5tS
SB
«mm
Dmitri Sjostakowitsj (68)
bejubeld en bekritiseerd
Charles de Wolff: geen zielloze virtuositeit
MAANDAG 11 AUGUSTUS 1975
PAGINA
TRIJFEL
De Japanse terroristen van
het Rode leger zijn met hun
gijzelaars in Libië ontvangen,
nadat een rijtje andere landen
geweigerd had het toestel te
laten landen. Daarvoor ver
dient Libië respect, meer in
ieder geval dan Iran en India
die weigerden het vliegtuig
over hun gebied te laten vlie
gen. Iran heeft zelfs gedreigd
het vliegtuig neer te schieten
zodra het boven Iraans grond
gebied kwam. Dat had er he
lemaal nog bij moeten komen.
Nu wil ik niet beweren dat
'Libië hiermee mijn hart ge
stolen heeft, maar een feit is
dat de wereld zo'n land brood
nodig heeft, als opvangplaats
of noem het voor mijn part
"stortplaats" voor gekaapte
vliegtuigen met hun inhoud.
Kunnen we niet afspreken dat
Libië voortaan vaste gastheer
is voor kapers, zoals Wenen
het vaste tussenstation is voor
emigrerende Russische Joden,
en Zwitserland altijd een vrij
plaats is geweest Voor politieke
vluchtelingen in oorlogstijd?
Alle landen dragen dan hun
kapingscontributie af aan een
VN-steunfonds waarmee Libië
de kosten kan bestrijden van
een opvangcentrum, een vaste
commissie, een medisch team
etc., zodat al die kapingen
voortaan soepel, via een soort
internationale dienstregeling
kunnen worden afgehandeld.
In ruil voor hun oorspronke
lijke gijzelaars accepteerden
de terroristen twee Maleisi
sche en twee Japanse rege
ringsfunctionarissen. Je moet
als kaper natuurlijk altijd zor
gen dat je lastige handen-
bindertjes als kinderen en
en oude mannen zo
gauw mogelijk inruilt voor een
belangrijk persoon (bij het
schaken heet dat meen ik het
afruilen van de stukken), ter
wijl je op het laatst de gezon
de mannen kunt inruilen voor
nog enkele hooggeplaatste fi
gurenliefst van verschillende
nationaliteit, want dan zijn
ook verschillende regeringen
gebaat bij een geweldloze af
loop. Eigenlijk zou er eens een
idealistische terroristengroep
moeten zijn (de roomblanke
brigade geheten), die de hu
maniteit van een betrokken
regering op de proef stelt via
de gijzelaars. Laat ik als voor
beeld Frankrijk nemen, dat bij
de Haagse gijzelingszaak min
der voor bloedvergieten leek
terug te schrikken dan de Ne
derlandse regering. Twee over-
valcommando's van de room
blanke brigade dringen in Pa
rijs op hetzelfde moment zo
wel de Zweedse als de Alge
rijnse ambassade binnen, en
maken daar gijzelaars: de
Zweedse ambassadeur en zijn
honingblonde secretaresse, en
de Algerijnse ambassadeur en
zijn auberginedonkere recep
tioniste.
Eerste vraag: worden beide
ambassades al schietend be
stormd, of slechts een van
beide, en welke dan? Of geen
van beide? Is dit laatste het
geval, dan eist de ene groep
van de roomblanke brigade in
ruil voor de Zweedse secreta
resse de Franse filmster Jean
ne Mor eau (de ambassadeur
houden ze gewoon) en vervol
gens vragen ze om een vrije
aftocht naar Libië. De andere
groep ruilt de Algerijnse am
bassadeur en zijn receptioniste
in voor een werkloze Algerijn,
een aan de drank verslaafde
clochard, een prostituee uit
Lyon en een hoogbejaarde we
duwe met een houten been. De
leden van deze roomblanke
brigade vragen om een apart
vliegtuig vanaf Le Bourget.
Beide groepen vertrekken
gelijktijdig in een busje naar
hun vliegveld, de ene naar
Orly en de andere naar Le
Bourget. Komen beide busjes
onbeschoten op het vliegveld
aan? Zo ja, dan vliegen beide
vliegtuigen via Iran naar
Libië. Worden beide toestellen
metterdaad neegeschoten? Of
beperkt de Iraanse lucht
macht zich tot eentje? Zo ja,
welke?
Misdaad is een vak apart.
In Newport schoot een bank
overvaller zichzelf dood toen
hij de buit met dezelfde hand
waarin hij zijn pistool had in
zijn binnenzak wilde stoppen.
Een andere bankovervaller
schoof een envelop naar de
kassier waarop hij geschreven
had dat dit een overval was en
dat hij geld wilde zien. Hij
kreeg het, maar was vergeten
dat zijn naam en adres op de
envelop stonden. Een Neder
landse inbreker bleek na een
inbraak zijn gebit kwijt te zijn.
Hij ging naar de villa terug
waar hij wat sieraden had
weg gejat, gedroeg zich zo op
vallend dat buren hem staan
de wilden houden en rende
weg, verloor toen zijn colbert
jasje en daarin zaten zijn pa
pieren. Is het allemaal niet
aandoenlijk van amateurisme?
Liefst 24 aanslagen heeft de
CIA op Fidel Castro beraamd,
Castro leeft nog steeds maar
de CIA is de risee van de hele
wereld. Wat een gesukkel, wat
NICO SCHEEPMAKER
Zaterdagavond is in een ziekenhuis
van Moskou op 68-jarige leeftijd een
van de grootste Russische componis
ten van deze tijd, Dmitri Sjostako
witsj aan de gevolgen van een
hartaanval overleden.
Sjostakowitsj werd
op 25 september 1906 in St.
Petersburg (Leningrad) uit het
huwelijk van een zanger en een
pianiste geboren. Van zijn "moeder
kreeg hij pianolessen toen hij negen
Jaar was, zijn eerste compositie, die
gevolgd werd door meer dan
honderd andere, schreef hij toen hij
elf was. Op zijn dertiende ging hij
naar het conservatorium in Lenin
grad, waar zijn grote talent spoedig
werd opgemerkt door de directeur,
de componist Alexander Glazoenow.
In 1923 studeerde hij af in de
afdeling piano en in 1925 in de
afdeling compositie. Voor die
gelegenheid componeerde hij zijn
eerste symfonie, een werkstuk dat
hoog genoteerd zou blijven in zijn
Hij was een uitstekend pianist, die
in 1927 tweede werd in het
Chopin-concours te Warschau. Maar
een solistenpraktijk gaf hij toch na
drie jaar op om zich geheel aan het
componeren te wijden. Na zijn
eerste symfonie kreeg hij al spoedig
de naam van een van Europa's
meest belovende componisten. Zijn
gevarieerd oeuvre, aansprekend en
vol humor soms, bestaat onder meer
uit vijftien symfonieën, strijkkwar
tetten, twee opera's, balletten, con
certen, oratoria, kamermuziek en
bijdragen voor films,
In de Verenigde Staten werd
Sjostakowitsj voor het eerst bekend
door zijn opera „Lady MacBeth van
Mtsensk", die gevolgd was op zijn
eersteling, „De neus", naar een
verhaal van Gogol. Beide werken
werden in Rusland toegejuicht.
Maar twee jaar na de première, in
januari 1936 viel de Prawda „Lady
MacBeth" aan als een „rauwe
kakofonie" en „een burgerlijk,
formalistisch en ongezond stuk".
Sjostakowitsj was stomverbaasd
omdat hij nog onkundig was van de
koerswijziging van het Kremlin. Een
tijdperk van onderdrukking in de
muzikale expressie van twintig jaar
was begonnen. Gedurende anderhalf
Jaar hoorde men niet meer van
Sjostakowitsj. Hij presenteerde ver
volgens zijn Vijfde Symfonie
„Creatief antwoord van een Sow jet
kunstenaar op gerechtvaardigde
kritiek". En werd weer in genade
aangenomen. De componist toonde
zich steeds loyaal met het partij
standpunt en bood meerdere malen
zijn verontschuldigingen aan, anders
dan Prokowjew, die minder gemakke
lijk kritiek aanvaardde.
Zijn zevende symfonie, de Leningrad
Symfonie, geschreven tijdens de
belegering door de Duitsers, werd
internationaal het symbool van de
moed van het Russische volk.
In 1948 viel Sjostakowitsj andermaal
bij het Stalin-regiem in ongenade.
Pas drie jaar na de dood van Stalin,
in 1956 kon hij zich verdedigen
tegen de aanvallen met een artikel
in de Prawda: „Vernieuwing in de
muziek vindt niet altijd een juist
gehoor. Het etiket 'formalisme' wordt
maar al te haastig geplakt op elke
uiting van creatief denken". In
politieke sfeer deed de componist in
1968 door een artikel van zich horen
in de Prawda, waarin hij moderne
musici vertoordeelde. Maar zijn
volgende composities leken daar niet
mee in overeenstemming. Sjostako
witsj was bevriend met Benjamin
Britten aan wie hij zijn veertiende
symfonie (1969) opdroeg.
18 jaar.
5tlng." d£
io. ook 4.45 u._.
the pink
9.15 uur.
alle leeftijden.
T entoonstellingen
De Rulp, (Hooglandse Kerkgi
:0Expositie Marijke Verhoef (litho's
in etsen). Sonja Holtman
(beelden) en Peter Horree (fotomon-
O n geval lendieiïst
ziekenhuizen Leiden
Ongevailendlenst elke dag Acade
misch ziekenhuis behalve van dins
dag 18.00 uur tot woensdag 13.00 uur
Dlaconessenb uls) en van vrijdag
18.00 uur tot zaterdag 13.00 uur (Ell-
Derde
14.00 uur en 18.30-19.30 uur
Knderzaal: van 18.00-14.00 uur. Op
woensdagavond (uitsluitend voor de
ouders) van 18.30—19,30 uur
ACADEMISCH ZIERENHUIS
Voor alle patiënten (behalve kinde
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14.15—15.00
9.30 i
Oegstgeest. tel 50220 Ans v
Kort exposeert eigeo wer
ten
Oksmuseum
l 28) Werkd 10
w»nd 15 au
orukkeru De Bink
Leidse bioscopen
Bezoekuren Ziekenhuizen
SSBSSS
18.30—19.30 auj Kinderafdeling cLage-
ouders zondag 14.0015.0
overige familieleden
Voor de premalurenafdellng gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor
ouders)
Maandag t/m vrijdag:
18.30—18.45 uur
Zaterdag en zondag:
14.45—15.00 uur
Bezoek aan ernstige patiënten
Wanneer voor ernstige patiënten door.
lopend bezoek wordt toegestaan, kan
hoofdverpleegkundige hiervoor spe-
LUXOR: 'The Godfather H". dag. 128
5.00 en 8.00 uur, 14 jaar. is.3
CAMERA: "Fred, het mooiste stuk dag
ran het leger." dag. 7.00 en 9.15 uur. eCh
1 leeftijden.
Volwassenen dag.
Kraamafdellng;
1 11J5 tot 12 1
iv 15 tot 16 uur en van itt.au
ir: Kinderafdeling dag van
klasse: dag van
1 18.30 tot 19.80
i tot 10 i
Nachtvoorstelling"Zabrtskle-point."
Nachtvoorstélling: "Blue Movie."
CCU (hartbewaklng) dag
tot 1446 uur en van 19 tot i».au uur
Intensieve verpleging:^dag^van lA^tot
Bndegeest: dinsdag en^ vrijdag 18—
1416 uur: eerste "^klasse: de gehele
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11—11.30
13.80—14.15 en 18.30—19.30 u; 3e klas
13.30—14.15 en 1830—19.30 u Kraam
afdellng 13.30—14.15 uur, alleen voor
echtgenoten 1920 u.; Kinderafdeling
1515.30 u alleen voor ouders 18—
18.30 uur
Geluidshinder Schiphol
geluidshinder van
Schiphol
m gemeld
Gelulds-
vllegverkeer
kunnen das
bij het lm
nacht worden gemeld
hinder" Schiphol (020175Ó00)
(due/ QTieuws
11 augustus 1975
Honderd jaar geleden stond
in de krant:
Uit Den Haag schrijft
men ons: Volgens inlichtin
gen, hier ter stede ingewon
nen betreffende de bekente
nis door zekeren oud-grena
dier te Samarang afgelegd,
nopens een moord door hem
gepleegd, moet die bekente
nis niet slaan op den moord
op mevrouw Van der Kou
wen en hare dienstbode,
maar op een anderen moord,
korten tijd daarna bedreven
op een dienstmeisje nabij de
Geestbrug. Dat meisje was
met eenige kolonialen uitge
gaan en gezien, en sommigen
hunner zijn destijds met den
overleden grenadier door de
justitie ondervraagd, nadat 't
lijk, deerlijk verminkt, uit de
vaart nabij de Geestbrug was
opgehaald.
Eindelijk, zoo schrijft de
"Kölnische Zeitung", is het
meester Hamm gelukt door
eenige kleine veranderingen
aan de as en den klepel der
keizerklok den kolossus tè
doen luiden. Woensdagna
middag liet hij bij een proef,
tot vreugde van de samenge
vloeide menigte, zijn diepe
basstem weergalmen. Na
acht of tien dagen zal het de-
initieve proefluiden plaats
hébben.
Vijfig jaar geleden:
Het oostelijk deel van ons
land is gisteravond getroffen
door een verschrikkelijk nood
weer, waardoor verscheidene
personen zijn gedood. Het
Geldersche stadje Borculo,
dat 5000 inwoners telt, is door
een cycloon geteisterd en na
genoeg geheel verwoest. De
schade wordt geraamd op
vier mïllioen gulden.
De Ku-Klux-Klan heeft te
Washington een groote para
de georganiseerd, waaraan
dertigduizend personen, on
der wie vele vrouwen, deelna
men. Een groote menigte was
uitgéloopen om het schouw
spel in de grootste stilte ga
de te slaan. Er hebben zich
geen wanordelijkheden voor
gedaan. Maskers werden niet
gébruikt.
PANDA EN DE WA WEI-PLANT
55—129 "Vertéléh.veltel maal eens plecies, wat ge
met de Wa Weiplan doet, baas éh.meneél Panda",
sprak de Oosterling streng.
"Nou ik geef hem jasmijnthee met een snufje karamander",
vertelde Panda. "En ik lees hem élke ochtend het gedicht voor
dat ik van meneer Fung-Ha, uw voorganger, kreeg. En ik pro
beer hem te beschermen tegen valse geluiden, en..en zo".
"Heel goed", knikte de bezoeker instemmend. "Dan zal ik nu
de plant maar éhmaal meenemen naai huis".
Die woorden maakten Panda erg ongerust. Want Wa Wei zag
er nog niet helemaal gezond uit en hij was bang dat de
nieuwe hovenier erg boos zou worden als hij dat ontdekte.
Maar gélukkig kwam het niet zo ver, want Pong Ping, de di
recteur van de worstelschool, was wakker geworden en stapte
nu verfrist op hen toe. "Ik wil graag de verheven Panda dan
ken voor zijn gastvrije logeerbed waarop ik héb mogen sla
pen", sprak deze. "Ah ik zie dat hij spreekt met een land
genoot van mij. Komt meneer misschien uit het Wong-dis-
trict? Sta mij toe dat ik u in onze moedertaal toespreek"!
Neem 4 tartaartjes, 4
eetlepels boter, 1 ui, 1
teentje knoflook, 100 g
champignons, peper, zout,
2 theelepels paprikapoe
der, enkele lepels bouillon
(tablet), 1 bekertje zure
room, fijngehakte peterse
lie en bieslook.
Snipper de ui en knoflook.
Maak de champignons
schoon en snijd ze in
plakjes. Zout en peper de
tartaartjes. Smelt de bo
ter en fruit hierin de ui en
knoflook, strooi de papri
ka erover en laat dit al
omscheppend nog even
fruiten tot alles een mooie
kleur heeft en de uien
zacht zijn (vooral op
een zeer zacht vuur!)
Schep de uien uit de pan
en bak in de achtergeble
ven boter de tartaartjes
snel aan weerskanten
bruin. Neem ze uit de pan
en leg ze op een goed
voorverwarmde schaal en
houd ze warm. Leg in de
achtergebleven boter de
champignons, laat die
heel even zachtjes bak-
ïon en de zure room.
FRED BASSET
De
Generaal
en de
Tour de
Fort
Copyright:
Oberon/Haarlem.
Tekenaar- Peter de Smet
WOuPEN p£
pro? te
WURGEN
De
avonturen
van
Jommeke
De
hoed
van
Napoleon
Zo onopvallend mogelijk
De dief mag geen onraad
ru/ken We verkleden ons
"7f als burgers J
r ja
LISSE De orgelbespeling ge
organiseerd door de Kring Bollen
streek, die Charles de Wolff zater
dagavond in de St. Agatha gaf,
vroeg de aandacht voor twee. De
indere, een afwezige is wijlen Al-
aert Schweitzer, oudere confrater
van Charles en 100 jaar geleden in
de Elzas geboren. Twee vaderlan
den en twee moedertalen heeft
Schweitzer daardoor gekend, voort
vloeiend uit de Vrede van Versail
les. Een afgevaardigde van het
Schweitzer Ponds in Deventer ver
schafte de vrij talrijke toehoorders
menig verder gegeven over de le
vensloop van deze uitzonderlijke
wereldburger.
Schweitzer was meer dan een
goed organist, promoveerde in de
wijsbegeerte, haalde doctoraal theo
logie en medicijnen. Wist alles van
orgelbouw, bouwde en herbouwde
met eigen handen zijn legendarisch
geworden hospitaal in het oerwoud
van Lambarene in Gabon. De we
reld verblufte hij met een levens
werk over Bach, wiens muziek hij
verstond als taal van de Ziel. Hij
keerde zich fel tegen elke zielloze
virtuositeit.
De Wolff zal wel nog eens gebla
derd hebben in "Bach, le Musicien-
Poète". Dat deden we ook in ander
proza. Een detail. Schweitzer vraagt
in zijn ziekenhuis een vrijwel gene-
zene om een andere zieke een
handje te helpen. Het antwoord
luidde "neen", hij is niet mijn broe
der" (niet van mijn stam). Over de
modernste geschiedenis was Schweit
zer ontzet, de ontwikkelingen dezer
eeuw werden zinlozer dan ooit, we
verstikken de natuurlijke hiërarchie
de wandaad is dat we denken uit
te kunnen komen met een cultuur
zonder ethiek (lees hiervoor: zonder
Christus).
Voor juist het tegengestelde daar
van ziet hij hemelhoog Bach pal
staan in de eeuwigheid.
De Wolff, Bach, Schweitze: op alle
drie past het woord „staat ?an gena
de" en dat is grootheid in geest, ge
voel en in offer en ervaring. We heb
ben Schweitzer ook nog horen spe
len en weten het verschil met die ge
castreerde wetenschappelijke uit
voeringen, waar het geloof is uitge
sneden. De wereld heeft César
Franck, met wie De Wolff begon,
Père Angelique genoemd, die titel
schikt eveneens Schweitzer, voor
beeld bij uitstek van praktisch chris
tendom. Na Fre nek kwam Dupré's
Prélude et Fugue in g. Men moet dat
op papier gezien hebben om te be
seffen wat hier technisch veelstem
mig aan de hahd is. Op de voet ge
volgd door de technische onmoge
lijkheden van de visioenscongesties,
die Messiaen inspireerden tot. zijn
Bouquet Céleste en tot Dieu parmi
nous. Daar noteerden we: almacht
en wonder van concentratie.
Het concert werd besloten met
Bach. Een en al kleurfookelende
warmbloedigheid: het geheim van
De Wolff's registerinzicht.
KEES VERHOEF
JE HAP GELIJK,
CiPiEP IK WAS
HET SLAP VEP-
GE TEN.
EERLIJK
EERLIJK.
HIJ HÉÉFT TENSLOTTE
PE TOuR GEWONNEN
"^EN PUS PE
VETLEREN MEDAILLE
VERPIENP
'wAARO/K HUIL JE
NOU, GENERAAL?
HET 15 TOCH EEN
MOCfc MÊPAILuE?
We zullen hem vinden Al moeten i
we naar t andere and van de wereld
