'Echo's': toneeldrama
over gestoorde mensen
fattd Qltt
TRIJFEL
Kooktip
DONDERDAG 9 OKTOBER
PAGINA 27
Het college van burgemeester
en wethouders van Leeuwarden
is bereid een bijdrage te geven
aan het comité Mata Hari voor
het -plaatsen van een bronzen
plastiekje. B en W gingen
daarmee in tegen het advies
van de commissie voor monu
mentale kunst, die het beeldje,
zonder het overigens gezien te
hebben, ongewenst achtte om
dat het „mythe-bevorderend"
was. Zoals men weet is Mata
Hari onder de naam Marga-
retha Zelle in Leeuwarden ge
boren. Volgend jaar zal het 100
jaar geleden zijn.
Ik vind die term „mythe-be
vorderend" van de commissie
voor monumentale kunst nogal
monumentaal. Het beeldje zal
immers de sluitpost zijn van
de mythe, niet het startblok.
Je kunt je inderdaad afvragen
of een spionne die tijdens de
Eerste Wereldoorlog kwade za
ken deed met Duitsland daar
voor 60 jaar later een stand
beeldje verdient, maar door
onze verstandige afzijdigheid
in 1914-1918 is zij daardoor wel
de „beroemdste Nederlandse
deelnemer aan de Eerste We
reldoorlog" geworden. Boven
dien is het wat kleinzielig om
een fraai ontklede Friezin voor
wat spionagewerk de eer te
onthouden die wij wel geven
aan een Duitser. Ik bedoel Wil
helm II, een der aanstichters
van de Eerste Wereldoorlog, die
als geretireerd keizer van no
vember 1918 tot zijn dood in
1941 als levend standbeeld in
Nederland geduld werd. Ster
ker nog, zijn huis in Doorn is
nu een museum, staat op de
monumentenlijst en loordt nog
steeds in de staat gehouden
waarin keizer Wilhelm II het
achterliet. En dan zou een
beeldjevan Margaretha Zelle
mythe-bevorderendzijn? Wel
films, wel vele boeken over
haar, maar geen beeldje?
Ik had de commissie voor
monumentale kunst wijzer ge
dacht. Wat dacht ze met be
trekking tot die mythevorming
van het ene beeldje in Harlin-
gen en het andere in Spaarn-
dam die allebei Hans Brinkers
in actie tonen, terwijl hij por
nografisch zijn duim in het pat
in de dijk steekt om het vader
land voor overstromina te be
hoeden? Dat is pas mythevor
ming in optima forma. Zelfs
standbeelden van bedachte
personen uit de literatuur
(Bartje, Dik Trom, Pieter Sta
stok, Eline Vere, Anton Wach
ter, en ga zo maar door) dra
gen meer bij tot mythevorming
dan een standbeeldje van Ma
ta Hari, die tenslotte echt be
staan heeft. Bovendien kun je
niet zeggen dat ze Nederland,
dat neutraal was, schade heeft
toegebracht door voor een der
strijdende partijen te konkel
foezen. Ik zie Engeland niet zo
gauw een standbeeld oprichten
voor Klaus Fuchs, of West-
Duitsland voor Willy Brandt's
rechterhand Guïllaume, dat
geef ik toe, maar Mata Hari?
Kom jongens van de commissie
voor monumentale kunst, niet
zo sikkeneurig, jullie lijken die
burgemeester van het ï.im-
burgse geboortedorpje van Neel
Doff wel, die bijna het voorstel
getorpedeerd had om een
straat naar de schrijfster van
Keetje Tippel te noemen omdat
haar aanvankelijke levenswan
del ih Frankrijk niet comme ïl
faut was.
Mysterie
Een zevental Amerikaanse
deskundigen is na een her
nieuwd onderzoek tot de con
clusie gekomen dat Robert
Kennedy in 1968 inderdaad
door Shirhan B. Shirhan is
doodgeschoten en door nie
mand anders. Verder is het on
derzoek naar de moord op John
F. Kennedy heropend, om na te
gaan of Lee Harvey Oswald in
derdaad de enige was die op
president Kennedy heeft ge
schoten als hij überhaupt al
geschoten heeft. En weliswaar
werd voor de moord op domi
nee Martin Luther King ene
James Earl Ray gepakt en ver
oordeeld (een feit dat overigens
volkomen uit mijn geheugen
was weggewaaid), maar ook
hier bleef het raadsel dat Ray
nooit een naam of namen van
zijn opdrachtgevers heeft wil
len onthullen.
Hoe zou het toch komen dat
de drie geruchtmakende moor
den in de jaren zestig alle drie
met 'n al dan niet van buiten
af gecreëerde sluier van ge
heimzinnigheid zijn bedekt? Is
het Amerika's hang naar „mys
tery", of de behoefte om de ba
naliteit van de moordaanslagen
ivat te verkleinen door er meer
achter te zoeken dan er in zit?
Als het zo doorgaat onthult
over twintig jaar iemand dat
Lee Harvey Oswald, James Earl
Ray en Shirhan B. Shirhan
eigenlijk de onechte drieling
was van de vader van de Ken
nedy's en de nloeder van Mar
tin Luther King, en dat de door
hen gepleegde moorden niets
met politiek te maken hadden,
maar een wraakneming woven
van de verstoten onechte kin
deren op de succesvolle, gelief
de wei-erkende kinderen van
hun eigenlijke ouders.
Deze zaak zal ver
volgens in zeven verschillende
boeken worden uitgeplozen, er
zal een speelfilm van worden
gemaakt die alle recetterecords
zal breken, en het Amerikaanse
volk zal zich eindelijk met de
moorden op Luther King en de
beide Kennedy's kunnen ver
zoenen, omdat er dan een
waardig en passend slot aan
zal zijn gebreid.
NICO SCHEEPMAKER
LEIDEN Theater Tardieu geeft
zaterdagavond a.s. op de LAK-zol-
der een voorstelling vaji "Echo's"
door de in 1916 geboren Amerikaan
se schrijver N. Richard Nash. Het is
een moeilijk stuk, dit toneeldrama
van twee gestoorde mensen. Er ko
men in het werk van Nash in to
taal drie personages voor, van wie
er één niets zegt, althans niet voor
het publiek verstaanbaar. Het is de
figuur van de psychiater, die döor
de twee anderen "de Persoon" wordt
genoemd. De twee zien hem als het
symbool van de werkelijkheid. En
het is deze werkelijkheid, die zij
nu juist vrezen. Het gegeven: een
man (Sammie) en een vrouw (Til
da) woneii samen (dat lijkt overi
gens wat onwaarschijnlijk) in een
kamer van een psychiatrische in
richting. Ze hebben met hun beiden
een beschermende fantasiewereld
om zich heen opgetrokken, klaarblij
kelijk uit angst voor de confronta
tie met de werkelijkheid. De twee
voelen onbewust, of onderbewust, dat
zij deze confrontatie toch aan zullen
moeten durven om bevrijd te ra
ken van hun angsten. Het probleem
is echter dat ze niet bevrijd willen
worden, omdat ze zich in hun eigen
wereld beter beveiligd voelen.
In de loop van het stuk krijgt
Sam echter een signaal uit de bui
tenwereld. Hij hoort de psychiater
een naam noemen en op dat moment
is zijn nieuwsgierigheid naar de an
dere wereld opgewëkt. Sammie stelt
zich, ondanks het heftige verzet van
Tilda, open voor "de Persoon", die
hem helpt de weg terug, naar die
andere wereld dus, te bewandelen.
Een wereld, waarin een vrouw en
een kind klaar blijlcen te staan om
hem in de armen te sluiten. Het
door Paul Melton-strak geregisseer
de stuk, waarbij geen decors worden
gebruikt, stelt hoge eisen aan het
inlevingsvermogen yan de opvoe-
renden. in dit geval worden de
hoofdrollen vertolkt door Ad Fern-
hout en Ellen Röhrman. Op welke
wijze zal zaterdagavond wel blijken.
P.R.
NIEUWE UITGAVEN
Graven naar de macht. Op zoek naar
de kern van de Nederlandse econo
mie, door H. M. Helmers, F. N. Stok
man e.a. Uitgeverij Van Gennep.
Amsterdam, f 37,50
De strijd om de academie, De Leid-
se universiteit op zoek naar een be
stuursstructuur (1967-1971). Uitge-
sevier, Amsterdam, f29.50.
Het jaar in woord en beeld. V/inkier
Prins Jaarboek 1975. Uitga tuij El-
sevir, Amsteerdam. f 29.50.
Flseviers culinaire atlas, vertaald,
bewerkt en met een voorwoord door
Wina Born. Uitgeverij Else^er- Ne
derland, Amsterdam, f84.50 - nè 1
januari .1976: f 94.50.
van lieverlede, door Mensje van Keu-'
len. Uitgeverij De Arbeiderspers, Am
sterdam. f 15.-
Het verhaal van Han Mes, door Jan
Eijkeiboom. De Arbeiderspers, f 24,50
De Madonna van de slaapwagens,
door Maurice Dekobra. De Arbei
derspers. f 21.50
Onder martleners en bietsers.. Een
zwerversle/en, door H. van Afeist. Op
nieuw bewerkt door J J. Cramer. De
Arbeiderspers, f 24.50
Tentoonstellingen
Gemeentearchief Boisotkade 2a ten
toonstelling "Stadspoorten en toe
gangswegen" t/m 31 okt. Openings
tijden ma t/m vr. 9-12 uur vm. en
vm„ do, ook 's avonds van 7.30-9.30
De Lakenhal: Expositie 'Levenslang
zitten', t/m 2 november.
Galerie-bibliotheek, Luifelbaan 1
Wassenaar. Tentoonstelling etsen en
pentekeningen van Paula Sluiter. Van
4 t/m 23 okt. Openingstijden van
de bibliotheek of na afspraak, tele-
tot 14 45 uur eD van 19 tot 19.3
intensieve verpleging: dag van
14.80 om en van ldSO tot 19
(Sndegeevt; dinsdag en vrildoj
14.80 uur; zondag» 11—13 t
141® uur: eerste klasse: de
dag
Frankenstein"
dag, 2.30. 7.00 en 9.15 uur zo. ook
4.30 uur 18 jaar.
REX: Van de dagvoorstelling geen
opgave ontvangen.
Kindermatinee: "50 Jaar Walt Disney"
woe 2.30 uur. AL.
Nachtvoorstelling: "Dennis love act",
vr. en za. 11.30 uur. 18 jaar.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Klasse afdeling van 13.00-14.30 uur.
van 18.30 tot 20.00 uur.
Derde klasse bezoekuur van 13.00—
14.00 uur en 18.30-19.30 uur.
Knderzaal: van 13.00-14.00 uur Op
woensdagavond (uitsluitend voor de
ouders) van 18.30—19.30 uur
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
Voor alle patiënten (bebalve kinde
ren) zijn di
Elke dag:
14.--
18.30—19.30
Voor de prematurenafdeling gelden
bezoekuren als volgt:
14.15—15.0
;ende bezoekuren (alleen
dageUlka van 9—17
Rijksmuseum voor Volkenkunde:
Tentoonstelling ^Volkskunst uit La
tijns Amerika' (Tot 26 april 1976)
„De Scherf" Nassaulaan 41,
Ongevallendienst
eabetb ziekenhuis)
dag
Maandag
vrijdag Zaterdag en zondag:
Bezoekuren Ziekenhuizen KPtSSl
r ernstige patiënten door.
:k wordt toegestaan, kan
hoofdverpleegkundige hiervoor spe-
LMüOonessenhuis: MlOda
Kinderafdeling dage-
Galerle *De Rulp' (Hooglandse Kerk- 14 Jaw
overige familieleden Kinderen
kinderafdeling
Leidse bioscopen
LUXOR: ''Cobra karatekoning", dag.
Volwassenen dag
vó uu uur van 14 tot 14.4a uur eD vai
18.80 tot 19.30 uur Kraamafdellng;
dag van 11.16 tot 12 uur (alleen voo
echtgen.) v 16 tot 10 uur en van 18.31
tot 19 30 uur. Kinderafdeling dag vai
iec'r,
Alphen aan den Rijn
Rljnoord: ie en 2e klas 11—11.30
13.30—14.15 en 18.30—19.30 u: 3e klas
13.30—14.15 en 18 30—19.30 u Kraam-
afdeling 13.3014.16 uur alleen voor
echtgenoten 19—20 u.; Kinderafdeling
15—16.30 u alleen voor ouders 18
18.30 uur
Geluidshinder Schiphol
i nacht worden gemeld
Kindermatinee:" "Sjors en Sjimmie
14.16 hinder Schiphol (020—176Ó00)
teuws
9 oktober 1975
Honde-d jaar geleden stond
in de krant
De Siciiaansche bladen
bevatten eenige bijzonderhe
den over den dood oaa den ro
verhoofdman Capraro, aie se
dert twaalf jaren schr.k en
ontzetting verspreidde en voor
wiens gevangenneming eene
som van 25.000 fr. was uitge
loofd. Eene afdeeling karabi-
niers ontmoette de bende Ca
praro, samengesteld uii zeven
man, op den berg Cerami in
't district Sciacca en viel haar
met kracht aan. Canroro werd
door een kogel in het hoofd ge
troffen. De zes andere oovers
vluchtten in het geo rgU van
Tardara, waar het den ruiters
onmogelijk was hen ooigen.
De Britsche admiraliteit
heeft de circulaire van 30
September geschorst, zocarbij
de uitlevering werd bevolen
van slaven, die aan óoo-dvan
oorlogsschepen gevlucht zijn.
Deze maatregel sch'int te zijn
genomen ten gevolge van het
misnoegen, dat daarover bij
het publiek ontstond.
Vijftig jaar geleden:
De voorzitter der Ameri-
kaansche arbeiders-federatie
heeft onder luide toejuichin
gen verklaard dat' de federatie
zich nooit zal verbinden met
de tegenwoordige arbeiders
beweging in Rusland. Wij wil
len ons lot niet verbinden, al
dus de voorzitter, aan dat van
een klasse, die ons zou vernie
tigen indien zij kon.
De Italiaansche fascisten
zijn opnieuw op het oorlogspad
tegen de vrijmetselaars. Te
Florence is een per sim ge
dood. De uitgever van het so
cialistische blad "AvanW te
Milaan werd levensgevaar
lijk gewond, evenals de vroege
re sociaistische afgevaardigde
Pïlatti. In Toscane zijn alle lo
ges ontbonden.
PANDA EN DE HULPVAART
34—130 Alle inboorlingen Tradden het vreselijk warm in
hun bontjassen en daarom wilden ze dan ook graag vjeten,
waarom Bobo geen jas meer hoefde te dragen. En toen die uit
legde dat hun medicijnman met behulp van goud de bezoe
kende tovenaars kon bezweren, draafden ze haastig achier de
juist langskomende B'walla aa i
"Ei,
Maar Karmozijn Welvaren maakte zich zorgen over het feit
dat Bobo geen jas meer aan had.
"Geef hem een lepeltje levertraan, Panda", zei hij. 'Hij moet
kracht opdoen voor de koude die straks zeker komt.
Dit is slechts een hittegolf".
"Er komt hélemaal geen kou"! riep Panda boos. "En die is hier
ook nooit geweest anders zouden hier niet zulke bcmen
groeien. Ik wilde dat je me nu eindelijk geloofde"!
LA
KIPSCHOTEL A
JAPONNAISE
Rooster 1 afgestreken
eetl sesamzaadjes in een
droge koekepan boven
laag vuur heel lient goud
geel.
Let goed op dat ze niet te
bruin worden. Plet de se
samzaadjes even met een
deegroller en roer ze door
5 eetl zonnebloemolie.
Kook spinazie gaar en
droog. Snijd 150 g cham
pignons vertic. in dunne
plakjes en een grote ui
in uiterst dunne schijfjes.
Fruit champignons en ui
in de olie even aan en
voeg dan 4 eetl sherry
toe. 3 eetl sojasaus en
ongeveer 600 g in plak
ken of repen gesn. kip
filet. Laat het geheel 5
min sudderen en voeg
dan de spinazie toe en de
inhoud van een klein blik
je doperwten. Klop 3 eie
ren los met een snufje
zout en voeg dit toe als
spinazie en doperwten
warm zijn geworden. Dien
op zo gauw de eieren ge
stold zijn.
WINA BORN
\"2AAK f JE OU DEP? H£T U(XX
oi/eiz jou AC? cvEit „BBfj Koopje
UREUCfDE"- doeaj 7
Dftl" Al U AJOcj
•VI AU, CAinrH+s:
De
Generaal
en de
kinder
wagen
Copyright:
Oberon/Haarlem.
Tekenaar: Peter de Smet
De
avonturen
van
Jommeke
De
hoed
van
Napoleon
Cerebeka III pass 7 Sandettle nr
Rotterdam
Comtesse 7 v Rotterdam nr Londen
Cornelia Bosma pass 8 Kp de Gata
Cumulus pass 7 Cromer nr Antwer
pen
Dutch Spirit pass 7 Vlisslngen nr
Elizabeth Broere 8 v Rotterdam
Mare Silentum 8
Bilbao
Markab 2 pass 8
Megrez pass 7 Kp Bougaronl nr Gi-
Neeltje Broere 8 te Rotterdam
Proton 7 te Rotterdam
Salvinia 8 te Rotterdam.
GROTE VAART
drastus 8 v Amsterdam nr Ham
burg
Algol 8 te Rotterdam verw
Amersfoort 8 te Puerto Plata
Amstelpark 7 v Port Said nr Alexan-
Amstelstad 7 v Bremen nr Hamburg
Chevron Rome 7 505 nno Amazone nr
Perzische Golf
Chiriqui 8 te New Orleans
Cinulia 8 te Kingston
Esso Bonaire 8 440 o Mombasa nr
Slagen
Esso Saba p 7 Casquets nr Rotter-
Ganymedes 7 vRotterdam nr Le Ha-
Grotedljk 7 v Rotterdam nr Sheer-
ness
Gulf Swede 7 95 z Monrovia nr' Cor
pus Christ!
Abidjan
Nlso 7 dw Hoek van Holland nr Ham
burg
Nijkerk 7 v Suez nr Aqaba
Schelde Lloyd 7 150 zw Azoren nr Ve-
Seine Lloyd 7 v Suez nr Perzische
Golf
Straat Florida 8 420 o Penang nr Bei-
".traat Franklin 7 v Kobe nr Shimi-
T&bal"11104 7 80 KlnSston nr Crlsto-
Armuelles verw
Louise 7 v Rotterdam nr Rouaar
Mare Iratum 7 v Rotterdam
penhagen
Chevron 1
Chevron Leiden
Bandar Mahshahr
Chevron Madrid 7 te Freeport
Chevron Nederland 7 v Freeport
Kylix 7 v Dakar nr Curacao
Loire Llovd 8 t.a. te Bahrein
Machaon 8 te Antwerpen verw
Mercurlus 7 90 w IJmuiden nr Peter
head
60 nw Azoren nr Bll-
Trldent
""rldent
.aterland 7 v Bremen
Amster-
Sudan nr Bela-
