Wordt de directeur buiten
de deur van de o.r. gezet?
UW DAGBLAD
mee op
mm i ui m nam
Medezeggenschap in stroomversnelling
unum
Koersen van de Amsterdamse Effectenbeurs
,eiujeurs
PAGINA 6
MAANDAG 18 AUGUSTUS 1975
In 1950, zo lang geleden al weer, kwam de eerste wet op de
ondernemingsraden tot stand. In 1971 werd die ingeruild voor
een nieuw model: de wet waarmee we op het ogenblik leren
werken. En voor het eind van dit jaar 1975 wil minister Boers-
hia van Sociale Zaken een wetsontwerp gelanceerd hebben dat
weer een andere structuur voor de ondernemingsraad beoogt.
Door
Joost Calkoen
Alleen al die opeenvolging van
Jaartallen maakt duidelijk, hoe de
medezeggenschap van werknemers
in een onderneming in een
stroomversnelling is geraakt zoals
dat zo mooi beeldend heet.
Het woord medezeggenschap ligt
onze meest radicale politici en
vakbonden trouwens al wat moeilijk
in de mond. Ze spreken eenvoudig
Amsterdam
zw. bew.
22
12 0
De Bilt
zw. bew.
22
11 0
Dëeien
L bew.
21
8 0
Eelde
1. bew.
22
9 0
Eindhoven
zw. bel.
18
10 1
Den Helder
1. bew.
20
14 0
Luchtih. Rtd.
regenbui
21
11 0.1
Twente
1. bew.
21
9 0
Vlissingen
zw. bew.
19
15 0.1
Zd. Limburg
zw. bew.
21
13 11
Aberdeen
geh. bew.
14
9 0
Athene
onbew.
30
21 0
Barcelona
aw. bew.
29
22 0
Berlijn
zw. bew.
22
15 2
Bordeaux
regenbui
24
15 13
Brussel
1. bew.
22
13 9
Franfort
h. bew.
23 30
Geneve
h. bew.
23
21 1
Helsinki
geh. bew.
13
9 4
Innsbruck
regen
24
15 6
Kopenhagen
onbew.
20
11 1
Lissabon
1. bew.
28
18 0
Londen
zw. bew.
15
Locarno
1. bew.
26
18 1
Luxemburg
zw. bew.
21
14 12
Madrid
önlbew.
34
16 0
Malaga
onbew.
29
20 0
Mallorca
1. bew.
31
20 0
Munchen
regenbui
24
16 8
Nice
h. bew.
27
20 0
Oslo
h. bew.
17
16 0.2
Parijs
regen
24
16 5
Rome
h. bew.
28
20 0
Split
onbew.
30
19 O
Stockholm
onbew.
10
Wenen
zw. bew.
29
16 4
fundamentele zaken die ons bestel
behoorlijk raken.
Is de ondernemingsraad van nu een
fopspeen (radikalen) of een overleg
orgaan dat in de praktijk goed
werkt, c.q. kan werken (bezadigder
volgers,veel - werkgevers) Moet die
raad een bedrijfsparlement zijn, een
personeelsraad, of een instituut van
werknemers en bedrijfsleiding sa
men? Gaat men uit van een
controle-model ;Of van een integra
tie-model? v.
Er is, en wordt, wat afgeschreven en
afgepraat over de materie. Stofwol
ken onttrekken het al* weer in de
steigers gezette gebouw van 1971
vaak grotendeels aan het gezicht.
't Is maar hoe men het bekijkt. Aan
pure zeggenschap van werknemers
zijn we op dit moment niet toe. De
eigendom van de produktiemiddelen
ligt niet in hun handen. Hoe ver de
verantwoordelijkheid van het perso
neel van een bedrijf ook kan
worden uitgebreid: het zal in ons
huidige systeem een gedeelde
verantwoordelijkheid blijven, samen
met de kapitaaleigenaren. Zelfs een
aanvaarding van een vermogensaan-
wasdeling maakt aan die situatie
niet zonder meer een eind.
Medezeggenschap, op z'n best,
vandaag. Medezeggenschap die voor
al gestalte krijgt, of behoort te
krijgen, in de ondernemingsraad. En
dat het reilen en zeilen van die
ondernemingsraad dermate in de
belangstelling en de discussie staat
als de laatste jaren het geval is, is
bepaald geen wonder. Het gaat om
de functie, de bevoegdheden en de
samenstelling ervan, het gaat om
WEERRAPPORTEN
VAM HEDEN-MORGEN 7 OÜB
Droge keel
Hoe dan ook: iedereen wacht
uiteraard met belangstelling op dat
voor het jaareinde beloofde wetsont
werp. Met enige spanning en hier
en daar allicht ook met wat vrees
dat het compromistrekken zal
vertonen die niemand teyreden
vermogen te stellen.
Bewindsman Boersma heeft het al
laten doorschemeren: desnoods ver
schijnt da tontwerp van wet op een
ondernemingsraad-nieuwste stijl
maar zonder voorafgaand advies van
de Sociaal-Economische Raad.
Want die SER zit ook met een
droge keel in de stofwolk. Komt er
niet uit. In oktober 1973 vroeg de
■minister deze raad naar diens
zienswijzen over taak en bevoegdhe
den van een moderne onderne
mingsraad. Dat advies kwam er tot
nog toe gewoon niet van.
Nu tonen om te beginnen de
werkgeversmensen in de SER
bepaald geen haast om het wettelijk
bouwwerk van enkele jaren' oud al
weer te renoveren. De huidige
ondernemingsraad, zo hebben de
grote werkgeverscentrales eenmaal
en andermaal laten horen, heeft
eigenlijk nog. nauwelijks een goede
kans gekregen.
De gerichte scholing en vorming
van de o.r.-leden moet in feite nog
beginnen. In enkele al aardig
f unctionerende ondernemingsraden
blijken de ondernemers ook op
punten waar de wet dat nog niet
strikt voorschrijft rekening te willen
houden met de mening van die
ondernemingsraad. De werkgevers
zien een ontwikkeling ten gunste in
de sfeer van samenwerking en
overleg: een nieuw wetsontwerp" zou
een dergelijke ontwikkeling wèer
kunnen doorkruisen.
Uw. dagblad wil gaarne mee met vakantie als wilt helpen, door
gebruik te maken van het hieronder afgedrukte formulier
dit tenminste 10 dagen voor Uw vakantie aan ons in te zenden
ons niet op te bellen voor opzending of inhouding van de krant.
Telefonische opdrachten kunnen wij niet aannemen.
Als brief verzenden, frankeren met 50 cent.
Ons HUISADRES is:
Naam:
Straat: No.
Woonplaats:
Jaar
Postabonnement
doorhalen wat niet van toepassing ia.
Ons VAKANTIEADRES is: van tot
per adres i
straat no.
plaatsnaam
S.v.p. in bloklettera.
KOSTEN VAN OPZENDING
Voor Nederland en België gratis.
De overige Europese landen f 1,10 per dag.
De praktijk heeft ons geleerd dat de bezorging in Zuideuropese en Noord-
ofrikaanse landen veel te wensen overlaat. Opzending naar deze landen
moeten wij daarom ontraden.
'oor kranten die niet op het va*
MARKTBERICHTEN
LEIDEN 18/8, Coop, groenten- en
fruitveiling: aardappelen 2227; an
dijvie 5765; snijbonen 129150;
spitskool 7783; postelein 4954; spi
nazie 91—99; tomaten A 300—370, B
320—340. C 250—260; uien 47—53; me
loenen 280380; komkom. AAA 38, AA
43—47. A 38—39. B 30—32.
All 280—860, BI
bloemkool 61 90129, 611 25^64, 81
75—103, 811 25—72. 121 45—66; prin-
sessebonen 60110; sla 18; selderie
krulpeterselie 27; bospeen I"
-~i; breekpeer
i 650.000 kg.
121; spuskool 4458; breekpeen 260
stuks bloemkool,.]
I bosjes i
Een kijkje in een willekeurig bedrijf,
de lovende band schrijfmachines worden gemaakt.
Tweespalt
Maar de zaak ligt bovendien
moeilijk, binnen en buiten de SER,
omdat de werknemersvertegenwoor
digers het over de toekomst van de
ondernemingsraad onderling niet
eens kunnen worden. De opvattin
gen van NW en NKV botsen ook in
dit opzicht met het standpunt van
Lansers CNV.
De twee naar elkaar toegroeiende
vakcentrales enerzijds en de immer
verder wegdrijvende protestants-
christelijke zusterorganisatie aan de
andere kant zijn het met name
oneens over de samenstelling van de
ondernemingsraad van morgen.
Volgens Lanser en de zijnen moet
de directeur of zijn directe
vertegenwoordiger de ondernemings
raad blijven voorzitten. De CNV-
voorzitter ziet de o.r. duidelijk als
een instituut van de gehele
onderneming, dus inclusief de
leiding ervan.
Tegenover dat integratiemodel, dat
■harmonieprincipe, staat de zienswij
ze van NW/NKV (en van de
Stan Poppe
progressieve politieke partijen, zoals
Keerpunt '72 reeds duidelijk maakte)
dat de ondernemingsraad de vorm
moet krijgen van een soort
personeelsraad. Zonder de belasting
van het door de directie beklede
voorzitterschap. En uitsluitend die
nend ter behartiging van de
belangen van de werknemers in de
onderneming.
Het is een meningsverschil, dat
verlengstukken blijft opleveren. Gaf
de heer Lanser nog enkele maanden
terug (in deze krant) als zijn
mening, dat „Boersma het maar
hard moet spelen": nu- heeft
PvdA-Kamerlid Stan Poppe in het
discussiemaandblad voor bedrijfsde-
mocratisering „Zeggenschap" weer
mede op die uitspraak gereageerd.
Fractiesecretaris Poppe draagt zoals
men weten zal een kwart eeuw
naoorlogse vakbondservarnig mee
(heet zoiets niet populair „gepokt en
gemazeld"?) uit het stafwerk voor de
Op eigen benen
Poppe zegt nu in zijn bijdrage in
"Zeggenschap' kort en goed er op te
rekenen, dat het wetsontwerp over
de structuurwijziging van onderne
mingsraden zal uitgaan van de
zelfstandigheid van de personeels--
vertegenwoordiging, doordat de fi
guur van directeur-yoorzitter er uit
verdwijnt.
Het standpunt van de CNV'er is in
feite gebouwd, zegt Poppe (maar
dan wel bijtender en onvriendelijker
dan we hem hier citeren) op
misbruik van de christelijke waar
den. „Het betekent de mensen ertoe
brengen een schijnverantwoodelijk-
heid op zich te nemen voor een
onmenselijk, kapitalistisch bedrijfs
beleid", aldus de PvdA-parlementa-
rier.
Hij trekt ook in'een aidem Lansers
stellingname naar de parlementaire
arena door: „Den Uyl zou ook wel
Terug van ontvoering Agenten
van de Amerikaanse federale recher
che (FBI) - en politiemannen hebben
zondagochtend vroeg de acht dagen
geleden ontvoerde miljonairszoon Sa
muel Bronfman uit een woning in
de Newyorkse stadswijk Brooklyn be
vrijd. Zij waren tot actie overgegaan
toen de zoon van de whiskymagnaat
nog vastgehouden we'rd hoewel een
losgeldi van 2,3 miljoen dollar (5,7
miljoen gulden) betaald was. De re
cherche arresteerde een 37-jarige
brandweerman en een 53-jarige au
toverhuurder. Zij zoekt nog naa'r an
dere deelnemers aan de ontvoering.
Het losgeld, dat de vader van de
ontvoerde vrijdagnacht in de stads
wijk Queens voor de ontvoerders ach
tergelaten had, is in een aangrenzen
de flat gevonden.
op de stoel van Tweede-Kamervoor
zitter Vondeling kunnen plaatsne
men. Maar waarom doet hij dat
niet? Omdat het voor de leider van
de regering al te verleidelijk zou
zijn om de meningsvorming in hfet
orgaan dat hem moet controleren, te
manipuleren".
En in het bedrijf is er bovendien
nog de spanning tussen onderne-
mingsdoelen werknemeröbelang,
voegt de schrijver er vobr alle
duidelijkheid aan toe. „Democratie
en zelfstandigheid bereik je niet aan
het handje van pa", roept Poppe.
ka 32—40
LEIDEN. 18 augustus. Veemarkt.
Aanvoer: 1142 slachtrunderen, 248 var_
kens. 1489 schapen en lammeren -
;esl. gew.)
(in guldens per kg lev.
.755.00. 2e kwal. 4.55
i kwal. 4.30—4.50.
Stieren: le kw. 5.85—7.30 2e kw.
4.40—6,75: Vaarzen: le kw. 6,20—6.75.
2e kw. 5.50—6.00: Koelen: le kw. 5.90
3.06—3.08. 2e
3.02—3.04; SI
Zware varkens 2,30—2,40. Gebrulks-
vee: Schapen 165—195; Lammeren 185
—210. Slachtrunderen aanv. groot,
handel matig, stieren duur. eerste kw.
aanv. stabiel, handel minder, prijzen
lager: Varkens, aanv. normaal, ha
redelijk, prijzen lager; Schapen
lammeren, aanv-
prijzen stabiel.
ruim, handel redelijk.
LEIDSCH DAGBLAD B V.
Handelsdrukwerk
familiedrukwerk
formulieren
periodieken
tabellen
staten
Akzo verder
uit de gratie
AMSTERDAM De aanhoudende
publikaties over enorme verliezen bij
de Enka - de Enka tak van Akzo -
waartegenover het Akzo-bestuur nog
steeds het stilzwijgen bewaard, heeb-
ben er maandag op de Amsterdamse
beurs toe geleid dat de Akzo-aande-
len verder uit de gratie raakten. De
opening op f 36 betekende alweer
een nieuw dieptepunt voor dit jaar
en nog steeds is het einde van ver
kooporders niet in zicht. Mogelijk
dat de halfjaarcijfers en de toe
lichting daarop alsmede de dinsdag
te houden persconferentie wat meer
licht op de zaak laten schijnen, maar
in afwachting hiervan hield men
liever zijn kruit droog. De andere in
ternationale fondsen lagen ongeani
meerd met uitzondering van Kon.
Olie. Hier kon een winst worden be
reikt van f 1 op f 96,70. Hoogovens
en Philips waren een ^q,ar "dubbel
tjes lager op f51,90 en f24,80, ter
wijl Unilever nauwelijks prijshou
dend noteerde op f 106,40.
In de andere sectoren van de ac
tieve markt was het al niet veel be
ter. Cultures en de meeste rederij
en moesten enig terrein prijsgeven,
alleen KNSM en van Ommeren wa
ren fractional beter. Heineken ver
loor f 0,50 op f 155. De banken wa
ren verdeeld. Amro-Bank waarvan
de cijfers morgenochtend1 bekend zul
len zUu was f 1 beter op f 77.
ABN was f 1,50 in reactie op f329.
De Staatsfondsen lagen verdeeld in
de markt. -
MAANDAG 18 AUGUSTUS 1975
ACTIEVE vorige
koersen
AANDELEN koers
heden
AKZO t 20
36.4
36
ABN f 100
330.5
328.5
AMRO f 20
76
76.3
A'dam Rubb f 750
139
141
Deli Mil f 75
88.2
86.5
Dordtsche P. I 20
120.3
121.5
Dordtsche P. pre)
119.5
120.5
Heineken I 25
155.5
153.5
Heineken H. I 25
146.5
144.5
HAL Hold, f 100
65
65.5
Hoogov. f 20
522
52.4
HVA Mij en.
62.5
62
KNSM cert. 1100
141.5
141.5
KLM f 100
56.7
55.5
Kon. Olie I 20
95.7
96.8
Nat Ned. t 10
83.8
83.5
Ommeren eert.
266.5
267.5
Philips t 10
25
24.6
Robeco I 60
182
183
Rollnco f 50
128.8
130.2
Scheepv. On. t 50
117.4
117
Unilever f 20
106.5
106.4
Ennlr
Mees en Hope
Ned. Krediet B.
NMB
Slavenb. Bank
id. cert.
Fr. Gron. Hyp. B.
Tilb. Hyp B
Westl. Utr. Hyp,
Scheepshyp.
Bank-, credlet- en verzekeringswezen
AMEV 58.2 57.7
Amlas 84 84
Asst. R'dam 98.8 98.2
118.9
193.5
44.8
145.4
2730
273
Handel, industrie div.
Asd. Chem. Farm.
346
343.5
Ahog Bob.
37.8
37.5
Ahold.
104
105.2
Amas
12
Asd. Droogdok
100.1
103.5
Asd. Rijtuig
151
152
Anlem Nat.
18.3
18.4
Arnhh. Sch.b.
128
126.5
Asselberg
845
845
Audet
188.5
188.5
Aut.-Srew W.
92
92
Aut. Lnd. Rt.
1420
1420
Ball ast-N.
42.9
42.1
BAM
85.5
85.9
Batenburg
240
242
Beek Van
91
92
Beers
64.2
64.4
Begemann
93
93
Bergoss
146
150.5
BerkeJ Pat.
119
119
Büjdensteljn
451
450
Boer Drukk.
200
195
Bols
89
88.2
Borsumi)
76
76.5
Bos Kalis
114.9
113.9
Braat Bouw Mg.
269
260
Bredero v.g.
1430
ld. eert.
1330
1320
Bredero Vb.
335.5
338
ld. eert.
335
333
Btlhrmamn-Tett.
148,8
ld. eert.
63.7
63.2
Calvé Delft eert.
145
144
ld. 6% eert.
171
1185
Centr. Suiker -
950
950
id. eert.
949.5
948
Ceteco
171.5
171.5
ld. eert.
171.5
171.5
Chamott
56.5
57.5
Cindu-Key
47.5
47.8
Cran< Ned.
507
500
Desseaux
59.3
59.3
Dikkers
58
57
Dr. Ov. Houth.
215.5
215
Drögc
1280
1280
Duiker App.
347
345
Econosto
36.6
36.8
Elsevier
472
470
ld. eert
468.5
466.5
EMBA
205
198.5
Enkes
35
35
Fokker
39.6
39.1
Ford Auto
433
436
Furness
95.5
96.5
Gamma H.
29.9
29.8
ld. 6% pw
14.8
14.8
GeL Delft
230
230.5
Gelder eert
65
64.5
Gerofahr.
36
36
Glessen
485
475
Gist. Broc.
60.7
60
ld. eert.
60.7
60
Goudsmilt
90.5
90.5
Grasso
138
139.5
Grinten
177
176.5
Grofsmederij
131
134
Hagemeijer
792
78.5
Helma Hold.
38
38
Hero Cons.
146
144
Heybroek
179.5
179.5
Hoek's Mach.
82
82
Holec
181
180.5
HoU. Beton
67.2
66.5
Holland Beton C.
64.2
66
ICU cert.
99.8
99.8
IHC Holland
41
39.6
Indus Mij.
225
225
IBB-Kondor
56
55
Interlas
144.5
144.5
Intern atlo
50.3
50.1
Inventum
565
561
Kappa
151
150.7
Kempen-Begeer
88
85
Key Houth.
24.5
Kiene S.
206
200
Kloos
162
160
Kluwer
90
89.5
Kon. BiJenkor
83.1
84.1
KL cert.
84
85
ld. 6 cum.
12.70e
12.8
Kon. Ned. Pap
54.3
54.8
Krasnapolsky
148
147
KSB
62.4
61.5
KwatJta
23.9
23.7
Landiré Gl.
135
135
Leldsche Wol
266.6
267.1
Macintosh
65.5
66
Meneba
97.2
98
Metaverpa
2550
2500
Moluksche
90
90
Mijnb. W.
825
825
Naarden
57.3
57.3
Naefl
108
107
Nat. Grondbezit
57
56
NBM-Bouw
45.6
44.3
Nedap
328
328
Nederhorst
21.7
21.3
Ned. Bontw.
245
250
Ned. Dagblad
165
165.1
ld. cert.
412.8
412.8
Nelle
340
341
Net am
75
73
Nieaf
1310
Nierstrasz
1300
1320
Norit
115
115
Nutrlcia GB
50.2
50
Nutrlcla VB
50.2
50
Nijver dai
55
53
OGEM Holding
26.2
25.7
Orensteln
238
239
Ovtng-D-S
140
140
Pakhoed H.
151
149
Id. cert.
146
144.5
Palembang
88
88
Pal the
76
79
Philips
93
Pont Hout
226
226
Pore. Fles
121
121
Proost Brandt
192
194
Rademakers
450
450
Reeslink
120.8
120.5
Reeuwük
51.5
52
Reiss en Co.
94.5
94.5
Riva
290
290
ld. eert.
186
286
Rohte Jiskoot
52
52
Rommenholler
656.5
656.5
Rijn-Schelde
204.1
205
Sanders
134
132
Schev. Expl.
16.9
17
Schokbeton
1030
1010
Schuitema
111
111
Schuppen
326
325
Schuttersv.
88
87
Stevln Gr.
78.9
79.9
Stoomsp Tw.
79
79
Tabak PhlL
102.5
104
Telegraaf
79
77
THV intern;
210
210
Tilb waterl.
390
390
Tw Kabelfabr.
320
315
Ubblnk
132
134.8
Onlkap
130.9
134
Onliever eert.
78 8
ld. 7%
79.5
79.5
ld. 6%
67.2
67
Vllet-Wernink
Veneta
Ver Glasfabr.
Ver Hand Scü.
VMF
Ver. N. Ultgjni).
Ver. Touwfabr.
td. eert
Vezel verw.
VihamH-Butt
VRQ Papier
Vulcaansoord
Wegener Cour.
ld. eert.
Wessanen eert.
Wvers
Wfjk en Her.
Zaalberg
63
71.8
72.5
52.9
52.6
85.3
90.6
1124.9
83
Participatiebewijzen en
beleggingsmaatschappijen
Alg. Fondsen bez. 101.5
America Fund 143
Asd Beleg. C. 143
Converto 520
Goldmines 207.4
Holland F. 140
ld. I 701
interbonda 519
Binn Bell Vg. 135
Breevast 124
Ned Vastgoed 584
D"tcb Int 96
CKA Belegg. 139
Nelo 72
Obam
Oni-lnvest.
Wereldhaven
71.7
65.5
91.5
Leveraged
Rorenu
Tokyo P (s.)
Tokyc P±L
Concentxa
Europalonds
ünifonds
Errumos
Finance- On.
111.3
57.5
76.5
