Carl Larsson: lofzang
op het huiselijk geluk
TRIJFEL
WOENSDAG 20 AUGUSTUS 1975
VARIA
PAGINA 19
Een mens is net stapelgek.
Omdat ik tot diegenen behoor
die van mening zijn dat je in
dit ene leven dat je gegund
wordt zoveel mogelijk „unieke"
gebeurtenissen moet bijwonen,
ben ik gisteren naar ljmuiden
getrokken om de „windjam
mers" van Sail Amsterdam 700
uit te wuiven. Ik heb midden
in de nacht de maanlanding
gezien, ik heb Ajax in Belgrado
van Juventus zien winnen en
ik heb langdurig in de rij ge
staan om de jubileumtentoon
stelling van Rembrandt te zien
dus ik vond dat ik ook al die
driemasters, die ene viermaster
en die schoener gezien moest
hebben. En dan niet aan de
kade van de Amsterdamse ha
ven natuurlijk, of lafhartig
vanaf de berm van het Noord
zeekanaal. maar op het uiterste
puntje van Hollandde noord-
pier, waar zij zichzelf in al hun
zeilenpracht zouden ontvou
wen om weer voor 700 jaar uit
het oog te verdwijnen.
Ik had gelezen dat de kleine
zeilschepen om acht uur uit
Amsterdam zouden vertrekken,
en de grote joekels om tien uur,
dus toen ik mij om tien uur bij
enkele amateur-filmers op
een der grote vierkante beton
blokken langszij de noordpier
voegde, ivas ik juist bijtijds om
de eerste zeilscheepjes om
twaalf uur te zien voorbijvaren.
Maar goed, het was mooi weer,
er stond een smakelijk briesje,
en die eerste uren kon ik nog
meesmuilen om die hele ge
zinnen die met vouwstoeltjes,
een vouwtafeitje en tassen vol
etenswaren en thermosflessen
over de pier sjokten, langs die
mastbossen van statieven
waarachter heel filmend en fo
tograferend Nederland stond
opgesteld om hun eigen Willem
van de Veldes te creëren. Ook
had ik uren de tijd om na te
denken over het stevige meta
len hek dat de noordpier voor
bezoekers afsluit, met zijn ve
nijnige ijzeren punten opzij,
waarop je je voeten kunt zet
ten om ze als laddertje te ge
bruiken, tenzij je er de voor
keur aangeeft om aan de an
dere kant een meter omlaag
te springen en via de glooiing
het barse hek te passeren. Er
stonden enkele duizenden
mensen voorbij dat hek op de
pier: oude dames, bejaarde he
ren met ligstoelen, jongens met
bromfietsen, het hek had dus
slechts enkelen kunnen tegen
houden, was alleen maar een
lastig obstakel geweest. Zou
nou niemand op 't idee geko
men zijn om het hek voor deze
speciale hoogtijdag domweg
open te zetten, zodat ook de
invaliden in hun wagentjes die
nu halt moesten houden bij dat-
hek, de windjammers nu wat
beter hadden kunnen zien? Nee
niemand.
(nz inking
Ik kan me de tijd niet heu
gen dat ik zo lang zo absoluut
niets gedaan heb als op dat
betonblok. De filmers konden
tenministe nog technische ge
tallen uitwisselen, maar ik? Ik
betreurde het geen vouwstoel
tje te hebben meegenomen, en
geen belegde broodjes, en geen
thermosfles met koffie, en geen
blikjes seven-up, zodat ik tegen
half drie een ernstige inzin
king kreeg. Zou ik teruggaan?
Maar dan al die uren voor niets
hier hebben gezeten, geen foto
gemaakt, geen viermaster in
mijn verrekijker gevangen en
geen sterk verhaal van hoe in
drukwekkend het was? Wat
ging er eigenlijk door je heen,
toen je die Rus met volle zeilen
de golven zag doorklieven?
zouden ze vragen. Moest ik dan
antwoorden: nou, om je de
waarheid te zeggen, het duur
de me een beetje te lang? In
plaats van: „Het was iets ge
weldigs je weet precies ivat je
ie wachten staat, je hebt de
foto's gezien, je hebt Onedin
Line gezien, maar als je zo'n
viermaster dan opeens voor je
ziet, met je eigen ogen, dan is
dat zo iets totaal anders dat je
even van de kaart gaat. Ik
zweer het je".
Dus ik bleef wachten. Om
kwart over vier kwamen ze er
eindelijk aan, toen de zon net
verdwenen was, tot groot onge
rief van de filmers. De hoop
dat ze al hun zeilen althans
vlak voor het einde van de pier
of vlak daarna zouden ont
plooien viel ook al in duigen.
De Rus tufte tot ver in zee
door, zeilen ho maar. „Dat is
toch geen stijl daar heb ik een
halve dag vrij voor genomen",
zei mijn buurman verbitterd.
Maar een beetje indrukwek
kend was het natuurlijk best
wel, toen ze daar allemaal in
de verte in zee lagen. Ik heb
alle motorbootjes even uitge
gumd, ik heb wat witte schiet--
wolkjes op de windjammers ge
plakt, en toen zag ik warempel
even de slag bij Dover voor me.
Maar als die slag morgen nog
eens dunnetjes wordt overge
daan, ga ik geiloof ik toch niet
meer kijken.
NICO SCHEEPMAKER
Letterlijk miljoenen mensen hebben
meegenoten van het gezinsgeluk van
Carl Larsson, een Zweedse schilder
die bij zyn geboorte, in 1853, niet
bestemd leek voor het goede leven.
Hij groeide op in een achterbuurt,
maar vond de weg naar de
Stockholmse academie en naar
parijs, werd in zijn land docent en
portrettist, maar hoopte vooral, een
groot monumentaal kunstenaaï te
worden.
Zwaar tillend aan het Stigma van
zijn afkomst, onevenwichtig, ambi
tieus, vond hij op 35-jarige leeftijd
zijn bestemming bij de schilderes
Karin Bergoo, die in het huwelijk
een charmante, 18de eeuwse boerde
rij meebracht. Daar, in Sundborn,
brachten de Larssons aanvankelijk
de zomermaanden door en later
zouden ze er voorgoed gaan wonen.
Karin hielp haar man, zijn
zwaarmoedigheid te overwinnen en
deed hem als onderwerp hun
gezinsleven aan de hand. Zo
ontstonden aquarellen en tekenin
gen, die in prentenboeken gepubli
ceerd werden met mierzoete teksten
van de schilder zelf. In de jaren
1885 tot 1913 beleefden deze boeken
hun eerste druk. De Duitse
uitgeverij K. R. Langewiesche stelde
uit deze reeks het boek „Das Haus
in der Sonne" samen, dat met
diverse oplagen, ook nog na de
Het is een saga van het huiselijke
geluk, door niets bedreigd, meer
Biedermeier dan Art Nouveau al
had Larsson nog les gehad van
Mucha. Velen gebruikten het boek
als handleiding voor de inrichting
van eigen woning en leven al
was het evenmin als „Schoner
wohnen" helemaal te evenaren. Drie
jaar geleden schreven wij in dit
blad: „Waarschijnlijk is de tijd nu
rijp voor een herdruk". En ziet: de
uitgeverij Erven Thomas Rap heeft
nu voor de eerste Nederlandse editie
gezorgd. Deze is voortreffelijk
bewerkt door Theodor Duquesnoy.
Niet alle platen uit „Das Haus" staan
in de Nederlandse editie, maar
daarentegen wel weer platen uit
andere boeken van* Larsson. De titel
is „Huize Zonnegloren". In de oude
edities zijn sommige platen wat
voller van kleur; de nieuwe drukken
zijn weieens wat koeler uitgevallen.
De prijs van dit blijmoedige cahier
is 17,50.
Oom
Als de „oom van heel het Zweedse
volk" was Larsson zo'n gevierd man,
dat zijn vijftigste verjaardag zoiets
als een nationale feestdag werd.
Maar de man, die eens zulke grote
ambities had, was de gevangene van
zijn populariteit geworden. Hij
vertegenwoordigde een gelukkiger
wereld dan de echte. Hij stond met
zijn werk buiten de ontwikkeling
van de kunst en dit werd hem door
een jongere generatie onomwonden
voorgehouden. Bovendien bleef zijn
particuliere leven allerminst wolke
loos. Zijn aquarellen voor het boek
„Aan de zonzijde" negeerden deze
problemen hardnekkig, maar in
enkele schilderijen gaf hij symbo
lisch uitdrukking aan het besef van
zijn werkelijke situatie. Die doeken
vielen weer slecht bij de bewonde
raars, die eisten dat hij volmaakt
gelukkig zou zijn.
Larsson overleed in 1919, toen in de
Europese kunst de Da da-beweging
reageerde op de oorlogsrazernij. In
1975 hebben we nog minder reden
tot illusies, maar in reactie op de
gevaren en problemen van onze tijd
vermeien we ons graag met het
werk van Rie Cramer.
Anton Piek en stellig ook met
Larsson. Van 19 oktober tot 4
januari zal men in Dë Zonnehof te
Amersfoort een expositie kunnen
zien van werken van de Zweed, die
met zijn pittigste tekeningen aan
Wilhelm Busch doet denken en met
zijn aquarellen een huiselijkheid
huldigt die nog steeds weldadig
aandoet.
T entoonstellingen
(beeldhouwer) t/m 21 september.
Kustzaai Heuff (Hoflaan 7. Wasse
naar): Aguarellen Maaike Braat en
keramiek van Gerda Wijmans (t/m30
augustus).
Atenei „De Scherf-, Nassaulaan 41
Oegstgeest. tel 60220. Ana v. d. Heide—
Kort exposeert elgeo werk o.a glas
Rllksmuseum van Oudheden (Rapen
burg 28) Werkd. 10 uur voorm.—6 uur
Drukkerij De Bink Rooseveltstraat 3 13 45—14.
i autodidactisch
(t/m 27 september).
Leidse bioscopen
REX: ''Blood money," dag. 7.00 en
9.15 uur, 18 Jaar.
Kindermatinee: Tlplln Takatukaland'
Nachtvoorstelling: "Als mannen dat al
lemaal zouden weten." vr. en za. 11.30
uur. 18 jaar.
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade-
i.00 uur
vrijdag
(Ell-
Bezoekuren Ziekenhuizen
Dlaoonessenüuls: Middagbezoekuur;
45—14.30 uur Avpndbezoekuur;
18.30—19.30 uur Kinderafdeling dage
lijks van 14.0019.00 uur alleen voor
oudere zondag 14.0016.00 uur voor
overige familieleden Kinderen beneden
hebben geen
Bezoek aan ernstige patiënten
ranneer voor ernstige patiënten door
lopend bezoek wordt toegestaan, kaj
de hoofdverpleegkundige hiervoor
LUXOR: "The Godfather n." dag.
Volwassenen dag. v. 11.15 tot
12.00 uur van 14 tot 14.46 uur en van
18.30 tot 19.30 uur Kraamafdellng;
dag van 11J6 tot 12 uur (alleen
8.00 i
14 Jaar.
Kindermatinee: "Robin
schelmen,"
2.00 en 4.16 uur.
N ach tvoorstelling
vrij en za. 11.30 ut
LIDO: "Samen
dag 2.30 7.00
'Bonnie Clyde."
lit samen thuis,"
16 tot 18.30 uur: 3e klasse: dag v
14 tot 14.14 uur en van 18.30 tot 19
uur Rraamafd: dag van 16 tot 16 i
en van 18.30 tot 1960 uur; Kinder
deling dag van 15 tot 18.30 uur
CCD (hart be waking) dag
4.45
alle leeftijden.
2.30. tot 14.46
the Pink 14.30
(Dndegeest: dinsdag en vrijdag
4.30 uur; 'e zondags 11—12 ut.
serste klasse: de gehele
dag
(§urf *£ÏCte
teuws
20 augustus 1975
Honderd jaar geleden stond
in de krant
Utrecht heeft een zijner
meest bekende figuren verlo
ren. Op 75-jarigen leeftijd
overleed Antonie Henricus
Kelfkens, die 54 jaren lang
bij openbare feestelijkheden
de vlag ov de spits van- den
dom bracht
Maandag-avond is 'e Am
sterdam de berucht geworden
Hartjesdag weder gevierd op
de oude wijze. Liedjeszangers
en draaiorgels zag men bij
menigte en bij deze laatste
loerden bais in de open lucht
geïmproviseerd door mannen
in vrouwengewaad en vrou
wen in mavnenkleederen ge
stoken, waarbij de fles^.h of
kruik jenever druk ie ronde
deed. In eene der achterbuur
ten zag men zelfs een troepje
jonge meisjes, naar schatting
12 tot 14 jaar, die allen, de
een meer, de ander minder,
haar lust voor drank hadden
bot gevierd en daarvan al te
duidelijk de kenteekenen
De schade aan de te velde
staande veen-boekweit in de
provincie Drente, door hagel
en vorst, wordt begroot op
ongeveer f 150.000.
Vijftig jaar geleden:
Uit Parijs wordt oencht,
dat maarschalk Pétain weer
naar Marokko is vertrokken,
waar hij de Spaansche gene
raal Primo de Rivera zal ont
moeten ter bespreking van de
samenwerking der Fransche
en Spaansche troepen n hun
strijd tegen de opstandelin
gen. Verwacht wordt, dat het
gezamenlijk offensief nu
weldra zal beginnen. Alle
middelen worden bijeenge
bracht om het gemeenschap
pelijk optreden zoo vlug en
zoo doeltreffend mogelijk te
maken, alsmede zoodanig, dat
het zoo weinig mogelijk men-
schenlevens kost.
In verscheidene gebieden
van Rusland heerscht slecht
weer. In Oostelijk Sibe
rië lijkt het wel winter: het
vriest hard en er is een flink
pak sneeuw gevallen, klders
hebben zware stormen ge
woed.
dunne plakken. Leg op de
bodem een dun laagje van
plakken aubergines. Daar
op schijfjes ui, bespren
keld met- een lepel van de
geurige kruidenolie, daar-
zeer aubergine, ui en
kruidenolie en voorts tot
alle ingrediënten opge
bruikt zijn.
De bovenste laag dient
aubergine te zijn. Giet er
enkele lepels heet water
bij en strooi er geraspte
kaas op. Leg hier en daar
nog een klontje boter en
zebde schaal 30 min. in
voorverwarmde, vrü
hete oven. Dek af met
folie als de bovenzijde te
hard gaat.
8.30 W>t 20.00 uur.
Derde klasse bezoekuur van 13.00
woensdagavond uitsluitend
Voor alle patiënten (behalve kinde
ren) zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15—15.00 uur.
18.30—19.30 uur.
Voor de prematurenafdellng gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor
14.4515.00 i
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 1111.30
13.30—14.15 en 18.30—19.30 u; 3e klas
13.30—14.15 en 18.30—19.30 u 'Kraam
afdellng 13.3014.16 uur, alleen voor
echtgenoten 1920 u.; Kinderafdeling
1515.30 u. alleen voor ouders 18
18.30 uur
Geluidshinder Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol
kunnen dag en nacht worden gemeld
bij het Informatiecentrum Geluids
hinder Schiphol (020—175Ó00)
PANDA EN PE WA WEI-PLANT
63129 Rechercheur Snappers trok zijn opschrijfboekje en
begon aantekeningen te maken.
"Ik heb jullie al een tijdje in de gaten", sprak hij intussen.
"JulVe organisatie bestaat van afpersing en chantage. Maar
nu heb ik genoeg bewijsmateriaal om jullie allemaal in' te re
kenen. Met wie praatte je daarnet"?
"Dat gaat je niks aan", antwoordde de opper-directeur yan de
Grootgeld-beleggers Maatschappij. "En tegen jou ga ik zeker
niet vraten. Ik wil m'n advocaat".
Ook Fung-Ha was ijverig aan het noteren.
"De toekomst vertoont dreigende wolken", sprak hij tot Pan
da. "Wie de Wa Wei verwaarloost, kan strenge straf verwach
ten. Morgenochtend zal ik u laten horen, wat ik heb besloten'
Hij maakte een kleine buiging en verliet de kas, Panda ver
twijfeld achterlatend.
"W-wat moet ik doen"? vroeg hij zich af. "Ik h-heb van alles
geprobeerd en heel goed mijn best gedaan wist ik maar
meer van planten af.
Er wis echter iemand naar hem onderwegdie zich voor
plantenkenner uitgaf. Dat was Joris Goedbloed.
GESTOOFDE
AUBERGINES
CORSICAANS
Vermeng 2 theel. basili-
1 theel. rosemarijn,
1 theel. tijm, 1 theel. ore
gano of majoraan, 1 ver
kruimeld blaadje laurier,
ragfijn gesnipp. teen
tjes knoflook, met zout en
versgemalen peper naar
smaak en 4 eetl. olijfolie.
Snijd 2 grote uien in zeer
dunne schijfjes. Beboter
de bodem van een vuur
vaste schaal en snijd 2
/B&M JE eofr BAMLj PAT OE OUJE
OM Ufü I/OM,ETEA1 IUOLEM ALS JE
I eefifELJWArLf SotiooL- y
BLMVT c,ArA A>?
A/CAJQB lAKECt ROOIDE HUAi HOEPEL
Dt PEL»E i/ooe tm te
tJAP At JL/A)D&PPOSTZB=IÊLS.
De
Generaal
en
het
Bombardon
Copyright:
Oberon/Haarlem.
Tekenaar: Peter de Smet
isle nr Philadelphia
Neder Eems 18 300 zo Novascotia
Neder Rhone 18 360 nw Curacao j
GROTE VAART
r Le Havre
Atlantic Star 19 te Halifax
Banggai 19 te Singepore
Bilderdijk 19 te Savannah
Capiluna 18 vn Sriracha
Chevron Arnhem 18
da nr New York
Chevron Nederland 18 vn Freeport
Coppename 18 van Cristobal nr
Golfito
Gardenia 19 te Kingston
Grotedijk 18 270 nnw Flores nr
Bermuda
Gulf Hansa 18 670 no Cayenne
Hollandsbrink 18
i Dublin nr Ant- Casablanca
Ossendrecht 18 330
Queen of Sheeba 18 p Brother eil.
Straat Honshu 18 1000 wzw Wal
visbaai nr Santos
Straat Tautanga 18 vn Helsingborg
nr Hamburg
Streefkerk 18 400 nw St Helena nr
Trident Rotterdam 18
Shellhaven nr Stan-
Rastanura
Rijnborg 28 vn Heroya nr Delfzijl Willemskerk 18 20
Safocean Adelaide 19 te Port Louis
Ulysses 19 te Laguaira
"'illemske-
Macoma 18 110 zo Little Quoin nr
Jebelhanna
Mercurlus 18 90 zw Azoren nr Rot
terdam
Misslssippilloyd 18 830 wzw Los An
geles nr Balboa
Mltra 18 370 ono St Helena nr
Shellhaven
Musilloyd 18 vn Lourenco Marques
Safocean Auckland 18 500 no Am-
Schouwen 18
Wissekerk 18 vn Tripoli nr Lissabon
Zaankerk 18 4
Alexandrie
Straat Agulbas 18 100 wzw Port
Elizabeth nr Dar es Salaam
Sraat Algoa 18 vn Rio de Janeiro
Dutch Mate 18 25 o Flamborough
Straat Franklin 18 vn Lagos
