mandaat
Sinaï op
Egypte zegt
VN-troepen
AFRIKA WIL AMIN
NIET ALS VOORMAN
Sojoez en Apollo zoeken elkaar op
BE22QSSCE1B
lambert de jong ruimt
onweerstaanbaar,
bont met
heuse kortingen
van 10-25%
island verlegt grenzen
isserij naar 200 mijl
p 24 juli
Geen nieuwe verlenging
Portugese
troepen
naar
Angola
Na perfecte lanceringen op weg naar ontmoeting
PAGINA 9
CAIRO (AP) Egypte zal het mandaat van de vredesmacht van de Verenigde Naties
in de Sinai-woestijn niet verlengen als het op 24 juli afloopt, zo heeft minister van Bui
tenlandse Zaken Ismail Fahmy gisteren in Cairo bekend gemaakt.
Fahmy zei dat de laatste verlenging van het mandaat ten doel had gehad om de vrede
iedere mogelijke kans te geven, maar voegde er aan toe dat „Egypte niet kan instemmen
met een nieuwe verlenging van het mandaat als geen stappen tot vrede worden onder
nomen".
ADVERTENTIE
De bewonderenswaardige bont-
kollekties van Lambert de Jong zijn
tijdens de opruiming voorzien van
onweerstaanbare prijskaartjes.
Zo zijn er de diverse nertssoorten,
de korte en lange trendjassen in tal van
behaaglijke bontsoorten vanaf ,-m
400,— cn noemt u maar op.
Gezien de prijzenswaardige kortingen
is het raadzaam ons snel met een bezoek
te vereren.
Donkersteeg 3, Leiden, tel. 071-21406
LOEANDA/LISSABON (DPA)
In de Angolese hoofdstad Loeanda
zijn twee Boeing-707-toestellen met
Portugese militairen aangekomen 'om
het garnizoen te. versterken, zo heeft
een militaire woordvoerder meege
deeld. De Portugese strijdkrachten
zijn niot in staat geweest een einde
te maken aan de gevechten tussen
de elkaar in Angola bestrijdende be
vrijdingsbewegingen. Deze gevechten
hebben sedert vorige week woensdag
al aan minstens 400 mensen het le
ven gekost terwijl er meer dan 1500
zouden zijn gewond.
De bemiddelingspogingen van de
Portugese minister van Buitenlandse.
Zaken Antunes zijjx, nog zonder re
sultaat. Antunes wil de PLNA ertoe
bewegen de opmars van 5.000 man
versterkingen naar Loeanda te sta
ken. De meeste steunpunten van de
PNLA in Loeanda zijn de afgelopen
dagen door de MPLA onder de voet
gelopen.
Inmiddels stijgt het aantal blanken
dat het land wil ontvluchten ziender
ogen. Honderden vluchten uit Zuid-
Ansrola naar Zuidwest-Afrika.
De meeste omgekomen slachtoffers
zijn gedood in de Afrikaanse buiten
wijken. Volgens ooggetuigen liggen
veel lichamen in de nauwe en sme
rige straten te rotten. Bijna geen en
kele blanke durft zich in de Afri
kaanse voorsteden te begeven en ook
journalisten hebben niet de moed er
naar toe te gaan zonder begeleiding
van militaii'en.
AANVRAAG Zuid-Vietnam heeft
gisteren het volledige lidmaatschap
van de VN aangevraagd. Het was
gisteren nog niet bekend of ook
Noord-Vietnam lid wil worden, maar
er zijn aanwijzingen dat de twee
landen geen gezamenlijk lidmaat
schap zouden willen.
"Israel heeft gebruik gemaakt van
de betrekkelijke rust die er nu heerst,
om zijn bezetting verder uit tt brei
den in plaats van te helpen bij het
streven naar een duurzame vrede"
aldus de Egyptische bewindsman.
"Hoewel Egypte niet instemt met
een nieuwe verlenging van het man
daat der VN-troepen, is de regering
in Cairo niet tegen een juist gebruik
van de troepenmacht. Egypte maakt
bezwaar tegen het gebruik van de
VN-troepen door Israël als middel
tot. handhaving van de situatie waar
in er noch oorlog noch vrede heerst,
en tot voortzetting van de bezetting
van Egyptisch grondgebied in strijd
met het handvest van de VN en de
aanvaax-de normen van het interna
tionaal recht", aldus Fahmy.
De Egyptische beslissing werd Kurt
Waldheim, de secretaris-gene
raal van de volkerenorganisatie,
meegedeeld in een brief.
Op de vraag wat hij precies be-
K AMP ALA CAP) In de Otegan-
dese hoofdstad Kampala komen de
ze week vertegenwoordigers van 42
landen bijeen om te praten over de
verbetering van het levenspeil üx
het onderontwikkelde Afrika.
Onder de deelrxemers heerst diepe
verdeeldheid over de man die tot
volgend jaar welicht een leidende
rol in dit werelddeel zal gaan spelen,
de onvoorspelbare president van Oe
ganda Idi Amin.
De onenigheid over het voorzitter
schap van Idi Amin kan de aan
dacht van belangrijker zaken aflei
den. Aangezien Amin de gastheer van
de coixferentie is zal hij - volgens
de traditie - ook voor een Jaar het
voorzitterskhap van de OAU op zich
Amin's vijanden binnen de OAU
- voornamelijk Tanzania en Zambia
- zijn van mening dat Afrika zal
woi'den vernederd wanneer dit we
relddeel bij internationale ox-ganisa-
ties wordt vertegenwoordigd door een
ongeschoolde ex-bokser. Somalië
heeft onlaxxgs het idee geopperd
om president Sa mora Machel van
Mozambique tot voorzitter te benoe
men in plaats van Amin.
Botswana heeft laten weten niet
doelde met de opmerking dat Egypte
geen bezwaar maakt tegen een
"juist gebruik van de VN-troepen",
zei Fahmy: "Dat betekent dat de
Veiligheidsraad moet optreden in
overeenstemming met zijn hand
vest".
Toen nem daarop de vraag gesteld
werd of dat inhield dat de VN-troepen
hun taak kuxxnen blijven vervullen
zonder dat een mandaat wordt ver
leend, antwoordde Fahmy: "Abso
luut niet. De troepeixmacht kan zon
der mandaat niet blijven".
Verder verklaarde de Egyptische
minister dat "Egypte erop zal toe
zien dat Israël in toom wordt gehou
den op een manier die het zal dwin
gen om zijn arrogante en expamtio-
nistische politiek in het gebied te
herzien".
Toen een verslaggever hem vroeg
of dat betekende dat Egypte de oor
log zal hernieuwen, zei Fahmy: "U
moet Uw conclusies niet al te snel
trekken. Er zijn verschillende manie -
aan de topconferentie te zullen deel
nemen omdat het niet veilig is in
Oeganda, waar Amin onlangs dreig
de de Britse lector Dennis Hills te
zullen executeren omdat deze hem
in een manuscript een dorpstiran
had genoemd. Botswana wees er
in een verklaring nog eens op hoe
Afrika in verlegenheid werd ge-
braohit toen Amin 4n 1972 plotseling
40.000 Britse Aziaten het land uit
zette, toen hij Adolf Hitler in het
openbaar prees en toen bekend werd
dat tijdens zijn bewind naar schat-
tixxg 100.000 mensen zijn vermoord.
MOSKOU/HOUSTON AP/REU
TER/UFI) De Russische Sojoez
en de Amerikaanse Apollo met resp.
2 en 3 man aan boord zijn gisteren
met succes naar banen om de aarde
gelanceerd. De Russen gixxgen om
13.20 uur, de Amerikanen om 20.50
uur, alles volgens schema. Morgen
middag moeten zij aan elkaar kop
pelen in de ruimte en daarna de
ontspanning op het letterlijk hoogste
niveau bevestigen. Zij zijn nu naar
elkaar op zoek in de ruimte.
Men hoopt, dat deze ruimte-ont
moeting een stimulans zal zijn voor
verdere samenwerking ook op aarde.
Technisch en wetenschappelijk is de
historische gezamenlijke vlucht niet
van uitzonderlijke betekenis. Maar
de ruim 700 miljoen gulden, die elke
partner in de onderneming heeft
gestoken, zijn meer dan volledig goed
besteed, wanneer het experiment een
succes wordt, aldus de Engelse ruim
tevaart-deskundige van wereldnaam
Kenneth Gatland. De ruimtevaar
ders die er aan deelnemen zijn min
of meer diplomaten van een nieuw
genre, die in veel zaken verschillen
maar één ding gemeen hebben: hun
enthousiasme voor eikaars en eigen
werk. Zij zijn vrienden geworden
aldus Gatland, en het kan ixiet an
ders of daarvan moet iets over
waaien naar andere diplonxatieke
initiatieven van de twee grootmach
ten Rusland en Amerika, en daar
kan de hele wereld profijt van heb
ben.
President Ford heeft zich na het
slagen van de Russische lancering
in wat voorzichtiger termen in de
zelfde geest uitgelaten. Hij zag de
Russische lancering in tegenwoor
digheid van de Russische ambassa
deur in zijn land op de televisie in
het Witte Huis en woonde met deze
ambassadeur de Amerikanse lance
ring op Cape Canaveral zeven en
een half uur later bij.
De zilverkleurige Russische raket
die de kosmonauten Leonow en Koe-
basow in hun Sojoez in de ruimte
moest brengen, stai-tte precies op
tijd van de basis Baikonoer 2100 km
ten zuidoosten van Moskou om 13.20
uur gistermiddag. Voor het eexst
hadden de Russen een directe tele
visieuitzending van de start toege
staan, hoewel de 700 journalisten, die
er voor de hele wereld verslag van
ren om iets aan het Israëlische optre
den te veranderen". De Egyptische
bewindsman noemde in dit verband
bijvoorbeeld economische sancties
tegen de Joodse staat.
Fahmy verklaarde dat de Ame
rikaanse pogingen om een vreedza
me oplossing voor de crisis in het
Midden Oosten te vinden zullen wor
den voortgezet en zei: "Egypte ver
welkomt alle pogingen van de Ver
enigde Staten en iedere andert mo
gendheid om de vrede in het gebied
te herstellen".
Het Ministerie van Buitexxlandse
Zaken in Jeruzalem zei dat geen
commentaar zou worden ge'everd op
de Egyptische beslissing tot nadere
gegevens bekend zijn.
Een regeringsfunctionaris zei ech
ter dat Israel de 24ste juli, de da
tum dat het huidige mandaat voor de
VN-troepen in de Sinai afloopt, niet
ziet als een limiet voor de onderhan-
deliixgen over een nieuwe troepen
scheidingsovereenkomst.
Israel had erop aangedrongen dat
ae troepenmacht van de VN. nog ten
minste zes maanden gestationeerd
zou blijven tussen de Israëlische en
de Egyptische linies in de Sinai.
Kissinger verklaarde tijdeixs een
pei-sconferentie in Minneapolis, dat
de Egyptische beslissing waarschijn
lijk niet betekent dat de. VN-troepen
op 24 juli uit de Sinai-woestijn moe
ten worden teruggetrokken.
Amin heeft ervoor gezorgd dat de
topconferentie zal worden omgeven
van het gebruikelijke vertoon. Vol
gens berichten heeft hij van Saoedi-
Ara.bië 30 müjom dollar m n le
nen om zijn bijna lege schatkist aan
te vullen.
Oeganda heeft honderen limousi
nes geïmporteerd exx het congres
centrum en de hotels in de hoofd
stand vernieuwd. Dit alies in een stad
waar het voor de doorsnee Oegan-
dees moeli'jk is om eieren of zout
te krijgen en waar een stuk zeep
meer dan acht gulden kost.
deden zich niet op de basis bevonden
maar iin het vluchtleidingscentrum in
de nabijheid van Moskou.
Alle rakettrappen werkten perfect
en ruim negen minuten na het ont
steken van de raketmotoren was de
Sojoez vrijwel zuiver in de beoogde
baan gekomen. De kosmonauten in
het ruimteschip meldden, dat zij zich
uitstekend voelden en dat het instru-
mentarixxm aan boord zonder hape
ren functioneerde. Een uur na het
vertrek stuurde partijleider Brezjnew
een radioboodschap aan de kosmo
nauten en ook aan de Amerikaanse
astronauten, die zich nog op Cape
Canaveral bevonden, waarin hij hen
een gelukkige vlucht toewenste die
het begin zou kunnen zijn van een
verdere samenwerking.
In tegenwoordigheid van ongeveer
een miljoen toeschouwers, die zich
in de afgelopen dagen naar de om
geving van Cape Canaveral hadden
begeven en die tot op honderd kilo
meter van de lanceerplaats alle ho
telruimte en particuliere logeerge-
legexxheid hadden bezet, startte om
20.50' uur gisteravond onze tijd de
Apollo met aan boord Stafford,
Slayton en Brand. Alle trappen van
de Satixrnus-raket deden het net zo
goed als die van de Sojoez-raket
zeven en een half uur eerder. Tien
minuten na de ontsteking van de
raketmotoren was de Apollo in de
juiste baan om de aarde.
De Amerikanen zorgden bij deze
lancering ook voor een primeur. Voor
het eerst werden directe televisie
beelden uit de capsule uitgzonden
van de reacties van de astronauten
tijdens de zeer moeilijke periode van
de start en het bereiken van de baan
om de aarde. In die periode staan
de ruimtevaarders bloot aan ver
schrikkelijke versnellingskrachten.
Dankzij hun training bleken zij
deze wonderwel te kunnen opvaixgen.
Hun gelaatsuitdrukkiiifeen lieten
niets van overdreven sparxningen
zien en zij konden met hun armen
ogenschijnlijk gewoon hun taken uit
voeren. Dit ondanks het feit, dat
slechts één van het Amerikaaixse trio
namelijk Stafford, al eerder een
lancering naar de ruimte had mee
gemaakt. De twee Russen, die zij
morgen in de ruimte moeten ont
moeten, hebben beiden aleen ruim-
tevlucht achter de rug.
REYKJAVIK (Reuter) De IJs
landse regering heeft bekendgemaakt
dat zy de visserij grenzen per 15 okto
ber uitbreidt van 50 mijl tot 200 mijl.
Het is alle buitenlandse vissers dan
verboden binnen die zone te vissen,
zo zei minister van visserij Matthias
Bjarnason op een persconferentie.
„Wij zijn bereid te praten met landen
die belang bij de zaak hebben".
Minister Bjarnason zei by het vast
stellen van de nieuwe grens geen re
kening te hebben gehouden met het
onbewoonde eiland Rockall, waarop
Engeland aanspraak maakt. Rockall.
kan, volgens hem, geen aanspraken
maken op de noodzaak van een eco
nomische gebied.
Volgens minister Bjarnason was de
uitbreiding van de grens noodzakelijk
geworden om overbevisslng van de
IJslandse visgronden te voorkomen.
Er werd al een geruime tijd uitbrei
ding van de IJslandse visserygrens
verwacht. Premier Hallgrinxsson zei
Toen de Apollo in zijn baan om
de aarde kwam, lag de capsule in
een veel lagere baan ongeveer 6000
kilometer achter op de Sojoez. Zijn
snelheid en bestuurbaarheid zijn
echter veel groter. De twee capsules
moeten elkaar tot morgeixmiddag
steeds verder naderen door baan-
correcties, de Sojoez lager en de
Apollo hoger. Daarbij haalt de Apollo
de Sojoez geleidelijk in, om tenslotte
morgeixmiddag om 17.15 uur onze
tijd te kunnen koppelexx ongeveer
boven de Nederlands-Duitse grens.
Dan begint de ontspanning tussen
Oost en West op het lettrlyk hoog
ste niveau pas spektaculair te wor
den;
De astronauten in de Apollo heb
ben in de loop van de nacht hun
cabine van de lanceerraket losge
maakt, hem een slag omgedraaid en
de aparte, cylindervormige koppe-
lingssluis uit de raket getrokken.
vorige maand internationaal verzet
te verwachten by de uitbreiding van
de grens. „Maar wy hebben eerder
dergelijk verzet ervaren", voegde hij
eraan toe.
Zowel de Britse regering als de vis
serij-industrie hebben de eeixzijdige
maatregel van IJsland gisteren be
treurd. Een woordvoerder van het
Ministerie van Buiteixlandse Zaken
in Londen voegde hier echter aan
toe dat de Britse overheid het toe
juicht dat IJsland de verzekering
heeft gegeven dat over de kwestie
kan worden gepraat. Wy hopen dat
deze besprekingen spoedig zullen be
ginnen en zullen leiden tot ernstige
onderhandelingen over de voorwaar
den voor een herziene overeenkomst,
zei hij.
In 1972, toen IJsland zijn visserij-
grens van 12 naar 50 myl verlengde,
ontstond een bittere ..kabeljauwoor
log" tussen de Duitsers en Britten en
de IJslanders en Engeland zond zijn
Daarna gaven zy een vuurstoot
met de hoofdmotor om naar een
baan te gaan tussen 169 en 233 km
boven de aarde.
De Amerikanen blijven een verste
keling aan boord te hebbeneen
miig. Het is een Amerikaan, een van
de woeste stekers waar Florida om
bekend staat. Het is een raadsel hoe
het insect de cabine is binnengeko-
men. Het schijnt zich volgens de
ruimtevaarders op zijn gemak te
voelen.
Het vluchtcentrum heeft voorge
steld er een 36-ste wetenschappelijke
experiment van de vlucht van te
nxaken maar de drie ruimtevaarders
willen hem zo snel mogelijk kwyt.
Vluchtleider Walter Kapryan zei
op een persconferentie op Cape Ca
naveral dat de lancering van de
Apollo een uur voor de start gevaar
heeft gelopen door een betrekkelijk
onschuldig technisch mankement.
marine om de Britse vissers te be
schermen. In 1974 kwam hieraan een
eind toen zij een overeenkomst sloten
waarbij Britse treilers onder bepaal
de voorwaarden binnen de zone
mochten vissen.
Voor Nederland zal de IJslandse
maatregel niet van vandaag op mor
gen gevolgen hebben, omdat de om
geving van IJsland geen belangrijk
operatieterrein voor de Nederlandse
vissers is. Een belangrijk indirect ge
volg, ook voor Nederland, zal echter
zijn dat de visserijdruk op de Noord
zee veel grote wordt. Dit zei dr. H.
A. H. Boelmans Kranenburg, secreta
ris van de Stichting van de Neder
landse Visserij en van de Reders ver
eniging van de Nederlandse Zeevisse
rij. Hij vindt het hoogst ongelukkig
dat IJsland tot deze maatregel heeft
besloten, terwijl de Internationale
zeerechtconferentie (begonnen in Ca
racas, voortgezet in Genève) neg aan
de gang is.
Drie minuten voor tyd was het
verholpen. Vance Brand heeft nadat
de Apollo in zijn baan was gekomen
per ongeluk op een verkeerd knopje
gedrukt, waardoor een der stuur-
motortjes even in werking kwam.
Houston moet daarom voor het eind
van de dag een kleine correctie aan
brengen in de koers.
Tenslotte zei Kapryan het te be-
ti-euren dat na de vlucht de ongeveer
1500 specialisten van het project geen
werk meer hebben en over het hele
land zullen uitwaaieren. ftet zal in
de toekomst zeer moeilijk worden
zo'n goede ploeg bij elkaar te krij
gen, zei hij.
Door het uitvallen van een tele-
visiecamera aan boord van de So
joez zijn de televisiekijkers verstoken
gebleven van beelden van de Rus
sische ruimtevaarders tijdens hun
lancering. De twee maixnen zijn gis
teravond begonnen met het repa-
Twee lanceringen, 16.000 kilometer van elkaar, die het eerste
Amerikaans-Russische ruimte-rendez-vous inleidden. Links de
lancering van de Sojoez in de hete woestijn hij Baikonoer,
rechts de start van de Apollo, 7y2 uur later, in de moerassige
streken van Cape Canaveral.
