Een enkele reis naar eeuwige jachtvelden Een kandidaat met rugnummer werd teruggehaald Golden Gate: trekpleister voor zelfmoordenaars PAGINA 12 ZATERDAG 5 JULI 1975 (ZAT! The Golden Gate-brug "bij San Francisco: het duurt maar drie seconden voor je in de golven valt SAN FRANCISCO Je hebt maar drie seconden nodig als je van de Golden Gate-brug bij San Francisco springt: dan sla Je met een vaart van 120 kilometer per uur een dikke zeventig meter lager neer op het water. Het is bijna altijd een enkele reis: het is koud daar beneden en een krachtige dwarsstroom trekt een lichaam in een paar tellen onder water. En dat water is honderd meter diep. De Golden Gate-brug: waarschijnlijk het meest geliefde plekje dat de wereld aan *«'**noor- denaars heeft te bieden. Van de meer dan vijfhonderd mensen, die daar naar beneden zijn gesprongen sinds die brug in 1937 werd geopend kunnen maar een stuk of tien het navertellen. Elk jaar springen er meer levens moede lieden naar beneden: of ze proberen het althans. Deskundigen zijn het erover eens dat het de hoogste tijd is voor een anti-zelf moord-leuning. Maar reken niet dat die er komt: een commissie, die in San Francisco de zaak van voren naar achteren bestudeerd heeft besloot kortgeleden met algemene stemmen er niet aan te beginnen. Er was toen al 27.000 dollar uitgegeven om een proefmodel van zo'n ballustrade te ontwerpen, te testen en af te keuren. „Ik vind het beroerd om te zeggen," verzuchtte Edwin Fraser, hoofd van de dienst voor toezicht op de bruggen, „We moeten het maar helemaal vergeten tot we wat meer financiële armslag hebben". Een hoge brugleuning zou één tot twee miljoen dollar kosten en de stad heeft wel andere zaken waar ze dat aan kan uitgeven: het fonds van ruim zeventien miljard dollar, dat voor deze diensttak beschikbaar is wordt gereserveerd voor ponten, stations en reparaties aan bruggen. Maar buiten dat: er komen stromen brieven binnen om tegen de aanleg van een ballustrade te protesteren. Niet alleen omdat het zonde is van het geld. Het hele uitzicht zou ook worden bedorven. En wat denk Je: ak iemand zin heeft zelfmoord te plegen gaat hij dat desnoods wel op een ander plekje doen. San Francisco barst tenslotte van de wolkenkrabbers. Aantrekkingskracht „Het is onzin om te zeggen dat een zelfmoordenaar wel ergens anders heengaat als je die brug beveiligt," zegt dr. Richard Seleen, psycholoog verbonden aan de Universiteit van Californie, „Het is juist de brug zelf die zo'n rampzalige aantrekkings kracht heeft." De enorme, roestkleurige overspan ning van de Golden Gate-brug zoals die daar zwiepend, hoog in de lucht zwevend, toch zijn evenwicht houdt boven het stralend blauwe water is een plaatje met toverkracht: Lijna alle zelfmoordenaars zijn aan de landzijde naar beneden gesprongen met het uitzicht op de ring van steden, die als een amphitheater rond de baai ligt. Dr. Seiden heeft het gevraagd aan zes mensen, die de sprong hebben overleefd en ze waren het met hem eens: als ze die brug niet als ruggesteuntje voor hun zelfmoord poging hadden gehad zouden ze er nooit aan begonnen zijn. En al die zes vinden dat die barrière er gauw moet komen .Want geen van hen heeft er ooit over gedacht om er nu maar op een andere plaats een einde aan te maken. dan niet? „Dat komt," denkt dr. David Rosen van het neuropsychiatrisch instituut Langley Porter, „omdat ze er achter zijn gekomen dat de dood alleen geen antwoord is op hun problemen." Hij heeft het zestal en ook een vrouw, die van de Bay-brug is gesprongen, die van San Francisco naar Oakland loopt, uitgebreid onder vraagd. Wedergeboorte termen van „het dood-van-het-ik en een geestelijke wedergeboorte" die het individu bevrijden van de spanning, neer slachtigheid of dwang die hem tot zijn daad brachten - natuurlijk wel op voorwaarde dat hij die overleeft. De meeste slachtoffers sterven aan de verwondingen die zij oplopen als zij op het water te pletter slaan. Van de 169 omgekomenen, wier lijken naderhand zijn onderzocht, waren er maar acht de verdrin kingsdood gestorven. Twee jaar geleden rees er ineens een brandende vraag: wie zou daar op die Golden Gate-brug de vijfhonderdste spririger worden? waarin hij schreef dat er niets was dat hem bepaald dwars zat, maar dat dit nou iets was dat hi1 perse wilde doen. Dr. Rosen tekent hierbij nuchter aan dat die magische 500 niet meer dan een illusie was omdat er minstens 150 mensen naar beneden zijn gesprongen, die niet in de statistieken zijn opgenomen omdat hun lijken voor altijd door de oceaan zijn verzwolgen. En dan praat hij nog niet eens over de slachtoffers, die volgens de kust wacht door haaien zijn verslonden. Daar leveren de afgescheurde menselijke lichaamsdelen, die zo nu en dan in de baai drijven, het bewijs voor. den. Met verborgen camera's, waar van een aantal ook nacht beelden kan vangen, kijken ze aan een stuk door de voetgangerspaden langs de brug af en ze halen meteen iedereen, die langer dan normaal bij de railing blijft rondhangen, scherp naar voren en grijpen zonodig bliksemsnel in. Van elke zes adspirantzelfmoordenaars weiden er vijf door deze patrouille op tijd tegengehouden. Maar soms gaat het te snel: dan is er een man die midden op de brug zijn auto neerzet, uitstapt en pardoes naar beneden duikt. „Het afschuwelijkst is .ils iemand zijn sprong verkeerd uitmikt of als hij door de wind wordt gegrepen en nog, die vlak bij de noordelijke brugge toren naar beneden spiong en een meter of zestig .ager in het zand terecht kwam. „üie is er geweest," dachten de politiemannen. Maar toen ze een paar minuten later ter plaatse kwamen r-tond die jongen op z'n benen en kwam naar hen toestrompelen. De student, een zekere Wallace A- dams", is waarschijnlijk gered dóór zijn ski-jack, dat als een soort para chute heeft gewerkt en door het feit dat hij voor zijn zelfmoordpoging een dozijn kalmerende pillen nad geslikt waardoor zijn lichaam gc«?t weer stand bood bij het neerkomen. Hij hield van dit avontuur il'een een beschadigde ruggewervel ov--r Chronische zelfmoord Jonge blanken Ze beschreven hem wat ze voelden toen ze naar beneden suisden: iets van een. overgang naar een andere wereld, een soort wedergeboorte. Helemaal geen naar gevoel. „Geen paniek, niet schreeuwen," vertelde een van die mannen, „het was net alsof ik een vogel was die vloog. Het was prachtig, het was gewoon prettig Ik ging in mijn gedachten van het ene rijk naar het andere De meeste zelfmoordenaars zoeken helemaal niet naar de dood, ze zoeken naar verlossing uit hun problemen en deze overlevende kreeg een gewaarwording van „totale verlossing". „Zelfs vandaag ls het nog steeds alsof ik stilsta op een plek tussen die brug en dat wstpr - als het ware uitziende naar een betere wereld," zegt hij. Anderen hadden het over een sensationeel gevoel van eenheid met het mensdom en het heelal Als psychiater legt dr. Rosen dit uit in Politie, belast met toezicht op de brug, hield een man of dertig tegen, die allemaal die vijfhonderdste jubilaris wilden zijn. Daaronder was er eentje die een kartonnen bord op zijn rug had gebonden met een levensgrote „500" erop. De twijfelachtige eer viel tenslotte waarschijnlijk te beurt aan Steven Houg, een 26-jarige technische laborant. Hij liet een briefje achter „Zelf moordwacht' Niemand heeft zon doorknede kennis van de Golden Gate-l rug als de mannen van de Hig ïway Patrol, de politie die het verkeer op de immense Amerikaanse snelwegen in banen leidt Aan de stads/ijde van San Francisco hebben ze een controlekamer waar ze dag-in dag-uit een „zelfmoord vacht" hou- op het land te pletter slaat,'' vertelt zo'n politieman, „we hebben een keer een vrouw gehad, 'je werd vastgespiest beneden op 1e railing. En soms gaat er eentje ■'wars door het dak van Fort Point. -Up ouwe kazemat van het leger daar aan de andere kant." Een wonder, dat men nog steeds niet helemaal begrijpt overkwam die Jonge student, een kind .igenlijk „Onze maatschappij heeft aardje naar de mensen iu dergelijke oplossing te drijven," zegt dr. Joel Fort, leider van een sociaal adviescentrum dat een altijd bereik baar telefoonnummer heeft voor zelfmoordpreventie. „Een spectacu laire daad als dat van de brug afspringen is alleen maar het topje van de ijsberg. De rest van die berg bestaat uit alcoholisme, drugmis bruik, hard rijden in auto's *n andere vormen van risico-nemen. „Chronische zelfmoord" zou je het kunnen der bed sch En wie zijn dat nu, die naar beneden springen? Meestal zijn het jonge, blanke mannen. In de loop der jaren is de gemiddelde leeftijd van de springers gestaag naar beneden gegaan: in i937 was dat 49 jaar, nu zijn ze gemiddeld 29 jaar. Er springen driemaal zo veel mannen als vrouwen en meestal hebben deze wanhopigen al een paar jaar in de buurt van de Baai van San Francisco gewoond. De brug is duidelijk een plaatselijk voorwerp van obsessie en geen bedevaartsoord voor allerlei mensen met een verstoorde geest. In de 38 jaar dat -de brug bestaat zijn er maar tien mensen afgesprongen die in de buurt niets te zoeken hadden. En waarom moeten ze zo nodig naar beneden springen? Nou, om al die „voor de hand liggende" redenen: familieruzies, liefdesperikelen, emo tionele storingen, ziekte, financiële moeilijkheden of omdat ze het aan de stok hebben met de politie. Ze hebben zelfmoord wel eens ,een voortdurende ontsnapping ^an een tijdelijk probleem genoemd" en veel eevoudiger „een schreeuw om hulp". Die brug biedt een dramatische uitweg en hij staat altijd ter beschikking - en geen gedonder met smerige revolvers en niet dat opsparen van al die dokterspilletjes. Maar toch is het zo, dat maar vier procent van de zelfmoordenaars van San Francisco „de brug" als hun middel kiezen. De stad heeft met 37 zelfmoorden per jaar op elke 100.000 inwoners wel een veel hoger gemiddelde dan het landelijke, dat 12 op do 100.000 is. „De stad waar iedereen gek op is" heeft ook een van de hoogste percentages van alcoholisten in het land - en sommige psychiaters Voor duizenden mensen is San Francisco het einde van de weg naar de regenboog (voor Amerika nen het toppunt van romantiek), de lieflijke droomstad, waar alle ontwortelde, ontevreden, eenzame mensen van elders heentrekken in de hoop dat al hun zorgen zullen worden opgelost. Maar daar komt niets van terecht en voor sommigen is dat de druppel die de emmer doet overlopen. Vervreemding Als je het in deze fijne stad niet voor elkaar kan krijgen waar moet je dan in godsnaam nog heen? Vervreemding, het niet betrokken geraken in het leven van alle dag speelt daarbij een heel .grote rol. Psychologen wijzen erop dat je de minste gevallen van zelfmoord hebt in tijden van spanning oy ls tijdens een oorlog, waarbij ledereen is opgenomen in het proces van het gezamenlijk streven. Zelfs in de concentratiekampen van de Nazi's was de neiging tot zelfmoord verbazingwekkend laag San Francisco, dat „Bagdad-aan-de- baai", waar iedereen op z'n plezier uit is biedt niet zo gek veel uitzicht op die betrokkenheid van ,en-nu-met- z'n-allen-de-schouders -eronder" In San Francisco helpen minstens acht ziekenhuizen en bureau's de zelfmoordkand'dater met ..bo'Vr-s' op de telefoon, met crisiscentra en nog veel meer. Maar buiten d hulp is er, zoals de doktoren grif toegeven, grote behoefte aan diep gaander studie, aan onderzoek, aan klinische nasporing en sociale openheid tegenover net probleem van de zelfmoord. En natuurlük ls er behoefte aan zo'n hoge railing bij de Golden Gate-brug:: „We moeten het ze niet al te gemakkelijk maken." zo beschermt dr. Seider zijn zelfmoordenaars.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1975 | | pagina 12