Ik had
door
willen
gaan
tot ik
over
bewijzen beschikte
Vliegen-
hengel
geen
tover
staf
PvdA'tweede kamerlid Piet Dankert.
ZATERDAG 5 JULI 1975
PAGINA 15
Piet Dankert, anderhalf miljoen gulden geboden.
Door
Reny Dijkman
DEN HAAG Het afgelopen
parlementaire jaar is voor het
PvdA-Tweede Kamerlid Piet Dan
kert uiterst turbulent geweest. Koud
was de Tweede Kamer weer bijeen
of hij kwam met de mededeling dat
hem anderhalf miljoen was geboden
door de Dassaultfabrieken, een van
de kanshebbers met hun Mirage
voor de opvolging van de Star figh
ter
Een opdracht waarmee 2,3 miljard
Nu, bijna een jaar later, sleept deze
zaak zich nog steeds voort. Tegen ir.
J. Botterman, de Nederlandse
vertegenwoordiger van ondermeer de
Dassaultfabrieken, loopt een onder
zoek. Vorige week werd over deze
zaak directielid Pierre Frangois
gehoord door de Amsterdamse
officier van justitie. Het onderzoek
zal wel binnenkort worden afgeslo
ten. Dankert was niet het enige
Kamerlid dat een geldbuidel hoorde
rammelen. WD-er Wim Keja zou
30.000 gulden zijn aangeboden door
Botterman.
Dankert: "Ik was wel blij met die
verklaring. Nu waren er tenminste
twee getuigen. Bovendien bewijst
het dat agenten ook kunnen bieden,
zij het lagere bedragen. Botterman
zei tegen mij"Je kan nu Frangois
anderhalf miljoen vragen..."
De gehele zaak is Dankert door een
aantal betrokkenen niet in dank
afgenomen. Er bleven veel witte
plekken over, die hij nu gemakkelij
ker op kan vullen dan tien maanden
geleden. Dankert speelt met het
plan om over de hele procedure
rond de Starifghter-opvolging een
boek te gaan schrijven. Inhoudelijk
zal dat, naast alle omkooppogingen
ook de scherpe concurrentie tussen
de vliegtuigfabrikanten en hun
■werkmethoden bevatten.
„Het kernpunt is: als ik het gevoel
heb dat de zaak goed wordt
uitgezocht en alle elementen naar
buiten komen die ik van belang
acht, dan is het niet nodig.
Bovendien bestaat de kans dat er
een proces tegen Botterman zal
komen. Dan komt er ook nog wel
het een en ander boven tafel. Dat
proces hangt af van wat Dassault
wil. Frangois heeft regelmatig
contact met Botterman. Hij wist ook
alles wat Botterman heeft gedaan.
Daarvan werd hij mondeling of via
de telex op de hoogte gesteld. Hij
heeft alles geregistreerd en naar
mijn gevoel heeft hij alles op
papier."
Wereldje
Het heeft Piet Dankert overigens
wel gefascineerd dat reilen en zeilen
in het vliegtuigwereldje. "Ik had het
vermoeden dat er buiten de Mirage
nog meer rotzooi zou komen. Uit de
Northrop-papieren, die wij (vaste
commissie voor Defensie) van
Vredeling hebben gekregen, blijkt
dat een Belgisch Kamerlid al in het
voorjaar van 1974 tegen betaling
publiekelijk wilde verklaren dat
VandeBoeyants zich schriftelijk op
de Mirage had vastgelegd."
Dankert heeft het spel een stuk
meegespeeld vorig jaar. "De PvdA-
fractiecommissaie voor defensie was
ervan op de hoogte. Na de suggestie
van Botterman vorig jaar zei men:
"Nu moet je ermee kappen..." Ik was
het liefst doorgegaan gegaan tot ik
de bewijsstukken voor de omkooppo
gingen in mijn handen had
gekregen. Er is natuurlijk nog veel
meer gebeurd. Maar Frangois had
me gezegd dat men er nooit achter
zou kunnen komen. Via een
bankrekening op nummer in Zwit
serland is dat voor de justitie een
uiterst moeilijke zaak. De Haagse
officier van justitie mr. Schimmel
begon hartelijk te lachen toen ik
hem vertelde dat ik het met het
geld had willen aantonen.
Hij zei me: "Zo werken onze
topgangsters ook. Daar krijgen we
geen vinger achter". En wat heb je
dan aan het geld als je niet kunt
bewijzen van wie Je het kreeg, want
daar gaat het toch om?"
Nadenkend: "Als je van te voren aan
ziet komen dat het zo zou lopen, zou
je het beslist beter spelen of op
papier of met een bandrecorder. Die
suggestie van de 23ste augustus
vorig jaar van Botterman kwam
volkomen onverwacht. Ik dacht dat
aan al die onzin al eerder een eind
was gekomen. Door deze zaak heb ik
wel enig leergeld betaald. De enige
krant die een perfecte weergave van
dat gesprek heeft gegeven, was "Le
Canard Enchaine".
Waarom spuide hij dit nieuws in
Frankrijk?
"Er was toen ook een Nederlands
ochtendblad bij. Ik koos voor
Frankrijk, omdat ik uit België
reacties verwachtte. Nee, ik kan nog
niet zeggen van wie. Zeker niet
zolang het onderzoek loopt. Tijdens
de affaire-Dassault kreeg ik veel
brieven, die waren bijna allemaal
sympathiek. Een stuurde mij een
brief waarin een agendavelletje zat,
waarop de werkwijze van agenten
was beschreven.
Met Francois heb ik vele gesprekken
gevoerd. We waren niet bevriend,
maar we hadden een goed contact.
Ik heb het er wel eens met hem
over gehad of Frankrijk niet dichter
bij de NAVO-Eurogroep kon komen.
Dat pleidooi hoor je dan later via
de Franse minister van defensie
terug. Als dat mogelijk was geweest
had het vliegtuig best een miljard
duurder mogen zijn. Die prijs was
het wel waard geweest."
Zegt wat peinzend: "Die rel erom
heen en al die aspecten zijn niet
meer dan incidenten. Buitenkanten.
Misschien zou je een deel van de
zaak boven water kunnen krijgen
door een onderzoek van het
parlement en de regering. De vraag
naar een parlementaire enquête zal
door. de PPR wel in het reces
worden voorbereid."
Machteloosheid
Wat hem wel heeft geirriteerd is de
machteloosheid van het parlement
bij de besluitvorming over een
aankoop waar een militair-indus
trieel complex bij zit. "De Kamer
heeft op de lichting van de
beslissing geen enkele greep. Ze
wordt pas geinformeerd na elke
stap. Je komt als Kamerlid in epn
soort palingfuik terecht. Ik moet wel
zeggen dat Vredeling (minister van
defensie) de Kamer goed op de
hoogte heeft gehouden, zodat we
verantwoord „ja" of „nee" konden
zeggen. Natuurlijk kunnen we over
een bepaald type niet oordelen,
maar wel over de vraag of een
toestel van een bepaalde categorie
geschikt is voor onze luchtmacht."
Over de omkooppogingen: "Gezien de
praktijken die internationaal gang
baar zijn, lijkt me dat je wel aan
kunt nemen dat dit al eerder
gespeeld moet hebben. Bovendien
komt daar bij dat het parlement
zich nog nooit eerder met wapenor
ders heeft beziggehouden tot nu toe.
En tel daar nog maar bij op dat de
concurrentie tussen de Amerikaanse
en Franse vliegtuigindustrie nog
nooit zo scherp is geweest als thans
het geval is. Je kunt dit duidelijk
zien aan de Northrop-documenten;
men zoekt mensen, bemiddelaars en
luchtmacht-generaals".
Dankert nijdig: "Ik vind dat nogal
een schandalig punt, die betrokken
heid van hoge luchtmachtmilitairen
bij de wapenhandel. Het gaat wel
ver dat zij door hun pensioen een
extra inkomen kunnen verdienen. Ik
zou - als dat juridisch mogelijk zou
zijn hun pensioenrecht willen
koppelen aan de voorwaarde: geen
Als hij zei f een dergelijke baan
aangeboden zou krijgen? Piet
Dankert kan er kort over zijn: "Dat
is niet mijn soort business. Als ik
gewild had, was ik nu commissaris
bij Fokker geweest. De onderne-
mingsraad heeft mij gevraagd."
ADVERTENTIE
Familie Spoor houdt flink
wat kiekjes aanii dagtochtje over.
Want reken er op dat ze wat
zien in Efteling, Flevohof en Auto-
tron of op één van die 35 andere
dagtochtjes, De prijs? Zonder meer
schappelijk. Aanvullend vervoer
en entrees inbegrepen. Alles in één
kaartje. Handig.
Meer informatie over deze
uitstapjes staat in de brochure 'NS
dagtochten'Z5'. Verkrijgbaar aan
het loket.
NS dagtochten.Vakantics van een dag.
3
Zoals vorige week beloofd gaan
we nog even door met het „vlieg
viscollege" van collega-visser Kees
Ketting.
„Wanneer kan men nu het
beste met de vlieg vissen? Of, om
het anders te stellen: kan men
dat alleen zomers doen? Het ant
woord kan kort zijn. Nee. Toege
geven: we hebben de winter dit dan ruïneert
jaar overgeslagen. Ondanks dat
waren er toch nog dagen dat het
koud was, en dat de tempera
tuur om het vriespunt schommel
de. Op verscheidene van die da
gen heb ik in de polder behoor
lijk aan de vlieg gevangen. En
niet alleen snoek (die van je het
hele jaar door aan de vlieg),
maar vooral ook voorns. En denk
nu niet dat dit iets heel bijzon
ders is, dit 's winters vangen met
de kunstvlieg.
Ik zou het min of meer normaal
willen noemen. Vanaf de eerste
dag van het visseizoen tot en met
de laatste dag toe kan men de
vliegenhengel gebruiken. Natuur
lijk is de vliegenhengel geen to
verstaf netzomin als een spin-
hengel of een vaste hengel dat
is. Maar een watertje moet be
slist totaal visloos zijn, wil een
vlieg er geen succes boeken. Men
moet namelijk nooit vergeten, dat
insecten en insectenlarvan (en
die imiteert men met de kunst
vlieg natuurlijk voedsel voor de
vis zijn. Kaas en brood en deeg
en maden zijn dat beslist niet.
Wat heeft men nu precies no
dig om het vliegvissen te gaan ken.Dat
beoefenen? Dat is gauw verteld.
Een vliegenhengel, een vliegen-
lijn, een vliegenreel, een vliegen-
onderlijn en juist ja een
vlieg. Er zijn, zoals gewoonlijk,
vliegenhengels van enkele tien
tjes en er zijn vliegenhengels, die
een paar weeklonen kosten. Een
behoorlijke vliegenhengel koopt
men echter vanaf zo'n honderd
gulden, en dat is er dan eentje
van hol glas. Een lengt van 8Vz
voet is een fijn gemiddelde, en
de hengel moet geschikt zijn voor
het werpen van een lijn num
mer 6 of 7. Wat dat betekent?
Wel, net zo goed als spinhen-
gels gebouwd worden voor een
bepaald werpgewicht, zo bouwt
men ook vliegenhengels (dat zijn
leveneens werphengels), die ge
schikt zijn om een bepaalde ge
wicht te werpen. Dat gewicht is
bij het vliegvissen niet gecon
centreerd (zoals bij de spinner of
de lepel bijvoorbeeld), maar ver
deeld over de lengte van de lijn.
Men werpt dus de lijn, en de
bijna gewichtloze vlieg komt gra
tis mee.
Elan echte visboten
Lloyds certificaat, vanaf f 1.390,
Yamaha - outboards
2 tot 55 pk, 2 Jaar garantie.
BOOTCENTRUM B.Y.
Streamers: forse vliegen voor de snoek
lekkerder, zo'n dure reel weegt
minder, en gaat langer mee.
vooral het gewicht van de reel
is belangrijk: hoe lichter hoe
beter. Bekijk vooral of de lijn wel
in zijn geheel op de reel gaat:
zoals gewoonlijk geeft de winke
lier hierin raad. Let ook op de
kwaliteit van het lijnvenster, dat
is de opening waardoor de lijn de
reel verlaat. Is dat lijnvenster lustreerd met foto's 1
niet bijzonder glad afgewerkt, 9en' De pr^s we*
't Is geen visserslatijn, maar voor
al uw hengelsportartikelen kunt
u beter terecht bij:
Fa. Verhoog
venster de ti^e kant: het kost ruim drie
tientjes.
Een boek, dat
len aanbevelen is
kostbare vliegenlijn in een mi
van tijd.
We „hebben" nu een hengel,
een lijn, en een reel, en nu heb- vliegenhengel" van Jules Rindlis-
hpn we nnfr een onderlijn nodig, bacher, een Zwitserse kenner van
het vliegvissen. Het boek behan
delt het vissen met de kunstvlieg
op forel, vlagzalm, ruisvoorn,
dun, maar nog altijd veel snoek en baars. Jan Veenhuysen
te dik om zonder meer de vlieg zorgde voor de vertaling en paste
aan te knopen. Onderlijnen die boek hier en daar ook aan
die zorgt voor de verbinding
de vliegenlijn met de vlieg. De
punt van de vliegenlijn
gewoonlijk „leaders" noemt,
kan men kant en klaar kopen.
Men kan ze echter ook zelf ma
de Nederlandse omstandigheden
aan. Het boek is verschenen bij
Elsevier.
Een boek dat inmiddels al weer
een paar jaartjes oud is en waar
in het vissen op de forel en de
voorn wordt behandeld ls getiteld
„Met de droge vlieg en nimf". Het
werd geschreven door H. G. J.
Bouquet en is verschenen bij de
uitgeverij L. J. Veen.
Verder nog een paar kleinere
boekjes over vliegvissen: „Alles
over vliegvissen" door P. L. Goed-
volk, uit de serie „Vissen en Van-
\jV' gen met de vlieg", door Jan
B Schreiner uit de serie „Beter vis
sen meer vangen" van de uitgeve
rij P. van Belkum, en „Vang met
de vliegenhengel" uit de „Vang"-
veel goedkoper. Dit serie van de uitgeverij Teleboek
zelf knopen geschiedt door stukjes
nylon van aflopende dikte
elkaar te bevestigen: een er
der geschiedt volgen
formule, die u van
krijgt.
materiaalkeuze
Bussum, dat werd geschreven
door Carl Hop en vertaald door
Peter Meurikken.
En last but not least een uiterst
de winkelier handzaam (en vooral leerzaam)
boekje van veertig pagina's over
het werpen met de vliegenhen-
is bij het vliegvissen hoogst be- gel, getiteld „Vliegwerpen". Het is
langrijk. En of men goed mate- uit het Engels vertaald alweer
riaal kan kiezen, hangt af van door Kees Ketting en wordt
de winkelier. Koop de uitrusting in ons land uitgegeven door de
daarom bij een vakman, dat is in Hardy-dealers in Nederland. De
dit geval: een winkelier die het verkoopprijs van het boekje be-
vliegvissen beheerst. Alleen dan draagt f 3,50. En het bevat talloze
bent u er zeker van geen miskoop verduidelijkende tekeningetjes,
te doen. Het is trouwens in het Tenslotte wil ik uw aandacht
belang van de winkelier dat hij u nog even vestigen op een Hen-
goed materiaal verkoopt. Want gelkaart van Nederland, die on-
Vliegenlijnen bezitten nummers
die hun gewicht aangeven, en het
nummer van de lijn, die bij de
vilegenhengel past staat op de
hengel vermeld. Fouten maken
is dus niet mogelijk. Er zijn ver
schillende lijnen, namelijk: dub-
beltapse en torpedolijnen. Dubbel-
tapse lijnen lopen aan beide zij
den uit in een punt, torpedolij
nen lopen slechts aan één kant
uit van dik naar dun. Torpedo-
lijnen werpen het gemakkelijkst
en het verst, zodat de keus niet
moeilijk is: men kope een torpe
dolij n die bij de hengel past. Lie
ver gezegd: men kiest een torpedo-
lijn nummer 6 of 7 en koopt
daar de passende hengel bij. Er
zijn zinkende lijnen, er zijn drij
vende lijnen en er zijn lijnen die
zinken of drijven naar gelang
men ze al of niet insmeert met
vet. Drijvende lijnen zijn het ge
makkelijkst in het gebruik (men
noemt ze ook wel zelf drijvende
lijnen). Kleuren hebben weinig
of geen betekenis: kies een kleur
die u goed kunt zien, bijvoorbeeld
wit of lichtgroen.
Vervolgens de reel. Een vliegen
reel is de zogenaamde enkelvou
dige reel, zonder versnelling dus.
De reel dient als bewaarplaats
voor de lijn, want het drillen
van de vis geschiedt door het in
nemen of laten schieten van de
lijn. Een goedkope reel verricht
dan ook dezelfde taak als een hele
dure. Maar: zo'n dure reel loopt
De enige speciaalzaak voor al uw
HENGEL
SPORTARTIKELEN
DE SPORT
HAARLEMMERSTR. 11, tel. 21020
alleen maar eens kijken of dat Vereniging van Sportvissersfede-
vliegenvissen iets voor u is, leen raties en kan beschouwd worden
dan van de winkelier een „oefen- als de beste landelijke kaart, die
hengel" —een goede winkelier er tot dusver op dit gebied is ver
is u hierin altijd ter wille. schenen. Op de kaart die verluch-
Tenslotte dan het uiteindelijke tigd is met kleurige afbeeldingen
wapen: de kunstvlieg. Daarvan van de meest in onze wateren
bestaan zo'n vijf tot zesduizend voorkomende vissoorten staan on-
soorten. Gelukkig is het zo dat geveer 1750 viswateren vermeld,
men met een handvol vliegen al De grotere direct met naam op
een heel eind komt. De beste raad de kaart, de kleinere via een num-
is al weer: wend u tot de hengel- mer dat verwijst naar een na-
sportzaak? menlijst.
De hengelkaart beperkt zich niet
tot het binnenwater maar geeft
ook de plaats aan en een korte
beschrijving van ruim zestig goe
de visstekken langs de kust. Ver
der wordt een overzicht gegeven
van de goedgekeurde visplaatsen.
die speciaal voor gehandicapten
zijn ingericht. Voorts staat op
de achterzijde van de kaart een
ital
kan boeken
van de zeesportvisboten. De op
somming van de verhuurders' van
Boelee's
henqelsportartikelen
HOGE RIJNDIJK 110, LEIDEN
TELEFOON 21393
Alles voor de vissport.
Maden
klem-en zwart of bruin en een
paar zogeheten „nimfen". Pal
zijn droge vliegen, die
het water drijven en nimfen zijn yisbootjes voor het binnenwater
natte vliegen, die zinken. zeer onvolledig.
Als u snel een besluit neemt Hoe verdienstelijk het initia-
kunt u de komende zomer al met hengelkaart ook moge
de vlieg vissen. Tussen u en mij: zijn, er kleven wel enkele schoon-
waar wacht u eigenlijk nog op?" heidsfoutjes aan. Dat is met een
Tot zover de vliegvis-instructie dergelijke hoeveelheid viswater
van collega Kees Ketting. Mocht 00^ voorkomen. Een paar
u iets meer over het vliegvissen voorbeelden daarvan uit eigen
willen lezen: in het kader van omgeving: op de kaart staat bij-
deze rubriek kan alles niet uit- voorbeeld wel het Galgewater ver-
puttend behandeld worden, dan m<?ld, maar niet het Rijn- Schie-
heb ik voor u nog wel een paar kanaal, dat voor de sportvisserij
boekentips.
In de eerste plaats is er het
standaardwerk voor de vliegvis-
ser getiteld "Vissen vlie
genvangen", dat werd ge
schreven door Kees Ketting in sa
menwerking met de Amsterdam-
hengelsportwinkeiler Henk Pee
veel groter belang is. Ook
ontbreekt bijvoorbeeld op de
kaart De Leede in Warmond. Het
geheel overziend moet de conclu
sie echter luiden, dat het een goe
de viskaart is, die met name de
eigenaars van de Grote Ver
gunning van pas kan komen. De
ters. Een ruim vierhonderd pa- PriJs van de kaart bedraagt voor
gina's tellend boek dat verschenen leden van de bij de NWS aan-
is bij de uitgeverij A. J. C. Streng- gesloten federaties f 4,-. Niet-le-
holt in Amsterdam. Rijk geil- den betalen f 4,90.
de labije
WATERSPORT
Off: dealer van:
INTER KAJUITKRUISERS MERCURY
PIONIER VISBOTEN OUTBOARDS
TERHI vi s- vol g- zeilbote n TERHI
YACHTING FRANCE KAJUITZEILERS B.B.-MOTOREN
