Meningen onder
OAE-ministers
nogal verdeeld
NAAST HET NIEUWS
Vol goede voornemens naar Helsinki
Mario Soares roept op tot
vorming nieuwe regering
Franse politie klaagt
Italiaanse collega aan
KAMPALA (AP) Op de gisteren begonnen 12e jaarlijkse vergadering van de orga
nisatie voor Afrikaanse eenheid (OAE) zul Ien de presidenten en minister-presidenten
der Afrikaanse landen een voorstel goedkeu ren dat Israël uit de VN moet worden gesto
ten. Maar op tal van andere onderwerpen zijn zij verdeeld.
BUITENLAND
DINSDAG 29 JULI
Turkse troepen
op Cyprus doden
Griekse Cyprioot
NICOSIA (UPI> Turkse troe
pen op Cyprus hebben gisteren een
Griekse Cyprioot doodgescho
ten, waarna de Grieks-Cyprische
nationale garde onmiddellijk in de
hoogste staat van paraatheid is ge
bracht, zo heeft de regering in een
communiqué bekendgemaakt.
De Griekse Cyprioot, de 50-jari-
ge Andreas Georghiou uit Livadhia,
werd neergeschoten toen hij bij de
groene linie" die Nicosia in een
Turkse en een Griekse sector ver
deelt, een timmerwinkel betrad.
De Turken openden het vuur op
hem vanuit een stelling achter de
winkel. Georghiou werd zo ernstig
gewond dat hij op weg naar een
ziekenhuis overleed.
De nationale garde heeft het con
signe gekregen niet tot actie over te
gaan als zij niet wordt uitgedaagd.
Van Turkse zijde is nog geen
verklaring voor het incident gege
ven.
Het was de eerste geweldpleging
sinds 1 april, toen een Canadese of
ficier werd gedood tijdens een in
tensief vuurgevecht aan de be
standslijn in Nicosia.
De politie heeft bevestigd dat
zich in de laatste 24 uur twee ont
ploffingen hebben voorgedaan in de
hoofdstad. Beide grepen plaats op
open terreinen aan de rand van de
stad. Alvorens president Makarios
gisteren naar Helsinki vertrok, ver-,
Klaarde hij dat "betaalde agenten
van de Turken" verantwoordelijk
De ministers van Buitenlandse
Zaken der Arabische landen die voor
af hadden vergaderd - en hier nog
de hele nacht van zondag op maan
dag mee waren doorgegaan - hadden
een Egyptische resolutie aanvaard
dat Israël geen lid meer mag zijn
van de V.N. totdat het zich heeft
teruggetrokken uit de bezette Arabi
sche gebieden, en de Palestijnse na
tionale rechten erkent.
De OAE wordt gevormd door 46
landen die 350 miljoen inwoners heb
ben. Zij is daarmee de grootste re
gionale groep ter wereld.
Zes van de OAE-landen behoren
ook tot de Arabische liga.
De president van Oeganda, veld
maarschalk Idi Amin, zal dit jaar de
voorzitter zijn van de internationale
raad van de OAE. Het feit dat hij
benoemd werd heeft verwarring ge
sticht in de organisatie. Tanzania
Zambia en Botswana, die door Amin
zijn betiteld als 'Zd-Afrikaanse spion
nen' omdat zij met de blanke min
derheidsregering in Rhodesië willen
onderhandelen inplaats van meteen
tegen de voormalige Britse kolonie
ten strijde te trekken, hebben de
conferentie geboycot.
Tanzania heeft Amin een 'zwarte
fascist' genoemd die tijdens de vier
jaren van zijn regime vele duizen-
de mensen heeft afgemaakt. Dit
land noemde degenen die nu wel
te- Kampala vertegenwoordigd zijn
om die reden "hypocrieten".
Amin opende de grote vergadering
zeggend dat zijn volk vrij en geluk
kig is en hij waarschuwde tegen pro
paganda over Oeganda die wordt
verspreid door "imperialistische
nieuwsorganisaties."
De ministers waren van oordeel
geweest dat de Zuid-Afrikaanse repu
bliek uit de V.N. moet worden gezet
maar hadden een ander voorstel, dat
moest worden verklaard dat Zuid-
Afrika werd geregeerd door een "il
legale" blanke regering, nog naast
zich neergelegd.
Ook hadden zij geen actie geno
men ten aanzien van een versterking
van de samenwerking tussen de A-
frikaanse en de Arabische landen
nadat enige negerrepublieken de
klachten hadden geuit dat de Ara-
biren niet genoeg deden om de ont
wikkeling van zwart Afrika te be
vorderen.
Door de minister waren de leiders
van de drie bevrijdingsbewegingen
van Angola uitgenodigd naar Kam
pala te komen. Tot nu toe heeft
alleen die van de gematigde Unita,
Jonas Savimbi, hieraan gevolg ge
geven.
De ministers waren er niet in ge
slaagd het eens te worden over voor
stellen om vertegenwoordigers naar
Angola te sturen om daar na te
gaan hoe de OAE door het zenden
van een eigen vredesmacht de rust
kan handhaven in de voormalige Por
tugese kolonie die in november on
afhankelijk wordt.
Brian Hawthorne, eigenaar van de visboot "Heather B,"
houdt de snuit van een grote witte haai omhoog. Hij ving
het angstwekkende beest, dat ruim drie meter lang is, met
behulp van zijn bemanning, die nu op veilige afstand het
gebeuren gadeslaat.
Goncalves opnieuw afgewezen
LISSABON (DPA/AP) De leider van de Portugese socialisten, Mario Soares, heeft gis
teren een dringende oproep tot de beweging van de strijdkrachten en alle politieke krachten in
het land gericht, een regering van nationale redding te vormen. Die nieuwe regering zou onder
leiding van een lid van de beweging der strijdkrachten moeten staan. Generaal Vasco Gon-
calves wees hij opnieuw af als regeringsleider.
Hij eiste van de MFA dat deze bo-wachting
ven de partijen zou staan en geen tairen
spiegelbeeld zou zijn van de diverse
politieke meningen in Portugal.
Soares keerde zich tegen de voor
genomen minderheidsregering van ge
neraal Goncalves. Een dergelijke
i een nieuwe uit mili-
burgers bestaande rege
ring, terwijl de gematigde groeperin
gen alsnog probeerden te verhinder
den dat radicaal links als overwin
naar uit de crisis tevoorschijn komt.
Maar aangezien de van sociaal-de-
ESPERANTO-HUWELIJK
Een Frans-Japans huwelijk, dooi' een rooms-katholieke priester in
het Esperanto ingezegend, heeft bijzondere glans gegeven aan het
60ste Esperanto-wereldcongres, dat gisteren in Kopenhagen begon
nen is. Het congres wordt bijgewoond door 1250 gedelegeerden uit
zestig landen. Volgend jaar komt men in Athene bijeen.
GEESTIGE VERHALEN
Het telefoonbedrijf in Moskou heeft een dienst georganiseerd om
slechtgehumeurde burgers weer vrolijk te stemmen. Volgens het vak
bondsblad "Troed" zal in de hoofdstad een nummer gedraaid kun
nen worden waarop men een geestig verhaal te horen krijgt. Voorts
zal er een nummer komen voor commentaren op sportgebeurtenis
sen. In Kiew en Leningrad kan men dergelijke commentaren al via
de telefoon beluisteren. Volgens de directrice van het Moskouse
telefoonnet, W. Totsjina, heeft een op de twee woningen in Mos
kou een telefoonaansluiting. Er zijn in totaal rond twee miljoen
telefoons. Dit jaar zullen er 141.000 nieuwe aansluitingen gereed
komen. Het telefoonnet van Moskou is dikwijls overbelast. Ook bij
het kiezen van het juiste nummer kan het gebeuren dat zich in
plaats van de gewenste gesprekspartner een apotheek, een zaak of
een overheidsinstantie meldt.
HUWELIJKSPROBLEMEN
De overbelasting van de vrouwen door beroep en gezin vormt
de hoofdoorzaak van de huwelijksconflicten en hoge echtschei
dingspercentages in de DDR, zo menen Oostduitse sociologen. Vol
gens het Oostberlijnse vrouwenblad "Für Dich" zien zij ook ver
band tussen deze verschijnselen en het teruglopen van het geboor
tecijfer. Daarentegen vinden de sociologen het niet juist dat vrou
wen met kinderen slechts een gedeeltelijke betrekking nemen, zo
als bijna 30 pet van de werkende vrouwen in de DDR doet. Naar
het oordeel van de sociologen heeft een gedeeltelijke dagtaak over
wegend nadelen, omdat de kans om in het bewuste beroep vooruit
te komen, er door wordt verminderd en in veel gevallen de vrouw
niet ten volle betrokken wordt bij het sociale leven in het bedrijf
waar zij werkt.
SLANG UITGEROOKT
De Haagse politie heeft gisteren al haar inventiviteit moeten
gebruiken om een slang te vangen. Het reptiel was in de verwar
mingsbuis van een auto gekropen. Met sigarettenrook, wisten de
agenten hem daaruit te verdijven. De één meter lange, niet giftige
muizeneter, werd daarop naar het dierenpark Wassenaar gebracht.
LEEUWTJES GEBOREN
In het safaripark Beekse Bergen in Hilvarenbeek zijn twee leeuw
tjes geboren. Het aantal leeuwen is daarmee nu gekomen op 31.
De kleine leeuwtjes zijn door de moeder verstoten en worden door
een van de oppassers met de fles grootgebracht. In het totaal ver
blijven er momenteel ruim 600 dieren in het safaripark, verdeeld
in 40 soorten.
DUUR PERMANENTJE
Een matineus bezoek aan de kapper is vijftien inwoonsters van
Casoria, een stadje bij Napels, gisteren duur komen te staan. De
dames zaten allemaal of onder de droogkap of met krullers in het
haar toen drie gemaskerde en gewapende mannen de kapsalon be
traden met de kreet "rustig, dit is een overval". Hierna ontdeden
ze alle klanten van geld en bijouterieën en namen de benen. Op
verzoek van de klanten, die op hun voordeligst een trouwplechtig
heid wilden bijwonen, had de kapper zijn salon enkele uren eerder
dan normaal geopend. De waarde van de buit is niet bekend.
gering kan de grote ontevredenheid mocratische sympathieën "verdach-
hij.
"CIA mengde
zich in
binnenlandse
kwesties van
Indonesië
PARIJS (AP) Mevrouw De-
wi Soekarno. een van de wedu
wen van wijlen president Soe
karno van Indonesië, heeft gis
teren in een brief aan president
Ford gezegd dat de Ameri
kaanse CIA zich tot tweemaal
toe rechtstreeks heeft gemengd
in de binnenlandse aangelegen
heden van Indonesië. De in Ja
pan geboren mevrouw Dewi
Soekarno vraagt Ford een on
derzoek in te stellen.
In de vorige week naar 't Witte
te Huis verzonden brief zegt Soe-
karno's weduwe:
"Zowel in 1958 als in 1965 heeft
de CIA zich rechtstreeks ge
mengd in de binnenlandse aan
gelegenheden van Indonesië. In
1958 leidde deze monsterlijke
handelwijze tot een burgeroor
log. In 1965 leidde het tot de uit
eindelijke machtsovername door
een pro-Amerikaans militair re
gime, terwijl honderdduizenden
onschuldige boeren en loyale
burgers uit naam van deze
krankzinnige kruistocht tegen
het internationale communisme
over de kling werden ge
jaagd".
Mevrouw Soekarno zegt de
brief te hebber geschreven om
dat zij de enige verwant van wij
len de president is die niet in
Indonesië woont.
Zij vervolgt haar brief aan
Ford: "Ik moet u thans vra
gen meneer de president, uit
naam van vrijheid en recht
vaardigheid uit naam van het
fatsoen tussen staten en staats
lieden, tussen machtige naties en
ontwikkelingslanden, uit naam
van het Indonesische volk en de
familie Soekarno: heeft de Ver
enigde Staten deze afschuwelij
ke misdrijven aan Indonesië en
aan de stichter van deze natie
begaan? Is uw regering bereid
de verantwoordelijkheid voor de
ze snode praktijken te dragen?"
Mevrouw Soekarno zegt een
kopie van de brief te hebben
toegestuurd aan senator Frank
Church, voorzitter van de se
naatscommissie voor de inlich
tingendienst.
Mevrouw Soekarno. voormalig
Japanse actrice, woont nu met
haar dochter in de Franse
hoofdstad.
SAINT RAPHAEL (AP) Mario
Vecchi, de chef van de anti-terro
risten brigade van de Italiaanse po
litie, is gisteren door de Franse
overheid officieel in staat van be
schuldiging gesteld wegens mishan
deling en illegaal wapenbezit. De
Italiaanse politieman, die zijn Fran
se collega's assisteerde, had namelijk
zondag tijdens een gezamenlijke
Frans-Italiaanse politieactie op een
Italiaanse terrorist geschoten.
De Franse politie zei dat de 39-
jarige Vecchi zijn overtreding be
ging toen de terrorist, de 29-jarige
Mario Tuti die werd beschreven als
een gevaarlijke fascistische activist,
zijn pistool trok om aan arrestatie
te ontkomen.
"Er is hier sprake van een over
treding van de wet, "zo verklaar
de officier van justitie Monique
Guerman die uitlegde waarom de
Italiaanse politieman in staat van
beschuldiging was gesteld.
"We hebben alle begrip voor het
werk van de politie en we twijfelen
niet aan het plichtsbesef van de
Hermandad, maar als we buiten
landse politiemannen zouden toestaan
op Frans grondgebied te opereren,
dan zouden we aan willekeur zijn
overgeleverd, "aldus mevrouw Guer-
Tuti, die door het schot van Vec
chi licht aan de hals werd gewond,
heeft inmiddels een geslaagde ope
ratie in het ziekenhuis van Draguig-
nan ondergaan. Hij werd door de
Italiaanse politie gezocht in ver
band met een in januari van dit
jaar in Italië gepleegde aanslag op
drie politiemannen. Twee van de po
litiemannen kwamen om het leven
en de derde werd ernstig gewond.
Toen Tuti kort geleden naar Frank
rijk kwam, alarmeerde de Franse
overheid de Italiaanse politie. Be
sloten werd een gezamenlijke actie
op touw te zetten om de fascist
te arresteren. De Franse wet verbiedt
buitenlandse politiemannen ech
ter om een wapen te gebruiken of
te dragen als zij met een speciaal
onderzoek op Frans grondgebied zijn
belast.
ment bij de meer radicale stroming
binnen de beweging der strijdkrach
ten (MFA) lijkt te hebben aangeslo
ten worden de kansen dat de gema
tigden hun zin krijgen door waarne
mers laag aangeslagen.
Hoewel er weer enkele nieuwe anti
communistische gewelddaden wer
den gemeld was het gisteren in Por
tugal over het algemeen vrij rustig.
De militaire leiders van Portugal
hebben een beperkte censuur inge
voerd. De maatregel geldt uitsluitend
voor nieuws uit Angola. Het is de
eerste keer dat tot een dergelijke
maatregel wordt besloten sinds de
strijdkrachten vorig jaar het dicta
toriale regiem van Caetano omverwier
pen.
De vyfde divisie van het opperbe
vel - verantwoordelijk voor informa
tie en propaganda - gaf vanochtend
opdracht dat de Portugese nieuws
media al het nieuws over de politie
ke situatie in Angola voor officiële
bevestiging aan haar voorleggen voor
dat het wordt gepubliceerd. In de op
dracht wordt slechts gerept van po
litieke berichtgeving uit Angola, niet
militaire berichtgeving.
De Portugese president Da Costa
Gomes heeft zijn vertrek naar
Helsinki voor het bijwonen van de
Europese veiligheidstop uitgesteld.
Volgens het Portugese persbureau
ANI gaat de president pas donder
dag zijn reis beginnen.
De Poolse partijleider Edward Gierek applaudiseert voor de Amerikaanse president i
bij diens aankomst op de luchthaven van Warschau. Het is het eerste bezoek van prt
aa?i een communistisch land.
Helsinki - Het slotdocument van c
Europese conferentie voor veiligheid
en samenwerking, waarover de
komende drie dagen in Helsinki 35
staatshoofden allen twintig minuten
zullen (mogen) spreken, telt 30.000
woorden verdeeld over globaal 120
pagina's. Dat laatste hangt af van
de taal, want de verklaring, die het
hoogtepunt moet worden van twee
Jaar vergaderen op hoog niveau,
wordt uitgegeven in het Engels,
Frans, Duits, Italiaans, Spaans en
Russisch.
Aan dit vooral door de Oosteuropese
landen gekoesterde slotdocument
hebben 375 diplomaten (en aan
hang) tijdens de tweede fase van de
conferentie in Genève hun voorbe
reidende werk geleverd. Zij produ
ceerden samen 5000 documenten met
in totaal 9 miljoen bedrukte
pagina's.
Het is niet eenvoudig om het
resultaat van al die inspanningen
kort weer te geven. Duidelijk is, dat
bij alle zaken, die aan de orde
komen de vrijblijvendheid voorop
staat. In Helsinki komen een aantal
beginselverklaringen aan de orde,
goede voornemens, die al door de
e sommige diplomaten worden om
schreven als de nieuwe spelregels, of
de nieuwe gedragsregels voor
Europa.
Manden"
Die „spelregels" zijn in het
slotdocument van de veiligheidscon
ferentie verdeeld in vijf hoofdstuk
ken, de drie „manden", waarin de
problemen in Geneve reeds waren
onderverdeeld, met daaraan toege
voegd, de Middellandse Zee en het
vervolg op de topbijeenkomst in de
Finse hoofdstad.
1. Politieke beginselen ten aanzien
van de veiligheid en maatregelen
met een militair karakter, die het
vertrouwen moeten vergroten.
2. Samenwerking op het terrein van
de economie, wetenschap, techniek
en milieu.
3. Samenwerking op humanitair en
ander gebied.
4. Vraagstukken met betrekking tot
de veiligheid en samenwerking in
het gebied rond de Middellandse
Zee.
5. Het vervolg op de veiligheidscon
ferentie.
Velen zien als belangrijkste punt
van de „verklaring van Helsinki", dat
de landen wier staatshoofden
vrijdag hun handtekening er onder
zetten, eikaars grenzen als on
schendbaar beschouwen en nu en in
de toekomst ervan af zullen zien
deze grenzen met geweld te
veranderen. Voor de Sowjet-Unie en
haar bondgenoten was dit punt zelfs
het voornaamste argument om ooit
op een veiligheidsconferentie aan te
sturen. Wel is er nu de mogelijkheid
opengelaten, dat de grenzen langs
vreedzame weg via overleg kunnen
worden gewijzigd.
Op humanitair gebied zijn de
voornemen uit de verspreiding op
geworden, dat het verkeer van
personen en het leggen van
contacten zal worden vergemakke
lijkt, al hebben de meeste westelijke
diplomaten en waarnemers juist op
dit punt de meeste bedenkingen.
Dat neemt niet weg, dat er zwart op
wit staat, dat het reizen van het
ene naar het andere Europese land
voor familiebezoek en hereniging
van gezinnen en families aanzienlijk
gemakkelijker zal worden.
Vooral Roemenie heeft zich nogal
verheugd getoond over het opnemen
(in het eerste hoofdstuk) van de
aankondiging van militaire manoeu
vres. De 35 landen beloven (ook op
basis van vrijwilligheid) elkaar
uiterlijk drie weken tevoren op de
hoogte te stellen van militaire
oefeningen, als deze meer dan 25.000
man omvatten en binnen 250 km
van de nationale grenzen plaats
vinden.
Het economische hoofdstuk staat bol
van de vaagheden, maar duidelijk
is, dat de handelsbetrekkingen op
een zo breed mogelijk vlak zullen
worden uitgebreid. Belangrijk is wel,
dat alle deelnemers beloven zo
spoedig (en eerlijk) mogelijk hun
economische en commerciële gege
vens te publiceren en verspreiden.
In het bijzonder statistieken van
produktie, nationaal inkomen en
consumptie en gegevens die het
mogelijk maken voorspellingen te
doen over de ontwikkeling van de
handel in de betreffende landen.
Bij de „mand" van de samenwerking
op humanitair en ander gebied mag
de nodige waarde worden gehecht
aan het onderwerp „voorlichting". De
35 landen spreken hierin hun
thvooremen uit de verspreiding op
hun grondgebied van kranten en
andere gedrukte publikaties van de
andere deelnemende landen te
verbeteren. Zij zullen de daarvoor
aangewezen firma's en organisaties
aanmoedigen overeenkomsten en
contracten te sluiten, waardoor
geleidelijk de hoeveelheid en de
soorten kranten en publikaties die
uit andere landen worden ingevoerd,
worden vergroot.
Ook dit is een door het Westen
doorgedrukt onderdeel van het
slotdocument en velen vragen zich
af hoe het woord „geleidelijk" door
de Sowjet-Unie zal worden geïnter
preteerd. Zo lang de Russische
burgers via de eigen pers nog altijd
vrijwel niets weten van de
Watergate-affaire en nooit zijn
ingelicht over de ware reden van
het aftreden van Willy Brandt,
westelijke bladen te laten overspoe-
ruzie. Nadat de deelnemers er na
een zeer moeizame discussie hadden
besloten tot het beleggen van de
„controle-bijeenkomst" in 1977 in
Belgrado, diende Roemenie een
resolutie in, waarin Zwitserland,
Finland' en Joegoslavië (bij voor
baat) werden bedankt voor hun
bijdragen aan het welslagen van de
Europese veiligheidsconferentie. Na
een fel protest van de Russen werd
tenslotte alleen Zwitserland bedankt.
De controle op de naleving van de
„verklaring van Helsinki" blijft een
uiterst moeilijk punt. Diverse landen
hadden liever direct de instelling
van een compleet controle-apparaat
gezien, maar dat bleek niet
haalbaar. Uiteindelijk was er wel
ee:. meerderheid te vinden voor een
controle-conferentie, maar de oost-
bloklanden voelden niets voor
Belgrado. Onder druk van de
„neutralen" ging Moskou over stag.
Nadat de Russen zoveel landen
verwyten hadden gemaakt over ver
traging van de 2de fase, wilden zij
in de laatste uren in Geneve, met
hun eigen delegatieleider Doebrinyn
als voorzitter, graag een goede
indruk achter laten.
