Periodiek topoverleg
Parijs-Moskou op til
Portugal meldt gevechten in Azoren-Madeira-Angola-Timor
Nobel-
laureaten
Sahara-mars (15 dagen)
op 27 oktober van start
KISSINGER BIEDT
EXCUUS AAN VOOR
ENORME BLUNDER
I
in vogelvlucht SSHHÏD in vogelvlucht
De Amro deelt momenteel
veiligheidsstickers uit.
De nieuwe folder
NS minitrips is uit*
ZATERDAG 18 OKTOBER
BUITENLAND
PAGINA 9
LISSABON (AP) Terwijl de
binnenlandse moeilijkheden van Por
tugal toenemen, krijgt het ook steeds
meer met onrust te maken in zijn
koloniën.
De Portugese troepen op de Azo-
ren zijn gisteren in staat van pa
raatheid gebracht terwijl een fregat
van de marine voor de kust gereed
lag om in te grijpen' nadat er ge
vechten uitbraken tussen loyalisti
sche soldaten en burgerlijke sepa
ratisten die onafhankelijkheid van
Portugal willen.
De incidenten begonnen al donder
dagavond in Ponta Delgado, op het
belangrijkste eiland Sao Miguel, toen
separatisten van het bevrijdingsfront
van de Azoren (FLA) de onafhan-
kelijkheidsvlag hesen.
Ongewapende soldaten die de vlag
weer naar beneden probeerden te
halen ondervonden hierbij tegen
stand van de separatisten totdat ge
wapende troepen van het artillerie
garnizoen in de stad te hulp kwamen
en de vlag streken.
Na dit incident begon een aantal
burgers een rel voor het hoofdkwar
tier van het leger, waarbij onder meer
de auto van de garnizoenscomman
dant in brand werd gestoken. De
commandant liet zijn troepen vervol
gens in staat van paraatheid bren
gen terwijl het fregat „Magalhaes
Correia" in Ponta Delgado voor an
ker ging.
Volgens goed ingelichte kringen
zou binnen het Portugese leger ver
deeldheid heersen over de kwestie
van onafhankelijkheid voor de Azo-
De Azoren worden gevormd door
negen eilanden die op ongeveer 14.400
kilometer ten westen van Portugal
in de Atlantische Oceaan liggen. De
laatste tijd gaan hier steeds meer
stemmen op voor onafhankelijkheid
van Portugal, waarbij de FLA, die
sterk anti-communistisch gericht is,
de bevolking probeert bang te ma
ken met verklaringen dat Lissabon
van plan is een communistisch regi
me op de eilanden te vestigen.
De Verenigde Staten hebben een
strategisch belangrijke luchtmacht
basis in Lajes op het eiland Terceira.
Volgens welingelichte kringen zouden
de Verenigde Staten van plan zijn
zich volledig afzijdig te houden bfj
een eventuele onafhankelijkheids
strijd, maar de Amerikaanse minis
ter van Buitenlandse Zaken Henry
Kissinger zou volgens dezelfde zegs
lieden van mening zijn dat het ver
keerd is de Azoren onafhankelijkheid
te verlenen.
Ook uit Madeira komen berichten
over ongeregeldheden. Madeira is een
Portugees vakantie-eiland vlakbij de
kust van Marokko, waar een onaf
hankelijkheidsbeweging steeds meer
greep op de bevolking krijgt.
De kranten in Lissabon meldden
dat een linkse groepering op het
Portugese deel van Timor heeft ver
klaard dat Indonesische troepen de
Portugese helft van het eiland heb
ben aangevallen. Maar een woord
voerder van het Portugese Ministerie
van Buitenlandse Zaken verklaarde
tegenover Associated Press dat hij de
berichten niet kon bevestigen. Hij zei
dat de verbindingen met de Portu
gese delegatie op Timor zijn verbro
ken.
De strijdkrachten van het F.N.L.A.
(nationaal front voor de bevrijding
van Angola) staan sinds gisteravond
voor de poorten van de Angolese
hoofdstad Loeanda.
Nadat drie verdedigingslijnen van
de M.P1.A. (volksbeweging voor de
bevrijding van Angola) waren door
broken, werd gistermiddag het ten
noorden van Loeanda gelegen Pan-
guila bereikt.
Het Amerikaanse consulaat-gene
raal in de Angolese hoofdstad heeft
gisteren alle Amerikanen, Britten en
Canadezen in het land aangeraden
zo spoedig mogelijk Angola te verla
ten. Het consulaat-generaal kon voor
het nodige luchtvervoer zorgen.
In Angola zouden thans ongeveer
90 Amerikanen, 25 Britten en 20 Ca
nadezen zijn.
Dit zijn de twee winnaars
van de Nobelprijs van dit jaar
voor natuurkunde, van welke
toekenning wij gisteren reeds
melding maakten. Het zijn de
Deense hoogleraar Age Bohr
(boven), een zoon van de be
roemde fysicus en Nobelprijs
winnaar Niels Bohr, en zijn
landgenoot van Amerikaanse af
komst Ben Mottelson (onder die
hun prijs kregen voor verdere
kennis omtrent de atoomkern.
Inmiddels is gisteren later be
kend geworden, dat de Nobelprijs
scheikunde is toegekend aan de
Engelse hoogleraar John War-
cup Cornforth van Shell-Re
search en aan de in Joego-Sla-
vië geboren maar in Zürich do
cerende prof. Wladimir Prelog,
beiden voor hun werk op het
gebied van de stereochemie en
aanverwante onderzoekingen.
De Nobelprijswinnaars voor
geneeskunde vermeldden wij
reeds eerder. Gisteren publiceer
den wij hun foto's, maar helaas
was daarbij het onderschrift in
de krant weggevallen. De drie
portretten op pagina 9 in de
krant van gisteren waren resp.
van links naar rechts: Howard
Temin van Wisconsin, David
Baltimore van Massachusetts en
Renato Dulbeacco van het En
gelse Imperial Cancer Research
Fund.
MOSKOU (DPA/AFP) De hoogste leiders van de Sowj et-
Unie en Frankrijk zullen elkaar in de toekomst regelmatig
ontmoeten, aldus een "politieke verklaring over vriendschap en
samenwerking" van de twee landen. De verklaring is uitgege
ven aan het einde van het staatsbezoek van de Franse presi
dent Valerie Giscard d'Estaing aan de Sowjet-Unie. De beide
partijen spreken zich in de verklaring, die gisteren door de
Russische partijleider Leonid Brezjnew en Giscard is onder
tekend, voorts uit voor het "bijeenroepen van een wereld
conferentie over ontwapening, met de deelneming van alle
kernmachten aan de voorbereiding en het werk van de confe
rentie".
Zij zijn vastbesloten „bij te dragen In de verklaring zeggen Frankrijk
tot de verwezenlijking van een alge
mene en volledige ontwapening, met besloten zijn de bepalingen
inbegrip van de nucleaire ontwape- slotdocument van d<
ning, onder een streng en internatio- houden conferentie
naai toezicht".
Volgens een communiqué dat giste
ren is uitgegeven ter gelegenheid var
de ondertekening van de Frans-Rus
sische documenten, heeft Giscard de De twee landen willen ook
Russische partijleider
voor een staatsbezoek i
vrede tot stand kan komen als de
Israëlische troepen teruggetrokken
worden uit alle in 1967 bezette Ara
bische gebieden en de wettige rech
ten van het Palestijnse volk gewaar
borgd zijn.
Frankrijk en de Sowjet-Unie zullen
er verder nauwlettend op toezien dat
het splijtbare en andere kernmate
riaal dat zij aan de niet-kernlanden
leveren, uitsluitend gebruikt wordt
voor vreedzame doeleinden. Ze zijn
ervan overtuigd dat verdere versprei
ding van kernwapen^., voorkomen
moet worden.
Frankrijk en de Sowjet-Unie zijn te-
^^Sowjet-Unie voorts^dat zy jast- gen de pogingen tot herziening van
het handvest van de Verenigde Na-
Helsinki ge-
r de veilig
heid en samenwerking
strikt na te leven in hun bilaterale
betrekkingen.
Ter weerszijden van een
lange, vrijwel lege tafel be
ëindigden Giscard d'Estaing
en Brezjnew gisteren hun
door ziekte van laatstge
noemde wat vreemd verlogen
Frans-Russische topoverleg
met de ondertekening van een
aantal documenten, waarin
ook sprake i'S van een soort
gelijk topoverleg op gezette
tijden.
de toe-
uitgenodigd komst permanent contact onderhou-
Frankrijk, den in verband met het conflict in
de V.N. verkregen moeten worden
door een vollediger gebruikmaking
van de grote mogelijkheden die het
handvest biedt.
,3rezjnew heeft de uitnodiging met het Midden-Oosten. Ze zijn
aldus het c
overtuigd dat
De drie raamakkoorden die de twee
landen gesloten hebben, resp. over
het toerisme, de luchtvaart en de
dit gebied' alleen energievoorziening, hebben elk een
rechtvaardige en blijvende looptijd van vijf jaar.
Adempauze
voor New York
NEW YORK (AP) De stad New
York heeft gisteren opnieuw even
uitstel van executie gehad bij haar
dreigende bankroet doordat de bond
van onderwijzers op het laatste mo
ment besloot 150 miljoen dollar van
het pensioenfonds aan de stad te
lenen.
De bond ging hiertoe over nadat
president Gerald Ford opnieuw had
geweigerd die stad financieel tege
moet te komen. Door deze beslissing
kunnen de lonen van mensen in ge
meentedienst deze week dn ieder ge
val weer betaald worden.
de
MADRID/RABAT/NEW YORK
(DPA, Reuter) Negen Marok- Laraki,
kaanse soldaten en een strijder vai
de door Algerije gesteunde bevrij
dingsbeweging 'Frente Polisario' zijn hiding
in een gevecht in het noorden van d<
Spaïpnse Sahara omgekomen. Di'
heeft het Spaanse persbureau "Pyre-
meegedeeld.
deel te
naar het gebied te sturen. De i
taris-generaal van de Verenigde Na- kaan'heeft'ï
PAUS EN WALLACE Het Vati-
;n verzoek om de gou-
In SPan)e 'Lhs™7b"aeeang^: ISmaAUe n
de bedoeling heeft om de mars tegen £je Spaanse troepensterkte in de Sa-
te houden maar in regeringskringen hara is een zorgvuldig bewaard ge-
wordt vernomen dat Spanje vreest, wel is bekend dat er ook twee
Het treffen tussen de Marokkaanse dat als het zich uit het fosfaatrijke keureenheden van het vreemdelin
genlegioen aanwezig zijn.
WASHINGTON (DPA) De Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken Henry Kissinger heeft zich in een tele
foongesprek met ex-president Richard Nixon verontschuldigd
voor het feit dat hij het voormalige staatshoofd een "onple
zierige, vreemde en gekunstelde man" had genoemd, die "wer
kelijk een hekel aan mensen heeft".
Kissinger had zich deze woorden laten ontvallen tijdens een
diner in het Canadese ministerie van Buitenlandse Zaken.
Dit gebeurde aan het slot van een bezoek aan de Canadese
hoofdstad. Doordat toevallig een microfoon aan stond, werden
zijn woorden opgevangen door journalisten die zich in een
belendend vertrek bevonden. Kissinger zei nooit te hebben
begrepen, waarom Nixon in de politiek was gegaan. Wel gaf
hij toe, dat Nixon "op zijn manier erg besluitvaardig was en
dat hij tot de kern van de zaak doordrong".
Aan het diner had Kissinger ook gezegd dat premier Tsjoe
En-lai van China "erg ziek" is en waarschijnlijk op sterven
ligt.
Het Canadese ministerie van Buitenlandse Zaken heeft op
zijn beurt excuses aangeboden aan de Amerikaanse minister
voor het aanstaan van de microfoon.
Kissinger wordt morgen in Peking verwacht voor politiek
overleg en het voorbereiden van een bezoek van president
Ford aan China. Premier Tsjoe En-lai bevindt zich al ander
half jaar in een ziekenhuis, waar hij tot voor twee maanden
ook belangrijke buitenlandse gasten ontving.
ADVERTENTIE
militairen en het voor onafhanke- gebied terugtrekt, een militair cua-
lijkheid vechtende 'Frente Polisario' tussen Marokko, Mauretanië en
had in het grensgebied plaatsgevon- Algerije niet onwaarschijnlijk geacht
den. In dit gebied hadden Spaanse hioet worden.
eenheden reeda eerder twee patrom!- Verenl de Naties
les van het Marokkaanse leger ge
vangen genomen.
De minister van Buitenlandse Zaken
van Marokko, Achmed Laraki, die
een ontmoeting heeft gehad met de
secretaris-generaal van de Verenigde
Naties, Kurt Waldheim, heeft giste-
medewerker van de gouverneur heeft
het Vatikaan ie hebben
i dat de Paus tijdens het nu
aan de gang zijnde heilige Jaar
slechts privé-audiënties verleent aan
staatshoofden.
I—sraüs a ffi'g ap8tooJ
"Assenaar vele gratis
(ookhonden zijn welkom) i
dat de door de Marok- DODEN BIJ OEFENINGEN Bij
kaanse koning Hassan aangekondig- oefeningen van Amerikaanse mili-
Mao de Himalaja-staat Tibet bin zend Tibetanen in de bergen en dus opvattingen: die
de vredesmars
de Spaanse taire eenheden in de Bondsrepubliek
Sahara zal beginnen op 27 oktober, zijn drie doden gevallen: twee vlie-
De mars zal 15 dagen duren waarbij gers en cJe commandant van een
een afstand wordt afgelegd van 110 tank. Een Phanton-jachtbommen-
de grens tussen Ma- werper stortte neer bij Tauber-
bischoftsheim en de twee vliegers
van het regime van Mao. Dichter bij
huis wonen de Tibetanen die naar
i vrij land India gevlucht zijn. En nu is het op
een dicta- merkelijk, dat de Chinese vice-pre-
ran "vriend-
acht maanden strijd, volgde de woonplaats. In september 1965, dus schappelijke betrekkingen"
capitulatie en sindsdien hebben
Chinezen alles gedaan om de Tibe
tanen naar hun hand te zetten. Zes-
S,Panj! Kjï l7nd.g7a?zich"ged™ngenTi zich d*^Ii"mATe'zeW^ania'ïe"
ook al veertien jaar geleden, werd
Tibet tot autonoom gebied van Rood-
China uitgeroepen en daarna viel
dat ongelukkige
bestuurde gebied, El Aaiun. In de een tank in het duister
l kloof
hele Arabische wereld worden de naast de weg van 10 meter diépte.
koning niet alleen
dat land, te onderwerpen
het keiharde gen "de Tibetaanse verraders
ADVERTENTIE
„Ze wilden 'n aardig gratis weggevertje
voor de kinderen hebben, vanwege Wereld-
spaarweek. En toen heb ik als commissaris van*'*5^
politie te Rommeldam gezegd:,neem dan lichtgevende
stickers. Da's nog nuttig ook, want in de mist of bij
avond bevorderen ze de verkeersveiligheid'.
De Amro vond dat 'n drommels goed idee.Prima
^suggestie, Bulle Bas', sprak men. En zo is 't
k gekomen dat er nu in elke Amro Bank voor
iedereen een gratis sticker klaar ligt.*
Trouwens, ik ontmoette de heer O. B.
Bommel en die schijnt binnenkort ook iets
te gaan doen met de Amro. Maar dat
Lmoest nog strikt geheim blijven.
Toch interessant, nietwaar?"
bezoek aan Peking". Misschien
nog een ander oogmerk, want mor
gen arriveert minister Kissinger in
Peking ter voorbereiding van het
bezoek, da/t president Ford later dit
China zal brengen. Het is
denkbaar, dat China
op veel belangrijker punten. Hoe dat
zij, van die Tibetaanse "verraders''
in Amerika heeft Peking niets tt
duchten, behalve dan dat zij de vrije nee.
wereld herinneren aan de misdaden
zolang de voorraad strekt ra) amro bank
het noorden i
ma en zelfs een groot deel
westelijk China. Later zou het Ti- rakter platwalst en zich niet ontzien daarbij niet schroomt te sprekenv
betaanse rijk zich zelfs uitbreiden tot heeft tal van culturele schatten te
aan de Golf van Bengalen. Ruim vernietigen. Van de oorspronkelijke
duizend jaar geleden was het Azië's bevolking is een belangrijk deel
sterkste mogendheid. Nadien kwam naar elders gebracht en vervangen
de groeiende macht van China, dat door Chinezen, met wie Tibetaanse
Tibet onder zijn 'Tmitenprovincies" vrouwen gedwongen werden in het
ging rekenen. Aan het eind van de huwelijk te treden. Nog slechts de
vorige en het begin van deze eeuw helft van de tegenwoordige bevol-
poogde de 13-de dalai ama een zeke- külS zou uit Tibetanen 'bestaan, da
re mate van onafhankelijkheid voor overigen zijn Chinezen. En daarmee
zijn land te bereiken, vooral toen het volgde Peking het recept van
Mandsjoe-bewind in China in 1911 geraffineerde volkenmoord, dat
ten val was gekomen. Toch had hij Moskou met "succes" tegenover de
enkele jaren tevoren voor een Ohi- inwoners der Baltische staten had
nese strafexpeditie de wijk naar In- toegepast,
dia moeten nemen, zodat de vlucht
van de huidige functionaris, in 1959,
bepaald geen novum was. In 1950 Ook als men erkent, dat China's in-
tenslotte vielen Chinese legers van vloed in de loop der eeuwen niet aan
alle kanten Tibet binnen onder, het Tibet is voorbijgegaan, moet toch
doorzichtige motief, dat China niet vastgesteld worden, dat de keizers
langer de invloed van imperialists - nimmer een poging hebben gedaan
sche machten kon duldenAan- de eigen cultuur van dat land te ver-
gezien Tibet hermetisch voor vreem- nietigen. Het maoïsme echter is
delingen afgesloten was geweest, had daarvoor niet teruggeschrokken en
Peking dus niet eens de moeite ge- zo is de Tibetaanse cultuur er een
nomen een beter excuus voor zijn in ballingschap geworden. Aan de
agressie te bedenken. In 1951 kwam manifestaties daarvan, elders in de
een akkoord tot stand, waarbij Rood- wereld, ergert Peking zich in hoge
China niet alleen de buiten- mate. Vandaar het verwijt dat de
landse betrekkingen van Tibet naar Chinese regering dezer dagen tot
zich toehaalde, maar zich ook bin- Amerika richtte. Washington zou de
nenslands met allerlei zaken ging Tibetanen-in-ballingschap steunen,
bemoeien. Een opstand kon niet uit- onder meer door toe te staan dat
blijven, waarin vooral de strijdbare zich in New York een "Tibetaans
stam der Chamba's zich duchtig kantoor" bevindt, dat onvergeef-
weerde, maar in 1959 zag de dalai la- lijke zonde voor een Tibetaans
ma zich genoodzaakt, vermomd als muziek- en dansensemble een tour-
monnik te paard en onder beschut- nee door de Verenigde Staten had
fing van een vliegende zandstorm, georganiseerd. Na herhaalde Chinese
•naar India te vluchten. De opstan- verzoeken om sluiting van dit kan-
dige beweging tegen de Chinese die- toor, dat ook bulletins verspreidt met
tatuur was daarmede allerminst ten "lasterpraatjes over de Chinese
einde. De Chinese legers hadden de volksrepubliek", liet het Amerikaanse
handen vol aan het verzet, dat hon- ministerie van Buitenlandse Zaken
derdduizenden levens kostte. Tiendui- weten, dat de activiteiten van Tibe-
zenden zagen nog kans naar India, taanse ballingen in Amerika nietin-
minister vah openbare vei
ligheid Hoea Koeo-feng kortgeleden
de bewoners van Tibet heeft opgewekt
"te allen tijde iederen vijand, die het
hield de Chinees-communistische lei
der in Tibet, Tien Pao, een toespraak
waarin hij melding maakte van "de
zeer scherpe en moeilijke klassen
strijd" in dat land. Uit een en an
der blijkt wel, dat de toestand in
Tibet, waar de Chinezen thans der-
gegeven tijdens presidents Nixons tig divisies zouden hebben gelegerd,
"lastig" Tibet
Peking niet over rozen gaat. En
China ergert zich dan ook aan el
ke herinnering aan het bestaan van
dit vraagstuk, waarvan de "regeling"
blijkbaar niet zo glad verloopt als
zich had voorgesteld. Eens
de wereld afgesloten
sfeertje wil scheppen, dat bedoeld is rijk. Onder Chinese heerschappij i
i Kissinger tot toegeven te dwingen het dat nog en Peking wil liever r
praten.Ook in het Wes
ten zijn er zo: vrije Basken, Ja; vrij
Tibet en vrije Baltische landen,
ADVERTENTIE
Met bekende bestemmingen
als Texel, Sauerland, Drenthe
enz. Maar ook tal van nieuwe.
Bijvoorbeeld Luxemburg,
Münster en Rijk van Nijmegen.
Tal van mogelijkheden om er
deze herfst of winter even
tussenuit te wippen.
De NS Minitrips folder krijgt
U gratis op ieder station.
