„Rijksweg is gevaarlijker
dan de Bavo-patiënten..."
Bavo en Noordwijkerhout: twee wereldjes die wel eens botsen
Dokter R.E. Offerhaus wil een open Bavo
STREEK
NOORDWIJKERHOUT - De psy
chiatrische inrichting Sint Bavo en
het dorp Noordwijkerhout zijn
twee heel aparte wereldjes. Wereld
jes, die wel eens botsen. Vooral als
de Bavo-patiënten zich, in de ogen
van de dorpsbewoners, zouden
hebben misdragen.
Bar-exploitant Van der Geest heeft
in deze ongeregeldheden aanlei
ding gezien om Bavo-patiënten in
het vervolg niet meer toe te laten in
zijn bedrijf. Enkele maanden gele
den plaatste hij een groot bord voor
het raam, dat duidelijke taal sprak.
Sindsdien weren de Bavo-
bewoners zijn zaak.
Desondanks heeft hij toch wel een
mening over de inrichting: "Het is
toch te gek, dat de Bavo die mensen
maar laat rennen. Diverse keren is
het gebeurd, dat ze 's morgens vóór
tien uur al een aantal forse borrels
bij me hadden gevat. Als die patiën
ten nieuwe medicijnen hadden ge
kregen, kwamen ze hier uitprobe
ren hoe de reactie daarvan was na
alcoholgebruik. Het gebeurde wel,
dat ze stomdronken weggingen.
Dat is toch te gek!"
Van der Geest, die angst had voor
de agressiviteit van enkele Bavo-
bewoners, heeft onder de vloer een
vluchtweg laten aanleggen. "Spe
ciaal voor de barkeeper", zegt hij.
"Als hij in gevaar kwam kon hij via
die weg maken dat hij wegkwam.
Er is nooit gebruik van gemaakt.
Nu staan er biervaten opgeslagen.
Maar primair was die gang er om te
kunen vluchten
Van der Geest vindt, dat de Bavo-
leiding te progressief is in haar be
handeling. "Zij laat de mensen
maar lopen. Met het dorp Noord
wijkerhout wordt geen rekening
gehouden".
De heer Stadhouders, eigenaar van
een snackbar in het centrum van
het dorp, ondervond tot voor kort
ook nogal wat last van de Bavo-
patienten. Nu is het wat rustiger
geworden. 'Ik heb vaste klanten die
in de Bavo wonen. Daar heb ik to
taal geen last van".
Ad Seysener, voorzitter van de
Noordwijkse Ondernemersvereni
ging, bekijkt de situatie nuchter.
"De poorten van de Bavo zijn open
en die gaan niet meer dicht. Daar
zullen we in het dorp mee moeten
leren leven. Bavo-patiënten zijn
wel eens vervelend. Ik ka* me
voorstellen, dat klanten uit een
zaak weglopen. Maar in z'n totali
teit valt het allemaal erg mee. In dit
dorp zijn een heleboel problemen,
die er ook zouden zijn als de inrich
ting er niet was".
Seysener: "Als we die mensen als
melaatsen gaan behandelen, wor
den ze misschien nog agressiever.
Laat de Noordwijkerhouters ook
maar eens de hand in eigen boezem
steken".
Volgens Seysener is de midden
stand best bereid om met de Bavo-
bewoners samen te leven. "We
verwachten dan wel van de Bavo-
leiding, dat er meer begeleiding en
toezicht komt op de loslopende pa
tiënten. Het. kan tenslotte geen
kwaad hen tegen zichzelf in be
scherming te nemen".
Politie-adjudant Kluiwstra zit ook
wel eens met de handen in het haar
als de Bavo in opspraak is. "Ze
hebben mij ook wel eens uitge
scholden voor klootzak. Je laat die
mensen toch maar lopen. Een
proces-verbaal heeft geen enkele
zin. De officier van Justitie laat ze
meestal vrijuit gaan. In Noordwij
kerhout moet je zo nu en dan eens
iets door de vingers zien. Dat is echt
wel .eens moeilijk. We zullen ons
aan die situatie moeten aanpas
sen".
Dat Bavo-bewoners kunnen gaan
en staan waar zij willen is voor
Kluiwstra "een doorn in het oog".
"Wij kennen al die lui niet", stelt hij.
"Ik zie liever dat de patiënten ach
ter gesloten hekken lopen, dan vrij
in het dorp. Veel Noordwijkerhou
ters zullen dat met mij eens zijn".
Van overleg verwacht de politie-
adjudant niet veel. Adviezen wor
den toch niet opgevolgd. Met de
oudere verplegers is het goed over
leggen. Maar tussen oud en jong zit
wel wat verschil
De Bavo-leidmg confronteerden
we met deze situatie. Er staan twee
belangrijke projecten op stapel:
nieuwbouw voor de "Hafakker",
een complex huizen waar zwakzin
nigen samen met gezonde mensen
zullen wonen en "Beschut Wonen",
een plan voor zestig huizen direct
grenzend aan het dorp Noordwij
kerhout. Hier komen zo'n driehon
derd Bavo-bewoners te wonen.
Ongeveer de helft van alle patiën
ten.
We spraken metdr. R E. Offerhaus,
zenuwarts, over "Beschut Wonen"
en de eventuele problemen die dit
plan kan meebrengen voor het dorp
Noordwijkerhout.
Een gemeenschapsruimte in de oude Bavo, met een bloemetje op tafel voor de gezelligheid
king tussen de Bavo en Noordwij
kerhout 't best zou kunnen plaats
vinden. Het is beslist niet zo, dat dit
bureau zijn werkzaamheden ziet in
de sfeer van dat de margarine van
de Bavo moet worden verkocht.
Het onderzoek van het bureau kan
tot gevolg hebben, dat de Bavo be
paalde dingen achterwege moet la
ten. Wrik heeft dus niet de opdracht
om de bouwplannen van de psy
chiatrische inrichting te verkopen.
Het werk van Wrik moet ertoe lei
den dat, als "Beschut Wonen" vol
tooid is, het uitgedokterde systeem
WILLEKEURIG
Wanneer sluit het PR-bureau zijn
activiteiten af?
Dokter Offerhaus: 'Dat zal echt niet
zo heel erg lang meer duren. Het
bureau doet de Bavo een voorstel
hoe zou kunnen worden gewerkt.
Om hiertoe te kunnen komen heeft
Wrik een aantal gesprekken ge
houden met mensen in het dorp,
willekeurige inwoners, maar ook
met medewerkers van onze inrich
ting".
Als "Beschut Wonen" eenmaal een
feit is, zouden de patiënten de
overgang dan wel kunnen verwer
ken?
Dokter Offerhaus: "De Bavo-
bewoners hoeven niet van de ene
dag op de andere naar hun nieuwe
omgeving te verhuizen. Ze mogen
bijvoorbeeld best op hun oude af
deling blijven slapen als ze dat wil
len en overdag in het dorp wonen.
Als ze helemaal niet weg willen,
dan mogen ze in één van de oude
gebouwen blijven wonen".
Hoe is de stemming onder de toe
komstige bewoners van "Beschut
Wonen"? Willen zij inderdaad
naar een andere omgeving?
Dokter Offerhaus: "We hebben een
enquete gehouden onder de helft
van de betrokkenen. Zestig procent
van hen wil verhuizen. Een fors
percentage dus. Het is wel duide
lijk, dat er onvrede is over de hui
dige behuizing. Binnenkort wordt
er opnieuw een enquete gehouden
onder diezelfde mensen. Ze mogen
dan hun woonwensen kenbaar ma
ken en hoe zij hun kamer ingericht
willen hebben".
SEX
Hoe denkt de Bavo de sexuele
problemen te ondervangen?
Dokter Offerhaus: "Een vergun
ning vragen voor een gemengd
complex gaat niet. Want dan moet
die wijk veel groter worden. En dat
is nu net iets, dat we beslist niet
willen. Liever zouden we een nog
kleinere wijk opzetten. De situatie
wordt in de nieuwbouw heel an
ders, dan men op de Bavo gewend
was. Daar hadden de bewoners
geen privacy. Straks heeft iedereen
zijn eigen kamer waar hij kan ont
vangen wie hij wil. Gedwongen
ontmoetingen in het dorp zün dan
niet meer nodig".
NOORDWIJKERHOUT - "De wending van honderdtach
tig graden, die de Bavo heeft gemaakt, is niet voor iedereen
te volgen. Het gedrag van onze bewoners kent het dorp
Noordwijkerhout niet. Maar griezelig is het absoluut niet.
Een autosnelweg is veel gevaarlijker dan de Bavo-
patiënten".
Privacy is er in dit lokaal niet bij, net zo min als in de slaapzalenivaar Door
in het gunstigste geval kasten tussen de bedden staan. J qjj ^r0StCrl clkcil
De laatste zin klinkt wat vinnig uit
de rpond van dokter R. E. Offer
haus, zenuwarts in de psychiatri
sche inrichting. Hij is de geestelijke
vader van het nieuwe Bavo-plan
"Beschut Wonen". Het project-om
vat de bouw van zestig huizen, die
grenzen aan de Zeestraat en de
Dorpsstraat. In dit complex zullen
driehonderd Bavo-bewoner» (bijna
de helft van 't totaal aantal patién-
ten) over enkele jaren worden ge
huisvest. Vijf Patiënten per woning
onder toezicht van één verpleeg
kundige.
Bijna de helft van de Bavo-
bewoners verhuist naar Noord
wijkerhout als de plannen voor
"Beschut Wonen" worden goed
gekeurd. Zal dit niet de nodige
spanningen in het idorp teweeg
brengen?
Dokter Offerhaus: "We zijn al ge
leidelijk aan bezig om alle afschei
dingen weg te halen rond het
Bavo-complex. Het opengaan is
dus in volle gang. De patiënten
krijgen hierdoor een grotere kans
op ontmoeting met het dorp. En dat
zal echt Wel eens problemen geven.
Wat wij proberen is het monotone
leven van onze bewoners te door
breken, zodat die mensen zich niet
vervelen. Dit is een veel belangrij
ker factor, dan het aantal pillen dat
die mensen slikken".
AGRESSIEF
Moet er straks, als "Beschut Wo
nen" er eenmaal is, rekening wor
den gehouden met de agressiviteit
van de bewoners van dit Bavo-
complex?
Dokter Offerhaus: "Veel mensen
lopen met het idee rond, dat onze
inrichting volzit met agressieve pa
tiënten. Dat is niet zo. Er is een
mengsel. Natuurlijk zijn er agres
sieve bewoners maar ook normale
mensen. Eenzelfde situatie tref je
toch ook aan onder de bevolking?
De agressiviteit wordt gewoon ge
projecteerd in deze groep. Het lijkt
wel of men zichzelf daardoor op de
één of andere manier wil verscho
nen. Ieder mens heeft de kans om
agressief te zijn. De agressiviteit
van de Bavo-patiënten stijgt beslist
niet uit boven het gedrag van de
gewone bevolking. Agressiviteit is
een probleemgebied op dit mo
ment. Tien jaar geleden was het
sex. Over tien jaar is het weer wat
anders. Iedereen klaagt over agres
siviteit. Tot nu toe is het altijd zo
geweest, dat men met iedere
nieuwe vorm geen raad weet".
MILD
Als Bavo-patienten zich eens niet
volgens de wet gedragen treedt de
politie veelal mild op. Een
proces-verbaal wordt meestal niet
opgemaakt, omdat de officier van
Justitie toch geen stappen onder
neemt
Dokter Offerhaus: "De Bavo-
leiding vindt, dat haar bewoners op
dezelfde manier moeten worden
behandeld als iedereen. Zij worden
door ons ook verantwoordelijk ge
steld voor wat ze doen. Wij willen
echt wel. dat er anders zou worden
gehandeld. Maar weet je wat de
dorpsbewoners dan zeggen: "Datis
ook zielig
Ondanks dit: zal de integratie over
enige tijd met de Noordwijker
houters niet de nodige problemen
opleveren?
Dokter Offerhaus: "We proberen
zoveel mogelijk relaties te leggen
met het dorp. Er is een dorpscom
missie, die op allé klachten uit
Noordwijkerhout reageert, er
wordt voorlichting op scholen ge
geven en iedereen, die maar iets
over de Bavo wil weten, kan rustig
binnenstappen. De deur staat altijd
wagenwijd open. Het overleg met
het dorp komt, dacht ik, langzaam
aan op gang. De Bavo stelt het zeer
op prijs als die contacten inniger
zullen worden".
OPPASSEN
In het verleden is er dus van over
leg onderling niet zoveel terecht
gekomen?
Dokter Offerhaus: "We zijn de laat
ste jaren sterk met onszelf bezig
geweest. We moeten wel oppassen,
dat de afstand tussen Noordwij
kerhout en de Bavo niet groter
wordt. Als je ruzie met elkaar gaat
maken is het afgelopen. Gezamen
lijk zullen we de eventuele proble
men moeten oplossen. Dat kan de
Bavo niet alleen, maar het dorp redt
het ook niet in zijn eentje. Het is ook
onmogelijk, dat één van de twee
zou moeten verdwijnen. Samen
zullen we verder moeien."
Hoe gaat de Bavo het overleg met
de dorpsbevolking aanpakken?
Moet dit spontaan tot stand ko-
Dokter Offerhaus: "Van spontaan
tot stand komen is geen sprake. We
hebben een PR-bureau in Gronin
gen (Wrik) opdracht gegeven uit te
zoeken op welke wijze samenwer-
