"De
niet
gewone
kerk
is
voor
man
Christenen in China
niet zo rooskleurig
NORIT,
NIET UITDROGEN IN DE
WOENSDAG 23 JULI 1975
«■ijuuiiiiim»
De Kerk is niet voor de gewone man. De man met het mini
mumloon komt dan ook niet (meer) in de kerk. En dat is
eigenlijk altijd al zo geweest. Overigens nu meer dan vroeger.
Juist de laagstbetaalden zijn van de Kerk vervreemd. Deze
minstenzijn het meest in de kou komen te staan. De taal, die
de Kerk bezigt, is nog steeds voor hen onverstaanbaar. Natuur
lijk is er een algemene uittocht, maar dat vertrek is begonnen
in de achterste gelederen vcCn de werkende bevolking. Voordat
de welvaart als voornaamste factor het kerkelijk leven ging be
ïnvloeden was het proces van vervreemding onder de arbeiden
de bevolking reeds in volle gang. Intussen is die verwijdering
zó groot geworden, dat terugkeer van deze mensen haast niet
meer mogelijk lijktDe kleine man was al maar is nu nog meer
van de Kerk vervreemd.
oefenden macht uit in het werk. De
Kerk in het leven. Beiden waren rijk
en machtig. Beide stelden eisen, bei
de hadden sancties: ontslag en verlo
ren gaan.
Harde, duidelijke taal
uit het leven. Taal gebaseerd op ja
renlange ervaringen in de fabriek.
De priester Jan Peynenburg en de
maatschappelijk werkster Trees van
Dijck hebben die ervaringen neer-
geleed' in een de laatste tijd terecht
veel besproken brochure "De min- *en<te anssnede: "De man met de
sten zijn het overal". (Uitg. Bisdom Imndschoen, die je de collecte-schaal
Schuld van verleden drukt nog zwaar
Er is de laatste jaren veel aan- van ontwikkeling en daarmee van
dacht voor China en dit is om al- ontwikkelingssamenwerking zullende
lerlei redenen niet ten onrechte, kerken kiezen wanneer ook zij bezig
Sinds de revolutionaire ommekeer zijn met de economische moeilijkhe-
nu 26 jaar geleden, wisten we niet den van een bepaald land? Zoals het
zo veel van wat er omging indit werk
grootste land van de wereld, waar is zonder medische hulp,
een kwart van de bevolking van on- tegenwoordig ook niet
normale betrekkingen zijn ontstaan ken zonder landbouwvoorlichting en
en China lid is geworden van de alles wat daarmee samenhangt. Wan-
Verenigde Naties weten we iets neer
meer. maar nog niet zoveel meer. reld
Maar in elk geval is de mogelijk- naar
heid groter geworden om iets meer
aan de weet te komen. Toen presi
dent Nixon naar dit land trok
municatie met het buitenland zeer
moeilijk, zo niet onmogelijk werd
gemaakt. De schaarse berichten tie
men kreeg kwamen via Hongkong
en wie was er in staat deze te con-
zending niet te denken troleren? China was voor het bui-
is dit tenland een afgesloten gebied ge-
te den- worden. Wie er kwam werd netjes
opgevangen en rondgeleid, niet waar
men zelf wilde gaan, maar waar de
de Derde We- regeringsinstanties hem wilde lei-
meer kijken naar China dan den en dit is niet de manier om
Rusland is dit, omdat zij wel juiste gegevens te krijgen. Zoveel
gebaat zullen zijn dan met het Rus- den welke houding zij
het eerste officiële bezoek, deed hij sische. Het werk van de kerken vindt nemen tegenover het nieuwe regiem
dat met een groot gevolg en de ook meer aansluiting bij een lang-
Amerikanen hebben er wel voor ge- zame ontwikkeling zoals die van Chi-
zorgd dat China-kenners meegingen, na.
mensen die dit land kenden van
en ook de taal van het land spra- Houding
wanneer we aan China denken in-
Dit alles is voor het maandblad teresseert ons het meest de vraag hoe
"Wending" aanleiding geweest om de houding van deze volksrepubliek
onlangs een nummer uit^ te ^geven .g tegenover het christendom. Er is
tijd geweest dat het christendom ^jj^gl
land J"? .perSPeCt'eJel!e!Ï operatieve "houding "koos. De laatste
Den Bosch). Naar hun mening is de
onkerkelijkheid bij de werkende n
sen in de produktie in de grond
maatschappelijk industrieel pro
bleem. "Waar immers de
voorhield, was dezelfde, die je slecht
uitbetaalde, dezelfde die het voor het
zeggen had of je werk had of werk
loos werd, dezelfde machtige hand, trokken, ook
door 010 sloeg en vroeB" Armen en maat-
dat helemaal aan China was gewijd
Voor komende nummers werden luu vjjü
nog meer artikelen beloofd. De be- hebbénTwe herinneren
langstelling voor China kwam voor
al ook daaruit voort, dat we hier
te maken zouden hebben met
De Tempel van de Hemel in Peking, gebouwd in de vijftiende eeuw communisme met
dit is voor hen een zeer moeilijke
vraag geweest. Moesten zij zich ver
zetten tegen elke staatsbemoeienis
met de godsdienst? Of moesten zij
trachten zoveel mogelijk met de
nieuwe regering samen te werken?
"Vandaar" wordt verteld van
twee "belangrijke representanten van
deze tegenovergestelde verhoudingen
die zich principiëel ver-
nder die i
MÊÈÈÊÈm
dat in
het begin van de jaren twintig een
Chinees, Coo, door de wereld trok en
ook in ons land verschillende spreek-
menselijk je- ^urten vervulde. HiJ
de Chinese christen-studen-
werd gedwongen om overal op bij
eenkomsten zijn zelfbeschuldiging uit
te spreken en de lof van de partij te
zingen, die hem de ware aard
stellen zij. Natuurlijk gelden ook hier ven'posltle
wat
zicht. We lezen daarover dat de
de Kerk. Een groep len mensen grote aantallen kerke- ningen nogal uiteen lopen. "De wer- tenverenlglng. Hij zag
kelijkheid is ontnuchterend. Zo luidt komst voor het christendom in zijn
sommige Chlna-ken- land God heeft china
het imperialisme had leren kennen.
'Het imperialisme is de duivel waar
'meerderen" is gebleven, de "minde- lijke vieringen te houden, valt
i" zijn gegaan. De eersten hebben
5™tC !5?~ de bijbel over preekt." "De partij
leerde mij het klassekarater
De
algemene oorzaken, die voor alle
mensen in deze tijd gelden,
misschien wel in mindere mate-
Minder landden
Verschuivingen in het theologisch ^erg^.ijke "hë^^
denken, veranderingen in het Kerk- vroegere liefde> want c
liturgisch gebeuren zyn grotendeels ]igieus conflict
aan hen voorbij gegaan. "De w»'-
vaart vermaterialiseert hen was
schijnlijk minder, want zij nemen
nauwelijks aan deel", .is hun stel- vreemding
ling. Vandaar dat~ we voor deze zyn in de ja:
groep de oorzaken voornamelijk moe- danige afs
ten zoeken in de maatschappelijk-in- keer niet
dustriële invloedsfeer. "Tegelijk moet niet naar de Kerk
vooruitgescho- 111615
"minderheden" zijn het meest
de kou komen te staan. Vandaar de der mijnen doet, hebt ge
De auteurs komen dan tot hun stel- titel van de brochure: "De minsten gedaan",
ling, dat de eenvoudige mensen zjj" het overal". De man met het mi-
steeds meer achter in de kerk be- nimumloon komt niet in de schou w -
- - - verdwenen burg, komt niet in de kerk. De Kerk
een is niet voor hen. Hoezeer dan ook de
n een Kerk en de priesters bevrijdende
en re- bezielende woorden zouden
maat- spreken tot de vele ontheemden,
schappelijk dilemma zijn zij wegge- kunnen in een kerk niet meer toege-
sproken worden, want ze zijn er
woon niet. Naar de mening van
auteurs, mensen die de arbeiders
hun fabriek hebben opgezocht
THEO KROON
gaan, niet uit ongeloof
macht". Naar hun mening is de i
groot geworden
verwijdering
te betwijfelen zo menen zij. Om het oordeel i
de laats ten hebben tenslotte als pleister op de wonde(n) ners Het beloofde artikel over de genomen' Hit" deed deze uitspraak
maatschappelijke een ieder het woord van Chrtate verhouding van China tot het chrls- LT^ar aLrSng van ^lS
te houden.^ Wat^gij de minsten ten^m is nog niet verschenen, maar dat er china godsdienstvrijheid
wat er tot nu toe is verschenen is was gekomen en sindsdien was het
belangwekkend genoeg. aantal christenen sterk vermeerderd.
Het Wending-nummer opent met De r.k. missie heeft in China een
een artikel van prof .dr. W.F. Wert- geweldige activiteit ontplooid. Zij menwerking met de communistische
heim: "Geen honger in China". Ge- had er in 1946 niet minder dan 138 regering weigerde, kwam al spoedig
zien de hongersnoden die vroeger bisdommen voor de ca 3% miljoen in de gevangenis terecht en onder-
dit .land kenmerkten, heeft China r.k. christenen. Sinds 1800 heeft hier ging een hersen poeling. Na een
in de jaren dat het nu bestaat als 0ok de protestantse zending gewerkt Jaar publiceerden de kranten zijn
volksrepubliek, kans gezien het voed- vooral uit Amerika en Engeland, zelfbeschuldiging: "Ik ben een con-
selprobleem op te lossen. Het is Het aantal protestanten werd vóór tra-revolutionair zondaar. Dank zij
zelfs in staat voedsel te exporteren. de laatste wereldoorlog geschat op de geduldige houding van de rege-
j| de slotsom van prof. Wert- een miljoen. Tezamen vormen zij in ring en de heropvoeding die men mij
procent van de gegeven heft, ben ik mijn fouten
inde en f, -«
Atscheid pastoor
dr. Holthuizen
Tiin ha rif" van ae
1° georganiseerde christenheid. Na 1961
m deze Christen-maoïst niets
gehoord.
Gevangenis
De eerste, die alle
televisie, politiek, vakbond,
NOORDWIJKERHOUT Dr. P.C. heim. Hij spreekt er zijn diepe be- dit land nog niet
J. Holthuizen neemt zondag met wondering over uit dat dit in be- bevolking,
een receptie (2-5 uur) in de pasto- trekkelijk korte tijd mogelijk is ge- „Wereld
afscheid als pastoor van de St. weest. Terwijl er vroeger duizen- voor missiologie, heeft zich eind
echter gezegd worden, dat "daar- is nl. moeilijk gebleven, te cultureel bedrijfsleven. Zij zal klem- moeten Jozef-parochie in Noordwij kerhout. den en duizenden van honger om- rig jaar ook met China bezig gehou-
ten nauwste daarmee
belast, te intellectualistisch. "Zij bekennen. De Kerk zal wel
Op zaterdag 2 augustus wordt kape- kwamen, heeft
eaat beseffen'. Toen deze predikant
Zending", het tijdschrift zei öat deze verklaring niet van emh
s, werd hij opnieuw gearresteerd
sindsdien is er ook van hem niets
bonden de verschijningsvorm van houdt in haar woordgebruik, evenals moeten staken, brokken maken. Zij laan Th. van Steekelenburg als zyn
de Kerk in 't verleden mede-oorzaak de pers en alle officiële spreekorga- zal daar, tussen al wat er buiten- opvolger geïnstalleerd. Deze piecn-
oude zonden, zichzelf een standkerk is geworden,
kerks aan werkelijke kerkelijkheid tigheid vindt plaats in het jjerkge- verzorging opgebouwd, die tot in de
geloof leeft, moeten komen tot bouw (7 uur) en wordt geleid door
nieuw bisschop Simonis van Rotterdam.
de eenvoudigen niet
i dit kunnen". Er heeft zich
te moeten zeggen, "maar toch moet sche maatschappelijke scheiding vol- woord blijft,
het in dit verband nogmaals gecon
stateerd worden. Hier ligt nl.
een heel oud zeer". Steeds meer een
voudige mensen voelden zich werke
lijk en terecht vervreemden van de
groep van kapitaalkrachtigen, die
wijze van samenzijn, die taal. Dit
heeft veel mensen diep geraakt. Het
was de tijd dat Kerk en kapitaal bij
elkaar op schoot zaten. De rijken
nieuw verstaan
vieren en beleven. "Of zij dan nog
tragi- tijd heeft en of het dan nog verant-
ADVERTENTIE
kleine aantal-
iedereen behoor- den en jn "Vandaar", het gerefor- meer gehoord,
lijk te eten. meerde-hervormde zendingsblad kun- Alles met elkaar ziet het er voor
Verder hebben zij een medische nen we verschillende gegevens terug- de christenen in China niet roos
inden. Daarin wordt de uitbanning kleurig uit, maar wat willen we an-
kleinste samenlevingskernen gaat. van de honger een feit van geweldige ders verwachten in een land waar
Dit is iets waarvan de kerken wel betekenis genoemd. "Maar de prijs alles gelijkgeschakeld wordt naar één
ter dege kennis mogen nemen. Zij die hiervoor betaald! moest worden bepaalde ideologie. Maar dit is niet
houden zich ook bezig met ontwikke- in mensenlevens om zover te ko- alleen zo in dit land. In beide tijd-
rending" als
i een opmer-
van Tphova pn belanestellenden het kelingssamenwerking. De mensen in uiteindelijk voor ogen stelt daar in "vandaar" vonden
jaarlijkse congres in de Jaarbeurs- ?e ontwikkelingslanden zullen het echt vraagteken? bij te kmg^dfit de Chinese communisten
hallen te Utrecht bezoeken,
congres wordt gehouden van 31 ju
li tot 3 augustus.
Het thema van de vergadering is
„Goddelijke Soevereiniteit". De open
bare toespraak heeft als titel: „Eén
bet Westen en het christendom al-
paadjes tyd zullen blijven herinneren
tenslotte zelf moeten leren doen en staan. "Geen mens mag
r veel van die landen is China een buiten de voorgeschri
land waardoor zij zich eerder zullen saan. Hoe is het nu met de christe- de opium-oorlog van 1841/42.
laten voorlichten dan door Rusland, nen ^gegaan na de communistische schuld van het verleden kan op het
Bij tientallen zijn de landen va U4~—-
Derde Wereld op te noemen,
wereld," één regering, onder Gods het voedselprobleem nog altijd
Soevereiniteit". nijpend vraagstuk blijft. Welk model wijl
machtsovername
heden
blijven drukken.
Nadien was er voor vreemdelin- dit Beidt waarlijk niet alleen voor
gen in China geen plaats meer. Ter- China.
de Chinezen zelf de
HULSBERGEN
CANNES De confectionairs bereiden zich nu al voor op het
grote 'zomerfestival" dat van 915 oktober in Cannes zal ivor-
den gehouden. Voor de volgende zomer voorspellen insiders
dat de Romeinse toga hoge ogen zal gooien op stranden.
Droogt u niet uit met dit warme
weer? De kans is niet zo erg groot,
want als alles gaat zoals het moet,
krijg Je dorst als het lichaam te wei
nig vocht dreigt te krijgen. Natuur
lijk moet Je het vochtverlies dan wel
aanvullen.
Water is erg belangrijk voor een
mens. Meer dan de helft van ons
lichaam bestaat er uit, ook al is dat
nou niet direct te zien of te voelen
Dat vocht zorgt ervoor dat alles wat
liter vocht nodig. Ongeveer de hefl
we eten wordt „opgelost" en wordt
„.vervoerd" naar de plaats waar het
hoort.
Normaal heb je per dag twee a drie
liter vocht nodig. Ongeveer de helft
krijg je binnen met thee, koffie, melk
limonade enz. De rest komt uit voe
ding waar veel vocht in zit: groente
en fruit bestaan voor 90 procent en
aardappelen voor 75 procent uit wa
ter.
Bouillon
Het is overigens slim om op warme
zomerse dagen vetarme bouillon of
gekruide tomatensap te dringen. Op
die manier vul Je al drinkend ook
het zout aan dat je met zweten kwijt
raakt.
En dat geldt dan speciaal voor men
sen die zwaar lichamelijk werk doen
en voor spelende kinderen. Bij een
groot zoutverlies krijg Je snel last van
vermoeidheid. Kinderen worden lus
teloos en hebben geen trek in eten.
Mensen willen in de zomer ook nog
wel eens last hebben van diarree. Dat
geeft een werkelijk ernstig vochtver
lies. Je hebt in zo'n geval minstens
2V-> liter vocht nodig om het verlies
aan te vullen. Het best zijn dan
„stoppende" drankjes, zoals onge
zoete thee, bosbessensap of rijstewa-
ter.
Oude mensen en kleine kinderen
drogen bij zo'n zomer griep harder uit
dan anderen. Vooral ouderen moeten
een beetje in de gaten houden dat ze
genoeg drinken. Ze hebben minder
snel dorst, of vinden veel drinken las
tig, maar dat geeft wel eerder kans
op langzame uitdroging.
Nog
i punt: vakantie in een veel
land dan Nederland. In zui
delijke landen is het met het water
een beetje uitkijken geblazen. Water
voor thee of koffie moet je even la
ten doorkoken. En verder is er mine- Bridge Nederland heeft in de
raalwater, dat moeders met babies zestiende ronde van het toernooi om
ook kunnen gebruiken om babyvoe- de Europese bridgetitels in Brighton
ding in poeder-vorm aan te maken, met 9-11 verloren van Engeland.
Aldus een advies van het Vooriich- De dames wonnen met 17-3 van Li-
teagsbureau voor de Voeding. ba non.
IJshockey De huidige voorzit- Zeilen Sjoerd en Erik Volle- Voetbal Sepp Maier is in West
ter van de Wereldijshockeybond, de bregt hebbben op de vierde dag van Duitsland uitgeroepen tot "voetballer
Engelsman John F. Ahearne, heeft de voor-olympische zeilwedstrijden, van het Jaar. De keeper van het
gisteren zijn aftreden bekend ge- die op het meer van Ontario bij Duitse nationale elftal en van Ba-
maakt. Als zijn eventuele opvolger Kingston worden gehouden, hun vier- yern München verwierf 849 stern-
beval hij de voorzitter van de Ne- de plaats in de Flying Dutchman- men. Franz Beckenbauer werd met
derlandse ijshockey bond, Fred klasse behouden. Eersten zijn de 627 stemmen tweede.
Schweers aan. Franse gebroeders Pajot.
Het beste is bouülon of gekruide tomatensap.
