30 uur, Bzztóh-cinema "Jeder für sich und Gott gegen alle" van Werner Herzog; 28 en 29 okt., 20.30 uur. Toneelgroep Centrum met "Monoloog" van Harold Pinter en "Keefman" van Jan Arends. Theater aan de Haven: 24, 25 en 30 okt., 20.30 uur, Toneelgroep De Appel met "Een dag dagenlang". Theater in de Steeg: 24 en 25 okt., 20.30 uur. Cabaret Step in Step ui,t; 26 okt., 20. 30 uur, café-chantant met Jan van Rhenen; 27 okt, 20.30 uur, Yke Viersen, cello. Peter Visser, piano, Froukje Wiebenga, fluit. Theater Pepijn: 24, 25 en 30 okt., 20,30 uur, Cabaretgroep Virus; 29 okt., 20.30 uur, recital door Edward Witsenburg, harp. Circustheater: 25 okt., 20.00 uur, Nederlandse Operastichting met "Der Spieier" van Prokofjev; 29 okt, 20.15 uur, Nationaal Ballet. LEIDEN LAK-theater: 25 okt., 20.15 uur, Muzikaal Theater. Rijnlands-Lyceum: 28 en 29 okt., 20.15 uur, Hoofdstad Operette met "Der Bettelstudent"30 okt., 20.15 uur, "Wat je zegt dat ben je zelf", kabaretprogramma met Gerard Cox en Frans Halsema. MAASTRICHT (SP) Ongeveer vijftig stakende Belgische en Neder landse schippers hebben woensdag middag drie Maastrichtse bedrijven lamgelegd. Bij een benzinedepot, dat van brandstof voorziet, werd de be drijfsleider "geadviseerd" niet meer aan Belgische vrachtwagens te leve ren. Aan het advies, dat met de no- Bij een steenbrekerij werden wach tende chauffeurs gedwongen hun la dingen grind te lossen. Hierdoor werd de toegang tot het bedrijf ver sperd. Ook een bedrijf dat transportbeton produceert werd lamgelegd. De politie werd te hulp geroepen. Toen aeze bij de bedrijven arriveerde wa ren de schippers verdwenen. Het actiecomité evenredige vrachtverdeling heeft de Nederland se binnenschippers gevraagd alle be vrachting één dag stil te leggen uit solidariteit met hun Belgische colle ga's. die nog altijd staken. Ook zou er een boycot moeten komen van al le "besmette" bevrachting (de vracht bestemd voor België). ROTTERDAM (ANP) De Paci fistische Socialistische Partij in Rot terdam kapt met de PvdA naar aan leiding van het trage optreden van de grootste partij in de gemeenteraad met betrekking tot het kernpunten- programma 19741978, dat voor de verkiezingen door de PvdA PPR en PSP gezamenlijk werd opgesteld. De PPR is bereid vanavond met de PvdA te praten over de toetsing van het kernpuntenprogramma. De PSP heeft laten weten vanavond niet te zullen verschijnen. UTRECHT (ANP) "Hij had zich de moeite van een open brief kunnen besparen als hij op het juiste moment en op de juiste plaats aan wezig was geweest". NKV-voorzitter W. Spit zei dit gis teren naar aanleiding van de open brief waarin tweede-kamerlid Nypels (D'66) de vakcentrales vraagt, het landelijk overleg niet te boycotten als deelneming daaraan door de raad van overleg voor middelbaar en ho ger personeel wettelijk is geregeld. Nypels heeft onlangs een initiatief wetsontwerp voor z'n tegeling in gediend. De drie vakcentrales waren op 16 oktober door de vaste kamercommis sie voor Sociale Zaken uitgenodigd voor een gesprek. "We hebben ons in allerlei bochten gewrongen om de oproep gehoor te geven waardigde NKV-voorzitter. De vakbeweging pleit al Jaren voor duidelijkheid over de representatiivi- tiet van vakorganisaties. Er komt waarschijnlijk nog dit Jaar 'n SER- advies over. Deze kwestie, aldus Spit moet op een verantwoorde manier worden geregeld en niet in het wil de weg zoals in het wetsontwerp van Nypels. Hij zei o.m, dat het ont- toen bleek dat uitgerekend Nypels werp kenmerkt door mate niet veront- onzorgvuldigheid". SOESTDIJK Mevrouw Visser uit Arnhem die vorige week icegens huisvestingsproblemen de ambtswoning van de Commissaris der Koningin in Gelderland, mr. Geertsema, wilde kraken, heeft gistermiddag met haar drie kinderen een korte demonstratie voor paleis Soestdijk gehouden. Met een spandoek liep zij langs de hekken van het paleis. Zij was met een taxi naar Soestdijk geko men. Lang kon ze daarom niet blijven want de taximeter liep door.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1975 | | pagina 7