Gerard Reve: toevoeging
'van het' is erg lastig
JTM
TRUFEL
n! j
JVOENSDAG 22 OKTOBER
VARIA
PAGINA 25
„Wij leven zonder onder on
ze voeten ons land te voelen,
onze woorden zijn niet ver
der dan op tien pas te horen".
Dit zijn, in de vertaling van
Kees Verheulde eerste twee
regels van het gedicht dat Osip
Mandelstam in 1933 over Sta
lin schreef en dat hem uitein
delijk de das om deed: hij
stierf op 27 december 1938, op
47-jarige leeftijd in een Sibe
risch doorgangskamp. Man-
delstam wordt nu als een van
Ruslands belangrijkste dich
ters beschouwd, een in Ameri
ka gedrukte uitgave van zijn
verzamelde gedichten behoort
tot de meest gevraagde artike
len op de Russische zwarte
markt.
De Russische schrijver An-
drej Sinjawski, die momenteel
met zijn vrouw Maria en
zoontje in Frankrijk woont,
werd in februari 1966 veroor
deeld tot zeven jaar concentra
tiekamp zeer streng regime.
Hun zoontje was toen acht
maanden, Maria vertelde op
de Sacharowhoorztiting in Ko
penhagen dat zij van haar bu
ren in de gemeenscha ppeliike
keuken toen geen pap meer
mocht koken voor een kind dat
de zoon van een misdadiger
ivas. Ze mocht haar man eens
per jaar een tot drie dagen
bezoeken, en driemaal per
jaar een bezoek van een tot
vier uur bij hem afleggen. Of
zij een of twee of drie dagen
bij hem mocht zijn, of een of
twee of drie of vier uur hing
af van het gedrag van haar
man in het kamp, van haar
eigen medewerking om hem
bijvoorbeeld over te halen
openlijk berouw te tonen, en
aan de luimen van de direc
teur van het kamp. Ze had het
geluk dat hun zoontje pas acht
maanden was toen zijn vader
werd opgepakt, en toen hij
oud genoeg was om te vragen
waar zijn vader ivas, vertel
de zij hem dat pappa heel ver
iveg in een klein huisje heel
belangrijk werk voor het va
derland deed. Het bewijs dat
haar woning werd afgeluis
terd kreeg ze, toen een bewa
ker haar bij een bezoek aan
het kamp vroeg waarom ze
haar zoontje vertelde dat zijn
vader zulk belangrijk werk
deed, terwijl hij in werkelijk
heid toch sjouwer was? Ze
antwoordde koeltjes, dat zij uit
de geschiedenis van de arbei
dersbeweging altijd had begre
pen dat dit bijzonder belang
rijk werk was.
Andrej Sinjarvski, die ver
oordeeld ivas omdat hij onder
de naam Abram Tertz boelen
in het Westen had gepubli
ceerd, mocht twee maal per
maand een brief schrijven,
terwijl zij hem om de dag.soms
eens in de drie dagen, kon te
rugschrijven. Over de lengte
van een brief werd in de
kampreglementen niet ge
sproken, dus Sinjawski schreef
haar zeer lange brieven, waar
in hij tot verbazing van de cen
suur voornamelijk over lite
ratuur, de natuur, de filosofie
en dergelijke schreef. Zowel
Andrej als Maria nummerden
hun brieven, zodat zij zoisten
welke brieven onderschept wa
ren. Hij meldde haar de ont
brekende nummers, zij hield
kopieën en wist dan wat zij
hem in een volgende brief als-
nog moest melden; bovendien
kwam zij er op die manier
achter welke passages tot in
beslagname leidden. Zodra ze
buitenlandse informatie in de
brief verwerkte, werd de brief
achtergehouden. Schreef ze
daarentegen dat ze die dag
gehuild had, zich neerslachtig
voelde of het niet meer zag
zitten, dan ivas de bestelling
van de brief automatisch ver
zekerd. „Als ik er zeker van
wilde zijn dat een brief mijn
man bereikte", vertelde Ma
ria Sinjawski, „dan schreef ik
erin dat ik me zo gedeprimeerd
voelde dat ik me bijna had
opgehangen. Mijn man be
greep door een bepaalde for
mulering wel dat het niet
waar. was. wanr d.e brief werd
dan we in 3 dagen aan hem
bezorgd, even snel als de nor
male postbestelling in Mos
kou".
Aanleg
De Noorse schrijver Victor
Sparre, een van de leden van
het panel, vroeg of zij nu mis
schien kon onthullen hoe zij
er in geslaagd was de „verbo
den" gedichten van Osip Man-
delstam aan haar man te
doen toekomen? Dat wilde ze
wel. „Ik kon ze hem niet als
boek toesturen, natuurlijk, al
was het maar omdat ze toen
niet in boekvorm waren ver
schenen. Daarom schreef ik:
„Lieve Andrejik ben nu, ge
loof ik, echt gek geworden, ik
ben namelijk plotseling begon
nen met poëzie te schrijven.
Je moet maar eerlijk zeggen of
ik ermee door moet gaan of
niet". En dan volgde een ge
dicht, dat door de censuur
niet, maar door Andrej wel
werd herkend als een gedicht
van Mandelstam. Hij schreef
dan dat ik beslist aanleg had,
dat ik er zeker mee moest
doorgaan, en daardoor „aan
gemoedigd" kon ik dan in de
volgende brief „mijn tweede
gedicht" overschrijven enz.
enz."
NICO SCHEEPMAKER
_lSchrijver hekelt ambtelijke dwarsliggerij
DEN HAAG De schrijver Ge
rard (van het) Reve heeft gisteren
voor de Raad van State toegelicht
waarom hij, nu hij in Frankrijk
woont, zo graag zijn naam officieel
gewijzigd wil hebben. Volgens de
schrijver is een samengestelde naam
een blok aan zijn been: "het is wel
geen zaak waar ik iedere minuut
onder gebukt ga, maar het is bij
zonder vervelend".
Reve woont sinds ongeveer een
Jaar in Frankrijk, permanent. Een
groot aantal officiële papieren
vermeldt al de verkorte naam en
hij zou de zaak graag "rechttrek
ken", door ook in Nederland offi
cieel de woorden "van het" te laten
vallen. Hij schrijft in Nederland ook
onder de naam "Gerard Reve". De
staatssecretaris van Justitie heeft
deze naamsverandering geweigerd,
omdat hij vindt, dat de naam van
de schrijver niet hinderlijk of on
welvoeglijk is, zoals dat in de wet
heet, terwijl Reve ook geen bijzon
der geval is. dat een koninklijk be
sluit tot naamswijziging zou recht
vaardigen.
De schrijver kon gisteren weinig
tegen deze juridische argumenten
inbrengen. Maar dat deed niet ter
zake, zo vindt hij: "het gaat er om,
dat ik ongerief heb van die samen
gestelde naam en waarom zou de
Nederlandse staat mij niet de lol
van die verandering doen. Niemand
heeft er schade van". Volgens Reve
is de hele affaire weer een typisch
staaltje van ambtelijke dwarsligge
rij: "Wat een besparing van geld,
tijd en moeite zou het niet geweest
zijn, als het verzoek meteen was in-
gewilligd. Een Nederlandse ambte
naar werkt een weekeinde over om
je dwars te zitten".
Reve voerde zijn betoog op de
hem eigen wijze, waardoor de drie
staatsraden en de publieke tribune
af en toe in gelach uitbarstten. Er
ontstond ook enige irritatie, toen
één van de staatsraden, mevrouw
Zeelenberg, de schrijver duidelijk
probeerde te maken dat zijn geval
niet zo bijzonder was, omdat tien
duizenden Nederlanders in het bui
tenland met moeilijke namen zit
ten. Dat is echter geen reden die de
Raad van State in het verleden
heeft aanvaard voor naamswijziging
aldus mevrouw Zeelenberg. Reve is
echter overtuigd van zijn eigen bij
zonderheid en hij draaide daar niet
om heen.
Hij vindt dat de staat hem best
eens een plezier kan doen, nu hij,
nadat hij "als voorbeeldig Neder
lander altijd een vroom en oppas
send leven" heeft geleid, naar het
buitenland gaat.
bad', dag. 2.30, 7.00 en 9.15 uur.
zo ook 4.45 uur. 14 jaar
CAMERA: ..Paniek in het Grand-Res-
T entoonstellingen
,31 okt. Openings-
Exposltie "Levenslang
7.00 en 9.15
00 en 9.15 uur,
15 uur. A.L.
.Harrv en Ton
18 Jaar
LIDQ: ..Dr Pulder zaait papavers",
dag 2.30. 7.00 en 9.15 uur zo. ook
4.45 uur 14 jaar
STUDIO: Young Frankenstein", dag.
«IBJ. Botermarkt 3. Ex- KindennattneV: ,,50'jaar Watt Disney
schilderijen. Geopend di. t/m
foon 01751-13397
Luifelbaan
afspraak, tele-
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
CCU hart bewaking due
tot 14.45 uur OD van 19 tot 19.30 uur.
Intensieve verpleging: dag van 14 tot
14.30 uur en vaD 18.30 tot 19 uur
Bndegeegt: dinsdag en vrijdag IS
14.80 uur; zondage 1112 uur en
1416 uur eerste klasse: de gehele
Annakllnlek:
Klasse afdeling van 13.00-14.30 uur
14.00 uur en 18.30-19.30 uur
Knderzaal: van 13.00-14.00 uur C
woensdagavond (uitsluitend voor c
ouders) van 18.3019.30 uur
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
Voor alle patiënten (behalve kind'
ren) zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.1616.00 uur.
18.30—19.30 uur.
Voor de prematurenafdeling gelden
Bink (Rooseveltstraat
3) Werk van de beeldhouwer Kees
Andriessen dagelilks vaD 917 uur
LAK-foyer. Levendaal 150 III, expo
sitie schilderijen van Willem Overtoom.
(for 26 april 1976)
Atelier ..De Scherf" Nassaulaan 41,
Oe^stgeest. tel 150220 Ans v d. Helde
volgende bezoekuren alleen
ouders)
Maandag t/m vrijdag:
Ongevallendlenst
much ziekenhuis
dag Acade-
Bezoekuren Ziekenhuizen
Dlaoooessenduls: Mlddaghezoekuur;
13 4514.30 uur A vond bezoekuur:
Kinderafdeling dage-
•19 00 uur alleen voor
zondag 14.0016.00
t.-29 okt Geopend
Academiegebouw. Rapenburg 73.
Leidse bioscopen
I.UXOR: „The golden voyage of Sin-
Se klasse: dag
Wanneer voor ernstige patiënten door.
lopend bezoek wordt toegestaan, kan
de hoofdverpleegkundige hiervoor spe
ciale kaarren verstrekken
Bezoektllden kinderafdeling:
Elke dag:
14.1615.00 uur
18.30—19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klao 1111.30
13.3014.15 en 18.30—19.30 u; 3e klas
13.30—14.16 en 18 30—19.80 u Kraam-
afdellng 13.8014.15 uur alleen vöor
echtgenoten 1920 u.; Kinderafdeling
1515.30 u alleen voor oudere 18—
18.30 uur
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol
kunnen dag en nacht worden gemeld
bij het Informatiecentrum Geluids
hinder Schiphol (020—175ÖOOV
(§ud Qïieuws
22 oktober 1975.
Honderd jaar geleden stond
in de krant:
Z.M. de Koning heeft baron
Van Heeckeren van Bever
waard, op zijn verzoek, terug
geroepen als gezant te Wee-
nen, onder toekenning van
eervol ontslag uit 's lands
dienst en met dankbetuiging
wegens 70-jarigen dienst.
Graaf Van Zuylen van Nyevelt,
laatstelijk te St.-Petersburgh,
is nu tot Zn. Ms. gezant te
Weenen benoemd.
In den inboedel van een
overleden landbouwer te Noor
deloos in de Alblasserivaard
heeft men, behalve nog andere
kostbaarheden in een blikken
busje, onder oude kleederen
verborgen 100 gouden tiengul
denstukken oud model) ge
vonden.
In Amerika wordt hard ge
werkt aan een luchtschip,
waarin de Amerikaan Schroe-
der »en reis over den Atlanti-
sclien Oceaan meent te kun
nen maken. Binnen drie we
ken zal het gereed kunnen
zijn. Voor dezen ballon zal
1800 meters in olie gekookt
mousseline gebruikt worden.
Dertig meisjes en even zooveel
naaimachines zijn nu bezig
met de 7500 meters naden. De
ballon zal eivormig zijn en
18000 kub. voet gas moeten
bevatten. Men verwacht, dat
hij 13 ton gewicht kan mede-
Vijftig jaar geleden:
Er is een tijd geweest, toaar-
in men vreesde dat de koning
der vogels in het gebied der
Zwitsersche Alpen geheel zou
uitsterven. De Zioitsersclie re
geering heeft daarom de ade
laars op de lijst der bescherm
de volgels geplaatst. Verder
zijn in het "National Park"
Boven-Engadin) verscheidene
paren uitgezet. Van daar uit
schijnt de voge zich iveer over
de Rhadische Alpen te verbrei
den. Zoo is boven St. Antö-
'miën aan den noordrand van
het Pratigauerdal een troep
schapen door adelaars aange
vallen, die eenige lammeren
hebben weggeseept. Daar in de
buurt hebben ze ook onder een
kudde gemzen huisgehouden.
Eenige jagers zullen nu op
dracht krijgen het aantal ade
laars iets te verminderen.
PANDA EN DE HULPVAART
45130 De geschilderde vraagtekens maakten een grillig
spoor door het oerwoud. Maar dat hield plotseling op bij een
rotswand. Daar waren, naast een opening, enkele uitroepte
kens V zien.
"Hier moe wel iets heel belangrijks te vinden zijn"! stelde
Panda vast. "Misschien is hier het geheim van dat vnw op de
bergtop. Of misschien kan ik hier uitvinden waarom die mer
dicijnman zo vreemd doet.
En omdat hij nu eenmaal een nieuwsgierig iemand is die
graag alles uit wil zoeken, stapte hij de grot binnen. De gelui
den van zijn voetstappen verstierven in de duisternis - enu
kwam de toverdokter B'walla van achter een rotsblok tevoor
schijn
"Dat heb ik toch maar met diep inzicht gedaan", prevelde hij
met een glimlach op zijn masker, terwijl hij de zware kei voor
de gret-mgang rolde. Nervus rarum zoals de Klassieken
zeiden. Ofwel: nieuiuêgierigheid is een bron van narigheid. Het
was even hard werken en ijverig schilderen maa nu is het
baask* toch veilig weggeborgen. Het geluk was met mij, toen
ik deze aardige grot vond waarin men nieuwsgierige knaap
jes kan lokken
Kooktip
ZWEEDSE
NIERRAGOUT
Leg ongeveer 250 g kalfs-
nier 2 min. in kokend wa
ter met wat zout en neem
de nier er uit. Snijd de
nier in dunne plakjes.
Snijd het vlees van 2 dik
ke schoudercarbonades
eveneens in dunne plakjes
Fruit dunne plakken ui in
75 g boter licht goudgeel,
boven laag vuur en voeg
dan dè plakjes carbona-
de toe. Laat ze 5 minuten
zachtjes bakken en voeg
nier toe, 1 theel rosma
rijn zout naar smaak en
royaal vers gemalen pe
per. Giet er na 5 min bak
ken 2 dl voorverwarmd
licht bier bij, leg een dek
sel op de pan en laat het
mengsel niet langer dan
i op 1
sud
deren. Geef er gekookte
aardappelen of rijst bij en
strooi er vers gehakte pe
terselie over.
WINA BORN
jouqe*iS srop n/-reT pe
(yA /-rAA<2 LI&JEfZ. PAm-ie-N L-&Z£aJ
L-A2*) «UT
De
Generaal
en de
kinder
wagen
Copyright:
Oberon/Haarlem.
Tekenaar: Peter de Smet
Beste bezoekers, even onverklaarbaar als hij
t Verdween is de hoed van Napoleon teruqqekomen
De
avonturen
van
Jommeke
De
hoed
van
Napoleon
•n raadsel dat nooit
K Eindelijk, daar z/jn ze
lA/as me dat wachten
't kon niet andersFlip
't is gefokt De hoed va
Napoleon is terug
Nu naar hu/s
/k ga weer
kangoeroe J
spelen
Yk
ElAfPE
Kleine vae
Cornelia
Mare Silentum 21 te Rotterdam
Rocliab 21 165 w Conakry nr Di
Grote vaart
Algol 20 400 zzw Vitorla nr Vitoria
Algorab 21 v Ilheus nr Salvador
Alkmaar 20 900 no Barbados nr F
Spain
ïtella
Amstelveen 20 v New Orleans
Antilla Bay 20 140 no Okinawa
Bussum 20 1000 ono St. Maarten
Coppename 18 90 zo Kingston
Duivendreoht 20 v Genua
Holendrecht 20 150 zo Cape Race
Maas Lloyd 20 165
Madison Lloyd 20 v Rotterdam
Bremen
Meerdrecht 20 v Huil nr Rotterdam
Pericles 20 320 wuw Fin
Curacao
Putten 22 te Kawasaki verw.
Queen of Sheeba 20 176
nia nr Jeddab
Salland 21 te Rotterdam
Scherpendrecht 20 170 w
wo Cata-
Casablan-
Pointe a Pltre
Merwe Lloyd pass 20 Guardagui
Antwerpen
Meta 21 v Mena al
5 20 80 ztw Cape Hatteras
ulogne
Clement 21 v Dunedln nr
Iton
Colombo 21 te Lourenco
Port Louis
Lyttelton
Straat
240
r Bandar Abbas
Kapelle 20 400 zo Acapulco
Leersum 20
Nedllovd Niger pass 20 Finisterre
Nisó 20 v Teesport nr Lyme Bay
Al- Patro 20 180 zo Beira nf Montevideo
wzw Madeira nr Na-
Westerkerk 20 v Aarhus nr Goten
borg
Wieldrecht 20 t.a. rede Bandar Ab-
