Isabel Peron gezwicht
voor druk militairen
mm
Tempo van
de tijd
werd 'Leeuw van Juda' noodlottig
Proteststakingen tegen
processen in Baskenland
Beheer uw geld goed, zorg
dat u de hoogste rente maakt.
De spaarvormen van deABN
maken't u gemakkelijk.
Rusland grootste kernmacht
zegt officieel Chinees blad
Slachtoffer van eigen
goede wil
JONDERDAG 28 AUGUSTUS 1975
BUITENLAND
PAGINA 9
ADVERTENTIE
In de garnizoensplaats Caterham 25 km ten zuidwesten van Londen zijn gisteravond 22 mensen
gewond geraakt toen een bom ontplofte in de platenbar van een café. Drie zijn er ernstig aan
toe. Onder de cafébezoekers waren veel militairen. Niemand heeft tot dusver de verantwoordelijk
heid voor de aanslag opgeëistOp de foto wordt hulp geboden aan een buiten liggend slachtoffer.
Politieke groeperingen die zich te
len generaal Franco verzetten heb-
ten gisteren een oproep gedaan voor
en algemene staking in Noord-Span-
e uit protest tegen de berechting
an twee Baskische separatisten die
mogelijk de doodstraf krijgen.
De stakingsoproep werd voorafge
gaan door hongerstakingen van poli-
leke gevangen, waaronder een aan-
&1 priesters, en gevechten tussen
plitie en anti-regeringsdemonstran-
en in de Baskische stad San Sebas-
lan.
De gewoonlijke conservatieve Car-
stische partij, die Carlos Hugo, de
phtgenoot van prinses Irene, op
de troon wil, sloot zich aan bij de
stakingsoproep, evenals de commu
nistische partij en de Baskische se-
paratis tonbeweging ETA.
De twee mannen die vandaag in
Burgos voor een militaire jrechtbank
moeten verschijnen, worden beschul
digd van moord op een guardia ei-
vil. De openbare aanklager heeft
reeds de doodstraf tegen hen geëist.
Het proces begint precies 24 uur
nadat een wet in werking is getre
den waarbij voor terroristische da
den de doodstraf kan worden opge
legd.
De staking zou vandaag en mor
gen plaats moeten vinden, maar er
bestaat grote onzekerheid over de
•ffectiviteit ervan. Een anti-regerings
staking die in februari van dit jaar
werd uitgeroepen werd maar door
250.000 mensen gesteund, in slechts
drie van de vier Baskische provin
cies.
Het FRAP (het revolutionair, an
tifascistisch en patriottisch Spaans
front) heeft een beroep gedaan op
de Franse en de Europese opinie
"de moord door de dictatuur" te
voorkomen van vijf militante revolu
tionairen. Drie van de beschuldigden
zouden leden zijn van het FRAP en
twee van de ETA, die vandaag in
Burgos worden berecht.
BUENOS AIRES (Reuter) Het
Argentijnse leger, in openlijke con
frontatie met president Isabel Peron
is in staat van verhoogde waak
zaamheid gebracht, zo wordt van mi
litaire zijde in Buenos Aires mee
gedeeld.
Het desbetreffende bevel is uitge
gaan van generaal Carlos Delia Lar-
roca, die door zijn collega's tot op
perbevelhebber ad interim is be
noemd nadat mevrouw Peron had
geweigerd het ontslag als opperbe
velhebber goed te keuren van gene
raal Alberto Numa Laplane.
De persdienst van de presi
dent heeft ontkend dat mevrouw Pe
ron drie maanden verlof zal nemen,
zoals van militaire zijde was bericht.
Na een vergadering van acht uur
van president Peron met politieke
en militaire leiders is in Buenos Ai
res de benoeming bekendgemaakt
van generaal Jorge Videla tot opper
bevelhebber van het leger. Daarmee
is een militaire crisis ten einde die
dreigde de regering ten val te bren
gen.
Videla, hoofd van de generale staf,
behoorde tot de militaire leiders die
het heengaan van generaal Alberto
Laplane als opperbevelhebber eis
ten. Laplane's ontslagaanvraag werd
door Isabel Peron geweigerd.
Generaal Carlos Delia Larroca, die
door zijn rebellerende collega's tot
opperbevelhebber ad interim was
benoemd, heeft ontslag uit actieve
dienst gevraagd om de benoeming
van Videla mogelijk te maken.
Het was de tweede keer deze
maand dat president Peron moest
buigen vóór overmacht. Eerder werd
zij door een staking gedwongen toe
te geven aan eisen van de vakbewe
ging.
Ondertussen bleef de golf van ge
weld voortduren. Linkse guerrilla
strijders openden het vuur op de hui
zen van ongeveer 15 marine-officie-
ren en directeuren van Ford's auto
mobielfabriek. Sommige huizen wer
den ook gebombardeerd, aldus maak
te de politie bekend, die niet geloof
de dat er verband bestaat tussen de
ze incidenten en de militaire crisis.
HULPACTIE Het leger en de
luchtmacht van India zijn een
grootscheepse hulpactie begonnen
voor de honderdduizenden die zijn
getroffen door een van de zwaarste
overstromingen sinds veertig jaar
in Bihar. Bij de hoofdstad van deze
staat, Patna, is de Ganges buiten
haar oevers getreden waardoor de
stad van de buitenwereld is afgeslo
ten. Uitgebreide gebieden staan on
der water.
8!4% Spaardeposito
met vaste looptijd 7 jaar
r 8% Spaardeposito
met vaste looptijd 5 jaar
7fc% Spaardeposito
met vaste looptijd 4 jaar
17% Spaardeposito
met vaste looptijd 3 jaar
6%% Spaardeposito
met vaste looptijd 2 jaar
6 54 Spaardeposito met
24 maanden opzegging
5 54 Spaardeposito met
12 maanden opzegging
4%% Spaardeposito met
6 maanden opzegging
4 li Spaardeposito met
3 maanden opzegging
454% Spaarrekening/Spaarboekje
654% Spaar-Extra-Rekening/Boekje
Algemene Bank Nederland
EKING (Reuter) In een artikel breid met een miljoen manschappen rijk binnenvie
PEKING (Reuter) In een artikel
in het officiële Chinese "Volksdag
blad" wordt gezegd dat Rusland
Amerika voorbij gestreefd is wat het
aantal kernwapens en geleide raket
ten betreft.
Rusland, met zijn overweldigende
suprematie aan conventionele wapens
zou volgens de krant twee atoomon-
derzeeërs per maand te water laten.
Het Russische leger zou zijn uitge
breid met een miljoen manschappen
de defensieuitgaven van dat land
zouden de Amerikanen doen verble
ken.
In het artikel werd West-Europa
gewaarschuwd voor de oorlog die
de Sowjet-Unie voorbereidt onder de
camouflage van de ontspanning.
"Rusland gedraagt zich zoals Hit-
Ier in de jaren voor de Tweede We
reldoorlog". Terwijl deze Oosten
rijk binnenviel lijmde hij de rest
Europa met gepraat over vre
de en internationale samenwerking.
Dat doen de Russen volgens het ar
tikel nu ook.
Moskou zou ook handig gebruik
maken van de politieke onrust in
Zuid-Europa door pro-Russische
ten financieel te ondersteunen en
zich vooral intensief te bemoeien
met de ontwikkelingen in Portugal.
GENEVE (AP) Nu ex-keizer
Haile Selassie is overleden zal het
mysterie rond zijn enorm for
tuin, dat volgens de Ethiopische
leiders tientallen jaren in Zwit
serse bankkluizen hee3t gele
gen, wellicht nog groter worden.
De Zwitserse overheid heeft
nog geen commentaar gegeven
maar volgens onofficiële specula
ties zal het met de dood van Hai
le Selassie nog moeilijker voor
de Ethiopische regering worden
Gigantisch vermogen
om het fortuin, dat naar schat
ting 15 miljard dollar zou bedra
gen. weer in Ethiopië terug te
krijgen.
Vorig jaar november deelden
Ethiopische regeringsfunctiona
rissen de Zwitserse ambassadeur
in Addis Abeba mee dat de kei
zer een document had getekend
waarin hij het beheer over het
fortuin aan de militaire regering
overdroeg. De Zwitsei-s hebben
dit document echter nooit onder
ogen gekregen.
Een woordvoerder van de Zwit
serse bankiersfederatie legde in
dertijd uit dat de Zwitserse bank
geen geld kon vrijgeven zonder
te kunnen verifiëren dat zo'n do
cument niet onder druk was ge
tekend.
Tot de erfgenamen van ex-kei-
zer -Haile Selassie behoren naar
schatting 30 prinsen, onder wie
zijn zoon kroonprins Asfa Wos-
sen en zijn favoriete kleinzoon
Zare Yacob, die aan de universi
teit van Oxford studeert. Asfa
heeft een internationaal onder
zoek naar de dood van zijn va
der geëist.
ADDIS ABEBA (AP) De naam Ethiopië zal steeds de herinnering oproepen aan de ten
gere figuur van keizer Haile Selassie, die in 1936 in Genève eenzaam op het spreekgestoelte
ran de Volkenbond stond om de wereld te waarschuwen voor de fascistische agressie. Haile Se-
assie, de nestor der staatshoofden regeerde toen reeds 20 jaar dat verre land, dat slechts vaag
lekend was onder de naam Abessinië. Zijn dood, verguisd en al half vergeten door zijn volk,
evert een schril contrast op met de manier waarop hij de eerste grote crisis van zijn rege-
ingsperiode, de Italiaanse invasie verwerkte. Met een indrukwekkende en nog steeds niet ver-
je ten rede tot de Volkenbond, de voorganger van de Verenigde Naties, leidde hij waarschijn
lijk de ontbinding, maar zeker de ontmaskering van dat lichaam in.
Toen de Italiaanse troepen in juni Toen zijn land door de superieur be- De pei-soonlijke tragiek van de
ze man, die door het leger als een
obstakel op weg naar de vooruit
gang en als een dief van zijn volk
in 1936. De werd vei-wijderd, was dat hij zijn
Afrikalegers lange regeringsperiode begon als een
hervormer. Gedurende zijn eerste
troon, waarop hij zich tot vorig jaar jaren op de troon bouwde hij sdho-
(olkenbond. Maar
Ptmachten bejegenden hem,
echte afstammeling
mo en de keizerin
een wellicht wel sympathiek,
jiaar in hun machtspolitieke over-
fegingen nauwelijks
len, heerser van
ni werd overrompeld ging de keizer
in ballingschap. Dat t
koning zegevierende Britse
Sheba, brachten hem in 1941 terug op
september zou handhaven.
Na een langdurig proces waarin
achterlijk zijn macht door de strijdkrachten,
die het archaïsche feodale bewind
men hem zat waren, steeds verder werd uitge-
zich te richten tot de Assemblee, hold, werd hij op 12 september vorig
Ind.
Te langen leste stond
te halfhartig had besloten tot
ttische sancties tegen Italië die ge
en het fait-accomplis niet veel meer
pnden uitrichten. Toen de Assem-
de sancties als
Jaar, toch nog vrij onverwacht af
gezet als staatshoofd.
Mede door het hem opgelegde
huisarrest, maar ook doordat de
i ge- buitenlandse pers
len, wegen en ziekenhuizen
land waar slavernij nog algemeen
was en waar de doodvonnissen nog
in het openbaar „ter leringe ende
vermaak" werden voltrokken. De
macht der adellijke grootgrondbe
zitters, die er vrijwel allemaal een
eigen legertje op nahielden, werd
door hem aanzienlijk ingedamd.
Voor de oorlog wist Haile Selas
sie zich als staatsman internatio-
waarde herriep luidde de keizer regiem bitter weinig speelruimte naai prestige te
vooral
"Ik heb niet kunnen geloven, dat meld dat hij het fysiek uitstekend die Ethiopië, of Abessinië zoals het
naties, waaronder de machtig- maakte, psychisch leek hij echter
ten prooi aan buien
ring, waarin hij zich nog steeds op
de troon waande.
Aanvankelijk leken de militairen
de ceremoniële rol van staatshoofd
nog te willen overdragen aan Haile
de Volkenbond wel financiële Selassie's zoon of kleinzoon, maar
oor de aankoop der wapens, in maart werd de Ethiopische mo-
bitter nodig hebben" en narchie na 3000 jaar afgeschaft. Op
ter wereld, konden worden
lagen door een enkele agressor" al-
lus Haile Selassie. "Ik heb nooit van
|uitenlandse volkeren verwacht dat
Ij het bloed van hun zonen voor ons
puden vergieten, maar ik verwacht-
Ulp
- 23 mei meldde de regeringsradio hulp te krijgen 1
toen nog werd genoemd, in 1935
der de voet liepen. Maar ook na de
oorlog genoot de keizer een grote
internationale reputatie. Hij speel
de een doorslaggevende rol bij de
totstandkoming, in 1963, van de Or
ganisatie van Afrikaanse Eenheid
(OAE).
Mede door dit prestige slaagde hij
er steeds weer in internationale
met
je staatslieden richtend, vei-volgde dat de ex-keizer ernstig ziek was en de regelmaat van een klok door
jij: "Buiten het Koninkrijk Gods een prostaatoperatie zou moeten droogte en hongersnood geteisterde
waard ondergaan. Sindsdien was er tot land. Italië en Joegoslavië bouwden
de geschie- aan de tijding van zijn dood niets stuwdammen, de Verenigde Staten
oordeel niet verge-
Haile Selassie vernomen, de internationale luchthaven
In de straten
Addis Abeba Addis Abeba. Amerika leverde ook
Haile Selassie, eens absoluut vorst werd het nieuws door het publiek wapens voor het leger, terwijl Rus-
i land met thans 27 miljoen vx-ijwel
kennisgeving aangeno- sische deskundigen
Chinese Volksrepubliek landbouw -
besteeg de troon in men. Slechts ouderen lieten iets hogeschool op poten zetten en de
928. Hij was toen 36 jaar. Als "Ko- blijken van de emotie waarri
ling der Koningen" en "Leeuw van vorig jaar door vrijwel iedereen op deskundigen stuurde,
luda" zou hij zijn land 41 van de 46 Haile Selassie's dood zou zijr
lolgende jaren regeren. geerd.
te zitten in het historische patroon
en legde hij op binnenlands politiek
terrein een merkwaardige indolentie
aan de dag. Er vormde zich een in
tellectuele toplaag met wiens ver
langens zijn visie van de werkelijk
heid geen gelijke tred wist te houden
en Ethiopië, het land dat er zich op
beroemde nimmer voor een vreem
de heerser te hebben gebogen, raak
te in de 60-er jaren steeds verder
achterop bij een zich snel industria-
liserend zwart Afrika.
De ironie wil dat Haile Selassie
uiteindelijk het slachtoffer werd van
de veranderingen die hij wel toe
stond. Steeds meer officieren raak
ten tijdens hun training in de Ver
enigde Staten doordrenkt met de de
mocratische traditie aldaar, terwijl
er zich aan de naar hemzelf ver
noemde hoofdstedelijke universiteit
een revolutionaire avant-garde van
studenten vormde.
Een Afrikaanse gedelegeerde die de
keizer in 1972 ontmoette tijdens een
vergadering van de UNO-veiligheids
raad in Addis Abeba zei bij die gele
genheid: "Haile Selassie is een van
de grote mannen die onze wereld kent.
Hij heeft veel voor zijn land
gedaan en was reeds in een vroeg
stadium de gerespecteerde woord
voerder voor zijn werelddeel en voor
de derde wereld. Het is jammer dat
hij niet in staat blijkt zich bij de
veranderende tijden aan te passen".
In de laatste jaren voordat hij
werd afgezet vereenzaamde de keizer
steeds meer en leek hij meer affec
tie op te kunnen brengen voor zijn
tamme jachtluipaarden en zijn haar-
loze chihuahua-hondjes dan voor
de mensen om zich heen.
Een verschrikkelijke droge periode
had in februari 1974 meer dan
100.000 mensenlevens geëist toen
de strijdkrachten in opstand kwamen
aanvankelijk rebellerend voor betere
soldij, maar al spoedig steeds revo
lutionairder eisen stellend.
In Eritrea, Ethiopië's noordelijk
ste provincie en enige verbinding met
de Rode Zee, woedde een zich inten
siverende afscheidsoorlog, terwijl
het buurland Somalië steeds feller
ageerde voor overdracht van een
deel der zuidoostelijke provincies die
het als de hare beschouwt.
De grijze vorst leek op geen van
deze fronten te beseffen welke ver
anderingen er op til waren en hoe
zeer zijn macht en de aanhankelijk
heid van zijn volk taanden.
In 1960 stond de negus opnieuw in
de belangstelling toen zijn keizerlij
ke garde in opstand kwam terwijl
hij een staatsbezoek aan Brazilië
bracht. Met een bloedige coup vorm
den de rebellen een "representatie
ve volksregering" die Ethiopië
moest bevrijden van "onderdruk -
king, armoede en onwetendheid".
Het tijdperk Haile Selassie leek
voorbij.
Maar vier dagen later keerde hij
triomfantelijk terug in zijn paleis om
de rebellie met ijzeren vuist de kop
in te drukken.
Hoewel de keizer klein van stuk
was, hij mat slechts 1.58 meter, had
hij een ijzeren gestel. Hij gebruikte
vrijwel altijd meedogenloze metho
den om tegenstanders tot de orde
te roepen.
Niettemin, en eens te mee,r blijkt
daaruit zijn dualiteit, stond de kei
zer bekend als een menslievend man
die keihard werkte om zijn land op
te heffen uit ziekte, armoede en an
alfabetisme. Om een voorbeeld te
geven: tussen 1944 en 1966 steeg het
aantal openbare regeringsscholen
van 120 tot 1067, terwijl het aantal
onderwijskrachten zich vertwintig-
voudigde. Toch betekende dit niet
meer dan een druppel op de gloeiende
plaat, want in 1966 kon nog steeds
slechts tien procent van de bevol
king lezen en schrijven.
In 1955, bij zijn zilveren regerings
jubileum, kondigde de keizer een
grondwet af met vrijheid van me
ningsuiting, persvrijheid, algemeen
kiesrecht en vrije, geheime verkiezin
gen. Maar het enige gekozen lichaam
was het 250 leden tellende huis van
afgevaardigden. De 125 leden van
de senaat werden door de keizer
benoemd, net als alle provinciale
besturen en de rechters. Politieke
partijen waren verboden en de re
gering oefende een strenge controle
uit op de media.
In de laatste Jaren voor de omwen
teling maakte hij een groot aantal
reizen naar het buitenland, waar hij
staatshoofden en regerende vorsten
bezocht. Velen hunner, onder wie
Koningin Juliana, brachten hem in
Addis Abeba een tegenbezoek.
Haile Selassie was weduwnaar.
Keizerin Woizeru Menen Asfau, met
wie hij 51 jaar getrouwe! was, over
leed in 1962. Zij was een telg uit
het geslacht van keizer Menelik, die
Ethiopië van 1889 tot 1913 regeerde.
Uit het huwelijk werden drie zoons
en drie dochters geboren. Een van
de zoons kwam kort na het over
lijden van zijn moeder bij een auto
ongeluk om het leven.
