't Is vaak
een kwestie van
boerenverstand
A.O.W. en
pensioen
NORIT
Lezers schrijven
Per jaar 12 doden
bij waterrecreatie
Boekje met wenken
voor de watersport
CDA'er
Stroink
uit raad
WOENSDAG. 30 JULI
ANWB-functionaris over
ongelukken op het water:
Op 25 mei j.l. deed zich aan boord van een ouderwetse motorkruiser
in de Haarlemmertrekvaart een hevige explosie voor. Een achttien
jarig meisje raakte zwaar gewond. Ze werd overgebracht naar de
afdeling brandwonden van het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk,
waar ze enkele weken later overleed. De boot brandde vrijwel geheel
uit, terwijl een woonboot die in de nabijheid lag, flink werd toege
takeld. Enkele dagen na de explosie werd de oorzaak vastgesteld:
rondhangende benzinedamp en het vonkje van een sigaret.
Bijna twee maanden later, op 14 juli, voltrok zich een soortgelijke
tragedie aan boord van een polyester motorjacht dat op de Warmon-
der Leede voer. De eigenaar vulde zijn benzinetank bij, waarop een
ontploffing volgde. Hij en zijn vrouw sprongen brandend te water.
De man kwam om het leven; de vrouw werd zwaar gewond naar het
ziekenhuis in Beverwijk getransporteerd. Oorzaak: benzinedamp in
de boot en een vlammetje van een koelkast.
Twee ongelukken op het water. Dezelfde oorzaak. Het eerste schip
had zojuist getankt, de eigenaar van de andere boot was er nog mee
bezig. In beide gevallen was een vonkje voldoende om de zaak tot
ontploffing te brengen.
Was er in beide gevallen sprake van onachtzaamheid. Was het een
constructiefout? Of was het simpelweg onbekendheid met wat je in
bepaalde omstandigheden het beste kunt doen of kunt laten? Het
laatste lijkt op het eerste gezicht het meest waarschijnlijk. En dat
voert ons dan ook automatisch naar instanties die het weten kunnen.
Met deze hamvraag op de lippen: zijn er geen regels of voorschriften
die de grootst mogelijke veiligheid op het water waarborgen?
op 25 mei Brandde In
de Haarlemmertrek
vaart een ouderwets
motorjacht geheel uit
(foto onder). Medio
juli deed zich opnieuw
een explosie voor, dit
maal op de Warmonder
Leede. Van het motor
jachtje (zie foto links
onder) bleef eveneens
weinig over.
Door
Wim Wintz
LEIDEN/DEN HAAG „Neen",
zegt de heer B. J. F. Stijger, chef
van de afdeling waterrecreatie
de ANWB. „Er zijn voor de
pleziervaart geen wettelijke voor
schriften. Dat is oók niet een
voudig. Want je kunt wel een
wettelijk voorschrift gaan maken.
Maar je moet ook nog controleren
men zich wel aan de voor
schriften houdt: En dat kost ont
zettend veel mankracht".
De heer Stijger komit uit hoofde
m zijn functie veelvuldig in aan
raking met ongelukken op het water.
Maar kan, evenmin als de vele ove
rige instanties die bij de waterre
creatie betrokken zijn, niet een-twee
een voorstelletje op tafel leggen
de ongelukken met 'n paar voor
schriften te voorkomen. ..Ik heb wel
het gevoel dat het nuttig zou zijn
r voorschriften waren", zegt hij,
„maar je blijft nou eenmaal zitten
met de moeilijkheid van die con
trole".
Voorlopig blijven het dus richtlij-
?n en wenken waarmee de ANWB,
de Rijkspolitie te water, de Konin
klijke Nederlandse Waterspoot Ver
eniging en de Nederlandse Kano
Bond' gezamenlijk proberen de ple
ziervaartuigen in goede banen te lei
den. En volgens de heer Styger kan
ook de waterrecreant zelf daar het
nodige toe bijdragen. „In het alge
meen", erkent hij, „is het vaak ge
woon een kwestie van boerenver
stand. In het geval van de motor-
Jachten komt het wel voor dat men
de benzine zowel in als naast de tank
giet. Zit de benzinetank in het dek,
dan is er weinig aan de hand. Maar
is het zo dat de benzine in de boot
moet worden aangevuld, dan heeft 't
In zoverre iets met voorschriften te
maken dat men dan beter moet op
passen"
Toch is het niet de watersporter
alleen die in dergelijke omstandig
heden verantwoordelijkheid draagt.
Ook de botenbouwer kan een groot
aandeel hebben in het bevorderen
van de veiligheid. Een voorbeeld is
een constructie waarbij de benzine
tank van een jacht weliswaar in het
dek is gemonteerd, maar waarvan
de ontluchting benedendeks uitkomt.
Uit het oogpunt van veiligheid een
uiterst aanvechtbare constructie, zegt
de technische dlienst van de ANWB.
Zotteklap
De ongelukken in Leiden en Waar
mond, uiteindelijk de aanleiding voor
het gesprek. De heer Stijger: „Ik ken
het geval van Warmond niet. Maar
Ik kan wel zeggen: een constructie
waarbij een spaar vlammetje van een
koelkast onderin het schip zit. is na
tuurlijk zotteklap. Want je kunt wel
zeggen dat, als je benzine tankt, je
dat vlammetje moet uitdoen. Maar
wanneer doe Je het dan weer aan?
Dat is immers niet na te gaan".
Niet zozeer zotteklap maar dan
toch wel gevaarlijk vindt de heer Stij
ger ook de rüoksichltlos opererende
zelfbouwer die even z*n butagas-
sysbeem aanlegt. Styger: „Het gaat
vaak zo van: .butagasfles achter een
paar plankjes, slang keurig langs de
vloer en een schot er overheen. Wat
krijg je dan? De slang wordt op den
duur door het schot doorgesneden,
met alle gevaren vandien" Stijgers
advies: laat het zoveel mogelijk over
aan een erkende installateur. En wat
de waterrecreant dan verder zelf
moet doen is dit: „Voordat je gaat
starten, even ruiken. Je moet maar
denken: met de auto start ik direct.
Nu is het een schip geworden, dus
eerst even ruiken. Een andere moge
lijkheid is gewoon een gasdetector
kopen die afgericht is op gas en
benzine. Dan wordt Je automatisch
door een lampje of een bel gewaar
schuwd als er gas of benzinedamp
in de boot hangit".
Algemeen kader
De ongelukken in Leiden en War
mond brengen ons verder dan alleen
de richtlijnen en handige tips die
nochtans voor iedere watersporter
van belang kunnen zijn. Styger
plaatst de twee ongelukken in een
algemeen kader en wijst op een over
zicht van dodelijke ongelukken die
op het water gebeuren. Zelf maakte
hij over een periode van zeven jaar
(1964—1971) een analyse, waaruit in
elk geval blijkt dat het aantal slacht
offers van explosies aan boord van
een schip het laagste percentage
vormt in het totaal: slechts L3 pro
cent. Veruit het grootste percentage
zyn de slachtoff ers van het omslaan
van een boot: 44 procent. Overige on
gelukken met dodelijke afloop zyn
terug te voeren op overvaring (13
procent), speedboten die over zwem
mens heen varen (7 procent), water-
Skiërs die brokken maken (4 procent)
en een deel „bijzondere gevallen" (8
procent). Opmerkelijk is verder dat
51 procent van de ongelukkken op stil
water gebeurt, 32 procent op matig
druk en 17 procent op druk water.
Dit verloop valt te verklaren uit de
grotere snelheid waarmee in het al
gemeen op druk water hulp wordt
verleend.
Zwemvest
Op het eerste gezicht lijkt het, aan
de hand van deze percentages, logisch
een schuldige te zoeken, een derde die
één of andere stommiteit heeft be
gaan. Stijger vertaalt dit met .grove
onachtzaamheid" en noemt dit één
van de belangrijkste gevaren in de
watersport. Ter illustratie zegt hij:
„Verreweg de belangrijkste remedie
tegen ongelukken op het water is het
dragen van een zwemvest. Er is eens
nagegaan wat dat scheelt en het
bleek toen dat zeventig tot negentig
procent van de ongelukken voorko
men had kunnen worden als de be
trokkenen een zwemvest hadden ge
dragen".
Maar de grove onachtzaamheid van
de waterrecreant strekt zich nog ver
der uit. Zo nemen maar weinig wa
tersporters de moeite om het vaar-
reglement even door te lezen en slui
ten nog vele motorbootschippers de
achterkant van hun schip met een
stuk tentzeil af Dan zitten ze lekker
beschut. Maar 'zien de in het alge
meen wat forser geschapen beroeps- heden
vaart dan van achteren meestal niet hij, ho. -
naderen. dat boerenverstand. »Kyk zegt hy,
„je kimt met een boerenverstand
Er zijn ongetwijfeld meer voorbed- weliswaar geen vliegtuig besturen,
den te geven van wat Styger aan- Maar een motorboot, dat moet toch
duidt met onachtzaamheid, nalatig- mogelijk zijn".
In vergelijking met het aantal slachtoffers van het wegverkeer
vallen de cijfers van ongelukken met dodelijke afloop op het wa
ter nog mee. Jaarlijks komen gemiddeld twaalf mensen om het
leven als gevolg van een ongeluk op het water. Daar zit overigens
geen duidelijke stijging in. De aantallen per jaar zyn aan forse
schommelingen onderhevig. Tot zo'n twee weken geleden bedroeg
het aantal doedlyke slachtoffers van ongelukken die dit jaar op
het water gebeurd zijn, veertien. Volgens de heer Styger is dat
vrij veel.
Overigens kans volgens Stijger gesteld worden dat er in Neder
land op de 10.000 schepen één dodelijk ongeluk per Jaar gebeurt.
In Frankrijk ligt dit hoger: één per 4.000 tot 8.000 Jachten.
Nederland telt verder in totaal zo'n 140.000 pleziervaartuigen.
De ANWB heeft, o.m. aan de hand van cijfers die verstrekt zyn
door de Economisch Technologische Instituten, berekend dat daar
een stijging in zit van gemiddeld negen procent per jaar. Dat
betekent dat de pleziervloot in Nederland zich elke acht jaar ver
dubbelt. De ANWB acht het overigens niet uitgesloten dat het stij
gingspercentage op den duur groter wordt omdat het op het
land en vooral op de wegen steeds drukker wordt waardoor de
waterrecreatie zich mogelijk nog flink zal ontwikkelen.
De ANWB heeft samen met enkele andere watersportorganisaties
en de Rijkspolitie te water een uiterst handzaam boekje uitge
bracht onder de titel "Wenken voor de watersport". In dit werkje
wordt behalve aan enkele algemene veiligheidsadviezen ook aan
dacht besteed aan het Vaarreglement en een handjevol overige
bepalingen.
Het hoofdstukje veiligheid begint met het advias om als niet-
zwemmer te allen tijde een zwemvest te dragen; dat geldt overi
gens voor iedereen bij als het weer slecht weer is, vindt men bij
de ANWB. Overige punten om te onthouden: zorg dat u altijd
weet wat er achter u vaart, dus zorg voor goed uitzicht, luister
elke dag minstens driemaal naar het weerbericht, plaats een gas-
ruimte met ventilatie direct naar buiten, zorg aan boord voor een
fles niet in de kajuit, maar zo mogelijk aan dek of in een speciale
hang het op een direct bereikbare
LEIDEN Het CDA-raadslid drs.
P.L. Stroink gaat de Leidse gemeen
teraad verlaten. Het staaf nog niet
exact vast wanneer, maar
zelf verwacht hij in september raads
lid af te zijn. Stroink vertrekt vol
gend jaar naar Chreuveuse in Fran
krijk, waar hij per 1 mei tot coör
dinator van de Nederl. Volkshoge
school is benoemd. De gemeente
raad zal nog nader geïnformeerd
worden over het vertrek van Pie-
ter Stroink, die door tussen tydse
opvolging in 1973 zijn intrede deed
in de toenmalige KVP-fractie.
De huidige onderzoekwerkzaamhe
den, die hij verricht ten dienste van
het Nederlands Instituut voor Prae-
ventieve Geneeskunde, het inwerken
van zijn opvolger in die functie, als
mede de voorbereiding op zijn nieuwe
baan nopen Stroink ertoe om ruim
voor zijn definitieve vertrek naar
Frankrijk het raadslidmaatschap op
te geven. De maand augustus wil hij
nog wel meemaken. "Er zijn nog
wel wat dingen die ik wil zeggen.
Over de Leidse Spaarbank en over
het storeekenergiebedryf ondermeer",
zegt hij.
De eerstvolgende KVP'er op de
lijst van het CDA (samenwerkings
verband van de ARP, CHU en KVP),
die voor de opvolging van Stroink
in aanmerking komt, is ir. J.A. Sala.
Hij kon nog niet mededelen of hij
ook inderdaad raadslid zal worden.
Gemeente verkoopt panden
Hogewoerd aan Diogenes
ADVERTENTIE
't betrouwbare
LEIDEN Het college van B. en
W. heeft besloten om de opstallen
Hogewoerd 30 (voorhuis en achter
huis) en 32/32a (achterhuis) te
verkopen aan de Stichting Diogenes,
in totaal voor een bedrag van 15.750
gulden. De stichting is inmiddels al
weer enige tijd bezig met restaura
tiewerkzaamheden aan deze histori
sche panden. Het voorhuis van pand
Hogewoerd 32/32a is nog niet in de
verkoop betrokken. Wel hebben B. en
W. besloten de ontruiming hiervan
te zullen 'bevorderen.
In juli 1974 hebben architecten op
verzoek van de Stichting Diogenes
voor het eerst een bezoek aan de
panden gebracht. Zij troffen er tal
van vernielingen aan, maar ook in
het achterste gedeelte van het voor
huis de sporen van een middeleeuws
bouwskelet. De gevels aan de zijde
van de Oude Rijn werden voorzien
van een nieuwe funderingsbalk, om
te voorkomen, dat ze in het water
zouden vallen. De overige gevels wer
den door middel van een gewapend
betonnen funderingsrooster veran
kerd.
"Jan van Galen"
onder de pannen
LEIDEN B. en W. hebben beslo
ten aan Ce zeeverkennersgroep "Jan
van Galen" op de oegane grond van
't voormalige Van Wyk-complex aan
de Uiterstegracht een ruimte te ver
huren. Het gaat hier om een stuk
accommodatie van ongeveer 330 vier
kante meter, waarvoor de zeever
kenners per jaar f 330 zullen moe
ten betalen.
Hoofd vertrekt
LEIDEN Quirijn Boeije (26),
hoofd van de openbare school voor
gewoon lager onderwijs aan de Drie
Octoberstraat, zal, indien de ge
meenteraad ermee akkoord gaat, op
een nog nader te bepalen datum eer
vol ontslag worden verleend. Boeije
heeft een betrekking elders in het
land gekregen, eveneens als school
hoofd.
\DVERTENTIE
Maak het u gemakkelijk:
voor alle geldzaken
naar één adres, ook voor
LEIDSE SPAARBANK
Wet zuivering
afvalwater is
onrechtvaardig
Nu is dan ook de bevolking van
Leiden aan de beurt om opgezadeld
te worden met onze nieuwe en
uiterst onrechtvaardige wet op de
zuivering van afvalwater. Omdat we
regelmatig wat kwijt moeten hebben
we de eer bijna f 63,- per jaar te mo
gen betalen als "verontreinigingshef
fing". De wet zit werkelyk van A tot
Z onrechtvaardig in elkaar. Ieder
waterschap, hoogheemraadschap of
zuiveringschap stelt zelf het bedrag
vast, waardoor er over heel Neder
land enorme verschillen bestaan.
Dat is punt één. Ten tweede wordt
er niet naar inkomen gekeken, be
halve de alleenstaanden betaalt
ieder evenveel.
De wet zegt dat per woning voor
3% vervuiler betaald moet worden.
Men noemt dat 3% inwoner-equiva
lent. Het maakt niet uit of er twee
arme A.O.W.'ers wonen die nauwe
lijks genoeg hebben om te vervui
len of iemand met twee auto's die
iedere week gewassen worden, een
vaatwasmachine, een wasmachine en
nog meer geld om zoveel te vervui
len dat hij geen centje last heeft
van een aanslag van f 62,65. Er zijn
zuiveringschappen die hiertegen hef
tig geprotesteerd hebben (Tiel bijv.)
Maar dat hielp niet. Ze moeten van
het ministerie die de wet heeft in
gesteld.
Ten derde: De drie soorten schap
pen zijn dus door de wetgever ver
plicht ons oppervlaktewater schoon
te houden en als ze dat niet doen
zwaait er wat. Maar dat pleit ze niet
vrij. Ze hebben zuiveringsinstallaties
gebouwd voor volk en industrie, maar
toen de planning klaar was besloot
de industrie dat het goedkoper was
om zélf te zuiveren. Er zijn zelfs
industrieën die er winst op maken.
Het gevolg is dat de installaties van
de schappen doorgaans te groot zijn
(overcapaciteit hebben) en wij moe
ten dus meer dokken dan nodig is.
Ook hier zit de hoogste instante in
Den Haag, nl. de Unie van Water
schappen: Statenplein 1.
Ten vierde. Als toppunt van on
rechtvaardigheid is het ook nog bij
zonder moeilijk om voor het bedrag
van de aanslag aanvullende bijstand
aan te vragen. Mensen die dus toch
al niet rond kunnen komen omdat
ze een uitkering hebben zitten in de
boot. Dat is niet alleen omdat ze
hier in Leiden zo vrekkerig zijn,
maar omdat de landelijke vereni
ging van direkteuren van sociale
diensten én het ministerie van CRM
vinden dat je de aanslag best van
je uitkering kan betalen. Alleen voor
bijzondere gevallen wordt een uit
zondering gemaakt, bijvoorbeeld als
je onder het minimumloon of de
norm zit, of als deze schuld samen
met andere schulden die je hebt je
bestaan bedreigt (volgens de opvat
tingen van de sociale dienst, niét vol
gens je eigen opvattingen).
De O.A.B. vindt weigeren een
principiëel goede zaak, waardoor je
laat merken dat je geen zin hebt
door de zoveelste instantie utgekleed
te worden. Maar wat zijn de gevol
gen? De verontreinigingsheffing is
een belasting en heeft dus zeer veel
machtsmiddelen: loon- of inkom-
stenbeslag leggen, je giro blokke
ren, een deurwaarder sturen, enz.
En dat doen ze ook! Het heeft dUs
alleen zin om te weigeren als je be
reid bent de zaak tot voor de recht
bank uit te vechten. Ook daar staat
de Organisatie voor Arbeiders Be
langen (OAB) achter en geeft ze
steun.
In Leiden voert het Milieu Aktie-
centrum Nederland aktips en haalt de
giro's van de mensen op. Het MAN
is een organisatie van de Socialis
tische Partij (een afsplitsing van de
mao-gezinde Kommunistische Een
heidsbeweging Nederland). Zij ver
telt u niet dat in de plaatsen waar
zij eerder deze zelfde aktie heeft ge
voerd de meeste mensen uiteindelijk
toch moesten betalen en dan mét
boete, hoge boete. In Nijmegen zijn
boetes van f 150,- gevallen, voor som
migen een week-uitkering. Zij ver
telt niet dat zy voor "ons huis" (het
huis van de S.P.) in Nijmegen zelf
wél de heffing betaald heeft. Zo
wordt de arbeider van twee kanten
uitgekleed, voor partij-belangen. De
O.AJ3. staat achter politieke strijd,
Opnemen van brlevon tn
deze rubriek behoeft niet te
betekenen dat de redactie
het met de inhoud eens is.
De redactie behoudt zich
daarenboven het recht voor
om bijdragen te weigeren dan
wel in te korten.
maar het moet wel eerlijke strijd
zijn zonder de mensen te belazeren.
Als je weigert moet je weten wat
de gevolgen zijn en als Je die erbij
neemt is het een goede zaak. Kan
je niets doen? Mensen die niet tot
de rechtbank willen gaan om het üit
te ziten (en misschien gratie krijgen
omdat de gevangenissen te vol ko
men) kunnen tóch wat doen als ze
weinig inkomsten hebben. Zij moe
ten binnen een maand een bezwaar
schrift maken. Andere schappen heb
ben jurisprudentie geschapen door
rekening te houden met de allerarm
sten onder ons. Bijvoorbeeld door de
heffing "niet invorderbaar" te ver
klaren of door een betalingsregeling
te treffen. Je hoeft niet gestudeerd
te hebben om zo'n brief te maken.
De O.A.B. heeft ze voor u op ver
schillende adressen in Leiden. Het is
geen garantie dat je niet hoeft te be
talen, maar het is wel een kans én
een vorm van protest die iederéén
kan betalen.
JANEKE DE VRIES
