Golf van valse duizendjes over ons land
Gif moorden beheersen Wester haar
Geen problemen
voor minister
De Gaay Fortman
Confessionelen vrezen
gelijkschakeling van
bijzonder onderwijs
&KSÏS
Twee jaar
geen
verhoging
van lonen
Wijziging van
lintjesregen
in de drup
Den Uyl piekert
over 'politieke
functionarissen'
KAMER AKKOORD
MET BEGROTING
MAENIfET uw toko voor
Kamerleden
naar Bulgarije
/MENUET ÜW toko voor
POLITIE ONDERVRAAGT ANNIE B. NOG STEEDS
WOENSDAG 15 OKTOBER
ADVERTENTIE
DEN HAAG (SP)
Een ongewoon grote golf valse
duizendjes overspoelt de Nederland
se geldmarkt. Dit jaar zijn er al
zeshonderd achterhaald. De laatste
weken 15 per dag. Van politiezijde is
'er al op aangedrongen dat het tijd
wordt dat de Nederlandse Bank
gaat nadenken over een nieuw, nog
verder geperfectioneerd biljet van
duizend gulden, dat de vervalsers in
een stap buitenspel zou zetten.
Een maatregel, die echter zeer
nauwgezet en in het diepste geheim
zal worden voorbereid. De vraag of
het nieuwe ontwerp al gereed is,
wordt van alle kanten met een diep
stilzwijgen beantwoord. Het uitscha
kelen van de hecht georganiseerde
bende valsemunters zal bij verras
sing moeten gebeuren.
„Mensen die
ongewild een vals briefje van
duizend gulden hebben, moeten zo
snel mogelijk aangifte doen bij de
politie. Ze moeten zo duidelijk
mogelijk vertellen van wie ze het
valse biljet hebben gekregen en een
nauwkeurig signalement van de
„gever" verstrekken. Elk detail, hoe
onbelangrijk op het eerste gezicht
ook, kunnen we gebruiken".
Dit advies geeft luitenant E. J.
Grootaarts, voorlichter van de
Rijkspolitie in het district Eindho
ven. Vanuit die stad opereert sinds
kort het landelijk coordinatieteam
dat de drukpers moet opsporen die
een steeds groter wordende stroom
van valse duizendjes over ons land
laat uitrollen.
„Een verontrustende situatie", oor
deelt luitenant Grootaarts. „Maar er
is beslist geen reden tot paniek. Tot
nu toe zijn er ongeveer 600 valse
biljetten van duizend gulden boven
water gekomen. De ervaring leert
dat vooral vals geld met een hoge
waarde erg kort in omloop is. Het
wordt snel uitgegeven en even snel
als vals herkend, meestal door de
eerste die het in handen krijgt".
,De valse duizendjes zijn duidelijk
herkenbaar. De. tekst van het
wetboek van strafrecht die op een
echt exemplaar duidelijk te lezen is,
is moeilijk te ontcijferen. Het papier
Is dikker dan dat van de echte en
ten slotte breekt het papier wanneer
het een keer of twintig is gevouwen.
Desondanks is het vakwerk omdat
je op het eerste gezicht niets in de
gaten hebt".
Maar als je verder kijkt blijven het
toch amateurs. Bankbiljetten zijn
namelijk nooit echt goed na te
maken. De firma Enschede, die al
oas bankpapier drukt, werkt met
technisch zo hoogstaande appara
tuur dat alle drukpersen van
valsemunters onmiddellijk in het
niet verdwijnen. Ons bandbiljetten
papier wordt slechts in een fabriek
gemaakt die zwaar beveiligd is.
Waneer de watermerken zijn
aangebracht, gaan de vellen onder
scherpe bewaking naar de drukkers
van Joh. Enschede en Zonen in
Haarlem.
De geschiedenis van de valse
duizendjes is een korte.
In 1973 verschenen de eerste in
Engeland, Duitsland en België. De
valsemunters wilden kennelijk eerst
afwachten hoe hun valse waar
daar zou doen. Toen dat gunstig
uitviel brachten ze hun valse waar
op de Nederlandse markt. Dat was
medio vorig jaar.
Sindsdien zijn er enkele arrestaties
verricht. ..Kruimels", oordeelt luite
nant Grootaarts. „Vogels van
verschillende pluimage. Er was zelfs
een prediker bij. Maar de grote
jongens zijn nog steeds niet gepakt".
Zitten die in verschillende organisa
ties of werke ze samen? „Ik geloof
niet in aparte clubjes. Een goed
uitgeruste drukkerij kost al gauw
een miljoen gulden. Dat kunnen die
kleintjes niet betalen. Het is een
grote organisatie.
Waar die zit, ik weet het niet. In
Nederland, Ja, maar ze kunnen net
zo goed vanuit het buitenland
opereren". Werken ze met andere
takken van de misdaad samen?
„Moeilijk te zeggen. Meestal staan
ze op zichzelf. Ze hebben geen
gewelddadige inslag".
Zijn er plaatsen waar de handel in
valse bankbiljetten zich concen
treert? „Er zijn geen echte centra.
Ze worden over heel ons land
verspreid. Op auto- en veemarkten
en banken gaan er wel eens een
paar tegelijk over de toonbank,
maar meestal worden ze stuk voor
stuk uitgegeven".
Speculaties dat het buitenland
duizendjes gaat weigeren vindt
luitenant Grootaarts erg overdre
ven: „Dat gebeurde wel na de
oorlog. Maar toen waren er ook
briefjes van honderd en 2,50 gulden
bij. Sindsdien wordt er bijna
uitsluitend via de giro betaald.
De „grootscheepse jacht" op de
valsemunters is begonnen. Maar dat
betekent niet dat er nu maar
Indianenverhalen bij moeten worden
verzonnen. Grootaarts: „We werken
hoofdzakelijk administratief. Dat
betekent: met de Centrale Recher
che Informatiedienst, alle informatie
verzamelen, kijken of de zaken iets
gemeen hebben en dat doorspelen
naar de plaatselijke politie. We zijn
geen Scotland Yard en rijden ook
niet met gillende sirenes door het
land op zoek naar de vervalsers".
Middelbaar en
hoger personeel:
DEN HAAG (SP) Twee jaar geen
loonsverhoging en een drastische
beperking van de jaarlijkse vergoe
ding voor gestegen prijzen in 1976 en
1977. Dat is wat de werknemersor
ganisaties voor middelbaar en hoger
personeel gistermiddag hebben voor
gesteld. Hun raad van overleg deed
dat in een gesprek tussen de rege
ring én de zogenaamde kleine stich
ting van de arbeid.
De raad, waarbij 130.000 werkne
mers zijn aangesloten, wil de prijs
compensatie de komende twee Jaar
tot 3,5 procent per jaar beperkt
houden. De compensatie moet voor
iedereen in procenten worden uit
gekeerd.
De maatregel zou de koopkracht
danig verminderen. Verlaging van in
komstenbelasting en het handhaven
van de btw op 16 procent in 1976 zou
dat echter moeten verhinderen.
Volgens de raad van overleg voor
het middelbaar en hoger personeel
worden hiermee twee basisoorzaken
van de huidige structurele werkloos
heid fundamenteel aangepakt. Deze
oorzaken zijn, de te hoge arbeids
kosten en het te hoge percentage aan
collectieve lasten.
Den Haag Op korte termijn is
geen verandering te verwachten in
het decoratiestelsel. Een voorstel tot
wijziging van het lintjes-systeem
stuitte op grote weerstand in de
ministerraad.
Minister De Gaay Fortman van
Binnenlandse Zaken heeft dat
gisteravond in de Tweede Kamer
gezegd. Hij sprak daarmee tegen dat
het niet tot stand komen van de
wijziging te wijten zou zijn aan
bureaucratie of gebrek aan medewer
king van ambtenaren.
„Het is merkwaardig wat de
herziening van dat stelsel aan
sentimenten oproept", aldus de
minister. Op departementaal niveau,
zo liet de minister weten, wordt nu
opnieuw overlegd, maar dat loopt
niet zo vlot als werd verwacht.
Den Haag Het kabinet-Den Uyl
piekert ovér de mogelijkheid „poli
tieke functionarissen" op te nemen in
de staf van een bewindsman. Het
zijn functionarissen die zijn gebon
den aan de politieke kleur van de
bewindsman. In de regel legt hij
zijn functie neer als ook de
bewindsman verdwijnt.
Minister-president Den Uyl zei
gisteren, dat hij nog niet is
uitgedacht over de problemen die
aan deze nieuwe functionaris kleven.
Hij beloofde de PvdA-fractie „over
enkele maanden" uitsluitsel. Uitdruk
kelijk hield de premier de mogelijk
heid open, dat er in het geheel geen
voorstel komt „politieke functiona
rissen" aan te stellen.
Bij de behandeling van de begroting
van zijn departement, departement
Algemene Zaken, beloofde Den Uyl
een overzicht van de raden en
commissies die in de loop van de
jaren tot stand zijn gekomen in het
kader van de voorbereiding van het
beleid. Er zijn zo'n vierhonderd van
dergelijke commissies en raden.
Ook kondigde Den Uyl aan, dat de
wetenschappelijke raad voor het
regeringsbeleid de wirwar van
departementale en interdepartemen
tale commissies in kaart zal
brengen. Voor het einde van de
kabinetsperiode (in mei 1977) komt
er bovendien een notitie van het
kabinet over' de voor- en nadelen
van wijzigingen in de departemen
tale indeling.
De Gaay Fortman al te moeilijk te spraakperiode voor het concept-wets-
maken is de Tweede Kamer akkoord
gegaan met de begroting van zijn
departement. Slechts in vier moties
werd de minister gevraagd zijn be
leid op onderdelen te wijzigen.
Omdat gisteren de beraadslagin
gen over de begroting werden afge
handeld zonder dat er amendemen
ten op werden ingediend, is deze
aangenomen. De moties, waar van
daag over werd gesimd, doen daar verkiezingen
niets toe of af.
ontwerp Binnenlands Bestuur met
twee maanden te verlengen. Volgens
de minister zou dan hét tijdschema
te veel in de war komen.
■kDrs. F. G. L. L. Schols (met ambtskeien) is gistermiddag geïnstalleerd als burgemeester van Den
Maag. Ook zijn vrouw en kinderen waren bij de installatie aanwezig. Na afloop van de plechtigheid
uitten vertegenwoordigers van de gemeenteraadsfracties scherpe kritiek op de gang van zaken rond
de benneming. De PvdA vond het een absurditeit dat alleen in KVP-kringen naar een opvolger van
de overriden burgemeester Marijnen was gezocht. Volgens de VVD waren de confessionelen niet in
staat geweest goede kandidaten te leveren en bij de CDA was men teleurgesteld dat de keus ivas
bepaald op Schols en niet op Happél.
Minister De Gaay Fortman van
Binnenlandse Zaken zei gisteren niet
van plan te zijn het niet-georgani-
seerd personeel te betrekken bij het
"ambtenarenoverleg. "Ik heb geen
waardering
personeel", zo zei de minister,
vond dat ze profiteerden van ander
mans werk.
Rond de jaarwisseling zullen bij
de Tweede Kamer wetsontwerpen in
zake de herziening van de grondwet
worden ingediend, zo liet de minis
ter de Kamer blijken. Bij de kamer-
1977 zou dan de eer
ste fase van een "veelomvattende"
grondwetsherziening moeten zijn
voltooid.
In i
DEN HAAG (SP) De vrijheid van onderwijs vindt zijn
beperking in de eisen aan deugdelijkheid en doelmatigheid
die de overheid heeft te stellen. Deze opvatting vormt de
achtergrond van een wijziging van artikel 208 van de
grondwet, waarin de vrijheid' van onderwijs wordt gega
randeerd'. De wijziging is voor commentaar door het kabi
net-Den Uyl doorgestuurd naar de Raad van State.
De inmiddels uitgelekte tekst van de
wijziging heeft tot afwerende
reacties geleid van de CHU en
kleinere confessionele partijen als
SGP en GPV. Teveel vindt men de
tekst van het nieuwe grondwetsarti
kel toegesneden op de feitelijke
situatie bij het voortgezet onderwijs.
In de wet op het voortgezet
onderwijs zijn openbaar en bijzon
der onderwijs verregaand gelijkge
schakeld. Op grond van deze wet
oefent de overheid aandrang uit om
samenwerkingsscholen te stichten in
plaats van twee of drie kleinere
scholen van een verschillende
richting.
Een soortgelijke aandrang vreest de
CHU over enige tijd op het
bijzondere basisonderwijs, als de
voorgestelde wijziging van dé
grondwet uiteindelijk door de
Tweede en Eerste Kamer wordt
aanvaard. Vorige week nog heeft
minister-president Den Uyl verze
kerd: „Er is niets aan de hand".
Maar kenners van het kabinetsvoor
stel menen, dat er heel wat loos is.
Zij wijzen op:
- de bepaling dat voorwaarden voor
bekostiging van het bijzonder
onderwijs en voor erkenning van
diploma's „bij of krachtens de wet"
gesteld kunnen worden. Dit houdt
in: vermindering van de parlemen
taire controle en versterking van de
rol van de minister.
het nieuwe slot van het
voorgestelde grondwetsartikel. Dit
zou luiden: „De wet stelt regels voor
een evenwichtige spreiding van door
de overheid in stand gehouden dan
wel bekostigd onderwijs, met inacht
neming van het overige in dit
artikel bepaalde".
In deze slotbepaling zien de
tegenstanders van de grondwetswij
ziging een aanzet voor een vanuit
het ministerie geleide en geplande
ontwikkeling van onderwijsvoorzie
ningen: een aantasting van de
vrijheid van stichting, richting en
inrichting van onderwijs.
motie vroeg het D'66-ka-
merlid Nypels de ondernemingsra
den bij Rijk, provincie en gemeen
ten net als bij het bedrijfsleven sa
men te stellen via verkiezingen, zo
dat alle personeelsleden actief en
passief kiesrecht krijgen.
Naast de D'66-motie kwamen drie
moties van de VVD op tafel tijdens
de behandeling van de begroting voor
Binnenlandse Zaken in de Tweede
Kamer. In een daarvan vroeg
mevr. Kappeijne van de Coppello het
mogelijk te maken dat alle Neder
landers die in het buitenland ver
blijven kiesrecht krijgen.
Minister De Gaay Fortman hier
over: "Ik kan moeilijk aan elke Ne
derlander in het buitenland kiesrecht
verlenen. Gezien de grondwet zie ik
geen mogelijkheid verder te gaan
dan Nederlanders dié in het buiten
land werken in Nederlandse over
heidsdienst". De minister kondigde
aan met een wijziging van de
grondwet te komen en vroeg de Ka
mer die af te wachten.
Dringend raadde de minister de
Kamer af een motie aan te nemen
Wielrennen Jan van Katwijk is
gisteravond winnaar gewonden van
een wielerwedstrijd over 150 km in
Putte-Kapelle. Tweede werd de Belg
Etienne v.d. Eist.
Minister de Gaay Fortman zei
gisteren dat hij geen kans zag de
verhoudingen in burgemeesters, ge-
niet-georganiseerd tred te laten houden met de
verhoudingen tussen de partijen. HRHHB "«-i, HS_
"De verhoudingen in de Kamer wij- poort hebb^n"in^iiddeIs^Tp "het Ma-
zigen elke vier jaar, een burgemees- rokkaanse consulaat een nieuw exem
ter blijft tot hij met pensioen gaat." plaar gekregen.
stenen muur om
zelf te maken
stenen binnenmuren geven uw
huis meer allure én sfëer. Om dat
te bereiken hoefl'u uw huis niet
opnieuw te bouwen. Want sier-
s teenstrip kunt u zélf gemakkelijk
aanbrengen tegen elke wand die
nu behangen is of uit véielplaat,
gipis of,stucwerk bestaat. Maak
lelijke wandeh zèlt mooi met
schóonmetselwerk; Haal bij Goed
hart Bouwhuis uw.edelstrip bak-:
stëenmuüt- in een dböéije. wat Iijm
err cerrrent en iri een halve dag
metselt uu wei gen intérieur mooi
er d«yi het was 1 Verpakking is
genoeg voor 5. mJ wand. Kom
kijken en vraag inlichtingen.
zateraag: lO.OO-16.00 uur.
HOORN Ï26A ALPHENa/dRIJN
TEL:01720-91348 (t.èj.Avifauniö
Hongerstaking
beëindigd
AMSTERDAM (ANP) De 25 ille
gale Marokkaanse arbeiders in de
rk-kerk T>e Duif' in Amsterdam
hebben gistermiddag hun hongersta
king beëindigd. De actie, die op 4
oktober begon, was er op gericht
de aandacht te vestigen op hun le
galisatieproblemen.
De hongerstakers met een vals pas-
ADVERTENTIE
MaarsmanMeeg 23-T L^en rijSttafelgeiEChten I
SCHIPHOL (ANP) Voor
eerst in de Nederlandse parlementai- rw™ «,al,
Ontslag nemen
mag nu zonder
toestemming
geschiedenis brengt
van eerste- en tweedekamerleden
bezoek
staat onder leiding
de-kamerlid Schakel
Minister Van Agt wil
het ontslagrecht wijzigen. Hij heeft
de Tweede Kamer voorgesteld de
w werknemer niet langer te verplich-
vJt twee." ten zijn ontslag te laten goedkeuren
mevr A A n bestaat uit door het gewestelijk arbeidsbureau.
tenKate-Veen <CHU) omdat deze plicht de werknemer
de heren E. Steenbergen (PvdA) teTeel belemmert in zijn vrijheid om
B. J. M. Hermsen (KVP), G. Noo- arbeid mSLr eieen keuze te
(P^A) 2T?' tJ r* T' „VlUenga verrichten. De toestemming was tot
<222^ t! *5: i Waltaiars nu toe noodzakelijk als de
rSf ij „.ÏKÏÏ?. gïter.middag werkgever bezwaar maakte tegen
het ontslag.
met een aanzienlijke vertraging
Schiphol naar Sofia vertrokken
dit bezoek dat één week zal duren,
ADVERTENTIE
rijsttafelgerechten
Verder wil de minister een regeling
scheppen dat de wèrknemer door de
rechter een schadevergoeding kan
worden toegekend als een gegeven
ontslag onbehoorlijk of voor de
werknemer te bezwarend is.
De vereiste dat de werkgever
toestemming van het Gewestelijk
Arbeidsbureau nodig heeft voor een
ontslag blijft gewoon bestaan en
wordt opgenomen in de nieuwe wet
ontslagrecht.
Een team van tien rechercheurs is
nu al twaalf dagen bezig te
onderzoeken of de 47-jarige kosters
vrouw Annie B. uit Westerhaar
meer gifmoorden op haar geweten
heeft dan die op haar 22-jarige zoon
Henk en de poging tot vergiftiging
van haar neef. Gé Bakhuis (22).
Volgens de Almelose officier van
justitie mr. J. Hazewinkel heeft de
vrouw tot nu toe alleen de beide
laatste gevallen bekend.
Henk B., die op het punt van
trouwen stond, overleed op Oude
jaarsdag '74 in het ziekenhuis.
Aanvankelijk was de doodsoorzaak
onbekend, al had huisarts J. M. H.
Timmer reeds weken tevoren
vergiftigingsverschijnselen geconsta
teerd. De verdenking tegen Annie B.
rees, nadat Gé Bakhuis op 12
september enkele dagen na zijn
huwelijk voor de tweede keer
doodziek naar het ziekenhuis wasr
gebracht. Hij vertoonde dezelfde
ziekteverschijnselen als Henk, m/t
wie hij goed bevriend was geweest.
Een nauwkeurig onderzoek bracht
aan het licht, dat Gé vergiftigd was
met hallium een vloeibaar ratten-
gift.
Nadat op last van mr. Hazewinkel
het lijk van Henk was oreegraven,
ontdekte de patholoog-anatoom dr.
J. Zeldenrust ook in zijn lichaam
sporen van thallium. Na geruchten
die in het Overijsselse dorpje de
ronde deden, was de politie al op
het spoor van Annie B. gekomen.
Haar arrestatie volgde op vrijdag 3
oktober, op het hoogtepunt van een
verjaardagsfeestje in de kosterswo
ning. Enkele dagen later bekende zij
na moeizame en langdurige verho
ren thallium te hebben gedaan in
de koffie van haar zoon Henk en
neef Gé.
Achter de keurig
gesteven gordijntjes in het langge
rekte Westerhaar even noordelijk
van Vriezenveen woekert de
dorpsroddel als een kwaadaardig
gezwel
Vrijwel iedereen heeft plotseling wel
een gezinslid, dat onder verdachte
omstandigheden is gestorven. Wie
alle gevallen optelt komt op twaalf
gifmoorden of pogingen daartoe,
waarin de kostersvrouw de hand zou
hebben gehad.
De hervormde predikant ds. D.
Driebergen, bij wie Annie's man in
de avonduren en op zondagen koster
Is, wuift de geruchte nonchalant
weg. In de deuropening van zijn
huis naast het morsige kerkgebouw
zegt hij: „Ach, als er één veel koffie
van Annie heeft gedronken, ben ik
het wel en, kijk eens hij slaat
zich op de dikke buik en wijst op
zijn dikke haardos ik ben nog
steeds kerngezond". De predikant
barst daarbij in een schaterlachen
uit.
Koffie
Annie B. zorgde voor de koffie
tijdens de pauzes van de repetities
van de zangkoren in de kerk. De
geruchtenstroom wil, dat vele
tientallen Inwoners van Westerhaar
onder wie de leden van de
zangkoren na Annie's arrestatie
naar de beide plaatselijke huisartsen
zijn gesneld.om te laten onderzoe
ken of zij vergiftigingsverschijnselen
(haaruitval, witte randen rond de
nagels) hadden. Ds. Driebergen: „Ik
hoop dat de roddel snel wegebt en
dat het recht zijn loop zal krijgen.
Het leven heeft hier weer zijn
normale loop genomen. Annie's*
kinderen gaan weer naar school en
haar man gaat weer naar zijn werk".
Een van de beide artsen, de Jonge
dokter Timmer, geeft toe, dat enkele
patiënten naar hem toe zijn
gekomen met het verzoek hen te
onderzoeken. Hij ontkent dat er een
grote toeloop is geweest. „Dat is
allemaal dikkeduimenwerk. Dat
krijg je, als Duitse Journalisten 600
gulden voor een mooi verhaal
bieden. Dan worden de duimen wel
heel erg dik.
De kostersvrouw stond in de
dorpsgemeenschap van 5000 inwo
ners bekend als een joviale,
hartelijke gastvrouw, bij wie bij
wijze van spreken de koffie altijd
op tafel klaar stond. Een winkel
meisje uit de bakkerij schuin
tegenover de kosterswoning vertelt:
„Ze kwam hier niet vaak, maar .de
keren dat ik haar heb ontmoet was
ze altijd even aardig".
Hoewel ledereen, iedereen kent in
Westerhaar. houdt men tegenover
de buitenwereld vol. dat men Annie
B. nauwelijks heeft gekend, laat
staan op goede voet met haar is
geweest. Iedere vreemdeling in het
dorp wordt wantrouwend bekeken.
Kortom.Westerhaar is dichtgeklapt.
Officier van Justitie mr. Hazewinkel
geeft toe, dat de politie belangstel
ling heeft voor meer verdachte
sterfgevallen in het dorp. Zo is er
het geval van een aangetrouwde
neef, die door Annie werd uitgeno
digd erwtensoep te komen eten, toen
zijn vrouw wegens een bevalling in
het ziekenhuis lag- De man vond de
snert raar smaken en gaf het bord
aan een nest jonge Jachthonden. De
dieren zijn daarna snel overleden.
In het laboratorium probeert men
thans na te gaan of ze door
vergiftiging zijn gestorven.
Weer een andere zaak betreft de
9-jarige Freekje, het zoontje van
een echtpaar (ook familie), dat in
1962 bij Annie in huis woonde. Het
Jongetje is destijds overleden na het
eten van rattenkruit. Men heeft
altijd verondersteld, dat hij het
vergift op zolder had gevonden.
Annie heeft toen als reden voor de
aanwezigheid van rattenkruit ge
zegd, dat zij dit middel gebruikte
voor de bestrijding van ratten in de
kerk.
Hoewel mr. Hazewinkel dat niet met
zoveel woorden zegt, is het
waarschijnlijk dat Annie B. inmid
dels meer heeft bekend en dat de
politie daarvoor thans het bewijs
materiaal aan het verzamelen is.
„Het is een geweldige worsteling
voor haar om te bekennen. Er zij*
momenten dat ze keihard is er. cr
zijn ogenblikken dat ze week is",
aldus de officier. Hij spreekt over
een intens familie-drama en noemt
Annie een vrouw die tot veel ia
staat is.
