"Uitgaven N
overheid
miljarden
omlaag
Van Thijn woedend op Andriessen
Christen-democraten zijn
tegen een personeelsraad
Tegenbegroting VVD
Een jaar geeist tegen
Molukkers voor rol in
gijzelingszaak Soestdijk
Regering
komt terug
op besluit,
over de
Neptunes
Academie na politie
optreden opnieuw bezet
92 CENTR LITER!
Ei| BouwVaria
fZoeterwoudseweg 11
Leiden
Toerist
die slaags
was met
Franco's
schoonzoon
mag Spanje
niet uit
WOENSDAG 8 OKTOBER
BINNENLAND
DEN HAAG (SP) De frac
tieleiders van de twee grootste
regeringspartijen, drs. Ed van
Thijn (PvdA) en mr. Frans An
driessen (KVP) zijn in de Twee
de Kamer gisteren stevig in de
clinch geraakt over de Oost-
Duitsland-politiek van de PvdA.
Andriessen veroorloofde zich
een grapje met de namen van
PvdA-voorzitter I. van den Heu
vel, internationaal secretaris drs
Harry van de Bergii en be
stuurslid Jan Nagel. "Wij gaan
toch wel hollend Van-den-Heu-
vel en Van-de-Bergh-afwaarts
als de PvdA zich zou vast Nage
len op begrip voor de muur, die
zoveel bloed heeft gekost".
Van Thijn herinnerde er woe
dend aan, dat de PvdA de uit
spraak dat "de muur histo
risch juist" geacht kan worden
heeft ingetrokken. Hij was ook
ziedend over de beschuldiging
van Andriessen dat de PvdA-de
legatie die onlangs Oost-Duits-
land bezocht "zich voor Oost-
duitse propaganda heeft laten
misbruiken en daarmee op tal
van plaatsen opschudding heeft
verwekt".
Van Thijn riep: "Dit is een
sitoot onder de gordel. Met uw
beschuldiging trekt u een zwa
re wissel op de verhouding
PvdA—KVP". De PvdA-frac-
tieledder zei ook: "Ik begin heel
erg te twijfelen aan de zuiver
heid van uw motieven".
Andriessen had een gezamen
lijk communiqué aangehaald dat
de PvdA en de Socialistische
Eenheidspartij in de DDR heb
ben uitgegeven. "Op geen enke
le wijze spreekt het communi
qué over het vrije verkeer van
burgers, waar de Nederlandse
regering zo voor heeft gevoch
ten. Over Portugal wordt vol
staan met een jargon, dat in
communistisch taalgebruik
nooit steun aan Soares en de an
dere democratische partijen kan
betekenen".
Van Thijn wees erop, dat bei
de partijen de resultaten van de
conferentie over Europese veilig
heid in Helsinki hebben toege
juicht. Daar hoort volgens hem
impliciet de vrije uitwisseling
van burgers bij. Verder wees
hij erop, dat in het gezamenlij
ke communiqué van steun aan
"democratische partijen"
(meervoud) in Portugal.
Andriessen zei na afloop van
het felle interruptiedebat: "Ik
had niet gedacht, dat Van Thijn
reageren".
ARNHEM (SP) Tegen tien van
de elf Zuidmolukkers die bijrollen
hebben gespeeld in de gijzelings
plannen tegen het koninklijk huis op
4 maart van dit jaar, is gisteren
voor de Arnhemse rechtbank een
jaar gevangenis met aftrek geëist.
Minister Vredeling
DEN HAAG (ANP). De Ne
derlandse regering wil de Neptune
patrouille vliegtuigen van de marine
luchtvaartdienst MLD) vervangen
door Breguet Altantics. De MLD
heeft op het ogenblik acht van deze
toestellen. Een woordvoerder van het
ministerie van Defensie heeft dit
gisteren desgevraagd meegedeeld.
De minister wilde de Neptune toe
stellen oorspronkelijk per 1 januari
afschaffen zonder een beslissing over
de vervanging. De Atlantics zijn
Franse toestellen die eenzelfde ver
kenningstaak vervullen als de Nep
tunes.
Sedert enige tijd voert de Neder
landse regering besprekingen met
West-Duitsland om enkele toestellen
van de Westduitse marine over te ne
men. West-Duitsland heeft twintig
Atlantics, maar zou hiervan enkele
aan Nederland willen verkopen, als
de Westduitse regering besluit tot de
aankoop van het Amerikaanse ver
kenningsvliegtuig, de Viking. Ook
bestaat er contact met Frankrijk over
de aanschaf van de Atlantics.
Volgens de minister moet deze op
lossing als een tijdelijke worden ge
zien, totdat binnen de NAVO een
betere taakverdeling is verkregen bij
de onderzeebootbestrijding.
Nederland zal verder afzien van
de aankoop van 13 Orion verken
ningsvliegtuigen uit de Verenigde
DEN HAAG (SP) De grootste oppositiepartij, de VVD,
vindt dat de overheidsuitgaven in drie jaar met tien tot elf
miljard gulden teruggedrongen moeten worden. Uit de be
groting voor 1976 zou al tweeëneenhalf miljard geschrapt
moeten worden. De VVD berekent in een tegenbegroting
dat het uitgavenniveau volgens de regeringsplannen vol
gend jaar zeven miljard te hoog is.
Staten.
ADVERTENTIE
De VVD wil op alle begrotings
hoofdstukken tenminste twee procent
van de geraamde uitgaven schrappen.
De rechtstreekse ontwikkelingshulp
wil deze partij met 15 procent ver
minderen. In plaats daarvan kiest
de VVD voor overheidsgaranties voor
investeringen van het bedrijfsleven in
ontwikkelingslanden.
Voor Defensie wil de VVD per saldo
een uitgavenverhoging van 146 mil
joen gulden. In de sociale voorzienin
gen wil deze partij volgend jaar al
350 miljoen gulden bezuinigen door:
t Aanpassing van de wet werkloos
heidsvoorzieningen en de werk
loosheidswet;
Verdere bevriezing van de kinder
bijslag;
Verruiming van de toepassing van
het begrip passende arbeid bij
werkzoekenden
Aanpassing van de algemene ar
beidsongeschiktheidswet en de
WAO door een hogere drempel in
0 Maatregelen tegen oneigenlijk ge
bruik van de sociale voorzieningen.
VVD-fractievoorzitter Hans Wiegel
en de financiële specialist drs. Gijs
van Aardenne hebben de tegenbegro
ting gisteravond officieel per nota
ingediend bij de Tweede Kamer.
Zij wijzen er op, dat enerzijds het
snoeien in de overheidsuitgaven en
anderzijds een vermindering van de
loonkostenstijging positief zullen wer
ken op de investeringsgeneigdheid bij
het bedrijfsleven. Zij menen dat zo op
essentiële wijze een bijdrage wordt
geleverd tot het terugdringen van de
blijvende werkloosheid.
Het snoeien in de overheidsuitga
ven wil de VVD gepaard laten gaan
met een belastingverlaging, dan wel
het niet laten doorgaan van de plan
nen tot belastingverhoging van het
kabinet. Onder andere de winstbelas
ting wil de VVD verlagen met vier
procent.
CPN-fractievoorzitter Bakker keer
de zich gisteren fel tegen iedere aan
tasting van de koopkracht in het ko
mend jaar. De verhoging van de
aardgasprijs, -de motorrijtuigenbelas
ting, de inkomstenbelasting en de
btw zijn voor de communisten on
aanvaardbaar. Dat zijn maatregelen
die het gemiddelde gezin zo'n tien
twintig gulden in de week gaan kos
ten, aldus Bakker.
Volgens de fractievoorzitter van
DS '70, dr. W. Drees, faalt het kabi
net-Den Uyl door vier oorzaken: on
oprechtheid, onderschatting van de
toekomst, angst voor belangengroepe
ringen en toegéven aan onwettige
acties, en de bemoeizucht en expan
siedrift van de centrale overheid. Dit
kabinet schept ontwortelden, drukt
zelfstandigen kapot en holt bedrijven
uit. Dat komt volgens Drees onder
meer omdat het kabinet veel te wei
nig doet aan de inflatie.
PPR-voordvoerder Coppes zei dat
het punt van de medezeggenschap,
zoals het geregeld wordt in de aan
gekondigde wet op de ondernemings
raden, beslissend is voor verdere deel
name aan het kabinet. „Wij zijn aan
de grens wat dit betreft", aldus Cop
pes.
Het is een vergissing te menen dat
in deze tijd bij alle aandacht voor de
werkgelegenheid niet zoveel aandacht
meer nodig zou zijn voor de mede
zeggenschap in de onderneming.
Volgens de fractievoorzitter van
D'66 gebeurt er niets of bijna niets
om de werkgelegenheid voor morgen,
de blijvende werkgelegenheid, voor te
bereiden. Hij vond dat de miljarden
injecties voor conjuncturele maatre
gelen hoe goed bedoeld ook de
werkgelegenheid voor de toekomst
niet helpen veilig te stellen.
Over het inkomensbeleid zei Ter-
louw, dat de regering ook met deze
begroting een stapje probeert te zet
ten. Van een fundamentele aanpak is
volgens hem echter geen sprake.
Suriname-debat
DEN HAAG (ANP) Kamervoor
zitter Vondeling heeft de Kamer gis
teren voorgesteld het debat over de
beëindiging van de statutaire band
met Suriname te beginnen op 21 ok
tober. Dr. Vondeling deelde mee de
ze datum ook te hebben voorgesteld
aan de voorzitters van de Staten van
Suriname en van de Nederlandse
Antillen.
Premier Den Uyl en minister Duisenberg van Financiën moeten hartelijk lachen om een opmer
king van één van de afgevaardigden tijdens de algemene beschouwingen in de Tweede Kamer.
DEN HAAG (SP) Voor het om
bouwen van ondernemingsraden in
"personeelsraden" waar de directie
van het bedrijf niet in zit, is geen
steun te verwachten van een meer
derheid in de Tweedé Kamer. Bij de
algemene beschouwingen hebben de
voorzitters van de drie christen-de
mocratische fracties zich daartegen
uitgesproken.
Fractieleider Kruisinga van de
CHU houdt een motie achter de
hand, waarin staat dat binnen de on
dernemingen het aanscherpen van
tegenstellingen tussen verschillende
groepen moet worden tegengegaan en
overleg en samenwerking moeten
worden bevorderd.
Mr. Frans Andriessen (KVP) con
stateerde hier een „regelrecht me-
ningsveschil" met de grootste re
geringspartij, de PvdA. Hij zei: „Een
personeelsraad a la Keerpunt, daar
doen wij niet aan mee". (Keerpunt is
het progressieve regeerakkoord van
PvdA, D'66 en PPR).
AR-fractievoorzitter mr. Wim
Aantjes opperde: "Zeer grote be
zwaren". Hij informeerde bij minis
ter-president Den Uyl naar de juist
heid van het gerucht, dat minister
Boersma van Sociale Zaken zou
werken aan een wetswijziging die
vorming van personeelsraden moge
lijk zou maken.
Over de aangekondigde wetswijzi
ging zei fractievoorzitter drs. Ed
van Thijn (PvdA)"Wij verwachten
dat daarin vorm zal worden gegeven
aan onze wens dat de ondernemings
raad nieuwe stijl dan ook geheel uit
gekozen leden zal bestaan en dat de
ze grotere bevoegdheden zal krij
gen".
Over een mogelijke voortzetting
van de samenwerking van PvdA
met ARP en KVP in een volgend
kabinet-Den Uyl zei Van Thijn:
"Ik heb de hoop niet opgegeven, dat
wij de hobbels zullen overwinnen".
Als voorwaarde noemde hij de be
reidheid van de christen-democraten
een overheidsbeleid te steunen dat
is gericht op een nieuwe economi
sche orde, waarin een eind wordt ge
maakt aan de centrale macht van
de multinationale ondernemin
gen. Aantjes zei over een voortzetting
van de samenwerking, dat dit afhangt
van de vraag welke stroming
in de PvdA zal
ming van de me
zinden of die va
mingsgezinden.
Andriessen ze
van de samenwerking met de PvdA
afhankelijk is van de vraag of het
huidige kabinet bereid is het beleid
om te buigen: beperking van de
overheidsuitgaven en lastenverlich
ting voor het bedrijfsleven.
Aantal astma-
patienten
flink gestegen
VLISSINGEN (SP) Het aantal
mensen met astmatische aandoenin
gen is de laatste tien jaar met twin
tig procent toegenomen. Deze forse
stijging van het aantal astma-geval
len wordt vooral veroorzaakt door
de toenemende luchtverontreiniging.
Dat zei prof. dr. Oehling, secreta
ris van "Interasma" gisteren op
een internationaal congres in Vlissin-
gen.
"Vroeger kwam op het platteland
veel minder astma voor", aldus prof.
Oehling, "maar door het veelvuldig
gebruik van schadelijke meststoffen
dat voortzetting in de landbouw neemt ook daar ast
hand over hand toe".
Tegen een v
van justitie
maanden
De groep staat terecht omdat zij
had beloofd aan een eventuele gij—
te werken. De man-
hadden als opdracht geweld te
gebruiken wanneer de paleiswachten
moeilijkheden zouden maken. Een
van de raadslieden, mevrouw mr. M.
J. Muller, zei in een algemeen plei
dooi dat volgens de verdediging de
officier van justitie niet voldoende
bewijsmateriaal had om tot een af
sluitend bewijs te komen. Zij achtte
het onjuist dat het openbaar minis
terie de tenlastelegging eensluidend
heeft gerealiseerd. Dat heeft volgens
haar tot gevolg dat in vele gevallen
essentiële onderdelen hiervan niet
bewezen verklaard kunnen worden.
Zij vindt dan ook dat vrijspraak of
ontslag van rechtsvervolging dient te
volgen.
Volgende week dinsdag zullen de
laatste Zuidmolukkers, die min of
meer het voetvolk in de actie moes
ten vormen, voor de Arnhemse recht
bank komen. Tegen de Zuidmolukse
"soldaten", die vorige week niet ver
schenen toen ze verantwoording
moesten afleggen, is een jaar ge
vangenis geëist.
KANS OP CDA
NOG KLEINER
DEN HAAG (SP) De kans dat
de drie confessionele partijen de ko
mende verkiezingen ingaan meteen
lijst is gisteravond nog kleiner ge
worden. Het partijbestuur van de
KVP onderschreef in Den Haag het
standpunt van het dagelijks bestuur,
dat best met de ARP kan worden ge
praat over de "grondslag" van het
CDA, maar onder de voorwaarden
dat dat uitsluitend kan op basis van
de in augustus aangenomen resolutie
tijdens het CDA-congres in Den
Haag.
De ARP liet gisteravond echter
duidelijk weten dat zij alleen tot een
gesprek bereid is zonder voorwaar
den vooraf. De ARP-top baseert zich
daarbij op een anderhalve week ge
leden tijdens de partijraad van de
ARP in Rotterdam massaal aange
nomen resolutie. Het conflict tussen
de ARP enerzijds en de KVP en
CHU anderzijds gaat over de vraag
of van toekomstige vertegenwoordi
gers van het CDA meer mag worden
verwacht dan dat zij het program
ma onderschrijven. De ARP vindt
van wel, de KVP en CHU menen van
niet.
Op het CDA-congres in Den Haag
in augustus werd gekozen voor het
standpunt van KVP en CHU. Dc-^e
partijen houden daar nu onverkort
aan vast, terwijl de ARP een nieuw
"open" gesprek wil over de grond-
r revolutionair ge-
de meer hervor-
Bioscoopwet
DEN HAAG (SP) De huidige
uit 1926 daterende Bioscoopwet gaat
drastisch veranderen. In 1970 al
kwam het tweede-kamerlid Voogd
van de PvdA en de D'66er Visser
met een wetsvoorstel om de leeftijds
grens tot 14 jaar te verlagen. Ze
krijgen niet helemaal hun want
zoals de voorgestelde wet er nu uit
ziet wordt de grens op 16 jaar ge
steld. Op initiatief van de Bioscoop
bond komt er dan nog om de twaalf
jarigen tegemoet te komen, een leef
tijdsgrens bij: toegankelijk voor per
sonen van twaalf jaar en.ouder.
DEN HAAG (ANP) Nadat de
politie gistermiddag op verzoek van
het bestuur van de katholieke socia
le academie in Den Haag de vleu
gel had ontruimd, die door studen
ten en docenten was bezet, is een
groot deel van de bezetters weer
teruggekeerd en heeft nu het hele
gebouw bezet. In een verklaring spre
ken zij hun diepste afkeuring uit
over de beslissing van de directie en
het bestuur om de politie erbij te
halen. Een essentieel verschil tus
sen de twee bezettingen is, dat de
vertrouwelijke informatie nu achter
slot en grendel zit. Omdat de vori
ge keer niet zo was, besloot het be
stuur de politie de vleugel te laten
ontruimen. Het bestuur heeft de
twee voorlopige commissies voor co-
ordinerend overleg waarin docenten,
studenten en directie zitten, ver
zocht zich in deze kwestie uit te spre
ken. Delen de commissies de opvat
ting van het bestuur dat het bestuur
geen deel van de plenaire vergade
ring uitmaakt, dan vindt het bestuur
dat het niet meer de legitimiteit
heeft om te besturen en dat het zal
moeten aftreden. In een vergadering
van studenten en docenten werd gis
termorgen met 138 stemmen voor, en
5 tegen en twee onthoudingen beslo
ten dat de directie moet worden ge
schorst en dat een commissie van
onderzoek moet worden ingesteld.
MADRID (ANP) De rechter
van instructie van Malaga heeft
gisteren een borgtocht van 2,5
miljoen peseta's (125.000 gulden)
vastgesteld voor de 28-jarige Ne
derlander Rudolf D. uit Haar
lem die zondag betrokken was
bij een vechtpartij met generaal
Franco's schoonzoon, de markies
de Villaverde. Zelfs als de borg
som wordt gestort mag D. Spanje
niet verlaten.
De andere drie Nederlanders
die bij de zaak betrokken waren,
Yvonne en Rudolf K - respectie
velijk de zuster en de zwager van
D. - en een vriend, Antonius K.
zullen niet worden vervolgd.
De rechter van instructie heeft
de klacht "belediging van het
staatshoofd en van Spanje" la
ten vallen. D. wordt vervolgd we
gens de vechtpartij en het toe
brengen van letsel aan de mar
kies de Villaverde, dr. Chrlstobal
Martinez-Bordiu. Diens neusbeen
was gebroken. Inmiddels is hij
in een kliniek in Madrid geope
reerd.
Er zijn uiteenlopende lezingen
over het incident. Volgens eerste
berichten was de markies de Vil
laverde in woede ontstoken om
dat hij meende dat de Neder
landers beledigingen aan het
adres van Spanje en Franco
richtten. In andere berichten is
echter gezegd dat de ruzie ont
stond toen één van de Nederlan
ders een opmerking maakte over
de japon van één van de dames
uit het gezelschap van de Spaan
se markies. Dr. Martinez-Bordiu
zou de toeristen toen hebben ge
vraagd waar zij vandaan kwamen
en hen hebben gelast het res
taurant te verlaten toen zij zei
den uit Nederland te komen. Toen
zij weigerden ontstond de vecht
partij.
