'Als Casino de Paris geen kwaliteit meer kan garanderen moet het dicht' Noerejew krijgt niet altijd zijn zin r(jy)vafyfa3Qr Balletchoreograaf Roland Petit: JX toegelicht ...en gisteren Strohalm TVmorgen] RADIOPROGRAMMA Vroman vertaald DINSDAG 7 OKTOBER Een onopvallende figuur tussen de dansers in werkkleding: wollen maillots, wollen werkkousen met hier en daar een steekje los. Een klein hoofd met een Van Agt-kap- Bel, de romantische lange krullen Zijn verdwenen. De repetitie begint, „Tod und Verklarung" van Richard Strauss komt wat vervormd uit de bandrecorder, Rudolf Noerejew hurkt ineengedoken tussen de twee „enge len" die hem in het ballet zullen begeleiden. Hij komt langzaam op dreef, hij spaart zich merkbaar, sprongen markeert hij en loopt naar het punt waar hij neer zou moeten komen. Hij zweet overdadig, hij maakt een wat vermoeide indruk. Maar dan, in een duet met Sonja Marchiolli, springt de vonk: minu ten lang wordt er gedanst met een intensiteit, die- zelfs in de kale studioruimte van het Nationale Ballet achter de Amsterdamse Stadsschouwburg, boeit en ontroert. Donderdagavond komt, ook in Amsterdam, de premiere van het nieuwe ballet van Rudi van Dantzig, dat hij voor de Russsische danser heeft gemaakt. Hij koos „Tod und Verklarung" van Strauss omdat de thematiek van dat symfonische gedicht, zoals hij het beleefde, hem sterk aansprak: een visie op het leven vanuit het sterven, de betekenis van kleine voorvallen in dat leven als strootjes in de rivier, op zichzelf onbelangrijk maar toch tekenen van de richting, die een leven neemt. „Blowin in a gentle wind" verwijst naar een dichtregel van een onbekende dichter, waarin de dagen worden vergeleken met kalenderblaadjes die door een zachte wind worden weggeblazen. Het is niet het eerste ballet dat Rudi van Dantzig voor Noerejew maakte: „Ropes of Time" bleek indertijd, een vijftal jaren terug, een schitterend voertuig voor de danspersoonlijkheid van de in 1961 naar het Westen gevluchte Rus. En Van Dantzig heeft dus ook ervaring met het samenwerken met Noerejew geen gemakkelijke man, sterk onderhevig aan stemmingen. Noerejew wil soms mijn choreografie veranderen, zegt Rudi van Dantzig na de repetitie, als het in mijn ogen een verbetering is doe ik dat ook, en dan wordt die wijziging definitief in de choreografie opgenomen, maar Noerejew krijgt niet altijd zijn zin. Van Dantzig weet ook nu heel precies wat hij wil. Dat Noerejew zich spaart bij de repetities is niet verwonderlijk: hij danst in alle 27 minuten dat het ballet duurt, hij is voortdurend in het blikveld, hij draagt, ook zichtbaar, de choreografie. Haast onmenselijk zwaar werk, bovendien ingepast in een jaar-agenda die zo op het oog duidelijk overbelast is met heen en weer trekken tussen Londen, New York, Los Angeles, voortdurend als g ast-danser bij steeds weer andere dansgroepen. Met welke groep danst hij het liefste? Noerejew glimlacht, het is de eerste keer dat hem die vraag wordt gesteld: elk dansgezelschap heeft zijn eigen kwaliteiten, ik kom graag in Amsterdam. Hoe lang denkt hij dat zware werk en dat heen en weer trekken nog vol te houden de actieve werkperiode van een danser is tenslotte maar beperkt. Dan komt de echte Noerejew onder het diplomatieke masker tevoorschijn: met een grauw zegt hij dat Margot Ponteyn, met wie hij vaak samen danst, twintig jaar ouder is dan hij, en dat hij dus nog minstens twintig jaar voor de boeg heeft. Hij verzwijgt taktisch, dat Fonteyn zich de laatste jaren bijzonder is gaan sparen, en gracieus wandelt van standje naar standje. Bij de voorstellingen is dat van Noerejew niet te verwachten. Hij is een hard werkende professional, die niet rookt, drinkt of uitgaat, voortdurend met zijn werk bezig is, actief of passief, veel ziet dansen en op de hoogte is. Geen heimwee naar Rusland, geen emigranten-sentimen- taliteit, werk is belangrijk, dansen is belangrijk. Dansen in klassieke balletten, in modern werk. Hij gaat dit seizoen nog werken bij het gezelschap van Martha Graham, hij vindt het werk van Rudi van Dantzig „tussen klassiek en Graham" voor hem uiterst geschikt, hij wil verscheidenheid in zijn eigen repertoire. „Ik wil op het toneel staan; ik voel me dan beter dan tijdens een repetitie. Ik heb de reactie, de inspiratie van een zaal nodig. Ik vind dat voor mij van groter belang dan het gezelschap waar ik mee dans". Het gesprek ebt weg. Noerejew is kennelijk vermoeid en verveeld, hij heeft dit soort gesprekken al zo vaak gevoerd, hij wil rusten voor het diner, daarna wat lezen en wat praten met vrjenden. Kijk maar naar mijn werk, schijnt hij te willen zeggen, daar ben ik te zien 'zoals ik werkelijk ben. Dat kan nu in de komende weken: donderdag, vrijdag, zondagmiddag in Amsterdam, met het nieuwe ballet van Rudi van Dantzig en in een duet „Le Corsaire" van Petipa met Alenandra Radius, dan Utrecht en Eindhoven, woensdag 15 oktober weer in Amsterdam, een Europese tournee (Wenen, Zurich, Lugano, Lausanne, Bazel, Bregenz, Sankt Gallen, Geneve) en een slotvoorstel- ling op woensdag 29 oktober in het Scheveningse Circustheater. Dan vertrekt Noerejew weer; het ballet van Van Dantzig blijft op het repertoire van Het Nationale Ballet, maar met andere solisten: afwisse lend Henny Jurriens en Francis Sinceretti. De rol van Sonja Marchiolli zal dan ook in sommige voorstellingen worden overgenomen door Mea Venema. JAAP JOPPE PARIJS 'J'ai seulement un petit moment pour vous", zegt Roland Petit, wereldberoemd ballet choreograaf en directeur van het even befaamde 'Casino de Paris'. Hij kijkt tussen het grimeren door even op naar de journalist uit Nederland, die blijkbaar een grote interesse aan de dag legt voor de moeilijkheden, die zijn ontstaan rond het 'Casino de Paris'. Het 'petit moment' Wordt bij na een uur, omdat de grote Petit met toenemend enthousiasme in zijn kleedkamer antwoord geeft op de aan hem gestelde vragen. De ontmoeting met de echtgenoot van de danseres Zizi Jeanmaire heeft plaats in het 'Theatre de la Porte Saint-Martin'. NEDERLAND I 18.15 Les Gammas, les 7 (TELEAC) 1S.45 TV-informatie voor Spanjaarden (NOS) 18.55 Journaal (NOS) 19.05 Walt Disney presenteert: Chester, het afgedankte paard, film (TROS) 19.55 Martine, muzikale miniaturen (TROS) 20.30 Derrick, Duitse politieserie (TROS) 21.35 Journaal (NOS) 21.50 TV-Privé: Gesprek met Sylvia Kristel (TROS) 22.30 Naakt met aubergine, programma over buitenlandse kunstenaars in Frankrük (TROS) 23.00 Journaal (NOS) NEDERLAND II 18.45 Brigadier Dog (NOS) 18.55 Journaal (NOS) 19.05 Zij gingen de lucht in (NCRV) 19.30 Tweekamp, quiz (NCRV) 20.00 Journaal (NOS) 20 25 David Copperfield, tv-serie (NCRV) 21.20 Herkent u deze tijd, amusementsprogramma (NCRV) 22.10 Hier en Nu (NCRV) 22.50 Inge Bruck, liedjesprogramma (NCRV) 23.05 Journaal (NOS) 23.10 Den Haag vandaag, extra: algemene beschouwingen van 2de Kamer (NOS) De acteurs Horst Tappert en Fritz Wepper zijn de hoofdfi guren in een nieuwe Duitse misdaadserie, waarvan de eerste aflevering vanavond om 20.30 uur via Nederland I te volgen is. Horst Tappert speelt in de serie derrick" de rol van de gelijknamige hoofdinspecteur. Fritz Wepper is zijn naaste as sistent. Wepper is overigens een bekende op het Nederlandse scherm. De acteur is bij de VARA te zien in de tv-serie ,J)e Commissaris". Hoofdfiguur Derrick is het type van de anti-held, een man van middelbare leeftijd en een verstokte vrijgezel. Hij vindt zijn vak weliswaar boeiend. Soms echter wordt het hem te veel. In tegenstelling tot de meeste van dit soort series laat „Der rick" wat meer zien van het privé-leven van een politieman. Tevens wordt in de serie het misdrijf vooral benaderd van de psychologische kant. In de eerste aflevering krijgt Derrick te maken met een mis daad uit jaloezie. Een pandjeshuisdirecteur verdenkt zijn veel jongere maitresse ervan dat er nog een andere man in haar leven is. Hij laat haar gangen nagaan. NCRWs Hier en Nu" heeft vanavond (22.10 uur, Nederland II) een reportage over de gevaren van de tankervaart op de Noordzee. Indien mogelijk zal er nieuws zijn over de ontvoe ring van de heer Herrema. Verder zijn er reportages over de Concorde en uit het dorpje Ten-Esschen bij Hoensbroék, dat door autowegen is geïsoleerd. In de vooravond begon de TROS met de serie Suske en Wiske. Daar zijn negatieve opmerkingen over te maken. Zonder meer dienen series naar strips bestreden te worden, ooit heeft Kuifje gesproken in een tekenfilm en het was Kuifje niet meer. Deze Suske en Wiske zijn Siiske en Wiske ook niet meer, waarom bedenken de producenten van dergelijke series niet g/woon even iets nieuws? De kwaliteit van deze bewerking laat danig te wensen over. De poppen hebben een zeer gebrekkig mechaniek, het is je reinste poppenkast. Dat is dan meteen de positieve zijde van deze nieuwe aanwinst. In Suske en Wiske wordt Nederlands gesproken, het is begrijpelijk en verstaanbaar. Het is verdrietig, maar dat is bijzonder. De TROS-serie met Kraaykamp belooft groot showwerk te worden, Geheel in het spoor van de grote voorganger Andy Williams besloot de ster met een wiegeliedje. Talent werd met talent omringd, Albert Mol en Adele Bloemendaal zorgden voor lacherig weerwerk en dat is wat Johnny Kraaykamp verdient. De ruimte om te improviseren, de ruimte om uit zijn rol te stappen, de ruimte om collega's aan het lachen te maken. Het is even jammer dat het programmabudget kennelijk geen ruimte meer gaf voor optredens van internationale vedet tes. al is het goed meezingen als Lenny Kuhr meeslepend verkondigt "laat mij maar doodgewoon een vrouw en onbezonnen zijn." BERT VAN DER VEER. Roland Petit: blij met Nederlands publiek. Uitzending D'66. Door Bert Koekebakker Roland Petit, die in Nederland al- leen grote bekendheid geniet in bal letkringen, heeft in Frankrijk, samen met zijn vrouw Zizi (Renée) Jean maire een fabuleuze roem. Voor het 'Theatre de la Porte Saint-Martin" aan de Boulevard Saint-Martin staan rijen mensen te wachten om in het theater toegelaten te worden. In dit theater zal Roland Petit, op muziek van Léo Delibes en omgeven door décors van Ezio Frigerio de ADVERTENTIE 'n beste borrel Jonge en Vieux voor rond 'n tientje. Bessen en Citroen voor even acht gulden te koop bij "Deleave" slijters en wijnhandelaren, herkenbaar aan het vignet op de deur jDELCAVE BV. Delft, tel.015-569324* nieuwe versie dansen van het ballet "Coppelia". De serie balletvoorstel lingen duurt tot halverwege deze week, waarna Petit zijn balletten "Jeux d'Enfants", "Variations Chro- matiques", "L'Arlesienne" (naar een Verhaal van Alphonse Daudet en met kostuums van Christine Lau rent) en "Carmen" zal dansen. "Carmen" is een door Petit geschre ven ballet, dat geïnspireerd is op een verhaal van Prosper Merimee. Vooral met dit laatste ballet hoopt de balletchoreograaf dagen achtereen volle zalen te trekken. Met zijn pro gressieve ballet "Pink Floyd Bal let" dat vanaf 21 oktober a.s. te zien zal zijn in het "Theatre de la Porte Saint-Martin" en dat door muziek van de groep zelf zal worden bege leid, slaat Petit eigenlijk een nieuwe richting in. Met de balletten "La Nuit Transfigurée", op prachtige muziek van Schönberg en "Septentrion", (naar een idee van Yves Navarre en op muziek van Marius Constant) keert Petit vervolgens terug naar door hem meer gebruikte motieven. U heeft onlangs de voorpagina's van waarschijnlijk alle kranten in de wereld gehaald door een bezet ting van het "Casino de Paris" aan te kondigen, teneinde de aandacht te vestigen op de zeer slechte finan ciële situatie, waarin het Casino mo menteel verkeert. Kunt u daar iets meer over zeggen? Petit: Ik heb nu meer dan zes Jaar in het Casino de Paris gewerkt en heb daarbij altijd voor volle zalen ge staan. Nog steeds is het Casino elke avond uitverkocht. Het komt daarom bij veel mensen, vooral hier in Pa rijs, merkwaardig over, dat ik heb aangekondigd het Casino met ingang van het volgend jaar te zullen slui ten wanneer de financiële situatie zich niet wijzigt. Een feit blijft na melijk, dat, ondanks de grote publie ke belangstelling, de belastin gen steeds groter worden en de en treeprijs nauwelijks is verhoogd. Dit drukt erg zwaar op de artiesten- die in het Casino optreden. Daar naast ontplooit de overheid geen en kel initiatief teneinde het Casino uit zijn impasse te halen. Het is voor mij niet langer mogelijk om, met de middelen, die mij ten dienste staan, de troupe van het Casino verant woord te leiden. Het Casino heeft al tijd bekend gestaan om het gebode nis, dat kwalitatief op een hoog peil staat. Ik wil mijn publiek dat ni veau, kunnen blijven garanderen. Zo als u weet, hebben, behalve Zizi Jeanmeaire die nog steeds optreedt, Maurice Chevallier en Josephine Ba ker in het Casino grote triomfen ge vierd." NOEREJEW Maar u kunt zich voorstellen, dat het bericht van een eventuele slui ting van het Casino de Paris als een bom is ingeslagen bij vele Neder landers die het Casino hebben be zocht tijdens hun verblijf in Parijs. Petit: 'Dat kan ik mij erg goed voorstellen. Wij verheugen ons altijd in een grote belangstelling van het Nederlandse publiek, die in verhou ding met de andere nationaliteiten altijd zeer goed is vertegenwoordigd. Opvallend is, dat de belangstelling van de Fransen voor het Casino de laatste jaren iets is teruggelopen. Maar ik vind het Nederlandse pu bliek fantastisch. Het moet echter wel beseffen dat het niet mijn wens is, dat het Casino wellicht gaat slui ten. Ik zal er toe worden gedwon gen voornamelijk door het uitblijven van overheidssteun. Ik houd overi gens veel van Nederland en hoop er binnenkort een weekeinde heen te gaan om daar mijn vriend Noerejew te bezoeken, die op balletgebied fan tastische dingen doet." Wordt alleen het Casino de Paris met sluiting bedreigd, of geldt de slechte financiële situatie ook voor andere theaters in Parijs? Feitit: "De sluiting dreagt niet het 'Theatre de la Porte Saint-Mar tin'. Voor de ingang waarvan u weer ryen mensen hebt zien wachten. Dit theater heeft bovendien meer een regionale, plaatselijke functie, terwijl het Casino de Pairis een in ternationale functie heeft. Maar ook de 'Moulin Rouge' en de 'Follies Ber gères', die eveneens werken met een groot orkest, een aantal danseressen en veel begeleidende artiesten, heb ben het moeilijk. Het Casino de Paris heeft daarnaast een groot ballet van niveau, dat erg veel geld kost. De plaatsbewijzen zijn in zes Jaar maar 15% gestegen, terwijl de theaterkos- ten in die tijd ongeveer 300% zijn VOORBEELD U heeft zelfs afstand gedaan van uw royalties voor een bedrag van 300.000 franc, waar u, als balletcho reograaf recht op heeft. Waarom heeft u dat precies gedaan? Ik heb de rechten op mijn royalties opgegeven om een voorbeeld voor de troupe te stellen. Daarnaast geeft het gebaar de buitenwacht een idee van de kritieke situatie en tevens be reik ik ermee, dat het budget van het Casino weer enigszins groter is ge worden. ik denk er zelfs aan nog an dere bezuinigingen door te voeren, in dien de financiële situatie zich niet wijzigt en de overheid of de stad Pa rijs niet bijspringen. Er stond in de kranten, dat uw vrouw Zizi Jeanmaire voor haar op treden in het Casino de Paris slechts 100 francs krijgt, terwijl ze elders veel meer kan verdienen, maar dat ook slechts doet om een voorbeeld te stellen. Petit: Dat is absoluut niet waar. Het is een verhaaltje, dat waarschijnlijk in de wereld is gekomen, nadat be kend werd, dat ik mijn royalties ter beschikking van het Casino had gesteld. ADVERTENTffi Roland Petit buigt zich weer voor over naar de spiegel, die omringt is door een groot aantal potjes, verf- kwastjes, pincetten en andere gri meerattributen. Terwijl Petit met één hand de huid rond zijn kin strak trekt, geeft hij mij met de an dere een hand. 'Saluez Noerejew de moi' zegt hij bij het afscheid. Het zal er waarschijn lijk niet van komen. operebtes. 22.00 (S) Koepel-café. 22.30 Nieuws. 22.40 Radiojournaal. 23.00 (S> Trio Lajos Horvath. 23.20 (S) Er floot een vogel ln de wei. 23.55-24.00 Hilversum II 18.00 Nieuws. 18.11 Radiojournaal. 18.25 (S) Orkest muziek. 18.45 Top pers van toen. 19.30 Hoe lang geldt geld nog als geld? NOS: 19.50 Den A n TrrttrrrvB A trxrrro t- seia nog ais goiu.- inv^o. iü.ou uc A. O. KUEKEBAKKER Jr. Haag vandaag. 20.00 Nieuws. LEIDEN Als Ineke Holzhaus de gedichten van Leo Vroman in tastbare woorden vertaalt, zoals gisteravond het geval was in het LAK-theater, lijkt ze in haar vrouwelijke eenvoud op de haast verlegen, fluisterende Liselore Gerritsen in haar 'Klein Kon- sert'. Waarbij niets afgedaan wordt aan de capaciteiten van Marnix Kappers en Henk Baten- burgh. Want vooral de manier, waarop de laatste het gedicht van Vroman "Voor wie dit Leest' vocaal gestalte geeft, maakt die pe indruk. Piet calis heeft in- Daling der Temperatuur* over Vroman gezegd, dat binnen de dichtvorm van roman een meng vorm van zowel Slauerhoff als van Kafka kan worden gesignaleerd. Calis voert hierbij als argument aan, dat zowel bij Slauerhoff als bij Vroman het 'beroep' als een voortdurende artistieke impuls zou fungeren. Ik ben het daar vol strekt niet mee eens, al geeft Calis met zijn vergelijking wel aan, dat de gedichten van Vro man vrij gecompliceerd van op bouw zijn. Het is daarom een verdienste van de Stichting Toe zie Hardop', i.e. Ineke Holzhaus, Marnix Kappers en Henk Ba- tenburgh, die in staat blijken vrij geladen gedichten als *Wat Ben Ik Dan', Ei Vrienden' en Taart Robijn' op de toeschouwers over te brengen. De begaafde dichter Vroman, die zelfs in 1965 geëerd werd met de prijs van de 'Stich ting Kuntenaarsverzet 1942 - 1945 en in datzelfde Jaar ook de P. C. Hooftprijs ontving, biedt de leden van de Toezie Hardop' meer dan genoeg materiaal voor een avond vullende voordracht. Ik had ech ter graag iets meer aangetroffen uit Vromans eerste bundel 'Ge- diohten' (1946), waarin het mooie gedicht 'Jeldican en het Woord' voorkomt. Maar 'Een Broodtrom mel' en Twee Wonderen' boden onverwacht verantwoorde alter natieven voor deze omissie. Nog immer is de belangstelling voor de manifestaties van de stichting 'Poëzie Hardop' niet voldoende, al is, vergeleken met het vorige seizoen, een verbetering merk baar. Een sterk punt in de de clamatiekeuze van P.H. is wel, dat men niet voorbijgegaan is aan het mooie prozaverhaal van Vro man uit 1948, dat bekend werd onder de naam Tineke'. Iedere Vromankenner kent de innige en intieme relatie tussen 'Vroman' en Tineke'. Vroman idealiseert in Tineke' enigszins de werkelijk heid, hetgeen door PU. goed was aangevoeld. Dit in tegenstelling tot (b.v.) Achterberg, die de vrouw verabsoluteert en er min of meer onbewust, een madonna- gestalte zonder eigen identiteit van maakt. Wanneer de stichting P.H. dan ook, mede wellicht op initiatief van artistiek leider Huub Oosterhuis en met mede werking van Henk van Ulsen, be sluit Achterberg te accentueren, zal ik met aandacht luisterend, wederom proberen de nuances in dichtstijl aan te voelen. A. C. KOEKEBAKKER Jr. 20.05 Overweging. 20.15 Komponist en °M5 Babel-dokumenten. 22.15 ;ai Tweede Kamer. 23.55-24.00 1 Hilversum III 18j03 De vakaturebank. 18.10 Joost mag niet eten. VARA: 19.02 Drie loopt achter. 20.02 Nashville. 21.02 Jazz (P)opdonder. 23.C ernacl I :lp. 4.0 6.02-7.00 Scheer je weg. WOENSDAG 8 OKTOBER Hilversum I TROS: 7.00 Nkleuws. 7.02 (S) Ont- Nieuws. 7.41 Alu. 8.30 Nieuws. 8 36 Gym. voor de hulvrouwi. 0.00 TceraJctua. 9.30 (S) Van Heinde tÏÏ.I'Sf- 10 00 s<> Voor Ie Werners. „N,leU*"- 10.33 (S) Sphinx. 11.46 (S) Cafe-chantant. 12.26 Meded. voor 1.a,nd" *n tuinbouw. 12.30 Nieuws. 12.41 AKt. 13.15 (S) Sport na sport 13 45 (S) King's College Choir. 14.15 (S) Close-up. 15.30 Nieuws. 15.33 Alter ses- Jun.NCRV: 16.00 Middagdlenst. 16 20 (S) Een uur natuur. Overheidsvoor lichting: 17120 Tekst en uitleg. NCRV- 17.30 Nieuws. 17.82 (S) Akt. Hilversum n VARA: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn 7.20 (S) In de Roode Cirkel. 8.00 Nieuws 8.11 In de Roode Cirkel. 9.05 Orkest Malando. 9.35 Waterstanden. 9.40 Schoolradio. 10.00 (S) Radioweek blad. 11.00 Nieuws. NOS: 11.03 Bopthe- ma's en swlngsessdons. 11.30 Spiegel Duitsland. VARA: 12.00 Termun- KRO: 7.02 Drie op Je boterham. 9 03 Pep-op-drie. 11.03 Drte draalt op verzoek. 12.03 Drie tussen de middag. 14.03 Pop-Kon takt. 16.03 De Hitmees- 15.30 Achtervolging op de kermis kin dcrfllm (VARA). 16.30 De film van" Ome Willem (VARA) 17.00 De Ma sai (VPRO). 18.15 Computerkunde. les 11 en 12 (TELEAC). 18.45 Verkeers- (p)licht (NOS). 18.55 Journaal (NOS). 19.05 Van gewest tot gewest (NOS). 19.50 KVP (POL. PARTIJEN). 20.00 De zaak Galsteen, tv-fllm (NOS).21.10 Korte films (NOS). 21.35 Journaal noramlek (NOS). 23.14 Journaal (NOS) 23220 Den Haag vandaag extra (NOS). Nederland II 18.45 Brigadier Dog (NOS). 18.55 Ned. Vrijwilligers i SOCUTERA i Dertien manieren om Iets over het Midden-Oosten te vertellen, tv-serle (VPRO). 23.25 Journaal (NOS).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1975 | | pagina 5