"Duizend j aar Rijnsburg wordt
'n echt, gezellig volksfeest"
Programma 1000
jaar Rijnsburg
Koningin kreeg gouden
munt voor kleinzoon
Graven woonden niet in Rijnsburg,
ze waren wèl eigenaar van het dorp
Expositie
Amateur-historicus Leenheer:
H. DE MOOIJ, VOORZITTER FEEST-COMITE
RIJNSBURG - Acht dagen zal Rijnsburg het duizendjarig bestaan
vieren. Er is een feestprogramma in elkaar gezet, dat er mag wezen.
Donderdag 31 juli beginnen de activiteiten. Om half acht wordt er
in de Laurentiuskerk een herdenkingsdienst gehouden. Voorgan
gers zijn ds. H. Post, ds. H. van Niel en pastoor A. C. Raadschelders.
Om negen uur 's avonds volgt er dan nog een buitengewone raads
vergadering.
Vrijdag 1 augustus:
15 uur: officiële opening van het bloemencorso in de veiling "Flo
ra". Minister Lubbers (economische zaken) zal de officiële hande
ling verrichten;
16 uur openstelling veilinghallen voor het publiek:
16.30 uur opening vermaakcentrum achter het gemeentehuis door
de oranjevereniging;
17 uur receptie burgerlijke overheid en het ontvangstcomité in het
raadhuis;
18.30 uur serenade door muziekverenigingen Wilhelmina, DWS en
de Floraband.
Zaterdag 2 augustus:
12.45 uur ontvangst belangstellenden en genodigden voor de tri
bune bij het gemeentehuis;
13 uur: vertrek van het corso met muzikale show;
17 uur film en dia-vertoning onder de titel "Rijnsburg toen en nu"
in "De Voorhof';
20-20.30 uur carillonbespeling;
20.30 uur taptoe.
Zondag 3 augustus:
Geen activiteiten.
Maandag 4 augustus:
9-12 uun filmen voor schoolkinderen in de Petrakerk. Voor de
kleuters en peuters eventueel poppenkast;
14-16 uun bezichtiging "Spinozahuis";
16.30 uun lezing over "Spinoza" door de Vereniging het Spinoza
huis in "De Voorhof';
19 uur: viswedstrijd in het Oegstgeesterkanaal. Gevist wordt door
senioren. Inleggeld twee gulden. Junioren vissen op alle maten.
Inleggeld één gulden;
20 uur: lezing door S. C.J1. Leenheer in "De Voorhof':
20 uun schaakwedstrijd in het clublokaal;
20 uur: damwedstrijd in 't Centrum" (simultaan);
21.30 uur: film en dia's over Rijnsburg in "De Voorhof';
20.30 uun klaveij as wedstrijd in 't Centrum".
Dinsdag 5 augustus:
15 uun opening bloemenvaktentoonstelling, historische tentoon
stelling, marktactiviteiten, braderie enz;
15.30 uun optocht vanaf de toren naar het "Westerpark" met mu
ziek. Organisatie het Leidsch Dagblad. In het park wordt een bal
lonnenwedstrijd voor kleuters en leerlingen van de laagste klassen
van de basisschool gehouden. Daarna stijgt de ballon op met het
echtpaar Boesman aan boord. De muziekvereniging Wilhelmina
zorgt voor de vrolijke tonen;
16.30 uun film en dia's in "De Voorhof';
20 uun optreden van het Westlandsmannenkoor in "Flora" met
KMK.
Woensdag 6 augustus:
9-12 uun kinderspelen;
16 uun film en dia's in "De Voorhof';
19 uur: demonstratie van DWS in het "Westerpark";
20 uun bingo-avond in "De Voorhof';
20.30 uun lezing door prof. dr. W. Glasbergen in 't Centrum.
Donderdag^ augustus:
8 uun rondgang door Rijnsburg door de drumband van DWS en
Flora;
•9.30 uun samenzang voor het raadhuis^
10 uun kindercorso; 11 uun prijsuitreiking kindercorso;
13.30 uun tonnetje steken langs de Vliet;
15 uur: hindernislopen voor het raadhuis (deelname vanaf 14 jaar);
15 uun ringrijden met rijpaarden en voorgespannen paarden mmv
de heer Verduijn;
18.30 uun wielerronde in Frederiksoord mmv de wielervereniging
Swift;
20.30 uun lampionoptocht; vertrek vanuit West en Frederiksoord;
20.45 uun lampionoptocht vanaf de Korte Vaart, met muziek;
22.15 uun stoelendans voor het raadhuis.
Vrijdag 8 augustus:
Dag voor oud-ingezetenen in "De Voorhof';
11.30-12.30 uun ontvangst oud-ingezetenen;
".12.30-13.30 uun lunch;
3.30-14.00 uun vertoning film en dia's;
1)4-15 uun gezellig samenzijn;
1^-16 uun bustocht door oud- en nieuw Rijnsb.urg;
2il) uun bal in "De Voorhof';
2(5.30 uun sluiting braderie enz.
Z.aterdag 9 augustus:
14 uun kindercircus;
14 «uur: voetbalwedstrijd;
16 iteun demonstratie brandweer of spuitwedstrijd;
22 wam afsluiting feestweek met muzikale show en vuurwerk.
RIJNSBURG-In de aula van de christe
lijke mavo aan het Noordeinde zal vier
dagen een expositie worden gehouden
van geschiedkundige stukken van
Rijnsburg. De tentoonstelling is van 5-8
augustus en is geopend van 's morgens
negen uur tot 's avonds negen uur. Er is
een deskundige aanwezig, die tekst en
uitleg zal geven.
Dooi'
Jan Westerlaken
Foto
Jan Holvast
0 AmoteUT-historurus Leenheer: Omstreeks het jaar vijfhonderd was het
gebied, waar nu Rijnsburg ligt, al bewoond.
RIJNSBURG - Het duizendjarig be
staan van Rijnsburg is gegrond op een
verhaal van de kroniekschrijver Johan
nes a Leidis. Hij schrijft, dat graaf Dirk
strijd leverde tegen de Friezen in het
toengeheten Rinesburch, een strijd, die
hij won. Uit dankbaarheid voor die
overwinning stichtte hij in het dorp een
kerkje. Dat was op 10 augustus 975, de
zogenaamde Laurentiusdag
Zekerheid heeft men thans over het feit,
dat het grondgebied al eeuwen eerder
werd bewoond. Omstreeks het jaar vijf
honderd ontstond er al een dorpje aan de
Vliet. De bewoners gebruikten het
stroompje voor verkeer en visserij. De
mensen woonden in houten kuizen. Bij
opgravingen heeft men hiervan resten
teruggevonden. Het dorp is dus al ouder
dan de vestiging.
We vroegen amateur-historicus Leen
heer wat voor mensen er in het vroegere
Rijnsburg woonden.
"Men neemt aan," vertelt hij, "dat het
een Germaanse kustbevolking was. Het
kan zijn dat er ook wat import
was. omdat je bij een vaarroute
zat. Er zijn dan ook resten gevonden
van een glasblazerij, een zeldzaamheid
in Holland. Vermoedelijk had iemand
«it de Eifel zich daar gevestigd. Ruim
zestig jaar geleden is er een Frankisch
grafveld blootgelegd langs het Oegst
geesterkanaal. Allerlei potten en urnen
kwamen er toen tevoorschijn. Er was ook
een prachtige gouden gesp bij, die nu te
bewonderen is in het Rijksmuseum voor
Oudheden in Leiden."
JACHT
Waar leefde de bevolking van?
Leenheer: "Van jacht en visserij. Aan
genomen wordt, dat de oud- Rijnsbur
gers ook landbouwers waren. Er zijn
ploegsporen gevonden. Die wijzen dus
wel in deze richting. In de Rijn zijn zin
kers gevonden, gemaakt van Romeinse
tufsteen, die men aan de visnetten beves
tigde om ze naar de bodem te laten zak
ken. Ook zijn er veel resten van import-
aardewerk blootgelegd waarvan men
vermoedt, dat ze uit de Eifel werden
aangevoerd. Het wordt niet uitgesloten,
dat er toen al een klein handels- en ruil-
centrum was."
Welke rol hebben de graven ge
speeld?
"Een belangrijke," weet Leenheer. "Ze
hebben niet veel in Rijnsburg gewoond,
maar ze waren wel eigenaren van het
gehele dorp. Historici nemen aan, dat de
graven op geregelde tijden naar het
dorp kwamen. Toen Petronella van Sak
sen het klooster stichtte, gaf zij de macht
over het dorp aan het klooster, dat be
stemd was voor adellijke benedictenes
sen. De eerste graven van Holland zijn
bijgezet in het klooster van Egmond. Het
klooster van Rijnsburg was heel erg rijk.
Vooral door schenkingen. Bovendien
had het een uitgebreid grondgebied zo
wel in Noord-Holland als in Zeeland."
Bij het beleg van Leiden (1573) worden
kerk en abdij vermoedelijk door brand
verwoest. Leenheer: "De Leidenaars
vernietigden alle grote gebouwen in de
omtrek, uit angst, dat de Spaanse solda
ten ze als onderkomen zouden gaan ge
bruiken. Berichten zeggen, dat de ver
woesting zo groot was, dat zelfs de graf
stenen van de graven van Holland niet
op hun plaats waren gebleven. Bij een
bodemonderzoek (in 1949) werd het koor
van de abdijkerk gevonden. Er werden
ook skeletten ontdekt, waarvan men
aanneemt, dat dit de grafelijke familie
AGRARISCH
Later werd Rijnsburg een agrarisch
dorp: het hele bezit kwam in handen van
de ridderschap van Heiland, die een
rentmeester aanstelde. Uit het bezit werd
jaarlijks een bedrag beschikbaar gesteld
voor niet - getrouwde, ade&lijke dochters.
Dit ging door tot de achttiende eeuw. Zij
mochten zich vrouwen uan Rijnsburg
noemen.
"In de zeventiende eeuw aldus Leen
heer, "kwamen er allerlei stromingen
naar Rijnsburg: Eén van he.i was Spino
za. Zes j. van 1660-1666) woonde hij in
Rijnsburg. Hier schreef de wijsgeer zijn
grootste werk"Ethica." Eeiz wereldbe
roemd boek," zegt Leenheer. Na de bij
bel is dit het meest-vertaalde boek op de
wereld."
In de tijd van Napoleon werden de res
ten van de abdij afgebroken en. alle lan
derijen verkocht. Rijnsburg bleef agra
risch, maar verarmd. De bewoners gin
gen toen zelf proberen hun brocid te ver
dienen met verkoop van bloeman. Eerst
plukten ze die langs de weg, laternverden
ze op zeer primitieve wijze gekwieekt. Er
werd dag en nacht gewerkt. En niet zon
der resultaat want nu worden die vruch
ten er nog van geplukt. Overal uwar het
woord bloemen valt, wordt ook de naam
Rijnsburg genoemd.
T entoonstelling
over
bloemenvak
RIJNSBURG - Rijnsburg krijgt toch
zijn bloemvaktentoonstelling. Vele vak
genoten maar ook bloemenliefhebbers
uit de regio zullen zich exposities herin
neren, die een jaar of vy f geleden werden
georganiseerd in één van de zalen van
Flora. Ruimtegebrek bij de veiling was
er de voornaamste oorzaak van, dat dit
initiatief moest worden opgegeven.
Nu komt er toch weerzo'n tentoonstel
ling. Het comité "Duizend jaar Rijns-
burg" heeft het initiatief hiertoe geno
men. In gebouw "De Blom" aan de
Hofstraat zullen van 5 tot en met 9
augustus leveranciers van uitgangsma
teriaal hun produkten tonen. Kwekers
zullen laten zien wat ze te bieden hebben
en een extra dimensie wordt er aan de
tentoonstelling gegeven door uiedewer
king van de Stichting Tuinbouwhistorie.
Min. Lubbers
onderbreekt
vakantie voor
opening corso
RIJNSBURG - Minister Lubbers
zal zijn vakantie onderbreken om
vrijdagmiddag (drie uur) het
bloemencorso te openen. Aanvan
kelijk had men de minister van
Landbouw willen uitnodigen om
deze plechtigheid te verrichten.
Maar die was al eens in het bloe-
mendorp geweest. Vandaar dat
men besloot de minister van Eco
nomische Zaken voor de opening
uit te nodigen.
RIJNSBURG - Van de vijfhon
derd gouden munten, speciaal ge
slagen voor het duizendjarig be
staan van Rijnsburg, is er maar
geschonken: aan de jongste z
van prinses Margriet en Pieter
Vollenhoven.
den genoemd. "In hem," aldus dé
vader, "willen wij de Hollandse
graven eren."
In Rijnsburg stak men na deze
uitspraak de koppen bij elkaar.
"Daar moeten we iets aan doen,"
besloot het comité "Duizend jaar
Rijnsburg". Het cadeautje werd de
gouden munt.
Toen koningin Juliana in het
dorp kwam om höt monument van
de herbegraven graven van Hol
land te onthullen ging zij met een
"opdracht" naar buis. Voorzitter
De Mooij van het ciomité verzocht
de koningin de munt namens
Rijnsburg aan de ouiders van Floris
te overhandigen. TDe koningin
vertelde me," aldus De Mooij, "dat
ze dit erg op prijs stelde en de
boodschap graag dead."
RIJNSBURG - "Nee, de viering van het dui
zendjarig bestaan wordt niet gedaan in 'n carna
valssfeer. Daar moet je voor in Brabant zijn. Dui
zend jaar Rijnsburg wordt 'n echt, gezelüg volks
feest."
Voorzitter H. de Mooij van het comité
"Duizend jaar Rijnsburg" stapt klokslag
tien uur binnen. Zegt: "Ik ben juist bij
een echtpaar geweest, dat zestig jaar is
getrouwd. Als de burgemeester er niet is,
moet ik als "loco" die taak overnemen."
En over het komende feest "De Rijns-
burger is geen uitbundige feestganger,
wel een spontane. Zoals bijvoorbeeld in
Brabant carnaval wordt gevierd, zo fees
ten wij hier niet. Hier heerst gezellig
heid. We zijn één grote familie en dat
schept sfeer."
Stilte. Mevrouw De Mooij komt de
kamer in met koffie. De Mooij haalt z'n
agenda tevoorschijn zonder haar nodig
te hebben. Hij speelt er wat mee. Vertelt
na een slok koffie, dat zijn vader de
vierde Rijnsburger was, die in een auto
door het dorp rondtoerde en dat vlieg
tuigen in zijn jeugd een zeldzaamheid
waren. "De hele klas," herinnert hij zich
nog, "mocht naar buiten als er eens
eentje overvloog. De lessen werden er
voor onderbroken want zo'n belevenis
mocht je niet missen."
VERKLEED
Terug naar het feest. "Het is de bedoe
ling," zegt De Mooij, "dat zoveel moge
lijk Rijnsburgers het feest vieren in "ou
de" kleding. Ze hebben wel wat moeten
overwinnen. Rijnsburgers zijn nogal
nuchter en zien zoiets niet zo gauw zit
ten. Maar vooral de kinderen hebben
stimulerend gewerkt. Alle scholen doen
mee aan het feest. Langzamerhand ziin
ook de ouders in een feestroes geraakt.
En nu is men dolenthousiast."
De gemeenteraad en burgemeester en
wethouders zullen op die dagen even
eens in gepaste kleding rondgaan. Ook
de pas-benoemde burgemeester. De
Mooij lacht en zegt "Als hij het niet doet,
jagen we hem in die week weg
Vier jaar geleden werd liet duizendja
rig bestaan door de overleden burge
meester Koomans ter sprake gebracht.
Schuchter kwam alles op gang. Een co-
miteetje begrootte het feest op honder
duizend gulden. Daar schrok men wel
De Mooij: "Als je feest viert, en zeker een
duizendjarig bestaan, moet je het be
hoorlijk doen of helemaal niet. Dat was
•ook het standpunt van burgemeester
Koomans. Werkelijk goed doen is na
tuurlijk rekbaar. Met Amsterdam kan
Rijnsburg zich niet meten. Wij doen het
wel op onze manier."
GELD
Het comité mocht dat bedrag niet
overschrijden. Dat bleek al snel op moei
lijkheden te stuiten. De voorzitter en de
secretaris van de Oranjevereniging(De
Mooij en Heemskerk) gingen eens met
het bedrijfsleven praten in het dorp en
het resultaat was enorm.
"Daar is heel wat uitgekomen," weet
De Mooy. "Hoeveel? Dat is niet altijd in
geld uit te drukken. Als ik het het taxeer
zitten we toch wel rond een halve ton.
Flora, bijvoorbeeld, zorgt voor de versie
ringen. Moet je die betalen dan kost dat
handenvol geld. En zo zijn er nog meer
Q H. de Mooij: Duizend jaar Rijnsburg wordt niet gevierd in een sfeer van carnaval. Hier wordt het een
echt familiefeest.
OUD-RIJNSBURGERS
Komen er veel oud-Rijnsburgers?
"Jazeker," roept De Mooij uit. "We
hebben al honderdvijftig aanmeldingen
uit binnen- en buitenland. Ik verwacht,
dat dit er zeker tweehonderd zullen
worden. Voor die mensen hebben we
een hele dag uitgetrokken. Zeker, dat
kost veel geld want ze worden die dag
vrijgehouden. Maar dat hebben we er
wel voor over."
Rijnsburg kan nog meer gasten ver
wachten. Uit het Duitse stadje Hütten-
tal, de partnergemeente van het bloe-
mendorp, komen zeker ook tachtig
Kost het niet veel moeite al die men
sen aan onderdak te helpen?
"Nauwelijks," vertelt De Mooij. "Ie
dereen heeft wel een adresje waar hij te
recht kan. Een deel van de Duitsers heeft
een beroep gedaan op de WV. En naar
ik heb begrepen is alles naar wens opge
lost"
