De fiets: Neerlands hoop in bange dagen
Opvang van
Surinamers
erg moeilijk
PPR WIL NIET MET
DE REGERING BREKEN
Boeiend toneel qjjRgaataggza)
...en gisteren
Over bonden
ge/proken...
tgegefjcht
Bij de Amro ligt 'n gratis
meenemertje voorkinderen.
TV morgen]
MAANDAG 20 OKTOBER
UTRECHT (ANP) "De ellende
met de auto Is dat hij problemen op
lost die hij zelf eerst heeft gescha-
jpen. Een voorbeeld daarvan is de
(moeder die haar kinderen met de
|auto naar school brengt omdat ze
bang is dat ze worden overreden als
ize gaan lopen. Een voorbeeld ook
as de ambulance, de ayto die slacht
offers van de auto snel naar het zie
kenhuis rijdt waar ze misschien nog
kunnen worden opgelapt".
Applaus. Aan het woord ex-verkeers-
minister Drees jr., lid van de twee
de-kamerfractie van DS'70 en ook
lid van de ENWB. Dat is de eerste
lenige echte Nederlandse wielrijders-
bond, die pal staat voor de belangen
van de negen miljoen fietsers in ons
land. Zaterdag ging de ENWB offi-
jcieel in Utrecht van start als "over
koepelende snelbinder" voor een groot
aantal werk- en actiegroepen die op
het gebied van milieubescherming
hun sporen hebben verdiend. Actie
groepen die de fiets zien als een be
langrijk middel om ons behoorlijk
verpeste milieu te verbeteren.
Cabaretier Preek de Jonge richtte
zaterdag de ENWB officieel op door
snedig een binnenband door te knip
pen. De fiets, Neerlands hoop in ban
ge dagen. Dat was de 'strekking van
de verhalen die Drees, bekend ijve-
raar voor een selectief autogebruik,
en tal van anderen in Utrecht af
staken voor circa 300 overtuigde fiet-
Drees zei dat het terugdringen
de auto alleen mogelijk is
het particulier autoverkeer in de
binnensteden zoveel mogelijk wordt
geweerd en tegelijkertijd ruim baan
wordt gegeven aan fiets en openbaar
vervoer.
De auto kan nuttig zijn, maar hoe
wel hij ontworpen was om mensen
met elkaar in contact te brengen,
heeft de auto door de enorme claim
die hij legt op de toch al schaarse
ruimte juist het tegengestelde effect
gesorteerd. De auto isoleert: bejaar
den durven niet meer de straat op,
kinderen mogen niet meer de straat
op, kinderen kunnen zich moeilijker
zelfstandig ontplooien, ze kunnen niet
meer op eigen houtje hun omgeving
verkennen en ze stuiten op een blik
ken en betonnen muur van gevaar,
stank en lawaai, betoogden Drees
en Udo de Haes, lid van de werk
groep milieubeheer van de rijks uni
versiteit Leiden, die destijds de aan
leg van de Leidse Baan tegenhield.
"De straat de stad is van een ont
moetingspunt vi
den tot een doorgangshuis voor blik".
Udo de Haes maakte zich de tolk
van de ENBW-verlangens door te
pleiten voor een fijnmazig net van
vrije fietspaden waar als het even
kan ook de brommer wordt geweerd.
De vrije fietspaden moeten zoveel
mogelijk niet vanachter de tekenta
fel worden gepland maar er moet
zoveel mogelijk gebruik worden ge
maakt van al bestaande wegen en
paden om het landschap zo min mo
gelijk aan te tasten. De voor de aan
leg van zo'n fietsnet benodigde mil
joenen zullen niet van CRM moeten
komen maar, via de motorrijtuigen
belasting, van Verkeer en Waterstaat.
Udo de Haes constateerde dat de
meest provincies momenteel al bezig
zijn met het opstellen van fietsplan-
nen. De ENWB zal de provincies
daarbij kunnen helpen en zodanig
moeten corrigeren. Een goed fiets-
padennet en leefbaarder, aantrekke
lijker steden met recreatiemogelijk
heden dicht bij huis kunnen er toe
leiden dat mensen de auto aan de
kant zetten en dat een verdere uit
breiding van het autowegennet niet
meer hoeft betoogden de Haes en
Drees.
De ruim een maand oude ENWB
telt momenteel 1000 leden en dage-
llijks komen er rond 100 nieuwe bij,
aldus ENWB-voorzitter Jan Witte-
berg. Volgens hem een bewijs dat de
ENWB "aanslaat" en dat veel men
sen vinden dat de fietser letterlijk
en figuurlijk in de verdrukking zit:
letterlijk gezien zijn kwetsbaarheid.
Vorig jaar kwamen 600 fietsers in het
verkeer om en werden er 10.000 ge
wond.
UTRECHT (ANP) Het centraal bureau opvang rijksgenoten
Kan de laatste weken slechts met de grootste krachtsinspanning
de stroom rijksgenoten die naar Nederland komt een voorlopige
huisvesting bezorgen. De komende weken worden nog negen- a
tienduizend Surinamers in Nederland verwacht. Minister Van
Doorn van CRM heeft dit zaterdag tijdens een discussiebijeen
komst in Utrecht gezegd.
Op het jaarfeest van de Nederlandsè Vereniging van Foto
journalisten heeft minister Trip van Wetenschap, als minst
gefotografeerde minister, zaterdag een 'poedel-prijs' ontvan
gen. Het beeldje, van de hand van Willem Duys, werd hem
uitgereikt door het meest gefotografeerde foto-model, Barba
ra, die minister Trip meteen even les gaf in het poseren.
De kritiek zowel van Nederland
se als Surinaamse zijde dat Neder
land de Surinamers in de watten zou
le^en wees de minister van de
hand. "Wij vinden het onjuist als
Nederlanders of ze nou uit Suri
name komen of niet ln dit land in
deze tijd en onder deze regering in
niet menswaardige omstandigheden
zouden moeten leven".
De suggestie van WD-leider
Wiegel om in Suriname duidelijk te
maken dat Nederland niet het be
loofde land is achtte mr. Van Doorn
niet uitvoerbaar. "In een land waar
bijna geen werk is, geen sociale ze
kerheid en geen vertrouwen in de
toekomst is Nederland vanzelfspre
kend het beloof de land", aldus de be
windsman.
De heer J. Jongstra, wethouder
van Smallingerland, zei er begrip
voor te hebben dat CRM wat betreft
de huisvesting van Surinamers met
de rug tegen de muur staat, maar
dat ook grote en kleine gemeenten
voor moeilijk oplosbare problemen
staan met betrekking tot de huisves
ting, onderwijs en sociale begelei
ding van rijksgenoten.
Minister Van Doorn antwoordde dat
de regering aan die aspecten aan
dacht zal gaan besteden als na 25 no
vember de "spontane" emigratie uit
Suriname zal zijn beëindigd. De mi
nister zei ook dat Nederland in sa
menwerking met de Surinaamse re
gering serieuzer werk zal gaan ma
ken van de remigratie. De voorlopi
ge plannen daarvoor staan al op pa
pier, zo zei hij.
De discussie bijeenkomst in Utrecht
werd georganiseerd door de Evert
Vermeerstichting.
Groenevelt
noemt
Philips
uitzuiger
UTRECHT (ANP) "Het Phi-
lipsconcern gedraagt zich als een
complete uitzuiger". Dit heeft
voorzitter A. Groenevelt van de
Industriebond van het NVV za
terdag in het VARA-jrogramma
"In de Rooie Haan" gezegd.
Hij reageerde op mededelingen
uit andere landen, waar Philps
vestigingen heeft op een congres
van de internationale bond van
metaalbewerkers in Tokio.
Volgens Groenevelt heeft Phi
lips in Chili zelf een vakbond op
gericht waarvan de onderne
mingsdirecteur voorzitter is. De
werknemers zijn verplicht lid te
worden.
Hij wees ook op het zijns in
ziens schrijnende feit dat Philips
weigert de internationale vakbe
weging te erkennen. "Dat zet met
name bij de mensen in de ont
wikkelingslanden veel kwaad
bloed", aldus de heer Groenevelt.
Over de moeilijkheden met de
computerdivisie in Nederland zei
hij onder meer: „het kapitaal dat
met het afstoten van de compu-
terproduktie verloren gaat schat
ik op een veelvoud van honderd
miljoen.
De mislukking van het compu-
teravontuur wentelt Philips vol
gens hem af op 2500 hoogge
schoolde werknemers.
Een woordvoerder van Philips
heeft meegedeeld dat „op dit
soort uitlatingen van de heer
Groenevelt bij Philips geen enke
le behoefte bestaat
taar te geven".
UTRECHT (SP) Een besluit
van het kabinet Den Uyl mee te
werken aan de bouw van kernener
giecentrales in Zuid-Afrika betekent
niet automatisch, dat de PPR-be-
windslieden zich uit de regerings-
i ploeg terugtrekken. Deze uitspraak
heeft de keirngroep van de PPR
(gedaan. Wel wil de kerngroep nader
(beraad als het kabinet een export-
j vergunning voor reactorvaten geeft
aan het Rijn-Schelde-Verolme-con-
cern en het Rijk zich bovendien fi
nancieel garant stelt voor het mdl-
jardenproject.
De waarnemend voorzitter van de
PPR-fractie in de Tweede Kamer,
Dolf Coppes. sprak de stellige ver
wachting uit dat het kabinet geen
exportvergunning geeft en ook
geen kredietgarantie.
De berichten vorige week over de
mogelijkheid, dat de kerncentrales
in Zuid-Afrika voor de PPR een
breëkpunit vormen, weet Coppes aan
de journalisten die voortdurend op
ADVERTENTIE
zoek zijn naar punten die voor de
PPR aanleiding kunnen zijn uit
het kabinet te stappen. "Breek-
puntseismografen", noemde Coppes
deze journalisten.
De voorzitter van de PPR, me
vrouw Ria Beckers, zei dat het be
stuur ongelukkig was met de verkla
ringen vorige week van Coppes. Zij
wees er op, dat de PPR onlangs posi
tief heeft beslist over de vraag of de
partij nog langer regeringsverant
woordelijkheid moet dragen. Dan
moet men niet steeds met nieuwe
breekpunten komen aandragen, zo
betoogde mevrouw Beckers.
De kerngroep van de PPR sprak
zich verder uit voor het stopzetten
van de ontwikkelingshulp aan Indo
nesië gedurende een jaar om het re
gime daar te bewegen met de vrijla
ting van politieke gevangenen te be
ginnen.
Het is weer herfst. Nieuwe
banden nu monteren is veiliger
en ze hebben een hoger kilo
meter-rendement.
volgende week
r meer.
k radiaal
cverveigfieid èn zuinicfieid gesproken'.
L. BERK ZN. b.v. kaasmarkt 2-7 leiden
(aan de Cityring) Tel. 071-125341
MICHELIB
ZUr
NEDERLAND I
18.15 Archeologie, les 10 (TELEAC)
18.45 Staatsloterij (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Wie van de drie (AVRO)
19.35 Informatief programma (AVRO)
20.35 Superstars 1975, internationaal spelprogramma (AVRO)
21.35 Journaal (NOS)
21.50 Er zit een haar in mijn soep, speelfilm (AVRO)
23.20 SYMBIOSE
23.24 Journaal (NOS)
NEDERLAND II
18.45 Brigadier Dog (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Suske en Wiske, tv-serie (TROS)
19.30 Doctor Who, t-v-serie (TROS)
20.00 Journaal (NOS)
20.25 Op losse groeven (TROS)
21.25 Baretta, tv-serie (TROS)
22.15 Aktua TV (TROS)
22.55 Journaal (NOS)
Met ingang van dit seizoen geeft de AVRO-tv praktische in
formatie in een maandelijks programma onder de titel
AVRO's 3 x 20". Het gaat hier om drie keer twintig minuten
informatie over auto'sen verkeerszaken, over reizen en va
kantie en over het wonen. Vanavond om 19.35 uur via Neder
land I is de eerste aflevering te volgen.
In het eerste blok praat Fred van der Vlugt over een aantal
verkeerszaken. Hij krijgt daarbij onder meer medewerking
van de KNAC en de Algemene Verkeersdienst van de Rijks
politie.
In Reizen en Vakantiezal zowel aan het binnen- en bui-
tenland aandacht worden besteed. Zeeland en het Britse Bir
mingham komen aan de beurt.
Oe AVRO maakte van de nationale wedstrijd „Superstar", een
sportgebeuren waarin sterren elkaar bestrijden in een tien
kamp, een internationaal gebeuren onder de titel ..Europees
Superstar 1975", een serie van vijf programma's en één finale
waaraan veertig Eurovese sterren meedoen. De eerste afleve
ring in deze competitie is vanavond om 20,35 uur via Neder
land I te volaen. De sportievelingen die in deze aflevering uit
komen zijn daarvoor deze zomer naar het Enaelse Aldershot
getogen om daar teaen elkaar uit te komen. Te zien zijn onder
meer de Nederlandse hockey-international Ties Kruize. de
Belgische autocoureur Jackv Ickx en de Zweedse voetballer
Björn Nordquist. Ruud ter Weijden presenteert het vroqram-
ma, een co-produktie van de AVRO, BBC. BRT. SR en TVE.
Soms doet de NOS waar de „gewone"
omroeporganisaties vaak niet aan
toe komen: het verzorgen van een
goede, evenwichtige televisie-avond.
Zonder echte uitschieters, maar alles
van behoorlijk gehalte, en met
genoeg afwisseling. Gisteravond was
dat het geval, met achtereenvolgens
Panoramiek, Studio Sport, een
(nieuw en best leuk) populair-we-
tenschappelijk programma, muziek
met Greetje Kauffeld, daarna een
interessant gesprek in „Markant" en
tot slot kunst: een film over
toneelregisseur Peter Oosthoek. Alles
bij elkaar voldoende reden om niet
te kijken naar de film „Klaaglied
om Agnes", Waarmee de NCRV op
het andere net de concurrentie
aanging.
De historicus (en voormalig tv-criti-
cus) Jan Bank vervaardigde een
..portret" van de Leidse hoogleraar
dr. J. H. van dein Berg. Dat was
niet gemakkelijk, want dat is een
zeer omstreden wetenschapsman.
Dat laatste woord tik ik met een
zekere schroom neer, want enkele
critici voerden in dit programma
aan, dat wat Van den Berg doet,
juist in het geheel niets met
„wetenschap" te maken heeft. „Het is
allemaal onzin wat hij schrijft", zei
bijvoorbeeld dr. H. Brandt Corstius,
wat hij „an sich" niet verwerpelijk
vond („ik schrijf zelf ook graag
onzin") maar zijn bezwaar richtte
zich vooral tegen het feit dat een en
ander als „wetenschap" wordt
gepresenteerd.
Het beeld dat tenslotte gevormd
werd, was dat van een geïsoleerde
geleerde, met me
dan aanhangers. Prof. A. de Froe
wees erop, dat Van den Berg zich
ook nooit verweert tegen kritiek,
zelfs als die uiterst vriendelijk
geformuleerd wordt. Dat prof. Van
den Berg behalve op zijn weten
schappelijke theorieën ook zal
worden aangevallen op wat hij over
Zuid-Afrika zegt, lijkt me na het
zien van „Markant" onvermijdelijk.
Hij heeft gedoceerd aan een
universiteit voor bantoes, en sprak
over zijn studenten als „een inerte,
bewegingloze massa, die het aan iets
wezenlijks ontbreekt om creatief te
wezen". Bantoes in het algemeen
omschreef hij als „veelal tweede
rangs burgers, die niet beseffen wat
er in een industriestaat moet
gebeuren".
De kunstrubriek „Beeldspraak" van
de NOS gaat een goed seizoen
tegemoet, geloof ik. De film die
Gied Jaspars en Paul Haenen
hadden gemaakt was dan wel geen
topper, maar toch ,.best aardig", en
soms zelfs amusant. Het ging over
de bloed, of de vermeende bloei van
het Nederlandse toneel-repertoire.
Behalve goed schaatsen, wielrennen
en voetballen, kunnen we nu ook,
aldus de regisseur Peter Oosthoek,
toneelstukken schrijven. Op het
moment gaan we, zei dramaturg
Carel Alphenaar, nog door een
periode van „spniitjes-realisme". Zo
werkte Bert Schierbeek bijvoorbeeld
aan een stuk, dat gebaseerd is op
uitspraken van zijn werkster. Maar
er is hoop, zei zowel Oosthoek als
Alphenaar, veel hoop.
GERARD PAQUES.
ADVERTENTIE
„Het doet mij als commissaris van politie
te Rommeldam drommels veel genoegen
dat er bij de Amro Bank voor iedereen 'n gratis
sticker ligt vanwege de Wereldspaarweek.
Die stickers zijn namelijk lichtgevend en kunnen
dus - op jas of fiets geplakt - de verkeersveiligheid
Jrij mist en avond bevorderen.
Ik sprak overigens Olivier B. Bommel en
'die vond 't ook een aardig weggevertje.
,Maar Bulle Bas', zei hij, ,ik kom binnen-
kort ook met iets leuks bij de Amro,
maar daar mag ik helaas nog met geen
woord over praten'.
Kinderachtig, nietwaar?"
LEIDEN "De Rechtvaardigen"
van Albert Camus, zaterdagavond
opgevoerd in het theater aan de
Vestestraat door de theatergroep
"Imperium" heeft mij van het be
gin tot hét einde geboeid. Mijn voor
nemen het amateurtoneel in Leiden
dit seizoen wat kritischer te bena
deren, kan in deze recensie geen ge
stalte krijgen, omdat een negatieve
kritiek in strijd zou zijn met het
geen door "Imperium" zaterdag
avond werd getoond. Iets kritischer
omdat ik, mijn recensies over het
amateurtoneel in Leiden herlezend,
tot de conclusie ben gekomen, dat ik
te gauw geneigd was het ontbreken
van een professionele instelling af
te zetten tegen het alom aanwezig
goedbedoeld enthousiasme. Impe
rium kan daarom, vooral gelet op
de kritische zin, die ik zaterdag
avond bewust in verhoogde mate
aan de dag legde, uiterst tevreden
terugzien op de interpretatie van het
door Camus in 1950 geschreven to
neelstuk "Les Justes". Ik heb na het
beeindigen van de voorstelling, tien
iedere speler dankbaar het applaus
in ontvangst nam van het publiek
bewust gekeken naar regisseur Jan
Chr. Bartelsman. In hoeverre kan
men hem verantwoordelijk stellen
voor het artistieke succes? Ik weet
het niet. Ik kon mij echter niet aan
de indruk onttrekken, dat Bartels
man een grote persoonlijke inbreng
heeft gehad in de manier, waarop
de meeste spelers zich bij het nog
steeds actuele gegeven van Camus
betrokken wisten. Jaap van Ek (Ja-
nek Kaliayew) en Chris Marks (Bo-
ria Annenkow) zyn in dit verband
zolang de voorraad strekt
amrobank
punten. Zij vormen, f
Alting (Dora Doulel
Visser (Stephan Fedorow) de peilers,
waarop het gegeven rust en waar
door het speelbaar wordt. Over het
spel van Kees Visser dient vermeld.
dat het leek, alsof de articulatie
sinds "Huis Clos" van J. P. Sartre
reusachtig vooruit is gegaan. Zelfs
wanneer Visser uiterst geëmotio
neerd speelt blijkt hij in staat ar
ticulatie en betrokkenheid, meer
dan in het verleden het geval was,
eikaars gelijken te laten zijn. Chris
Marks blijkt ook goed in staat om
ernstige rollen te spelen, al denk ik
nog steeds met lichte weemoed terug
aan zijn rol als toneelmeester Meu-
lemans in Heyerman's "Pitten". Dat
is Marks ten voeten uit. Het was
daarom verrassend te kunnen con
cluderen, dat in de vrij simpele
Meulemans ook nog een leider van
een terroristengroep schuilt. Marks
als Annenkow weet bijvoorbeeld de
emoties van de overige partijleden
goed te kanaliseren, wanneer de be
raamde aanslag op de gouverneur
door overgevoeligheid van Janek Ka-
lialew, de eerste maal mislukt. Op
vallend is dan vooral de felheid van
Stephan Fedorow, die in uiterst
scheme bewoordingen de slapheid
van Kaliajew veroordeelt.
Hoewel ter verdediging van Wim
Boer aangevoerd kan worden, dat
hfi. veertien dagen voor de première
de rol van Alexis Woinow van Ge
rard Jonk moest overnemen, moet
mij toch van het hart, dat Boer door
.een hinderlijk lokaal accent de sfeer,
die de andere spelers oDreopen, vaak
piinliik direct binnen de Leidse sin
gels terugbrengt. Wellicht kan Bar
telsman hier iets aan veranderen.
Om het theater aan de Vestestraat
te bereiken moet u zes trannen om
hoog. Maar de lift in uw flateebouw
is ongetwijfeld ook wel eens buiten
werking. Laat u daarom Petmer, Ko-
jak. Canon en Brigadier Dog eens
voor wat ze ziin en geniet van het
alternatief, dat de toneelgroep Im
perium u te bieden heeft.
A. C. KOEKEBAKKER JR.
MAANDAG 20 OKTOBER
18.30 Nieuws. 18.41 (S) BelCanto
eert: operafragmenten. EO: 20.00
Grote Opdracht: informatie en ber
ten. 20.15 (S) Ga er eens voor
Radiojournaal.
n- 9.40 (S) Nora Raphael, alt-mezzo en
De Anja Gosman, plano. 10.00 (S) Kleu
rt- tertje luister. 10.10 Arbeidsvitaminen:
lt- populaire verzoekplatenprogramma in
23.20 NOS-Jazz, jazz
23^5-24.00 Nieuws.
Hilversum li
18.00 Nieuws. 18.11 Klankbord. 18.30
i (S) Jeugditoer. 19.00 Politieke partijen.
19.10 (S) Wij hebben een woord voor
de wereld: gewijde muziek. 19.40 De
Bijbel open. NORV: 20.00 Nws. 20.05
(S) Overdenking. 20.15 (S) Die Fle-
dermaus, operette van Johann Strauss.
22.15 (S) Llterama: kroniek over boe
ken, schrijvers en toneel. 22.45 (S) Hij
leve hoog: luisterspel d. Rudolf Geel.
23.30 (S) Andreas Hammerschmldt.
800 Jaar geleden. 23.55-24.00 Nieuws.
Hilversum III
NOS: 18.03 De Vakaturebank. 18.10
(S) Joost mag niet eten. AVRO: 19.02
(SI Drie loopt achter: Rock and Roll.
10. 21.02 Han"Reiziger. 22.02 Rik Zaal.
23.02 Wim Noordhoek. 24.02 Jan Don
kers, met gast Freek de Jono-e. TROfi:
1.03 De nacht wacht VARA: 0jO2-
7.00 (S) Leo van der Groot.
DINSDAG 21 OKTOBER
Hilversum I
KRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Het levende
woord 7.07 (S) Badenerie: klass. muziek
(7.30 Nws. 7.41 Akt.). 8.24 Overwe
ging. 8.30 Nws. 8.36 Gymn. voor de
htilsvrouw. 8.345 De wonderlijke letter
M. programma voor de vrouw. 9.40
Sohoolradlo. 9.50 Schoolradio. 10 00 <S)
Aubade (10.30-10.32 Nws.) 11.30 Be-
Jaardenorogramma. 11.55 .Scb^eDStv-sat
Inf. voor schioo—12.00 (S) Van
twaalf tot. tw*e. KRO's nauzeorogrem-
ma. (12 *>6 Med*d 12 30 Nws 12.41
Actualiteiten). 14.00 Hulsbezoe*. wei-
'Hwvwnmmt 14.15 Schoolradio 14.25
Schoolradio 1445 (s) Interlokaal ot>
p kfndersoelen. 17.30 Nws. 17.32
landbouw,
ren maken muziek. 13.00 Nieuws. 13.11
Radiojournaal. 13.25 (S) Komponeren-
gramma. 15.25 (S) Essay:
(S) Gebakken vensterban-
B3R
boterham. 9.03 (S) Pep-op-drie. ll.C
17.03 Alfred Lag arde.
Nederland I
18 l5_Les Gammas, les 9 (TELEAC).
Spanjaarden
Tommy en Charlie (VARA)
e winter (VARA)
IS (VARA). 20.35
(VARA). 2135 Journaal
(noö). 21.50 Dat het 's ochtends och
tend wordt, tv-spel (VARA). 22.50 Ge
dicht (VARA). 22.51 Journaal (NOS).
Nederland II
18.45 Brigadier Dog (NOS) 18.55 Jour-
tijd (NCRV). 22.10 Hier
7.11 Ochtendgym. (NOS). 23.15 Journaal (NOS).
