Moeder van Marie
kan veel meer...
Vis met
bruine
suiker
Decoratie
in de tuin
Inhoudsopgave
op cosmetica
W0©MlS
VOS-cursus nu ook in Zuid-Holland
PAGINA 14
EXTRA
ZATERDAG 2 AUGUSTUS 11\75
BENTHUIZEN Vrouwen met alleen een lagere school-opleiding krijgen de kans om
zich te ontplooien. Als ze door de crisis- of oorlogsjaren of door andere omstandigheden
niet de mogelijkheid hadden om na de lagere school nog verder door te leren, kunnen ze
binnenkort een VOS-cursus volgen, die als alle plannen doorgaan zal aansluiten
op een „Open School".
De VOS - Vrouwen oriënteren
zich in de Samenleving cursussen,
dit zijn speciaal aangepaste algemene
ontwikkelingslessen, die al bijna een
jaar met bijzonder veel sukses in
Noord-Holland worden gegeven.
In september beginnen in Zuid-
Holland de eerste VOS-cursussen,
die het vrouwen gemakkelijker moe
ten maken om de krant te lezen, tv-
programma's te volgen, gesprekken
in gezelschap te voeren, een eigen
hobby te ontwikkelen en kinderen
met het huiswerk te helpen.
Het provincie-bestuur besloot on
langs om nog deze zomer een vrou
welijke ambtenaar in dienst te ne
men, die de Culturele Raad van
Zuid-Holland zal gaan helpen met
het opzetten van de VOS-cursussen.
Volgens Evelien de Goeje-Jelgersma
vertegenwoordigster van de vrou
wenorganisaties in de Culturele Raad,'
is het de bedoeling dat de cursussen
het karakter van een reeks discus
siebijeenkomsten krijgen. Per cursus
zullen twaalf bijeenkomsten, van elk
gemiddeld twee uur, worden gehou
den. Er zullen ondermeer de vol
gende onderwerpen aan de orde ko
men.
De vrouw en haar werk in huis.
De vrouw en het werk van haar
Wat doe ik met mijn geld.
Mensen aan de deur.
Het gezin in een veranderde
maatschappij.
De opvoeding van kinderen.
Televisie in huis.
De vróuw als burger.
Wat gebeurt er in het gemeentehuis
Wat is politiek in Nederland.
En hoe komt het nieuws in de
krant.
Naast het bespreken van deze on
derwerpen zal ook uitvoerig op vra
gen en op actuele gebeurtenissen
worden ingegaan. Evelien de Goeje,
moeder van vijf kinderen, en de
bijzonder actieve echtgenote van de
enige huisarts van Benthuizen, is
als lid van de Nederlandse Bond van
Plattelandsvrouwen al bijna een jaar
in de weer om de VOS-cursussen ook
in Zuid-Holland van de grond te
krijgen.
Het heeft haar geweldig veel moei
te gekost om het Provinciaal Be
stuur van Zuid-Holland er toe te
bewegen om tot de aanstelling van 'n
consulente, die VOS-cursusleidsters
op kan leiden, te besluiten. Het voor
stel werd uiteindelijk maar met 52
stemmen voor en 22 stemmen tegen
aangenomen. Typerend voor het on
begrip dat er nog over de herkansing
van vrouwen bestaat, want zelfs in
de Provinciale Staten lieten enkele
afgevaardigden duidelijk merken, dat
ze emancipatie eigenlijk onzin vin
den, omdat ze het idee hebben, dat
vrouwen over genoeg mogelijkheden
beschikken om zich te ontplooien.
Maar harde cijfers bewijzen het
tegendeel, want maar liefst veertig
procent van alle volwassen Neder
landse vrouwen hebben alleen maar
lager onderwijs gevolgd. En dat be
tekent dat zij in onze voortdurend
ingewikkelder wordende maatschap
pij steeds geïsoleerder komen te
staan omdat ze dikwijls niet kunnen
meepraten over het werk van hun
man, opgroeiende kinderen steeds
moeilijker begrijpen en over 't alge
meen minder sociale kontakten heb
ben, dan vrouwen met een betere op
leiding. Voor alle vrouwen met al
leen maar lagere school, huishoud-
school of een andere eenvoudige be
roepsopleiding zijn de VOS-cursussen
een uitkomstomdat ze een gemak
kelijk opstapje zijn, voor iedereen
die verder wil. Het is overigens beslist
niet zo, dat de bijscholingslessen er
alleen maar op gericht zijn om vrou
wen voor een baantje klaar te sto
men en ze daarna meteen aan het
werk te zetten.
„Wij willen met de cursussen de
horizon van vrouwen verbreden en
ze er op wijzen dat het belangrijk
is, dat zij zich zelf, naast het huis
houden, wat meer ontplooien," al
dus Evelien de Goeje. Ze zal zelf in
september de eerste VOS-cursus in
haar woonplaats Benthuizen gaan
leiden, en volgt daarvoor, met nog
veertien andere vrouwen, een spe
ciale training aan de Volksuniversi
teit Dordrecht. Evelien de Goeje, die
voorlopig, totdat het Provinciaal Be
stuur van Zuid-Holland een consu
lente heeft gevonden, als kontakt-
persoon voor de VOS-cursussen op
treedt hoopt dat spoedig in zo veel
mogelijk plaatsen met de bijscho
lingslessen kan worden begonnen.
„Vrouwen die, om de een of andere
reden, alleen maar een lagere school
opleiding hebben, moeten de kans
krijgen om hun achterstand in te
halen", vindt ze.
Overstapje
Voor sommige vrouwen zullen de
cursussen een overstapje naar een
creatieve hobby zijn, doordat ze ge
ïnteresseerd raken in bloemschik
ken, boetseren of in het maken van
wandtapijten, waarvoor ze, als ze dat
willen, een verdere opleiding kunnen
volgen. Andere vrouwen zullen de
VOS-cursussen aangrijpen om als
nog en wellicht voortijdig afgebro
ken middelbare schoolopleiding af te
maken. En weer anderen zullen zich
er toe aangetrokken voelen om zich
op sociaal gebied bijvoorbeeld als
burenhulpmedewerkster verdien
stelijk te maken. De VOS-cursussen
moeten de, door het huishouden vaak
wat geïsoleerd geraakte, vrouwen
meer voldoening in het leven ge
ven. De bijscholingslessen zijn overi
gens maar een begin, ze sluiten aan
op de „Open School". Een nieuw
Evelien de Goeje-Jelgersma:
Vrouwen met alleen maar lagere
school moeten de kans krijgen om
hun achterstand in te halen.
onderwijssysteem, dat het mensen
op latere leeftijd, mogelijk moet ma
ken voortijdig afgebroken of nooit be
gonnen middelbare- schoolopleiding
te voltooien. „Open Scholen" zijn er
nog niet, maar Evelien de Goeie is
er van overtuigd dat ze er geleide
lijk aan wel zullen komen als de
VOS-cursussen eenmaal op volle toe
ren draaien. Aangezien "de regering
bijzonder veel belang aan de sprei
ding van kennis hecht.
Evelien de Goeje doet dan ook een
dringend beroep op alle vrouwen die
belangstelling hebben om een VOS-
curus te volgen, haar even een brief
kaartje met naam. adres en even
tueel telefoonnummer te sturen. Ook
vrouwen met een middelbare-of ho
gere beroepsopleiding die zich als
leidster van VOS-cursussen beschik
baar willen stellen kunnen zich aan
melden.
Reacties graag naar: Evelien de Goe
je, Dorpsstraat 20. Benthuizen, post
Zoctermcer, tel. 079-313739.
Sinds onze vliegende vriendin
Hanneke Brom kennismaakte met
Mamma Deborah in de New York-
se Bronxgaat ze als haar KLM-
toestel een stop maakt op Ken
nedy-Airport haar vaak bezoeken.
Niet alleen om de Jiddische maal
tijden maar ook omdat Hanneke
niet genoeg kan krijgen van de
de nu 81-jarige
Mama Deborah het restaurant
dat zij dreef in de jaren tussen de
beide wereldoorlogen in had die
naam komt oorspronkelijk uit
Riga in netland.
In het begin van deze eeuw
trok ze er met haar familie weg om
na een maandelange zwerftocht in
Rotterdam scheep te gaan naar de
nieuwe wereld.
In 1917 opende Deborah samen
met haar man een klein restaurant
je waar aanvankelijk de immigran
ten uit Oost-Europa de stoelen be
zetten. Langzaamaan verbreidde de
iaam van haar kookkunst zich over
de gehele stad en rond 1930 was het
in New York zeer „en vogue" om
bij Mamma Deborah te gaan dine-
Haar spijskaart vermeldde slechts
een tiental gerechten, en de meeste
recepten waren typische Oost-Eu
ropees.
In 1942, toen de Verenigde Staten
ae oorlog verklaarde aan de as-mo-
gendheden, sloot Mamma Deborah
de deuren van haar restaurent. Na
de oorlog heeft zij nog getracht een
restaurantje te exploiteren in een
van New Yorks buitenwijken, maar
dat mislukte. De sfeer van de twin
tiger en dertiger jaren was er niet
meer en Deborah en haar man wer
den failliet verklaard. Sindsdien
woont Deborah in de Bronx en
kookt er haar jiddische maaltijden
nog slechts voor een handvol vrien-
Haar man leeft niét meer.
Hij kon de vernedering na het fail
lissement niet verdragen.
Hanneke at enkele dagen geleden
nog bij haar de kippesoep met
knaydlach (matze-ballen) en ge
stoofde vis in een zoet-zure saus.
Mamma Deborah gaf naar het re
cept mee en dat geef ik u na
het zelf eerst klaargemaakt te heb
ben hierbij door.
Allereerst de kipesoep met de mat
ze-ballen: trek van een flinke soep
kip met veel selderij, uien en wor
telen een sterke bouillon. Daar moet
u zo'n twe uur voor uit trekken. De
bouillon laat u wat afkoelen en dan
schept u zoveel mogelijk vet van het
oppervlak af. Dat vet tenminste
drie eetlepels vol heeft u nodig
voor de matze-ballen.
Die ballen (Knaydlach noemt De
borah ze) maakt u met nlatzes. U
heeft voor een flinke kop matze
kruim ongeveer vijf of zes grote mat
zes nodig (u mag van mij ook best
cream crackers vei'kruimelen, maar
authentiek is uw gerecht dan niet
meer). Het matze-kx-uim vermengt
u met twee eidooiers, drie eetlepels
kippevet en eenzelfde hoeveelheid
bouillon, wat zout en peper en een
mespuntje gemberpoeder. Dit deeg-
je zet u tenminste een uur in de
koelkast waar het wat moet opstij
ven. Dan klopt u twee eiwitten erg
stijf en daar haalt u de van het
deeg gevox-mde balletje door heen. De
balletjes zo groot als een walnoot
laat u ongeveer vijftien minuten
in ruim kokend water dx-ijven. Met
een schuimspaan vist u ze er daarna
uit en serveert ze in de goed op
smaak gebrachte kippesoep.
De gestoofde vis a la Deborah
komt ons Nedex-landers helemaal niet
vreemd voor. Het enige bijzondere
is dat Deborah er meer citroen aan
toevoegt als wij wel zouden doen.
Echter wordt de zure citroensmaak
afgezwakt door er een theelepel
bruine suiker aan toe te voegen.
Voor vier personen reken ik altijd
op ruim een kilogram gefileerde vis.
Ik kocht er van de week verse ka
beljauw voor.
U gaat dan als volgt te werk:
in een ruime vuurvaste schaal giet
u drie deciliter water en brengt u die
aan de kook met een aan schijven
gesneden ui, een gesnipperd teentje
knoflook, het sap van een uitge
perste citroen, een in schijven gesne
den citroen, wat zout, peper en een
flinke theelepel bruine suiker. Dan
legt u er de stukken vis in, bedekt
ze royaal met broodkruim en spren
kel daaroverheen - eveneens met
een gulle hand een of anderhalf ons
gesmolten roomboter. Dan schuift u
de schotel in een matig voorverwarm
de oven. Na zo'n twintig minuten zet
u de oven hoog op bovenwax-mte
(of u plaats de schotel onder de
grill) en laat het broodkx-uim op de
vis lichtbruin kleuren. Mamma De
borah serveert er behalve wat sla
ook kleine zachte broodjes bij. Wat
mij betreft eet u de vis met een
gekookt aardappeltje die u vlak voor
het opdienen bestrooide met wat
fijngehakte peterselie.
Benodigd voor de soep met matze-
ballen: een flinke soepkip, veel selde-
rijgroen, een ui en wat worteljes.
De ballen maakt u met vijf matzes
(of cream crackers), twee eieren, pe
per en zout en wat gembex-poeder.
Voor het visgerecht moet u reke
nen op: 1 kg gefileerde vis, 2 ci
troenen, een ui, een teentje knof
look, een theelepel bruine suiker :xnet
witte kristalsuiker gaat het ook), 10
gram roomboter, een kop broodkruim
(van beschuit mag het ook) en wat
peper en zout naar believen.
HANS BELTERMAN
Het streven van de planologen om
zo zuinig mogelijk om te springen
met de nog beschikbare bouwgrond,
vooral in het westen van het land
en de wens om toch ook nog wat
ruimte vrij te houden voor openbaar
groen, maakt dat er bij de tegen
woordige nieuwbouwhuizen niet zo
veel grond meer beschikbaar blijft
voor de tuinen. Anderzijds is het zo
dat de bouwgrond tot een dusdanige
px-ijs is gestegen, dat de huizen on
betaalbaar zouden worden, als er
een flinke lap tuixi bij zit.
Die kleine tuinen leggen de bezit
ter natuurlijk wel beperkingen op in
de aanleg. Er zijn natuurlijk tiental
len uitgekiende ontwerpen voor die
tuinen, maar bijvoorbeeld veel wer
ken met bomen in die ontwerpen is
niet mogelijk.
Een statige eik in een klein tuin
tje bijvoorbeeld, staat helemaal niet.
Natuurlijk beginnen we niet meteen
met een knul van een boom, en
daarom kan men zeker in de eerste
jaren xxog wel een boom het mid
delpunt van de tuinaanleg laten zijn.
Wanneer we toch met bomen gaan
stoeien en er de boeken op naslaan
welke dan wel geschikt zo zijn, moet
men wel bedenken dat wat daarin
staat vex-meld over de hoogte,
meestal het formaat is dat de boom
in natuurlijke omgeving haalt. In de
tuin blijven ze vrijwel altijd ver be
neden die maximum-hoogte.
Ook al beginnen we met een klein
boompje, toch moet er al wel rekening
DOOR
PIETER DE NIES
gehouden worden met de vorm. Een
huis met een erg spits dak bijvoor
beeld, zou nog spitser lijken met een
bolvormige boom er naast. Een spitse
groeier haalt het effekt van het dak
weg.
Een breedgi-oeiende boom zal het bij-
voox-beeld weer beter doen als solitair
(alleenstaand)
Wie nu voor een aantal jaren een
boom in een wat kleinere tuin wil
onderbrengen, moet eens zoeken naar
iets bijzonders. Daar is de komende
vakantie geschikt voor, als men in
zuidelijker stx*eken komt. Dat bomen
kijken is dan nog leex'zaam ook. Een
voorbeeld van een bijzondere boom is
de weinig gekexide Araucaria Arauca-
ra, iets aparts met de vreemde schub-
bladeren.
NEW YORK De Amerikaanse
keuringsdienst voor waren, de FDA,
heeft de cosmeticafabrikanten in de
Verenigde Staten opdracht gegeven
om in het vervolg op potjes, tubes
en flesjes met huidverzorgende pro-
dukten een nauwkeurige inhoudsop
gave af te drukken. Tegelijkertijd
heeft de dienst de fabrikanten ver
plicht om op intiemsprays de dui
delijke waarschuwing af te dx-ukken
dat gebruik irritatie kan veroorzaken.
Met twee grote papegaaien op haar arm tornt dit New Yorkse fotomodel de nieuwe hoedenmode
voor dit najaar. De Amerikaanse ontwerpers geloven dat deze fez van brokaat met bont-flappen
het erg goed zal gaan doen bij de dames. Hoeden komen, en niet alleen tn Amerika, weer terug
in het modebeeld
Verzet
invoering van een dergelijke maatre
gel verzet. Maar aan de beslissing
van de Amerikaanse Keuringsdienst
valt niet meer te ontkomen. Ameri
kaanse consumentenorganisaties zijn
echter bijzonder vex-heugd over het
besluit omdat er nu wellicht einde
lijk een eind aan alle geheimzinnig-
doexxerij met cosmetica kan komen.
Fabrikanten die nu nog bijzonder
goede zaken met „exotische orchi
deeën creme" doen, zullen namelijk
weldra moeten aantonen dat er in de
creme ook inderdaad een orchidee-
en-substantie zit en ze zullen daar
bij precies moeten aangeven hoeveel.
Andere firma's zullen als de nieuwe
verordening van kracht wordt mee
dogenloos door de mand vallen als uit
de inhoudsopgave blijkt dat hun su
per-ver jongende-creme alleen maar
lanoline bevat.
Ook in Frankrijk wordt op het
ogenblik gewex-kt aan een nieuwe be
paling, die een inhoudsopgave op
schoonheidsprodukten verplicht stelt.
Maar bij het Staatstoezicht voor de
Volksgezondheid in ons land, is men
nog niet zo ver, hoewel de controle
op cosmetica de laatste Jaren wel
aanzienlijk is verscherpt.
DAMESMODE
in exclusief jonge stijl...
BREESTRAAT I08a-ll2 LEIDEN
;.--y
