De Ratel viert jubileum
Veluwse jaarmarkt
Zwitsers kiezen komend
weekeind hun parlement
„Ambtelijke natuur
beschermers steeds
in verliezers roP
Levenslang
voor twee
aanslagen
in Londen
DONDERDAG 23 OKTOBER
Meer clan duizend zelfgemaakte artikelen
LEIDEN Met een Veluwse jaar
markt in de grote zaal van het
Leidse Volkshuis viert de springle
vende werkgemeenschap De Ratel
haar 25-jarig bestaan. De markt,
waar meer dan duizend zelfgemaak
te artikelen zoals houtwaren en weef
werk, te koop zullen zijn en die
volgende week gehduden wordt van
woensdag tot en met zaterdag, zal
Van 'n bloeiende omlijsting voorzien
worden door dè volkstuinvereniging
Mater-Sprenger.
De Ratel is 22 oktober 1950 op
gericht als jubileumcommissie om de
toenmalige Volkshuisdirectrice en 2
var. haar medewerkers te feteren.
Da o beviel de commissie blijkbaar zo
goed, dat men besloot door te gaan
als vereniging om het volkshuiswerk
en het buitenwerk in het algemeen
te stimuleren. De leden liepen over
van de werklust: sinds de eerste fa
miliedag op het Lageveld te Noord-
Wijk is er een onafgebroken reeks
van activiteiten geweest. In snel
treinvaart noemen we: bouw van
het buitenhuisje op het Langeveld
dat de "fietsloods" werd genoemd
want anders kreeg men geen bouw
vergunning; filmavonden en culturele
avonden; voorjaarsbustochten, bij
voorbeeld naar de Veluwe; vakantie
weken op de Veluwe en naar de
Vogezen; feestavond met Jules de
Corte; toneelavond; herfsttochten;
voordrachten en lezingen onder an
dere door Simon Carmiggelt en An
nie M.G. Schmidt: in 1964 bouwden
de leden het huisje "De Leeuwerik"
op de Veluwe, in 1971 werd er een
vakantieterrein in Elspeet aangelegd.
En zo was er nog veel meer dat de
van levenslust blakende leden onder
namen. Twee enorme plakboeken ge
tuigen ervan.
Het ledenal schommelt de laatste
jaren rond de vijfhonderd. Met de
minimumcontributie van vijf gulden
per jaar (een haast voor-oorlog-
se prijs) weet De Ratel zich te red
den zonder subsidie. Als er geld op
tafel moet komen voor een of an
dere bijzondere activiteit wordt er 'n
loterij of verkoopmarkt georganiseerd
Bij haar vierde lustrum kreeg de
vereniging haar eigen ratel aange
boden door wethouder Piena: een
Haagse stadsratel. Daarmee kan ieder
een aangespoord worden tot activi
teit: dat kan zijn leerbewerken, maar
ook het opzetten van een jazz-club
zoals Folk Beat 14 in 1965.
Op de Veluwse jaarmarkt die ter
gelegenheid van het vijfde lustrum
georganiseerd wordt kan men zien
wat De Ratel momenteel zoal doet.
In het midden van de zaal zullen
op een wagenwiel twee grote vogel
verschrikkers staan in Veluwse
dracht, omgeven door echte koren
schoven. Ook de verkopers in de
kraampjes zullen in klederdracht lo
pen.
Door Mater-Sprenger zal een de
monstratie bloemschikken gegeven
Milieucursus Leiclse universiteit
LEIDEN Bij de overheids
diensten bestaan twee groepen:
een harde en een zachte. De zach
te wordt ondermeer gevormd
door Staatsbosbeheer, CRM, in
het bijzonder de daaronder res
sorterende Rijksdienst voor de
Monumentenzorg en het bureau
Recreatie en Natuurbescherming
van de Rijks Planologische Dienst.
Van de „harde groep' maken on
dermeer deel uit de Cultuur
Technische Dienst, Rijks- en Pro
vinciale Waterstaat en ministeries
als Volkshuisvesting en Econo
mische Zaken.
Het kenmerkende verschil tus
sen beide groepen is dat de „zach
te" nauwelijks geld op de begro
ting heeft en de „harde" juist erg
veel. Bovendien heeft de zachte
groep weinig of geen invloed op
de harde groep, terwijl dat omge
keerd wel het geval is. Volgens
de Leidse bioloog Wim ter Keurs,
die gisteren een lezing hield in
het kader van de milieucursus van
de Leidse universiteit is die
machtsverhouding traditioneel be
paald en ligt die structureel vast.
In ambtelijke kring wordt de ver
houding in stand gehouden door
een bepaald selectie- en promotie
beleid.
Ter Keurs: „Ambtelijke natuur
beschermers vervullen steeds op
nieuw de rol van verliezers". Als
voorbeeld voor die scheve verhou
ding noemde Ter Keurs het feit,
dat vorig jaar voor natuur- en
landschapsbescherming een be
drag van 22 miljoen was uitge
trokken. Daar tegenover stonden
enige miljarden die konden wor
den uitgegeven aan cultuurtech
nische werken, en uitbreidingen
van wegennet, steden en dorpen.
Sprekend over Staatsbosbeheer
stelde hjj vast dat er zeker zin
vol werk wordt verricht door deze
overheidsinstelling, maar dat het
beleid eerder is gericht op mee
praten dan op het totstandbren-
gen van een ombuiging. Felle kri
tiek uitte Ter Keurs ook op groot
scheepse plannen voor ruilverka
velingen. „Het bljjkt dat plannen
vooral worden gemaakt in die ge
bieden waar natuurlijke of land
schappelijke gegevenheden een
opvoering van de produktiviteit
in de weg staan. Ruilverkaveling
werkt nivellerend. Dat wordt vaak
ontkend, maar ten onrechte", al
dus Ter Keurs.
Als voorbeelden van die optre
dende nivellering noemde hij
voor de ruilverkaveling bestaan er
in het gebigd meestal verschillen
de grondwaterstanden, waardoor
een grote variatie in natuur en
landschap optreedt. Na een ver
kaveling bestaat er meestal maar
één grondwaterstand. Bovendien
maakt bij een ruilverkaveling het
fijnmazige net van onverharde
wegen plaats voor 'n grofmaziger
rechthoekig net van verharde we
gen. Als de plannen die er nu lig
gen worden uitgevoerd zal hat be
tekenen dat zestig procent van de
gebieden, die zijn genoemd als
toekomstig natuur- en land
schapspark „op de schop" zijn ge
weest. Een ander gevaar dat die
gebieden bedreigd is volgens Ter
Keu'rs de steeds voortgaande ur
banisatie (de trek naar buiten
red.)
Als voorbeeld noemde hij de ster
kere groei van het inwonertal van
het „groene hart" van Holland
in vergelijking met de Randstad
in de afgelopen jaren.
Tenslotte maakt hij ernstige be
zwaren tegen een steeds vaker ge
hanteerde becijfering dat er in ons
land maar 200.000 hectare na
tuurgebied is, dat zo waardevol
is, dat het in de huidige toestand
bewaard moet blijven. „Een goede
inventarisatie zal leren dat het
veel meer moet zijn," aldus Ter
Keurs.
worden: hoe kan men met zo wei
nig mogelijk middelen en zo goed
koop mogelijk een mooi stukje ma
ken.
Bestemming
Doelenterrein
m commissie
LEIDEN "Al heeft de univer
siteit drie ton uitgegeven voor het
maken van plannen, dan nog is de
gemeente frank en vrij om met het
Doelenterrein te doen wat men wil".
Dat oordeel sprak wethouder Tes-
selaar gisteravond tijdens de frac
tievergadering van de PvdA uit na
dat zijn partijgenoot Van der Horst
had aangedrongen om wat haast te
maken met beslissingen over het ter
rein dat nu nog een militaire be
stemming heeft. Van der Horst vond
het een onbevredigende toestand dat
er plannen worden ontwikkeld, ter
wijl er geen enkele zekerheid bestaat
dat ze ooit gerealiseerd zullen kun
nen worden. Peters twijfelde eraan
of de gemeente nog wel zo frank en
vrij staat ten opzichte van de uni
versitaire plannen: "Hoe langer er
gewacht wordt des te minder vrij
kom je te staan". Wethouder Waal
kondigde aan dat de gemeentelijke
commissie voor de ruimtelijke orde
ning binnen een maand een voorstel
over het Doelenterrein en het Wit
te Singelbied krijgt voorgelegd. Ove
rigens zei hij er de voorkeur aan
te geven eventuele bouwplannen en
het bestemmingsplan tegelijkertijd
te ontwikkelen. Enkele PvdA-raads-
leden pleitten voor het snel uitbren
gen van een ontwerpbestemmings-
plan of het nemen van een princi
pe-besluit over het Doelenterrein
door de Leidse raad.
A;LS
AÜYertentïö IN be
KRAMT" -STDNÏbehJl
KON
\WR_THOlSBLlJVeN
£>E BEZORG,ER.
Mr. K. J. Cath (op foto links), voorzitter van het college van bestuur van de Leidse universiteit,
heeft gisteren aan drie Leidse loetenschapsme nsen de C. J. Kokprijs uitgereikt. Deze prijs wordt
elk jaar afwisselend in de medische faculteit en in de faculteit der wiskunde en natuurweten
schappen uitgereikt aan diegenen die door een bepaald wetenschappelijk onderzoek hebben aan
getoond over een uitgesproken grote begaafdheid" te beschikken. C. J. Kok, een leraar die in
1969 overleed, stelde een kwart miljoen voor dit doel beschikbaar.
Dit jaar werd de prijs uitgereikt aan ir. J. D. F. Habbema en drs. JHermans die als medewerkers
van de afdeling medische statistiek gezamenlijk wetenschappelijk onderzoek verrichttenen
aan dr E. Siebenga, die verbonden is aan het laboratorium voor fysiologie. De eerste twee kregen
ieder f2500terwijl aan dr. Siebenga een bedrag van f5000 werd overhandigd (zie foto).
BERN (UPI) Zwitserland gaat
ianstaand weekeinde naar de stem-
ius voor het kiezen van een nieuw
Nieuwe staking
te verwachten
BRUSSEL (ANP) Een groot aan
tal vrachtwagens zal op 3 november,
bij wijze van „waarschuwingssta
king", niet op de Belgische wegen
verschijnen. De raad van beheer van
de „Nationale Belgische Federatie
van Baanvervoerders" heeft dat be
kend gemaakt. Enige tijd geleden
heeft de federatie bij verkeersmi
nister Chabert een pakket eisen
op tafel gelegd. Chabert ging gedeel
telijk op die eisen in, maar de fede
ratie meent dat de ministeriële toe
zeggingen „een te vaag karakter
hebben en te vaag geformuleerd
zijn".
Agressieve bijen Eeri zwerm
agressieve bijen heeft een dorp in
de noordoostelijke Braziliaanse pro
vincie Alagoas aangevallen en een
boer doodgestoken. Het slachtoffer
werd geïdentificeerd als Orlando Nu-
nes de Lima. Zijn zoon en twee an
dere personen in het dorp Ouro Bran
co verkeren als gevolg van de ste
ken in levensgevaar.
parlement. De kwesties die spc"
zijn even verwarrend als de- pol1
partijen die meedoen.
In de verkiezingscampagne zijn
bijna uitsluitend binnenlandse pro
blemen aan de orde geweest, waar
bij de kandidaten zich druk maak
ten over alles tussen de kaasprijs,
kernncergie en de uitwijzing van de
helft van 's lands 1 miljoen buiten
landse gastarbeiders.
De inflatie was een van de weinige
landelijke onderwerpen die een rol
speelden.
Er zijn 1.947 kandidaten van 19
partijen voor de 400 te bezetten ze
tels, tegen 1.687 in de laatstgehou
den kamerverkiezingen in 1971.
Behalve 'nationale raadgevers' kie
zen de Zwitsers ook de 44 leden van
de Staatsraad of Eerste Kamer.
Het Zwitserse parlement heeft een
zittingsduur van vier jaar en is sinds
1971 grotendeels overheerst door drie
partijen: socialisten, radicalen en
christendemocraten.
Hier en daar heerst de verwach
ting dat de zaterdag en zondag te
houden verkiezingen een zwaai naar
links te zien zullen geven, maar veel
zal afhangen van de opkomst. Als
vijftig of meer procent van het kie
zerskorps opkomt zal de trend naar
links duidelijker zijn, omdat de con
servatieven op het platteland door
gaans meer de moeite nemen om
hun stem uit te brengen.
Vrouwen in Zwitserland nemen
voor de tweede keer aan verkiezin
gen deel.
De politieke partijen in Zwitserland
hebben doorgaans misleidende na-
De liberalen bijvoorbeeld staan dui
delijk rechts van het centrum en de
arbeidsparty is in feite de commu
nistische partij. Maar zo mag zü
zich niet noemen.
Het zou kunnen zijn dat de ar
beidsparty haar zetelaantal van drie
komend weekeinde vergroot. Daaren
tegen gelooft men niet dat extreem
linkse groepen, zoals de marxistische
revolutionaire bond en de progressie
ven, voldoende stemmen zullen krij
gen om zetels te veroveren. Hetzelï-
de geldt voor een groep die zich
'ploeg 67' noemt en maar in één kan
ton werkzaam is.
De democratische unie van het
centrum, de partij van de oude pro
testantse families, en de onafhan-
kelijken, staan beide rechts van het
centrum.
Onder de splinterpartijen zijn de
'Europese federalisten', het 'Vrou-
wenverbond Zürich' en de 'Liga
voor de bescherming van het indivi
du en de kwaliteit van het bestaan".
Voor een verdere inperking van
het aantal buitenlanders in Zwitser
land hebben zich zoals gebruikelijk
de rechtse republikeinse partij van
James en een extreemrechtse organi
satie ingezet.
Van de 1.947 kandidaten voor de
Tweede Kamer zijn er 116 onder de
26 jaar die overwegend lid zijn van
linkse partijen.
Negenenzestig zijn ouder dan 65 en
vertegenwoordigen overwegend con
servatieve groepen.
LONDEN (AP) Een Londense
rechtbank heeft drie Ieren en een 18-
jarige Engelse tot levenslange ge
vangenisstraffen veroordeeld voor
aanslagen op twee café's in Guildford
en Woolwich oktober vorig jaar.
De veroordeelden zijn Carole Ri
chardson, de 21-jarige uit Belfast af
komstig Paul Hill, zijn 20-jarige
stadgenoot Gerard Conlon en Pa
trick Armstrong, die in Londen
woont.
Bij de bomaanslag op een café in
Guildford kwamen vijf mensen om.
Bij de aanslag op de kroeg in Wool
wich, dat in O.-Londen ligt, verloren
twee bezoekers het leven. De twee
café's waren favoriete pleisterplaat
sen van Britse militairen.
Hoe lang de veroordeelden zullen
vastzitten hangt af van de beslis
sing van de Britse minister van
Binnenlandse Zaken. Paul Hill zal
echter niet na een bepaalde tijd
vrijkomen omdat hij al vastzat voor
een moord in Ulster.
Tweetal bekent
inbraken en
brandstichtingen
DRACHTEN (ANP) De politie
heeft twee inwoners van Drachten
aangehouden, die hebben bekend
veertien inbraken en brandstichtin
gen te hebben gepleegd, waarbij de
brand van het afgelopen weekeinde
bij de woningbouwvereniging Smal-
lingerland. Hier werd voor een half
miljoen gulden schade aangericht.
De twee, de 19-jarige P. S. M. en
de 22-jarige F. H. D. B. (beiden zon
der beroep), werden betrapt toen ze
raar deze brand stonden te kijken.
Ze hebben tegenover de politie
verklaard dat ze nog meer branden
in petto hadden onder andere bij
bcnzine-opslagplaatsen. Dit uit on
vrede met de huidige maatschappij.
Tevens bekenden zij drie auto's in
Drachten in brand te hebben gesto
ken. Bij de inbraken van de afgelo
pen weken maakten zij voor enkele
duizenden guldens aan radio's, boek
houdmachines, aanstekers en le
vensmiddelen buit.
Het tweetal zal worden voorgeleid
aan de officier van justitie in Leeu
warden.
GEEN POST
NAAR CANADA
DEN HAAG (SP) In verband met
een staking van het póstperso-
neel in Canada wordt de verzending
v. brief- en parketpost naar dit land
tot nader order gestaakt. Het pu
bliek wordt aangeraden voorlopig
eeen post naar Canada te verzen
den.
Ook onder de in Nederland ver
blijvende Marokkaanse gastarbei
ders bestaat veel belangstelling
voor de vredesmars naar de
Spaanse Sahara. In Amsterdam
kunnen de Marokkanen zich in de
moskee aan de Marnixstraat in
schrijven. Volgens de voorzitter
van de moskee wordt het vervoer
naar Marokko gefinancierd uit
fondsen van de moskee.
ïottardan» I Jsiolmoi
Arnhem Maastricht VUesingan EinhJiouso
