Muiterij van artilleristen
in Noordportugese Oporto
NAAST HET NIEUWS
slinkt voor Herrema
Hoop
BITTERE VERKIEZINGSSTRIJD IN TURKIJE
A m bassadeurs
naar Madrid
ENGELAND ZORGT VOOR CONSTERNATIE IN EG
Geen troepen YS naar
Israel bij een aanval
STRIJD IN
ARGENTINIË
Nog geen woord van spoorloze ontvoerders
Back to school?
The original College Coat
now available
at de Bonneterie.
From Dfl.l8Q~.
Zaak-Gaustre
WOENSDAG 8 OKTOBER
LUXEMBURG (SP) De Britse
minister van Buitenlandse Zaken
Callighan zorgde gisteren in de EG-
ministerraad voor een onaangena
me verrassing door categorisch te
verklaren dat zijn land op de ko
mende conferentie tussen industrie
ën ontwikkelingslanden (die zich on
dermeer met energievraagstukken
zal bezighouden) als volwaardig deel
nemer vertegenwoordigd wil zijn en
zich niet wil laten vertegenwoordi
gen door de Europese Gemeenschap
als zodanig. Callaghan vond het best
dat de gemeenschap als zodanig ook
vertegenwoordigd zou zijn, maar de
Britten zién zich steeds meer als
toekomstige belangrijke energiepro
ducenten in verband met de rijk
dommen in de Noordzee.
Dit. Britse standpunt gooit het
moeizaam door de Franse regering
opgebouwde kaartenhuis in elkaar,
omdat de formule 8 industrielanden-
19 ontwikkelingslanden (waarvan 8
Opec-landen), waarover tenslotte
overeenstemming was bereikt, op die
manier niet meer te handhaven is.
zodanig, en daarnaast zouden dan
nog vijf andere industrielanden (geen
leden van de EG) worden uitgeno
digd. De Engelsen eisen nu dat zij
één van die vijf moeten zijn, maar
in de EG bestaat groot verzet te
gen een dergelijke uitzonderingsbe
handeling voor een lid-staat. De
Nederlandse minister Van der Stoel
noemde het een "onaanvaardbare
formule" dat er op die manier twee
categorieën lid-staten zouden wor
den geschapen: sommige die recht
streeks èn via de EG zijn vertegen
woordigd, andere die alleen via de
gemeenschap vertegenwoordigd zijn.
Nederland is niet bereid aan een der
gelijk selectieproces mee te werken",
aldus Van der Stoel, die er verder op
wees dat ons land op het ogenblik
door het aardgas de belangrijkste
energieproducent van de negen is. De
minister hoopte dat de Engelsen hun
mening zouden herzien, omdat er
anders vertraging dreigt bij het op
gang komen van de dialoog tussen
producenten en consumenten. Ook
van Duitse, Franse, Italiaanse, Bel
gische en Deense kant werd vast
gehouden aan alleenvertegenwoordi
ging van de lid-staten door de ge
meenschap.
De voorbereidende conferentie van
tien landen (3 industrie- en 7 ont
wikkelingslanden, evenals in april J.L
in Parijs) zal volgende week maan-
dan in ieder geval nog wel doorgaan.
Daarbij is de EG als zodanig verte
genwoordigd, naast de VS en Japan.
Maar het ziet er niet naar uit dat
men het volgende week al eens zal
kunnen worden over de vraag met
welke 5 landen de delegatie van de
industrielanden moet worden uitge
breid. De tijd dringt echter, want de
plemaire conferentie moet op 10 de
cember in Parijs beginnen.
LISSABON (AP) Een artillerie-regiment in de stad Oporto,
in het noorden van Portugal, is gisteren in opstand gekomen en
heeft boven zijn kazerne de rode vlag gehesen.
De bevelhebber van het noordelijke militaire district dreigde
aanvankelijk de kazerne te bombarderen, als de opstandige een
heid het centrale gezag niet zou erkennen, maar zag later toch
van dit voornemen af.
Alle andere eenheden in het noordelijke district zijn in staat
van alarm gebracht en mogen hun kazernes niet verlaten.
De 800 opstandige artilleristen
verklaarden dat zij tot het einde toe
stand zouden houden als niet de
onlangs benoemde bevelhebber van
het district, generaal Antonio Pires
Veloso, zou worden ontslagen en als
geen einde zou worden gemaakt aan
de zuivering van linkse activisten
uit de rangen van het leger.
Nadat ze de gehele nacht bij de
kazerne van dit ontmantelde regi
ment hadden gedemonstreerd, mar
cheerden de soldaten naar Vila No
va de Gaia, waarbij duizenden bur
gers zich bij hen aansloten.
De wachtposten bij de artillerie-ka
zerne vtrbroederden zidh met de
protesterende groep en openden de
poorten voor hen, aldus een ooggetul- litiek karakter.
ne' en 'Cicap' (het intendance-regi
ment) is niet van Veloso.
Men is van mening dat de mees
te soldaten die, met kennelijke goed
keuring van de eigenlijke benjanning,
de artilleriekazerne in Vila Nova
hebben bezet, deel uitmaken van Ci
cap.
Tienduizenden arbeiders in de me-
taaiindustrie hebben gisteren gehoor
gegeven aan de oproep van hun bon_
den om in de Portugese hoofdstad
Lissabon te demonstreren. Officieel
was de betoging gericht tegen het
niet toepassen van de nieuwe loon
schalen die door de vorige minister
van arbeid waren vastgesteld, maar
de betoging kreeg meteen al een po-
genverslag. Biede eenheden worden
als ultra-links beschouwd.
Generaal Veloso, een als 'gema
tigd omschreven man heeft het aan de macht"
bevel over het noordelijke district één socialisme, dat
vorige maand overgenomen van een
pro-communist. Afgelopen weekend
gaf hij het omstreden intendance
regiment bevel de kazerne te slui
ten nadat de soldaten in opstand wa
ren gekomen tegen de overplaatsing
van een zevental kameraden die
door Veloso als "oproerkraaiers" wer
den beschouwd. Veloso zond gezags
getrouwe eenheden als nieuwe be- is onlangs
De betogers riepen leuzen als
"het volk wil geen rechtse rege
ring", "het volk wil geen fascisten
is slechts
het volk en
geen ander".
Functionarissen van drie Ameri
kaanse inlichtingendiensten hebben
geweigerd openlijk te verklaren dat
hun diensten actief zijn in Portugal
Zij gaven wel toe dat de staats
greep van 25 april vorig jaar hen
volkomen had verrast.
Uit Amerikaanse regeringskringen
dat de centra-
manning naar de kazerne.
Sinds hij in funktie is heeft Velo
so zich sterk gemaakt voor een te
rugkeer
le inlichtingendienst (CIA) sinds ju
ni maandelijks 10 miljoen dollar in
handen heeft gespeeld van de Por-
WASHINGTON (AP) De Ame- het Sinai-akkoord in de Senaat zei
de orthodoxe militai- tugese socialistische partij
enig
discipline, die is ondermijnd door tegenwicht te bieden aan de steun de verzekering gegeven dat hij geen zijn gegeven, behalve het leveren
een groep uiterst linkse militairen, die de communistische partij
de SUV (Verenigde soldaten zullen Moskou zou krijgen,
overwinnen).
Na hun demonstratie buiten de her
metisch gesloten en zwaarbewaakte
intendance-kazerne marcheerden de
soldaten door Opporto onder de leu- len doen
zen 'de reactionairen uit de kazer- Portugal.
beloftes hééft gedaan omtrent
inzetten van het Amerikaanse leger
Luitenant-generaal Samuel Wil- in geval Israël's bestaan bedreigd mee te helpen bij het oplossen
son vap de inlichtingendienst voor wordt zelfs indien de Sowjet-Unie het Palestijnse vraagstuk,
defensie verklaarde alleen achter zou dreigen in 't Midden-Oosten tusr
gesloten deuren mededelingen te wil- senbeide te komen,
geheime operaties in
Tijdens een verantwoording over
Erkenning van de Palestijnse be
vrijdingsorganisatie PLO kan echter
niet gebeuren zolang de PLO wei
gert Israel als staat te erkennen.
Tienduizenden Portugese
arbeiders uit de metaalindus
trie demonstreerden gisteren
in Lissabon tegen het besluit,
de loonschalen niet te verho
gen. Aan de betoging was een
staking van drie uur door
250.000 arbeiders voorafge
gaan. Uiteindelijk liep de de
monstratie uit op een politie
ke betoging.
LEVEN OP ANDERE PLANEET
De politie van de stad Newport in de Amerikaanse staat Oregon is
op zoek naar een twintigtal mensen die zich door een godsdienstig
echtpaar in de waan hebben laten brengen dat ze op een vliegende
schotel door het heelal kunnen redzen en een nieuw leven zouden
kunnen beginnen op een andere planeet.
Op 14 september
i onbekende i
i zijn begeleidster 1
wie gezegd wordt dat ze „rustig en ernstig" optraden, tijdens een
bijeenkomst hebben verklaard dat zij de voorboden zijn van een
buitenaards „koninkrijk van God de Vader". De vrouw zou bij du-
gelegenheid haar toehoorders hebben aangespoord hun bezittingen
weg te geven en en zich in een „trainingskamp" in Colorado onder
hun leiding te gaan voorbereiden op de reis. Ze zouden worden ai-
gehaald door een ruimteschip.
Een inwoonster van Newport heeft volgens de politie een prent
briefkaart uit Colorado ontvangen afkomstig van haar zoon. die en
passant meedeelde dat hij „zijn opleiding had afgemaakt en haar
nooit meer zou zien". Iemand die bij de oorspronkelijke bijeenkomst
aanwezig was vertelde dat het paar de bijbel citeerde en onder meer
verklaarde dat Jezus Christus, Elias en Ezechiel de aarde ook met
een ruimteschip verlaten zouden hebben.
FORD OVER MARIHUANA
President Ford heeft dinsdag gezegd dat hij nooit marihu&na heeft
geprobeerd, maar slechts zeer mild van zijn afkeuring blijk heeft
gegeven dat zijn 23-jarige zoon Jack het wel gerookt heeft, zoals
deze dit weekeinde heeft toegegeven.
In een vraaggesprek voor de televisie zei Ford dat hij het nooit ge
rookt had, „maar ik wil wel zeggen dat iedereen in ons gezin pro
beert eerlijk te zijn tegenover de anderen en dat wij onze kinderen
zo hebben opgevoed dat zij volkomen eerlijk zijn in hun relatie tot
ons. Ik kan het niet eens zijn met bepaalde dingen die onze kinde
ren doen, maar zolang zij eerlijk tegenover ons blijven en ons min
stens de gelegenheid geven onze zienswijze kenbaar te maken ge
loof ik niet dat wij verder moeten gaan", aldus de Amerikaanse
president.
TOTO KOST MENSENLEVEN
Henrique Diniz, een inwoner van een plaatsje in de buurt van de
Braziliaanse stad Curitiba, is vrijdag wel een heel bijzondere dood
gestorven. Donderdag had hij vernomen dat hij een van de geluk
kigen was die de hoofdprijs in de Braziliaanse voetbal-toto had ge
wonnen. Samen met acht anderen mocht hij bijna zeven miljoen
gulden delen.
Maar ziedaar. Zijn vrouw had uit zuinigheid enige rijtjes weggela
ten voordat zij het formulier van haar man ging inleveren, het goe
de rijtje incluis. Dat was teveel voor Henrique. Hij kreeg een hart
aanval en overleed.
ZWEMMEN ROND MANHATTAN
Een 25-Jarige Amerikaanse. Diana Nyad, heeft maandag in zeven
uur en 57 minuten de zwemtocht door het koude, vieze water rond
Manhattan volbracht. Daarmee brak ze het in 1926 gevestigde re-
oord van acht uur en 56 minuten. Haar eerste poging moest ze elf
dagen geleden opgeven vanwege kou en uitputting.
sche revolutionaire volksleger (Mon- al te lange tijd
LUXEMBURG (SP) De Am- se ambassadeur niet uit Madrid weg
bassadeurs van de acht EG-landen, geweest. De Nederlandse minister
die voor consultatie uit Madrid zijn Van der Stoel zei dat Den Haag
teruggeroepen naar hun nationale nog geen beslissing had genomen
hoofdsteden, zqllen binnen niet te over eventuele terugkeer
toneros) en militairen ten zuiden de Spaanse hoofdstad terugkeren. De hoefte
de Argentijnse stad Tucuman zij Britse en de Westduitse ambassa-
hun post in ambassadeur. Hij had er geen be-
oordeel uit te spreken
DUBLIN (SP) In de Ierse repu
bliek begint men de hoop te verlie
zen nog iets van de ontvoerders van
dr. Tiede Herrema te zullen verne
men. De ontvoering van de Neder
landse zakenman wordt steeds meer
hardop vergeleken met de mysteri
euze verdwijning van de Westduitse
zakenman Niedermayer in Belfast,
twee Jaar gelden. Van hem is sinds
dien nooit meer iets gehoord. De
ontvoering van Niedermayer vond
onder soortgelijke omstandigheden
De directie van Akzo blijft bereid
tot het betalen van losgeld en heeft
zelfs laten weten een prive-vlieg-
tuig ter beschikking te willen stel
len om de ontvoerders naar een
bestemming van hun keuze te bren
gen. De vraag is echter of de ont
voerders wel geïnteresseerd zijn
in geld, of in een vrije aftocht. Er
zijn maar weinigen in Ierland die
dat geloven. Als het inderdaad de
IRA-leider Eddy Callagher is, die
achter de ontvoering zit, dan is de
kans gering dat hij iets anders zal
accepteren dan de vrijlating van de
moeder van zijn kind, dr. Rose Dug-
dale, die een gevangenisstraf van ne
gen jaar uitzit in de Ierse republiek
De Ierse politie vraagt zich af of
de heer Herrema na vijf dagen geen
ballast voor zijn ontvoerders is ge
worden met alle mogelijke conse
quenties van dien.
Van verscheidene kanten is on
partijdige bemiddeling aangeboden.
Zo wees kardinaai Alfrink als voor
zitter van de internationale Pax
Christibeweging de Ierse geestelijke
Donald o'Mahony als kandidaat voor
onderhandelingen met de ontvoerders
aan. Het socialistische parlementslid
Michael Mullens, ervaren in onder
handelingen tussen de diverse groe
peringen van het IRA, bood even
eens zijn hulp aan. Maar tot dusver
hebbe, de ontvoerders niets van
zich laten horen.
Inmiddels zet de Ierse politie haar
gisteravond minstens vijftien guer- deur gaan nog deze week terug. Dit
rilleros gedood. Een aantal militairen werd gisteren bekend
is bij dit treffen gesneuveld,
in legerkringen vernomen.
Meer dan twintig guerrillastrij- bijeen
ders zijn gevangengenomen.
Luxemburg, dacht worden te behoren tot gewa
de negen ministers van Bui- pende commando's van de Baskische
tenlandse Zaken van de EG-landen organisatie ETTA zijn dezer dagen
Zoals bekend is de Ier-
ADVERTENTIE
klopjacht op Herrema's ontvoerders
met grote intensiteit voort. Leger
en politie controleren ale wegen
van en naar de internationale lucht
haven Shannon, vlakbij Limerick.
De naaste omgeving wordt huis
voor-huis uitgekamd en iedereen
wordt ondervraagd. Boven de heu
vels van Slieve-Felim, eveneens in
de naaste omgeving van Limerick,
wordt evenals voorgaande dagen ge
zocht door militaire helicopters.
Een man een een vrouw die sinds
maandagmiddag door de politie wer
den verhoord, zijn gisteren vrijgela
ten. Sinds vrijdag is een aantal men
sen voor ondervraging meegenomen.
Een man wordt nog steeds aan de
tand gevoeld. Formele arrestaties zijn
echter niet verricht.
Tijdens een persconferentie ont
kende jhr Krayenhoff, van het Ak-
dat mevrouw Herrema
i hebben een be
zoek te brengen aan dr. Rose Dug-
dale, een van de drie IRA-gevange-
nen wier vrijlating door de ontvoer
ders is geëist. "Mevrouw Herrema
heeft geen plannen voor welk per
soonlijk initiatief dan ook", aldus
Krayenhoff. "Ze staat zwaar onder
druk en is erg terneergeslagen". In
het weekeinde hebben bemiddelaars
vergeefs gepoogd Kevin Mallon en
James Hyland, de twee andere ge
vangenen, in de Portlaoise gevange
nis schriftelijk te laten verklaren
'dat zij niet dankzij chantage willen
vrijkomen.
'De uitslag van die poging was
dermate negatief, dat wij niets zien
in een herhaling", aldus Krayenhoff.
Mexico claimt
200-mijlzone
NEW YORK (Reuter) Presi
dent Luis Echeverria Alvarez van
Mexico heeft in de VN-vergadering
meegedeeld dat zijn land besloten
heeft zijn territoriale wateren uit te
breden tot een strook ter breedte
van 200 mijl.
Dat houdt in, zei hij, dat Mexico de
volledige soevereiniteit opeist over
de Golf van Californië.
De scheepvaart, de luchtvaart en
de kabelleggers behoefden zich ech
ter van de nieuwe grens niets aan te
trekken.
Amsterdam: Kalverstraat/Roktn.
The Hague: Gravenstraat/Buitenhof S®?
aangehouden in Bilbao, Guernica
Emorebieta, zo is officeel in Bilbao
meegedeeld. Twee anderen zijn ge
arresteerd op verdenking van me
deplichtigheid.
Verder, zo verluidit uit officiële
bron, zijn acht mensen opgepakt van
N'DJ AMENTA (Reuter) De
Tsjaadse nationale radio heeft
Frankrijk ervan beschuldigd een ge
heim akkoord te hebben gesloten
met de rebellenleider Hissen Habre
voor het leveren van wapens in ruil
voor de vrijlating van de antropolo
ge Francoise Claustre. De autoritei
ten in Tsjaad hebben volgens het ra
diobericht bewijzen die deze beschul
diging ondersteunen.
Intussen heeft het Rode Kruis aan
geboden te helpen bij de bevrijding
van Francoise Claustre die nu al bij
na achttien maanden door de rebel
len gevangen wordt gehouden.
ANKARA (AP) Terwijl in Tur
kije de grote economische en inter
nationale problemen onopgelost blij
ven, leeft het land toe naar de tus
sentijdse senaatsverkiezingen die zon
dag aanstaande gehouden zullen wor
den. De verkiezingscampagne vol
trekt zich in een sfeer van ongeken
de, heftige bitterheid. Deze verkiezin
gen vinden bovendien plaats in een
periode waarin de Turken, door hun
politiek ten aanzien van Cyprus,
zich hoe langer hoe meer afgezon
derd voelen van de buitenwereld.
Juist van buitenaf wordt de druk
op Turkije groter om concessies te
doen ten aanzien van een definitie
ve regeling van het probleem Cy
prus. Een Amerikaanse wapenem
bargo heeft de capaciteit van de
Turkse defensie verminderd, terwijl
van het land een ex
portvermindering van 30% en een
importvermeerdering van 40% moet
incasseren. In een jaar tijd zijn de
reserves aan buitenlandse valuta van
2 naar 1 miljard dollar geslonken.
Het geld dat door Turkse gastarbei
der naar huis wordt gezonden, eigen
lijk een reddingsboei in het ver
leden voor de betalingsbalans van
het land, kent dit jaar een volume
vermindering van 8,6%, ten dele om
dat de gastarbeiders bij groepen te
gelijk terugkomen uit het door de
getroffen Europa.
Het afgelopen jaar was er in Tur
kije een inflatie van 30% en men
verwacht niet dat dit jaar het per
centage lager zal liggen.
De meeste waarnemers denken
dat de problemen in Turkije alleen
maar kunnen verergeren indien de
uitslag van de verkiezingen een gro
tere politieke instabiliteit met zich
zou meebrengen. Deze maand zul
len slechts 54 van de 153 senaatsze
tels plus 6 vacante zetels van de 450
zetels tellende nationale vergadering
deel uitmaken van de verkiezings
strijd, maar gezien het feit dat de
strijd om de senaatszetels plaats
vindt 2 jaar na de algemene verkie
zingen waarbij geen enkele partij een
meerderheid in het parlement be
haalde, zijn deze tussentijdse ver
kiezingen belangrijker dan ooit.
De leider van de Turkse oppositie,
Bulent Ecevit, die in 1973 een meer
derheid van stemmen achter zich
kreeg, spreekt, m b.t. de verkiezing
van deze maand, over "een soort re
ferendum". Volgens hem zal het
stemmenpercentage uitmaken of het
volk "ja" of "nee" zegt tegen de hui
dige conservatieve, vier partijen om
vattende coalitie van premier Suley-
man Demirel.
De regering van Demirel, die werd
samengesteld na de zes maanden du
rende regeringscrisis (een record)
volgende op het vertrek van Ecevit
als premier, heeft geen meerderheid
in de volksvertegenwoordiging en kan
zich louter handhaven dankzij de
steun van onafhankelijke afgevaar
digden. In een recent interview heeft
Demirel toegegeven dat als de oppo
sitie de zes parlementszetels naar
zich toehaalt, de positie van zijn re
gering belangrijk zwakker zou wor
den.
Het "nationale front" van Demirel
heeft in de senaat een ruime meer
derheid dat echter ook wordit bedreigd
door de mogelijkheid dat 25 zetels of
meer in handen komen van de link
se republikeinse volkspartij van
Ecevit. Ecevit heeft zijn vertrouwen
uitgesproken dat zijn partij een
meerderheid van de stemmen kon
winnen. Zowel Demirel als Ecevit
staan echter bloot aan aanvallen
van een derde, grote partij die mee
doet aan de verkiezingsstrijd, de Is
lamitische Partij van Nationale
Redding van Necmettin Erbakan.
Deze partij bestaat uit Moham
medaanse fundamentalisten die een
heropleving van Islamitische waar
den in Turkije voorstaan.
In 1973 kregen zij 12 procent van
de stemmen, hetgeen hen een sleu
telpositie in het parlement heeft
verschaft. Na de algemene verkie
zingen maakten zij deel uit van bei
de coalities. Het feit dat Erbakan nu
vice-premier is heeft niet kunnen
verhinderen dat Demirel zelf aanval
len te verduren krijgt. Demirel pro
beert de conservatieve stemmen te
rug te winnen die hij aan Erbakan
tijdens de laatste verkiezingen ver
loren heeft, terwijl hij tevens pro
beert een halt toe te roepen aan
Ecevits groter wordende populariteit.
De 'zaak-Er bak an - d.w.z. de
vraag of, als Erbakan aan steun ver
liest, de stemmen naar Demirel of
Ecevit zullen gaan zal zeer waar
schijnlijk van grote invloed zii >o
de senaatsverkiezingen. Volgens de
politieke waarnemers zullen zowel
Ecevit als Demirel van het verlies van
Erbakan profiteren, maar het is
moeilijk voorspellingen te maken in
een land als Turkije waar iedere
vorm van wetenschappelijk opinie
onderzoek ontbreekt.
