Onbehagen
in Kamer
na betoog
Den Uyl
'Uitlating van
Klein voor ons
een verrassing'
SURINAAMSE OPPOSITIE
VERLANGT VAN DENUYL
VEILIGHEIDS-GARANTIE
onnavolgbaar nappa
frappant geprijsd
Uit in de Randstad
SCHEPEN OP
OLIELOZEN
BETRAPT
92 CENT P. LITER!
Vermist meisje
is vermoord
DONDERDAG 9 OKTOBER
Rijksinstituut voor
Oorlogsdocumentatie
LEIDEN "Dit is voor ons
volkomen nieuw. Dat was de eer
ste reactie van drs. A.H. Paape,
adjunct-directeur van het Rijks
instituut voor Oorlogsdocumenta
tie, op het gisteren in onze krant
verschenen bericht dat staatssecre
taris dr. G. Klein van Onderwijs
en Wetenschappen het instituut
per brief heeft verzocht om er zich
op te beraden het werk af te bou
wen. De heer Klein deelde dit één
onzer redacteuren tijdens een in
terview mee.
"Een brief met een dergelijke
inhoud hebben we beslist niet
ontvangen", aldus de heer Paape.
"Wel heeft de staatssecretaris ons
op 22 juli van dit jaar een brief
gestuurd naar aanleiding van vra
gen van de Algemene Rekenka
mer. De Rekenkamer wilde we
ten hoe lang het Instituut ge
zien zijn diverse taken nog zou
moeten blijven bestaan en sugge
reerde om de werkzaamheden en
samenstelling van de nog uit te
geven delen van het standaard
werk van professor De Jong bij
feen andere insttelling onder te
brengen".
Staatssecretaris Klein schrijft
letterlijk in de bewuste brief aan
het Instituut: "Intussen lijkt mij
de tijd rijp één en ander opnieuw
in beschouwing te nemen". Vol
gens de heer Paape valt hier toch
moeilijk uit te concluderen dat
men zich bij het Rijksinstituut
moet gaan beraden op een af
bouw van de werkzaamheden.
Drs. Paape bestreed gisteren ook
de mening dat het Rijksinstituut
voor Oorlogsdocumentatie was op
gezet voor een periode van 25 jaar.
De heer Paape: "Dat is een ver
keerde visie van de heer Klein.
Het Insituut is in 1945 opgezet,
aanvankelijk voor een periode van
ciirca zeven jaar. Doel was het
inventariseren, toegankelijk ma
ken en op bescheiden schaal pu
bliceren van oorlogsmateriaal.
Langzamerhand breidden de taken
van het Instituut zich eerder uit.
Allerlei groeperingen uit de maat
schappij vroegen om inlichtingen
en onderzoekingen. Daardoor werd
de datum van opheffing steeds
weer verschoven.
Eerst werd het 1958, daarna
'61 en weer later '65. Dat was
geen gelukkige situatie, ook niet
in verband met het aantrekken
van personeel. In '67 zijn we van
het Instituut bij elkaar gaan zit
ten om dit probleem te bespre
ken. We hebben alle taken sa
mengevat en daarbij ook de se-
rige publikaties van de heer De
Jong in ogenschouw genomen. We
zijn toen tot de conclusie geko
men dat we geen opheffingster
mijnen van 4 a 5 jaar meer moes
ten stellen maar dat in 1985 alle
gestelde taken en werkzaamhe
den konden zijn afgerond. Dit
hebben we ook aan het Departe
ment van Onderwijs meegedeeld.
Daar is nooit een duidelijke
tie op gekomen n
gen
r toen
impliciet gin-
akkoord", aldus
r aan toevoegde
door het mi
nisterie genoemde jaar 1980 voor
sluiting van het Instituut bij het
Instituut zelf nog niet bekend
Mevrouw Liesdék-Clarke, gesecondeerd door de heren Lee Kong Fong (links) en Lachmon, ver
télt in Hazerswoude aan de pers wat de Surinaamse oppositie van de Nederlandse regering ver
wacht.
HAZERSWOUDE Den Uyl moet
uit zijn schuilhoek komen. Dat
zei mevrouw Liesdek-Clarke gis
teren in Hazerswoude, waar zij
met haar twee andere uit de Su
rinaamse regeringscoalitie gestap
te fractie-genoten en de voltallige
(17 mans) fractie van oppositie
leider Lachmon beraad hield over
de komende onafhankelijkheid
van Suriname.
De gisteren in hotel Groenendijk
aanwezige Surinaamse parlementa
riërs willen van premier Den Uyl
de garantie dat zij ongehinderd en
veilig hun werkzaamheden in Suri
name kunnen verrichten. Dit is vol
gens de heer Lachmon op het ogen
blik niet mogelijk: "Van normaal
vergaderen is geen sprake. We wor
den bedreigd, geintimideerd en ge
molesteerd".
Een geemotioneerde mevrouw Lies
dek-Clarke voegde daar aan toe„Wij
zijn hier op grond van artikel 43
van het koninkrijks&tatuut. Daarin
staat dat bij ondeugdelijk bestuur in
Suriname de koninkrijksregering
moet in grijpen. Nu willen we van
Den Uyl weten of dit artikel nog al
tijd van kracht is. We willen een dui
delijk ja of nee. Dan weten we ten
minste waar we aan toe zijn".
Zij knoopte daar de waarschuwing
aan vast dat een burger-oorlog voor
de deur staat indien haar fractie en
de groep van Lachmon zonder ga
ranties voor hun persoonlijke veilig
heid moeten terugkeren. Mevrouw
Liesdek-Clarcke"Totnu toe hebben
wij onze mensen rustig kunnen hou
den. Wij willen graag vrede in Su
riname en ook een situatie scheppen
voor vrede na de onafhankelijkheid.
Daarom hebben wij ook een voor
stel gedaan voor een overgangsrege
ring die representatief is voor het
DEN HAAG (SP) De christen-democratische fractie
leiders mr. Wim Aantjes (ARP) en mr. Frans Andriessen
(KVP) in de Tweede Kamer die de regering'Den Uyl tot
nu toe hebben gesteund, zijn teleurgesteld over de matte,
terughoudende, halfslachtige manier waarop minister-pre
sident Den Uyl gisteravond de troonrede en de miljoenen
nota voor 1 976 heeft verdedigd.
Ook andere fractieleiders, onder wie zelfs drs. Ed van Thijn
van de PvdA, de grootste regeringspartij, hadden weinig
goede woorden voor het ontwijkende betoog van de pre-
De financieel deskundige van de KVP, de heer Notenboom,
maakt tijdens de algemene politieke beschouwingen in de
Tweede Kamer een uitnodigend gebaar in de richting van de
regeringstafel. Veel nieuws zou er vanachter die tafel echter
niet aan de kamerleden worden meegedeeld.
gehele Surinaamse volk. Maar het
kabinet- Arron wil niet ingaan op
onze suggestie van een overgangs
regering".
Om die reden willen mevrouw Lies
dek-Clarke en haar fractie en de
heer Lachmon en de zijnen het ka
binet Arron middels een motie van
wantrouwen ten val brengen. De
twee fracties beschikken tezamen
over een meerderheid in de Surinaam
se Staten (20 van de 39 zetels).
"Maar dan moet Den Uyl ons wel
in staat stellen democratisch te ver
gaderen. Hoe langer hij daarmee
talmt des te gevaarlijker wordt de
situatie", aldus mevrouw Liesdek-
Clarke die niet wilde ingaan op de
vraag welke inhoud een eventuele
garantie van premier Den Uyl zou
moeten hebben.
Leden van de Verenigde Hervor-
mings Partij (VHP) van de heer
Lachmon lieten echter doorschemeren
dat een mondelinge toezegging van
Dèn Uyl al veel goed zou doen.
"Dan zou premier Arron zich min
der zelfverzekerd gaan gedragen. Ar
ron gelooft op het ogenblik dat hij
van Den Uyl weinig heeft te vrezen.
Immers, Den Uyl heeft zelf de mo
gelijkheid van een eenzijdige onaf
hankelijkheid geopperd".
„Maar de Nederlandse regering,
die nog altijd koninkrijksregering is,'
wenst kennelijk niet in te grijpen.
Men wenst de zaak af te doen door
te verklaren dat het hier om een bin
nenlandse aangelegenheid gaat-
Maar toen de kwestie van de natio
naliteiten geregeld moest worden
was het zó voor elkaar. Maar ja, dat
was natuurlijk een Nederlands be
lang en kennelijk geen binnenland
se Surinaamse aangelegenheid", al
dus de heer Lachmon.
Volgens mevrouw Liesdek-Clarke
blijft een Nederlands ingrijpen ook
uit omdat de "heilige" onafhan
kelijkheidsdatum van 25 november
anders in gevaar komt: "Als Den
Uyl het met de vrede in Suriname
na de onafhankelijkheid goed
meent moet hij zich niet blindsta
ren op de datum van 25 november
maar eventueel een uitstel aanvaar
den. Het eenzijdig uitroepen van de
onafhankelijkheid op 25 november
door het kabinet-Arron zal in ieder
geval geen vrede brengen in Surina
me en dat zal ook voor Nederland
consequenties hebben. Onze mensen
zullen weigeren de Surinaamse na
tionaliteit te accepteren onder de
dictatuur van een minderheid. Dan
blijven we Nederlanders en zullen
we Suriname verlaten. De exodus
naar Nederland komt dan pas goed
op gang".
AMSTERDAM
Concertgebouw, Grote zaal: 10, 15 en 16 okt., 20.15 uur, en 12 okit.,
14.15 uur en 15 okt., 12.30 uur, Concertgebouworkest o.l.v. Bernard
Haitink; II okt., 15.00 uu'r, Rotterdams Philh. Orkest o.l.v. Edo de
Waart; 11 en 14 okt., 20.15 uur, Amsterdams Philh. Orkest o.l.v.
Anton Kersjes; 12 okt., 20.15 uur, Nelson Freire Pianoserie. Kleine
zaal: 10 okt., 20.15 uur, Sieto en Marijke Hoving met „Jij en ik";
20.15 uur. Eerste Vriendenavond; 16 okt., 20.15 uur. concert door
het trio Cordes Francais.
Stadsschouwburg: 10 en 15 okt., 20.15 uur, en 12 okt., 13-30 uur,
optreden van het Nationaal Ballet; 11 okt.. 20.15 uur. Iwanow;
16 okt., 20.00 uur, Nederlandse Operastichting met „Der Spieier".
Van de overige theaters in Amsterdam ontvingen wij geen opgave.
ROTTERDAM
Rotterdamse Schouwburg: 10 en 11 okt., 20.15 uur, Stadstoneel
Rotterdam met een bewerking van Shakespeare's "Romeo en
Julia"; 13 okt., 20.00 uu'r, de Nederlandse Operastichting met
"Lucia di Lammermoor" van Donizetti; 14 okt., 20.15 uur, uitvoe
ring van het Nederlands Danstheater; 16 okt.. 20.15 uur, „Thuis"
van Hugo Claus.
De Doelen: Grote zaal: 10, 14 en 15 okt., 20.15 uur, concert door het
Rotterdams Philh. Orkest o.Lv. Edo de Waart; 11 okt., 20.15 uur,
concert door het RET-Mannenkoor oi.v. Piet Struijk m.m.v. Willy
Car on en de Koninklijke Militaire Kapel; 15 okt., 12.45 uur,
Kofifeconcert door de Boy Edgar Sound; 14.30 uur, Poppentheater
door Popstudio Hindrik; 16 okt., 20.15 uur, popconcert door Lynyrd
Skynyrd. Kleine zaal: 14 okt., 20.15 uur, concert door het Trio a
Cordes Francais; 15 okt. 20.15 uur. concept door het Ensemble
Instrumental de France.
Hofpleintheater: 10 okt., 20.15 uur, Toneelraad Rotterdam met het
(blijspel "De snob" van Sternheim; 11 en 12 okt., 18.00 uur, Toneel-
raad Rotterdam met de blijspelen ,,De snob" en „De broek" van
Sternheim; 15 en 16 okt,, 20.15 uur, blijspel „Kom van het dak af"
van Michael Pertwee.
Piccolo Theater: 10 en 11 okt., 20.15 uuir. De Nieuwe Komedie met
„De minister-president is een kanon" van Lucebert; 12 okt. 13.00
en 15.15 uur, Kindertheater Wiedus met de jeugdmusical ,,Tsjonge,
tsjonge"; 13 okt., „De reiziger zonder bagage" van Jean Anouilh;
14, 15 en 16 okt.. 20.15 uur, solotoneel van William James Ward.
Luxór Theater: 10, 11 en 12 okt., 20.15 uur, das Wiener Operetten
Theater met „Die Csaa'rdasfürstin'» van Kalmans; 14. 15 en 16
okt., 20.15 uur, Wim Kan conférence.
Sportpaleis Ahoy: 11 okt., 20.00 uur, popconcert door Saratana. in
het voorprogramma Earth, Wind and Fire.
DEN HAAG
Koninklijke Schouwburg: 10, 12 en 16 okt., 20.15 uur, Haagse Come-
die met ,,De Jongste dag" van Horv&bh; 11 okt., 20.15 uur, Haagse
Oomedie met ,De Venetiaanse tweeling", blijspel van Goldoni;
13 okt., 20.15 uur, Eurythmie-uitvoering; 15 okt., 20.15 uur, Pu-
bliekstheater met „Elektra" van Sophokles.
HOT-Theater: 10 okt., 10.00 uur, Kinder en Jeugd Theater Festival,
Nieuwe Komedie met „Voor een bloemetje en 'n zoen"; 14.30 uur,
Scapino Ballet; li okt., 10.00 en 14.30 uur. Kinder en Jeugd
Theater Festival. Theater Wim Zomer met „Hebbes"; 12 okt.,
14.00 uur, Kinder en Jeugd Theater Festival, Kindertheater Pssstt
met „Piccolo en de vogel Papalibre"; 20.30 uur, „HOT New Music
II"; 16 okt., 20.30 uur, uitvoering door het Nederlands Danstheater.
Diligentia: 12 okt., 11.30 uur, Thea Ekker-V. d. Plas, sopraan en
Rudolf Jansen, piano; 15 okt., 12.45 uur, lunchprogramma mm.v.
Harry Holtman, piano; 16 Okt., 20.15 uur, Helen Donath,
sopraan.
Congresgebouw: 11 okt-,, 20.30 uuf. Concertgebouworkest o.l.v. Ber
nard Haitink.
Theater Pepijn: 10, 11 en 16 okt., 20.30 uur, optreden van die cabaret
groep Virus; 12 okt., 21.00 uur, Jazz-concert.
Theater aan de Haven: 10 en 11 okt., 20.30 uuir, Toneelgroep De
Appel met .Dubbelkruis"; 16 okt-, 20.30 uur. Toneelgroep De Appel
met „Een dag dagen lang".
Theater in de Steeg: 10 en 11 okt., 20.30 uur, Jasper Postma en Fred
van Deth met ..Komt dat zien.."; 12 okt., 20.30 uur, Folk- en
Bluesavond m.m.v. het Engelse duo Keith Pearson en Paul Cras-
well en de Engelse blueszanger Gyles Hedley.
LEIDEN
LAK-Theater: 11 okt., 20.15 uur. Theater Tardieu met Echo's";
16 okt., 20.15 uur, „Antigone".
Rijnlands Lyceum: 10 okt., 20.15 uur, „Vechtpaa'r", black-comedie
van John Mormiter.
DEN HAAG (SP) Voor de Ne
derlandse kust zijn gisteren twee
schepen betrapt op het lozen van olie.
Het Zweedse schip Mandalay liet
bij Texel een oliespoor van tien mijl
lang en twintig meter breed na, het
Griekse schip Egyptos loosde nabij
Schiermonnikoog.
Het ministerie van Verkeer en
Waterstaat deelde mee dat beide
schepen vanuit de lucht werden ge
fotografeerd.
Vla de ambassades in Zweden en
Griekenland zullen klachten over de
lozing worden ingediend.
ADVERTENTIE
mier.
Andriessen zei dat hij vandaag
een „hard punt" zal maken van
zijn verlangen dat de regering
al in februari 1976 komt met
uitgewerkte plannen voor het verder
terugdringen van de overheidsuitga
ven. Hij neemt geen genoegen met
herziening van de lopende begroting
tegen de zomer. De AR-fractie
daarentegen vindt dat wel voldoen
de.
Ontstemd is Andriessen over de
reactie van Den Uyl op zijn
suggestie volgend jaar de prijzen
maar voor een bescheiden deel in de
lonen te compenseren en dan in een
gelijk bedrag voor iedereen. De
premier weigerde tot driemaal toe
op dit voorstel in te gaan „in het
belang van het komende overleg met
de sociale partners". Andriessen
verweet Den Uyl dat hij wel
voortdurend de eis van de
vakbeweging overnamhandhaving
van de koopkracht van de
„gemiddelde" werknemer (gehuwd,
twee kinderen, inkomen 23 mille).
Andriessen wil slechts een prijscom
pensatie waarmee de koopkracht
wordt gehandhaafd van degenen,
die van het minimumloon moeten
rondkomen. Op die manier wil hij
de arbeidskosten omlaag drukken en
zo armslag geven aan het bedrijfsle
ven voor nieuwe investeringen, in
het belang van de werkgelegenheid.
Wel zei de minisiter-president het de
moeite waard te vinden in het
overleg met vakbeweging en werkge
vers te zoeken naar mogelijkheden
de loonsomstijging volgend jaar
beneden de tien procent te houden.
Van Thijn was teleurgesteld over
het antwoord op de vraag welke
maatstaven de regering hanteert bij
heit verlenen van steun aan
bedrijven in moeilijkheden. Te
weinig naar de zin van de
PvdA-woordvoerder grijpt de rege
ring werkelijk in in de concurrentie
verhoudingen. Veel meer zou de
regering moeten uitgaan van het
besef, dat een vrije markteconomie
nauwelijks of niet meer functioneert
en dat de wereldhandel voor
tweederde door tweehonderd multi
nationale ondernemingen wordt
beheerst. Na herhaalde interrupties
slaagde oppositieleider Hans Wiegel
(WD) erin een uitspraak van Den
Uyl te krijgen over de zelfstandigen
aftrek. „Het ligt niet in de
bedoeling die te verhogen", zei de
premier.
De minister-president was niet
enthousiast over suggesties het
begrip „passende arbeid" te verrui
men en daardoor meer werklozen
aan de slag te krijgen. „Daar moet
niet teveel van worden verwacht", zei
hij.
In de gegeven situatie komt het
erop aan voor werknemers dingen te
bereiken die niet in geld worden
uitgedrukt, zoals meer zeggenschap
in de onderneming, zei Den Uyl.
Maar hij ging niet in op de
geruchten dat minister Boersma van
Sociale Zaken zou werken aan de
omvorming van de ondernemings
raad in een personeelsraad.
De premier erkende, dat de regering
werkt aan een wijziging van het
artikel in de grondwet, dat de
vrijheid van onderwijs garandeert.
De vrijheid van inrichting van
onderwijs zelf wordt daarbij niet
aangetast, zo verzekerde Den Uyl.
"Maar hij wees erop, dat de regering
er niet omheen kan de vrijheid van
onderwijs af t>e stemmen op eisen
van doelmatigheid en deugdelijk
heid.
Hij wees de beschuldiging af dat
minister Van Kemenade van Onder
wijs een centralistisch en dirigis
tisch beleid voert. „Als er een
minister is die dingen bepraat, in
overleg doet. ter discussie stelt, dan
is hij het," prees Den Uyl. Ondanks
spanningen tussen de regeringspart
ners zei Den Uyl niet zo somber te
zijn over de mogelijkheid, dat dit
kabinet een brugfunctie vervult. Hij
zag perspectief voor voortzetting van
de samenwerking tussen socialisten
en christen-democraten na deze
"regeerperiode die in 1977 afloopt.
DEN HAAG (SP) Na-de sprei
ding van de Centrale Directie van
de PTT naar Groningen en Leeuwar
den zal voor de opengevallen plaat
sen vooral jong personeel worden
aangetrokken. Omdat jongeren eer
der van baan veranderen dan oude
re werknemers, wordt niet verwacht
dat het vervullen van de vacatures
al te veel moeilijkheden zal opleve-
Staatssecretaris Van Huiten van
Verkeer en Waterstaat heeft dat ge
antwoord op vragen van de tweede
kamerleden Nypels en Imkamp (bei
den D'66). De kamerleden waren
bezorgd dat de staatssecretaris zich
bij de spreiding baseerde op te op
timistische cijfers over het aantal
mensen dat per jaar van baan ver
andert in het noorden.
De trend is en blijft onmisken
baar: lang wijdvallend. Vandaar
een uiterst modieuze
jas, dit keer in rundsnappa, -f
De kraag is anders,
de ceintuur breed. Sierlijke Nsffe
knopen en dubbele stiksels
accentueren het geheel verbazend
mooi.
3 kleuren: zwart, bruin of
groen. En ook de
prijs is alleszins verleidelijk:
Bij BouwVaria
Zoeterwoudseweg 11
Leiden
AMSTERDAM (SP) Veertig
rechercheurs van de Amsterdamse
politie zijn een zoekactie begonnen
naar de moordenaar (s) van het 11-
Jarige Amsterdamse meisje Angela
Mangot. dat sinds zondagmiddag
werd vermist. Volgens de politie is 't
kind verkracht en daarna vermoord.
Gisteravond tegen zes uur vond <^n
man met een hond het geschonden
lijkje la gs de Diemer-zeedijk bij
Amsterdam.
Angela was zondagmiddag van
huis gegaan. Maandagavond werd
haar fiets gevonden bij de ingang
van het centraal station.
Het meisje kwam uit een gezin vn
vijf kinderen. De familie Mangot is
oorspronkelijk Spaans en woont sinds
acht jaar in Amsterdam. Vandaag
wordt sectie verricht.
