Straffe perscensuur
leidt tot
geruchten
Lappen in Zweden
voelen zicli de
Indianen van 't
Europese noorden
Een degelijk huis?
Dan ook een degelijke
RPS-hypotheek!
vis
sport
|Jp Rijkspostspaarbank
Vissen
soms
mens-
erger-
je-niet
ZATERDAG 16 AUGUSTUS 1975
EXTRA
PAGINA I7
NEW DELHI In de eerste da
gen na het instellen van de censuur
in India zijn er kranten verschenen
met het traditionele teken van pro
test tegen overheidsbemoeiing: stuk
ken witgelaten papier in berichten en
commentaren. Een krant publiceerde
een kadertje op de voorpagina waar
in stond: deze krant is onder regels
van perscensuur vervaardigd dat
was overigens de dag na de afkondi
ging van de noodtoestand. Want op
de dag zelf sneed de regering de
stroomtoevoer naar de kranten af,
zoöot ze niet konden uitkomen.
Door
drs. M. L. Snijders
Sindsdien zijn de regels stevig
doorgevoerd, in ieder geval voor de
Indiase pers. Buitenlandse verslagge-
De wereldberoemde graftombe van de grote mogols van de
zeventiende eeuwde Tadj Mahal in het Indiase Agra. Na
enkele decennia van democratie schijnt India weer terug te
keren naar autoritaire maatschappijnormenwaaraan bouw
werken als dit herinneren.
ie me. zij" u-ne-
wezen of zich vrijwillig hebben te
ruggetrokken, zien nog wei kans wat
echt nieuws weer te geven. Zij heb
ben een verklaring moeten tekenen
die inhoudt dat ze de richtlijnen
voor ae perscensuur heoben ontvan
gen en dat zij akkoord gaan met
net dragen van de volledige verant
woordelijkheid voor hun eigen be-
rionten. Dat is ter vervanging van
een eerdere verklaring die de belofte
inhield zich aan de perscensuur te
zullen houden. Overigens lopen bui
tenlanders die de regels overtreden
ook heel wat minder r,s.co aan m-
diërs: zij kunnen hoogstens worden
der vorm van rechtsbescherming in
de gevangenis terecht komen.
Toch is er nog wel wat verschil
in de manier waarop verschillende
Indiase kranten zich aan de regels
houaen. Sommige geven duiaeiijk
toe aan de openlijke druk die de re
gering op hen uitoefent om goed
nieuws op een aantrekkeüjke
plaats, op de voorpagina te zetten.
Andere redeneren: als wij niet mo
gen schrijven wat we zelf denken
over wat de minister zegt, en niet
kunnen schrijven wat de oppositie
er von vindt_ dan plaatsen we zijn
propaganda niet.
Verder zijn de regels zo veelom
vattend en uitputtend dat het vrij
wel onmogelijk is kritiek op de re
gering te publiceren. Uitdrukkelijk
verboden is het iets te publiceren
over de gevangennemingen. En even
zeer is het verboden iets bekend te
maken waaruit blijkt dat er censuur
bestaat.
Van de parlementaire debatten mag
we Iworrien weergegeven welke le
den tegen een bepaald onderwerp
hebben gesproken, maar de inhoud
von hun woorden mag niet wor
den gepubliceerd. Daarom circuleren
sommige redevoeringen nu in kleine
kring.
leidt er bovendien toe
dat de hoeveelheid geruchten die de
ronde doen, ongehoord kan toene
men en dat de inhoud ervan de meest
fantastische vormen kan
Twee voorbeelden: de rechter
het hof in Allahabad die
Ganani veroor aeeid heeft weegns
corrupte praktijken bij de verkiezin-
rd en wel door
misdaaigers, toen
hij op weg was near Simla. Dat
klinkt als een wraakneming door de
regering. Maar het bericht is on
waar: de omgekomen rechter heet
Jagmohan Lal, en de rechter van het
hof, die de uitspraak heeft gedaan,
heette Jaghomal Lol Sinha en hij
leeft nog.
Ander voorbeeld: Sanjay Gandhi
heeft zijn moeder bij een receptie
ergens in een hu^s van andere men
sen zes klappen in haar gezicht ge
geven. Dat heeft zelfs de Washington
Post gehaald. Onwaar: weliswaar
wordt van Sanjay verhaald dat hij
grote invloed op ziin moeder Indira
heeft, maar een Indiase zoon die
zijn moeder slaat is ondenkbaar. Bo
vendien: niemand weet waar dat
dan zou moeten zijn gebeurd.
Toch is het nog niet gekomen tot
een echte ondergrondse pers, al ver
schijnen met enige reglmaat pro
testblaadjes die oproepen tot verzet.
De Indase journalisten hebben zelf
nog weinig protest laten horen
waarschijnlijk uit ongst onmiddellijk
te worden gearresteerd. Wel heeft
het Internationaal Pe'rs Instituut in
Ztirich zich onmiddellijk na het af
kondigen van cle maatregelen tot
de premier gewend, en er bestaan
plannen om een buitenlands journa
list met een grote reputatie in In
dia naar New Delhi te sturen
om persoonlijk bij de heerseres ver
zachting te bepleiten van het re
gime op dit terrein.
Veel kans dat hij zal worden toe
gelaten is er niet, en de kans dat hij
succes zal hebben lijkt nog veel
kleiner. Indira Gandhi heeft een
hekel aan kritiek, en aangezien het
een van de token van een onafhan
kelijke pers is de overheid kritisch
te volgen, heeft zij een hekel aan de
pers.
Al voor de noodtoestand werd af
gekondigd, placht zij hoofdredacteu
ren bij zich te roepen en hen met
bittere verwijten te overladen over
het gebrek aan steun dat zij van
hen kreeg.
Intussen zitten twee journalisten
gevangen: Malkani van de oppositi
onele Jan Sangh-krant "moederland"
en Koeldip Nayar van de Indian
Express, die bovendien correspondent
was van een aantal Amerikaanse
bladen. Van de eerste mag worden
aangenomen dat hij om zijn politieke
overtuigingen is gearresteerd: van
de laatste is dat niet bekend. Dat is
een van de eigenschappen van de
dictatuur: de rechtszekerheid voor de
burgers en vooral voor die burgers
die door hun functie tot taak heb
ben het scherpst te letten op het
handhaven van de rechten van de
anderen.
ADVERTENTIE
STOCKHOLM (UPI) De Lap
pen die in Zweden leven heb-
in zekere zin het gevoel de Indianen
van het Europese Noorden te zijn.
Ze zeggen van een gedeelte van
hun gronden verdreven te zijn, dik
wijls door de overheid over het hoofd
te worden gezien, en in hun tradi
tionele rechten voor het fokken
van rendieren te zijn beperkt.
De Lappen zijn een oud volk, ver
want. met de inwoners van Noord-
Siberië, van wie wordt aangenomen
dat zij zich na de ijstijd in Scan
dinavië vestigden. Nog geen eeuw
geleden waren het hoofdzakelijk no
madische jagers, maar later scha
kelde men over op het fokken van
rendieren. Heden ten dage leven er
In Zweden, Noörwegen en Finland
ongeveer vijftigduizend Lappen.
De Zweedse ombudsman voor Lap-
penaangelegenheden, Thomas Cra
mer, is van oordeel dot de Zweedse
staat -en particuliere ondernemin
gen zonder wettelijke rechten beslag
hebben gelegd op wouden, goud en
waterkracht. Cramer, die in 1962
werd benoemd toen de nationale
Lappenvereniging werd opgericht,
Jeidde onderzoekingen en schreef
boeken en artikelen over de rechten
van de Lappen. Hij kocht op naam
van zijn kinderen zelfs aandelen van
een particuliere maatschappij op
om in de algemene aandeelhouders
vergadering te kunnen meepraten.
De ombudsman zegt dat de Lappen
werden beroofd van hun aanspraken
op het land waar ze van oudsher
leven.
De Lappen leven thons in vaste
huizen en rijden ln wagens en
sneeuwauto's Hun traditionele ge
punte hutten "kaat" genaamd, wor
den nu veelal alleen in de zomer ge
bruikt. Enkele Lappen bewonen ze
echter nog steeds het hele jaar
De jaarlijkse produktie van ren
diervlees in Zweden heeft een waar
de van bijna tien miljoen gulden.
In de zuidelijke landsdelen wordt dit
vlees als een delicatesse beschouwd,
maar voor de Lappen geldt het als
hun gewone dagelijkse voedsel.
De vereniging van Lappen heeft'
geëist dat de Lappen werkgelegenheid
krijgen in de toeristische sector van
hun streek. Het gemiddeld jaarlijks
inkomen van een Lappenfamilie be
draagt 4800 tot 7200 gulden. Naast
het fokken van rendieren werken de
meesten als vissers en houthakkers.
De wet van 197i op het fokken van
rendieren beperkte de weidegronden,
met het gevolg dat het aantal ren
dierfokkers daalde met 30 procent
tot 30.000 personen. Een woordvoerder
van de Lappenvereniging wijt dit
hoofdzakelijk aan de londwinning.
"Krachtcentrales, dammen, parken
en hotels vreten onze gronden weg",
230 zei hij.
Door een overeenkomst tussen
Zweden en Noorwegen verloren de
Zweedse Lappen nog eens voor 13
miljoen gulden aan weidegronden.
Er werd volgens ombudsman Cra
mer geen schadevergoeding betaald
aan de families, die op het verloren
land hun broodwinning hadden. Op
sommige grondeisen van de Lappen
antwoordde de regering dat noma
denvolkeren ggen eigendomsrechten
kunnen doen gelden. "Deze methode"
zo zegt Cramer, „werd eveneens ge
bruikt tegen de Amerikaanse India
nen, de Eskimo's in Alaska, en an
dere primitieve volkeren. En dit ter
wijl kan worden vastgesteld dat de
meer zijn.
Lappen sinds lang geen nomaden
Informeer eens naar
de aantrekkelijke rente.
Bel gratis 0017.
Haal een folder
in het postkantoor.
Schrijf-zonder
postzegel - naar de RPS
Amsterdam.
uw nationale spaariustelUng
Wie verre reizen doet kan veel
verhalen, is een oud en beproefd
spreekwoord waarop weinig valt
af te dingen. Maar ook diegenen,
die niet zo ver van huis en haard
gaan kunnen aardige dingen
meemaken. Zoals bijvoorbeeld tij
dens een visdagje op en aan het
water. Dan blijkt pas wat er waar
is van de altijd hooggeroemde
collegialiteit onder watersporters.
Iedereen groet elkaar en de hele
op de golvende dobberende meu
te is één grote familie. Ja, was het
Ik heb de afgelopen maanden
een aantal fraaie staartjes mee
gemaakt waarbi j het respect voor
de andere gebruiker van ons Ne
derlandse buitenwater ver te zoe
ken was. Soms gebeurt dat zon
der opzet, maar niet zelden zijn er
watersporters die er kennelijk be
hagen in scheppen om de vrije
dagen van anderen zoveel moge
lijk te vergallen. Vaak is het de
onbekendheid met de andere vorm
van wateri-ecreatie die voor der
gelijke conflictsituaties zorgt.
Zo zat ik enkele weken geleden
met mijn vismaat op karper te
Elan echte visboten
Lloyds certificaat, vanaf f 1.390,—
Yamaha - outboards
2 tot 55 pk, 2 Jaar garantie.
BOOTCENTRUM B.V.
vissen in de Wijde Aa. Wie wel
eens meer op karper vist behoef
ik niet te vertellen dat je aan
het water niet al te veel stampij
moet maken. Anciers i^ dc vis ge
vlogen en kun je het verder wel
vergeten.
Daarom maken w*e wanneer
we op jacht naar de karper
gaan alles .n ae boot zover
gereed dat we alleen nog maai
de steekstokken hoeden te plaat
sen en dan de hengels kunnen
uitgooien.
Zo ook die bewuste dag. We
kozen omzichtig een plekje tegen
het riet elk lawaai vermijdend.
Op een honderd .Tt-.ber afstand
lag een zeilbootje, waar alles
nog in diepe rust was We zaten
zo'n anderhalf uur naar onze
pennen te turen, toen het eerste
teken van leven cij onze naaste
buurman merkbaar weid. F.r werd
een fors partijtje hoesier wegge-
Nu
dat.
want
zijn wel meer wa+^-cporters die
's ochtends in alle vroegte een
verfrissende uk nemer u het
water van meer of plas. Niets aan
de hand. dachten we. naar omdat
we vanuit onze ooghoeken toch
altijd met mige argwaan deze
sportieve verrichtingen gade
slaan, zagen we tot onze grote
verbazing dat hij met een school
slag, die geen enkele haast ver
raadde onze kant opkwam
We begonnen enige angst te krij
gen over de eindbestemming van
deze intrekken-wijd-slnit-actie,
want de man kwam al nader. He
vig proestend en blazend. Ver
moedelijk waren we perplex,
want toen de matineuze zwemmer
ligplaats koos op ongeveer vijf
meter afstand van mijn oen. bleef
ik onverstoorbaar doorvissen.
Kennelijk waren we allebei te ver
baasd ommaar eens iets te cite
ren uit het Nederlandse scheld
woordenboekje. Achteraf zouden
we daar waarschijnlijk ook spijt
van hebben gekregen want de
man was die indruk kregen we
tenminste de naiëviteit zelve.
Of er niets aan de hand was be
gon hij een praatle met. ons Eerst
over het fraaie weer, want waar
moet je anders over beginnen en
daarna over zijn belevenissen met
de zeilboot op de plassen. Kenne
lijk was hij een type dat snel
vrienden maakt, want je kon geen
plaats opnoemen of hij had er
wel kennissen of familie.
Om te peilen of hij werkelijk
niet besefte dat hij bezig was
De enige speciaalzaak voor al uw
HENGEL
SPORTARTIKELEN
DE SPORT
HAARLEMMERSTR. 11, tel. 24020
ons ochtendje karperen krachtig
te vergallen, bracht mijn vismaat
het gesprek op vissen Belang
stellend informeerde hij op welke
vissoort we het gemunt hadden,
en met enige schroom verklaarden
we dat dat karper was. „O", was
zijn reactie, „maar dan zit u hier
helemaal verkeerd. Ik ben gister
middag nog bezig geweest met een
blinkertje. Nou, als <e ze daar niet
mee vangt dan kun je het wel
vergeten. Hier zit geen karper, zei
hij met een overtuiging, die deed
vermoeden dat hij in de zwem
broek een echolood meetorste
waarmee elk visje zou kunnen
worden gelokaliseerd.
„Gistermiddag aeoben hier ook
nog mensen zitten vissen Die
vingen ook niets", ging hij onver-
droten watertrappend verder. Het
lag op mijn lippen om de koene
zwemmer te vragen of hij even
zou willen controleren of mijn
aardappeltje nog aan de haak zat,
maar ik heb de aandrang kunnen
weerstaan. Nadat nij vriendelijk
groetend afscheid van ons geno
men had, zijn we uit beleefdheid
nog een minuut of vijf blijven
zitten op de visstek
Daarna hebben we met krach
tiger rukken dan anders de steek
stokken uit de modder bevrijdt.
Op weg naar een nieuwe stek
zonder belangstellende zwemmers
Want Onze Lieve Heer heeft rare
kostgangers. Nu moet ik erken
nen dat de zeilers niet tot de ca
tegorie watersporters opboren die
ons hengelaars het meeste over
last bezorgen op hei water. De
meesten garanderen een bepaald
territorium rondom ae roeiboot
en slechts voor een -nienna is
het nodig om 1e hens-p.? 'n're-
eordtempa achterwaards te halen
om te voorkomen dat er kachel
hout van gemaakt wordt.
Nee, veel meer ovenast onder
vind je in de praktilk van ie mo
torjachten Het heeft me steeds
weer verbaasd dat er een grote
categorie jachtbezitters is, dip er
behagen in schept om elke oaar-
dekracht die aan boord is ook te
gebruiken. Men ziet ze zo tussen
tien en twaalf uur 's ochtends
krachtig oostomen. waarbij het
vermoeden rijst, dat ze een grote
haastklus moeten uitvoeren. La
ter op de dag vind Je ze dan
terug ergens onder de kant. Vre
dig dobberend ïk heb me al eens
afgevraagd waarom zo iemand
niet wat rustiger naar de plaats
van bestemming tuft. Hij ziet meer
van de omgertng, verbruikt min
der brandstof en veroorzaakt min
der overlast voor de andere wa
tersporters. Al zal dat laatste voor
een groot aantal nauwelijks een
punt van overweging zijn.
Een voorbeeld za! u dat duide
lijk maken. We visten eens in
alle vroegte <--p het Braassemer-
meer. We kozen ligplaats ln de
directe omgeving van de vaargeul
in de buurt van een lichtboei
De klok had nog geen vijf uur
geslagen en op de plas was nog
geen levend wezen te bekennen
behalve een aantal collega's uit de
sport- en de beroepssector. Plot
seling werdén onze gehoororga
nen geprikkeld door een luid ge
brom dat in korte tijd aanzwol
tot een fors aantal decibellen
Voor we er erg in hadden zoefde
een fors uit de kluiten gewassen
motorjacht vlak voor onze boot
voorbij. Op nauwelijks twee me
ter afstand van onze zitplaats, als
visitekaartje een reeks forse eol-
ven achterlatend. Toen we infor
meerden of het noodzakelijk was
dat hij precies vlak langs ons voer
terwijl er een zee van ruimte be
schikbaar was, reageerde hij
grijnzend: „Dan moeten Jullie
maar niet bij de vaargeul gaan
zitten". Over vriendschap op het
water gesproken.
En dan zijn er tensmtte nog de
speedboten en de vaak daarmee
Boelee's
henoelsDortartikelen
HOGE RIJNDIJK 110, LEIDEN
TELEFOON 21393
Alles voor de vissport.
Maden
geparenteerde waterskisport. Een
vorm van waterrecreatie dat
slechts genoegen biedt aan een
zeer beperkte kring en overlast
veroorzaakt voor zeer vele water
sporters, met name de zeilers er
de vissers. Met een overmaat aan
pk's worden naar believen hek-
golven getrokken zonder da men
zich bekommert om andere wa
tersporters. Wat deert iet hun dat
hengelaars zitten te johhpren in
hun bootje en dat zeilers veel
overlast ondervinden. Als zij maar
hard gaan. Hoe het ae anderen
op het water vergaat kan hun
weinig schelen.
Nog afgezien van de overlast
worden door speedboten met wa
terskiërs vaak de meest gevaar
lijke capriolen uitgehaald:, die
vrees ik nog wel eens aanleiding
zullen zijn voor een aartei ern
stige ongelukken. Helaas heb ik
al herhaaldelijk moeten constate
ren dat de Rijkspolitie te water
niet erg adequaat optreedt, Zo
't Is geen visserslatijn, maar voor
al uw hengelsportartikelen kunt
u beter terecht bij:
Fn. Verhoeq
bestaat het voorschrift dat bij hef
waterskiën, naast de oestuurder
tenminste nog iemand van 16
jaar in de speedboot moet zitten
om uit te kijken. Nog te vaak
wordt die regel overtreden, even
als het verbod dat oo verschillen
de plassen geldt om dichter dan
50 meter onder de oev°r re komen
Bij het natuurreservaat aan het
Braassemermeer geldt dat mer
niet dichter dan 150 meter dp oe
ver mag naderen, maar elke dag
kun Je constateren dat m^n zich
daar niet aan houdt
Er zijn sportvissers die al deze
overlast moeilijk kunnen «erwer-
ken en geagiteerd rara® Ik heb
eens een hengelaar, -be a> ge
ruime tijd getergd werd door
een eigenaar van een Jacht dip
steeds opnieuw het antter vlak
bij zijn boot uitwierp een leeg
bierflesje door de voorruit van de
cabine zien gooien. En elkaar
maar vriendelijk toezwaaien op
het water.
Zelf heb ik me ook wej eens
opgewonden, wanneer ie ergens
rustig zat te vissen °n -r plotse
ling iemand vlak naast 1e dob
ber ging afmeren. 7k heb me ech
ter voorgenomen om me niet lan
ger od te winden en In rn'u geva'
maar een ander plekje op te zoe
ken. Want er zijn nr ^nmasi
mensen die het nooit leren. Ook
watersporters. En ik denk maar
zo: straks hebben we het rijk weer
alleen.
de Icibije
WATERSPORT
Off: dealer van:
INTER KAJUITKRUISERS MERCURY
PIONIER VISBOTEN OUTBOARDS
TERH1 vis-volg-zeilboten TERH1
YACHTING FRANCE KAJUITZEILERS B.B.-MOTOREN
