'Langgestraften het
kiesrecht r
onthouden'
CM
Steeds meer minimumloontrekkers
Gezondheidstoestand van de Nederlandse jeugd valt best mee
y ORiTn.elrouv.tóren'Mtei Ki
Glastra v. Loon: Kinderen
geleidelijk meerderjarig
Kiesraad contra minister De Gaay Fortman
Bel Hertz
als u plotseling uw auto
moet missen.
Kritiek op Bemetel-
opleiding aan Leidse
Don Bosco-school
WOENSDAG 6 AUGUSTUS 1975
PAGINA 7
UTRECHT (ANP) Tegenover al bepaald niet als
het geroep dat de jeugd zo ongezond
zou zijn, staan vrij harde gegevens
waaruit blijkt dat het best meevalt".
Dat zegt de arts F. Wafelbakker, schouwd als
hoofd van de afdeling jeugdgezond
heidszorg van het ministerie van
Volksgezondheid en Milieuhygiëne.
De percentages jongeren die worden
afgekeurd voor militaire dienst of
voor bepaalde banen kunnen wel an
ders doen vermoeden, maar daarbij
gaat het voor een groot deel om bij
voorbeeld afwijkingen aan oren en
ogen die veel voorkomen (45 procent griepje, de bof of
van de gymnasiumleerlingen draagt
een bril) en die in het gewone leven
handicap
aan, dat eiwitten helaas vaak
De Nederlanders zijn - met de vetten zijn gebonden (kaas,
Zweden - het langste volk ter
reld. Dat wordt in het algemeen be-
jaar) hangt waarschijnlijk samen
met het afnemen van ziekten. Nor
male kinderen zijn bijna niet meer
ziek, aldus dokter Wafelbakker. De
meeste infectieziekten zijn verdwe-
Hierbij tekent de heer Wafelbakker uit vet bestaat. Wel zijn chemische de Nederlandse jongens en meisjes
aan bepalingen mogelijk waarbij wordt steeds eerder geslachtsrijp worden,
veel vastgesteld, hoe groot het percenta- De leeftijd waarop meisjes voor het
ge "mager vlees" en het percentage eerst menstrueren ligt nu al rond
ver- vet is. de 13 jaar. Jongens zijn tegenwoor
dig rond hun 16e en meisjes rond
Het dik worden wijt dokter Wafel- hun 15e jaar biologisch volwassen,
bakker aan het "te vet, te veel en te Onderzoek heeft uitgewezen, dat is overigens niet gezegd, dat
zout" eten. Over de ster-reclame voor hoe welvarender
kind te dik is, omdat allerlei ongezonde snoeperijen zegt vroeger de kinderen
ontbreken.Meest- hij: "Ongelofelijk dat we dat toe- worden. Het is
bewijs van gezond- schijnsel dat wel zorgen baart,
Maar, zegt hij, ten aanzien van het
verkeer stellen we ons net zo fata-
talistisch op als vroeger tegenover
longontsteking.
Verbazingwekkend vindt nJJ ook
de geringe aandacht voor het alco-
Mét al deze optimistische geluiden holprobleem, dat veel minder in de
land vergeleken met die
dere landen niet zo slecht gesteld.
Dat leidt dokter Wafelbakker onder
meer af uit het relatief lage zelf
moordpercentage.
overigens moeilijk vast te stellen,
Ne-
gebied is, hoe derlandse jeugd vrijwel onbedreigd
geslachtsrijp door het leven gaat. In dit
publiciteit komt dan bijvoorbeeld
3e drugs. „Er is sprake van ,een ge
ruisloos opdringende verslaving, on
objectieve
al wordt e
gesteld bij
i gemiddeld gewicht vast- staan". Tegenover de miljoenen die meisjes in bijvoorbeeld onderontwik-
misvatting, dat band stelt dokter Wafelbakker onder der kinderen wordt het -teeds
dat het probleem
bepaalde leeftijd
i die beïnvloeding 1
i de
kinderen lopen nu hooguit lichaamslengte en dan worden die worden uitgegeven, staan
nog de kans op waterpokken, een boven het gemiddelde zitten als o
(afwijkingen voed aangemerkt. Het meten van
de luchtwegen). De "groei" is ook huidplooien biedt ook niet altijd uit
te danken aan de eiwitrijker voeding, komst, omdat de "plooi" niet alleen
jeugd kelde tropische landen wat dit be- dezelfde orde
uiterst treft meisjes in westerse geïndustri- als het rapport
bedragen voor gezondheids- aliseerde gebieden voor zouden zijn', schuwen helpt niets, als
gewoonte om rhee te drinken",
grootte ligt als windt zich ook op over 'het gemak
Rome'. Waar- waarmee het roken wordt geaccep-
niet ook teerd'. Volgens hem zou het schijn-
irlichting en -opvoeding.
aldus dokter Wafelbakker.
maatregelen worden genomen (geen heilig zijn om jongeren het roken
Een ander „gezond verschijnsel Tenslotte is het ook met de gees- snelverkeer door woonkernen, ge- te verbieden, als de ouderen er ge
ls volgens dokter Wafelbakker dat telijke gezondheid van de Jeugd in schelden rijen wandelmilieus)
Een vertegenwoordiging
van de stichting Noordneder
landse Stalhouderij is giste
ren per koets van Groningen
naar Den Haag vertrokken
om de aandacht te vestigen
op haar noodlijdende "be
staan. In Den Haag zal een
bezoek worden gebracht aan
staatssecretaris Meijer van
CRM. Het is de bedoeling dat
de koets, die door twee paar
den getrokken wordt, de af
stand in vijf dagen zal afleg -
ADVERTENTIE
DEN HAAG (SP) De Kiesraad heeft de gedachte van
minister De Gaay Fortman (Binnenlandse Zaken) om
geen bepalingen meer in de Grondwet op te nemen over
uitsluiting van het kiesrecht opnieuw afgewezen. De Kies
raad voelt wel voor een beperking van die bepalingen, zo
als de Staatscommissie inzake de Grondwet en de Kieswet
heeft voorgesteld. Nederlanders die door de rechter, onher
roepelijk, voor langer dan een jaar naar de gevangenis zijn
gestuurd blijven daarbij uitgesloten van het actief- en pas
sief kiesrecht.
Eigen huis in
brand wegens
pestbuurt
UTRECHT (ANP) De buurt
maakte de 31-jarige Ida C. er» haar
tien Jaar jongere vriend Fred van de
t uit Utrecht het leven zo zuur dat
het tweetal al maanden probeerde
bij de gemeente een andere woning
te krijgen. Vergeefs overigens. Maar
toen op een gegeven moment de
bloempotten naar binnen kwamen
namen Ida en Fred een noodsprong
cm de buurt te verlaten: op 9 Juni
vorig Jaar staken ze met een fles
terpetijn hun huis in brand en trok
ken daarna de huisdeur acnter zich
dicht. Voordat ze met de kinderen
naar België togen om de loop der
gebeurtenissen verder af tg wachten
ging Fred nog even naar hu'g terug
om er een foto-album op te halen
dat vergeten was
Maar de brand werd al erg gauw
ontdekt. De brandverzekering rook
lont en zo hoorden gisteren Ida en
Fred elk wegens brandstichting f. 500
boete tegen zich eisen en drie maan
den voorwaardelijke gevangenisstraf.
„Het was dom. Het was een nood
sprong. Deze mensen wisten zich
geen raad meer door al dat getreiter",
verklaarde raadsvrouwe mr. V Wob-
ben. Ida en Fred, die oinnenkort
gaan trouwen, hebben inmiddels van
de gemeente wel 'n ander huis gekre
gen, in een andere buurt.
Uitspraak dinsdag 19 augustus.
De minister stelde in zijn advies
aanvraag onder meer, dat de ont
zetting uit het kiesrecht niet meer
zou passen in dc huidige strafrechts
pleging, die eerder tracht de ban
den tussen de gestrafte en de sa
menleving te handhaven dan deze
door te snijden.
De Kiesraad vindt de door de
Staatscommissie voorgestelde voor
waarde van een vrijheidsstraf van
minstens een jaar al een belangrijke
beperking, vergeleken met de huidi
ge grondwet. De raad acht het ech
ter kwalijk verteerbaar als bijvoor
beeld iemand die zidh schuldig heeft
gemaakt aan een misdrijf tegen de
Staat, direct na het ondergaan van
zijn straf zijn kiesrecht weer zou
kunnen uitoefenen. Dit zou vooral
gelden als zo iemand zichzelf ver
kiesbaar zou stellen.
De minister vond dat de beoorde
ling van de geschiktheid voor het
lidmaatschap van een vertegenwoor
digend lichaam aan de kandidaat-
stellende partijen en aan de kiezers
kan worden overgelaten en dat aan
beperkende bepalingen geen behoef
te bestaat.
De Kiesraad is op dit punt min
der gerust, vooral wat betreft het
lidmaatschap van gemeenteradenen
provinciale staten. Dat zich onte
vredenen zouden "kristalliseren"
rondom een negatieve figuur als hier
bedoeld, schijnt de Kiesraad, gege
ven de ervaringen in het verleden bij
bepaalde gemeenteraadsverkiezingen
opgedaan, allerminst uitgesloten.
"En dan", zegt de raad, "worden on
gewilde mogelijkheden geopend om
stemming te maken tegen een demo
cratische rechtsorde als zodanig".
Pikant is dat voorzitter van de
Kiesraad is mr J. Donner, vader
van mr. A. Donner, die samen met
mr. Cals leiding gaf aan de Staats
commissie voor grondwet en kies
recht. De "oude" Donner ondersteunt
dus het advies dat zijn zoon eerder
ADVERTENTIE
Hertz helpt u snel aan een betrouwbare auto
op al die dagen, dat u uw wagen moet missen.
Al vanaf/35,- per dag, excl B.T.W., maar incL
een all-risk verzekering.
JLn als u 4 dagen of langer huurt, dan kunt u
een onbeperkt aantal kilometers rijden.
De wagen die u huurt is normaal gesproken niet
ouder dan één jaar en wordt regelmatig grondig
nagekeken.
Bel ons bijtijds en uw wagen staat voor u
klaar.
Uw Hertz agent:
Vondellaan 80, Leiden, tel. 071 -69313*
Ambachtsweg 1, Katwijk, tel. 01718 - 710 46
Julianalaan 46. Voorschoten, tel. 01717-2236
Het Motorhuis
Uw Hertz auto. Een zorg minder.
UTRECHT (S) De "plotselinge"
meerderjarigheid moet worden ver
vangen door een trapsgewijze over
gang van minder- naar meerderjarig
heid.
Dit is de kern van het betoog van ex-
staatssecretaris van Justitie mr. J. F.
Glastra van Loon, die door zijn
vroegtijdig aftreden niet meer is toe
gekomen aan zijn beloofde nota over
de rechtspositie van minderjarigen
en zijn mening over deze problema
tiek geeft in Sjow, het tijdschrift
voor jeugdbescherming en Jeugdwel
zijn.
Nu is het kind tot zijn meerderjarig-:
heid van 21 jaar in het algemeen
onderworpen aan het ouderlijk gezag.
De wetgever is er terecht vanuit ge
gaan dat gezinnen him eigen interne
problemen zelf kunnen oplossen.
Vragen ramp
Rijn-cruiser
DEN HAAG (SP) De VVD-ka-
merleden SmitKroes en Koning
hebben staatssecretaris Van Huiten
van Verkeer en Waterstaat vragen
gesteld over de veiligheidsituatie
aan boord van ondermeer Rijn
kruisers, veerboten en ponten.
De kamerleden willen weten of er
na de tragische ramp met de Ne
derlandse Rijn-kruiser in Keulen
in de nacht van 18 op 19 april dit
jaar, waarbij 22 doden vielen, iets
is verbeterd aan de situatie.
Verder vragen zij of de Commis
sie Binnenvaartrampenwet al ad
vies heeft uitgebracht over de
ramp.
Maar er kunnen zich problemen
voordoen die gedeeltelijk intern zijn
en gedeeltelijk buiten het gezin val
len.
Dat gebied is volgens Glastra van
Loon een soort niemandsland. Door
deze leemte kunnen deze problemen
uitgroeien tot onheelbare breuken en
worden meer als eigenlijk goed is
maatregelen door de kinderbe
scherming genomen. Voor dat soort
conflicten moet de wet zo normaal
mogelijke oplossingen bieden, meent
hij.
Glastra van Loon stelt de volgende
maatregelen voor:
Minderjarigen moeten vanaf him
twaalfde jaar worden gehoord
over zaken als toewijzing bij echt
scheiding en uithuisplaatsing.
Kinderen vanaf 14 jaar moeten
conflicten met hun ouders over de
keuze van een hulpverlener aan
de rechter kunnen voorleggen.
Ook de ouders moeten dit kunnen.
Vanaf 16 Jaar moet het kind
(maar ook de ouders) naar de
rechter kunnen stappen als ze
onenigheid hebben over bijvoor
beeld de keuze van een tijdelijke
verblijfplaats, de opleiding of een
beroep.
De rechter moet volgens de ex-staats
secretaris een bemiddelende rol spe
len. Hij mag alléén beslissen als be
middeling naar zijn mening niet
slaagt.
De maatregelen van de kinderbe
scherming zijn nu nog te veel gericht
op het kind en niet op verhoudingen
binnen gezinnen en tussen gezinnen
en hun omgeving. Daarmee wordt
volgens Glastra van Loon zowel aan
kinderen als aan de ouders tekort
gedaan. Men moet minder gaan den
ken in termen van gezagsvoorzienin-
gen en meer in die van ontplooiing
tot zelfstandigheid. Ook Glastra van
Negentig procent leerlingen
zakt voor theorie-examen
UTRECHT (ANP) In vakbonds
kringen is van verschillende zijden
kritiek geuit op het leerlingstelsel
van de stichting BemeteL De kritiek
heeft zich toegespitst op de Bemetel -
scheepsbouwopleiding aan de Don
Boscoschool in het district Leiden.
Daar is volgens de leerlingen en de
vakbondsvertegenwoordigers de af
gelopen jaren negentig procent ge
zakt voor het uitgebreid theoretisch
Glastra van Loon
Loon is er tenslotte van overtuigd
dat de meerderjarigheidsgrens van 21
jaar moet worden verlaagd tot 18
jaar.
KVP: Geen
mini-bijeenkomst
DEN HAAG (SP) De KVP wil
dat de wekelijkse vergadering van
het kabinet niet wordt gehouden
als 'slechts een gering aantal leden
van de ministerraad aanwezig is.
Alleen in "uiterste noodzaak" zou
daarvan afgeweken moeten worden.
Vrouw overleden
na mishandeling
KAMERIK (ANP) In het aca
demisch ziekenhuis in Utrecht is
maandagavond de 36-jarige mevr.
M. T. M. van der T.-de G. uit Ka-
merik, moeder van twee kinderen,
overleden aan de gevolgen van een
vechtpartij met haar echtgenoot.
Naar de politie eerst gisteren heeft
willen bevestigen kregen de man en
de vrouw vorige week vrijdagavond
ruzie tijdens een rit in hun auto. De
vrouw zou daarbij een ruk aan het
stuur hebben gegeven, waarna de
man haar zo hard van zich afduw
de dat zij met het hoofd tegen de
deurstijl van de auto sloeg. De
vrouw raakte later op de avond
thuis bewusteloos. Met hersenletsel
werd zij naar het ziekenhuis over
gebracht. De echtgenoot is door de
politie aangehouden verdacht van
zware mishandeling de dood ten
gevolge hebbend. Hij wordt vrijdag
voorgeleid voor de officier van jus
titie in Utrecht.
Politie houdt
huis-aan-huis-
onderzoek
taximoord
ROTTERDAM (ANP) Vijftig
politiemannen uit Capelle aan den
IJssel en Rotterdam hebben gister
avond in Capelle-west en Kraling-
se Veer een uitgebreid nuis-aan-
huis-onderzoek gehouden. De be
doeling was aanwijzingen te krij
gen die kunnen leiden tot de arres
tatie van de passagier die donder
dagavond 31 juli in de Nijverheids
straat de 33-jarige Rotterdamse ta
xi-chauffeur P. de Fagel in zijn ta
xi neersloeg, nadat hij de Fagel
had laten weten de ritprijs niet te
willen betalen.
De Rotterdamse politie wil graag
achter de identiteit lammen van de
spoorloos verdwenen taxipassagier
omdat zij een verband vermoedt
met de moord op de 60-jarige taxi
chauffeur Cas Hartman uit de
Maasstad. Op 3 april van dit jaar
werd Hartman op slechts enkele
honderden meters van de plaats
waar De Fagel werd aangevallen
door een passagier in zijn taxi
doodgeschoten.
In het algemeen luiden de verwaten
dat het Bemetel-leerlingstelsel tekort
schiet in de begeleiding van jonge
ren in de scheepsbouwopleiding, dat
onderwijs en exameneisen in het
theorieprogramma niet op elkaar
zijn afgesteld en dat op sommige
scholen de algemen vorming te lij
den heeft onder praktijklessen die
eigenlijk op het bedrijf thuishoren.
De stichting Bemetel verzorgt be
drijfsopleidingen voor totaal 8600
vijftien- en zestienjarigen in de me
taal- en elektrotechnische industrie.
De slechte begeleiding door Bemetel-
consulenten wordt geweten aan het
feit. dat de consulenten naast hun
controlerende en begeleidende taak
ook instructielessen geven, wat ten
koste zou gaan van de begeleiding
van de leerlingen op hun werk en
op de school, waar zij één dag per
week theorielessen volgen. Naar aan
leiding van gesprekken met leerlin
gen van de Do n Bosco-school heeft
districtsbestuurder A. J. Verdtfssel-
donk van de Industriebond-NKV
minister Van Kemenade (Onderwijs
en Wetenschappen) gevraagd een
onderzoek in te stellen naar de oor
zaken van de lage slaagpercentages
en naar de gang van zaken rond de
instructielessen. In zijn brief aan de
minister schrijft de heer Verdijssel-
donk dat hem uit informaties is ge
bleken, dat de werkgeversvergoeding
voor deze lessen als aanvulling die
nen op de salarissen van enkele top
functionarissen van de stichting Be
metel.
De heer H. Pontier, één van de twee
secretarissen van Bemetel, zegt dat
de gelden van de werkgevers een
bedrag tussen de f 60.000 en f 80.000
per jaar terecht komt bij de
stichting opleidingsfonds Bemetel.
Deze zuster-instelling van de stich
ting Bemetel betaalt uit de werkge-
versgelden lesmateriaal, een deel van
de salarissen en financiert er andere
cursussen mee. „Door consulenten
beschikbaar te stellen steunt de
overheid de praktijkopleiding die
steeds gespecialiseerder wordt. Daar
van trekken de jongeren zelf weer
profijt", zo zegt de heer Pontier die
er verder op wijst dat de vertegen
woordiger van de Industriebond-
NKV in het Bemetel-bestuur, de hr.
P. L. Berbee, zich heeft gedistan
tieerd van de bezwaren.
Drie jaar voor
overval
ARNHEM (ANP) De rechtbank
in Arnhem heeft gisteren uitspraak
gedaan in een zaak tegen drie man
nen, die ervan verdacht worden op
20 maar van dit jaar een gewapen
de overval te hebben gepleegd op een
postagentschap aan de Broer dijk te
Nijmegen. De overvallers verdwenen
met een bedrag van f 14.000.
De 20 Jarige J. H. uit Arnhem
werd veroordeeld tot een gevangenis
straf van drie jaar met aftrek na
een eis van vier jaar. De 28-jarige
F R. uit Utrecht tot twee laar en
negen maanden met aftrek en de 28
jarige H. V. H. uit Arnhem tot twee
laar met aftrek.
DEN HAAG (ANP) Uit een on
derzoek van het Centraal Bureau van
de Statistiek is gebleken dat in no
vember 1974 in Nederland rond
173.000 volwassenen het minimum
loon verdienden, wat 5,7 pet is van
alle werknemers van 23 jaar en ouder.
De verdeling van dit aantal was als
volgt:
mannen, totaal 72.000
- met volledige werkweek - 59.000
- met onvolledige werkweek 13.000
vrouwen, totaal 101.1000
- met volledige werkweek - 42.000
- met onvolledige werkweek 59.000
Uit deze cijfers blijkt dat bijna
60 pet van de volwassen mini
mumloontrekkers vrouwen zijn. Re
lateert men de aantallen per ge
slacht aan de respectieve aantallen
werknemers van 23 jaar en ouder,
dan blijkt dat van de volwassen man
nen bijna 3 pet en van de volwassen
vrouwen ongeveer 17 pet het mini
mumloon verdienden.
Bij vergelijking van de resultaten
van de enquetes van 1971 en 1974
constateert men dat het aantal vol
wassen werknemers met minimum
loon ongeveer verdubbeld is. (in 1971 r
84.000, in 1974: 173.000). Het aantal
volwassen mannen met minimumloon
was in 1974 driemaal zo groot ais in
1971 (1971: 24.000, 1974: 72.000), het
aantal volwassen vrouwen met mini
mumloon ruim anderhalf maal zo
groot als in 1971 (1971: 60.000. 1974:
101.000).
De grote stijging van het aanral
volwassen minimumloontrekkers
hangt waarschijnlijk mede samen
met de extra verhogingen van net
minimumloon in 1973 en 1974, die
ten doel hadden het achterblijven
van het minimumloon bij de ontwik
keling der verdiende lonen ongedaan
te maken, aldus het CBS. Deze in
haal had tot gevolg dat het wettelijk
minimumloon over de periode 1971-
1974 meer is gestegen dan het ge
middeld verdiende loon.
In 1974 is voor het eerst ook infor
matie ingewonnen over werknemers
van 15-22 jaar, die het voor tum
leeftijd geldende minimumloon ver
dienden. Uit de enquete is gebleken
dat in november 1974 rond 205.000
werknemers van 15-22 jaar het mi
nimumjeugdloon verdienden, ten
opzichte van het totaal aantal jeug
dige werknemer is dit ongeveer 25
pet.
De verdeling van de jeugdigen met
minimumloon was als volgt-
mannen (15-22 Jaar), totaal 79.000
- met volledige werkweek 68.000
- met onvolledige werkweek 11000
(15-22 jaar), totaal 127.000
- met volledige werkweek 102.000
- met onvolledige werkweek 25.000
Uit deze cijfers blijkt dat evenals
bij de volwassen werknemers ook
bij de jeugdigen rond 60 pet van <ie
minimumloontrekkers vrquwen zijn.
Van de jeugdige mannen verdiende
20 pet het minimumjeugdloon, voor
de jeugdige vrouwen was het percen
tage 28.
Het totale aantal werknemers
(volwassenen en jeugdigen tezamen)
dat in november 1974 het minimum
loon resp. het minimumjeugdloon
verdiende, bedroeg 379.000, dit is hij-
na 10 pet van het totale aantal
werknemer».
