Een enkele reis naar
eeuwige jachtvelden
Een kandidaat met
rugnummer
werd teruggehaald
Golden Gate: trekpleister voor zelfmoordenaars
PAGINA 12
ZATERDAG 5 JULI 1975
(ZAT!
The Golden Gate-brug "bij
San Francisco: het duurt maar
drie seconden voor je in de golven
valt
SAN FRANCISCO Je hebt maar
drie seconden nodig als je van de
Golden Gate-brug bij San Francisco
springt: dan sla Je met een vaart
van 120 kilometer per uur een dikke
zeventig meter lager neer op het
water. Het is bijna altijd een enkele
reis: het is koud daar beneden en
een krachtige dwarsstroom trekt een
lichaam in een paar tellen onder
water. En dat water is honderd
meter diep. De Golden Gate-brug:
waarschijnlijk het meest geliefde
plekje dat de wereld aan *«'**noor-
denaars heeft te bieden. Van de
meer dan vijfhonderd mensen, die
daar naar beneden zijn gesprongen
sinds die brug in 1937 werd geopend
kunnen maar een stuk of tien het
navertellen.
Elk jaar springen er meer levens
moede lieden naar beneden: of ze
proberen het althans. Deskundigen
zijn het erover eens dat het de
hoogste tijd is voor een anti-zelf
moord-leuning. Maar reken niet dat
die er komt: een commissie, die in
San Francisco de zaak van voren
naar achteren bestudeerd heeft
besloot kortgeleden met algemene
stemmen er niet aan te beginnen.
Er was toen al 27.000 dollar
uitgegeven om een proefmodel van
zo'n ballustrade te ontwerpen, te
testen en af te keuren.
„Ik vind het beroerd om te zeggen,"
verzuchtte Edwin Fraser, hoofd van
de dienst voor toezicht op de
bruggen, „We moeten het maar
helemaal vergeten tot we wat meer
financiële armslag hebben".
Een hoge brugleuning zou één tot
twee miljoen dollar kosten en de
stad heeft wel andere zaken waar ze
dat aan kan uitgeven: het fonds
van ruim zeventien miljard dollar,
dat voor deze diensttak beschikbaar
is wordt gereserveerd voor ponten,
stations en reparaties aan bruggen.
Maar buiten dat: er komen stromen
brieven binnen om tegen de aanleg
van een ballustrade te protesteren.
Niet alleen omdat het zonde is van
het geld. Het hele uitzicht zou ook
worden bedorven. En wat denk Je:
ak iemand zin heeft zelfmoord te
plegen gaat hij dat desnoods wel op
een ander plekje doen. San
Francisco barst tenslotte van de
wolkenkrabbers.
Aantrekkingskracht
„Het is onzin om te zeggen dat een
zelfmoordenaar wel ergens anders
heengaat als je die brug beveiligt,"
zegt dr. Richard Seleen, psycholoog
verbonden aan de Universiteit van
Californie, „Het is juist de brug zelf
die zo'n rampzalige aantrekkings
kracht heeft."
De enorme, roestkleurige overspan
ning van de Golden Gate-brug zoals
die daar zwiepend, hoog in de lucht
zwevend, toch zijn evenwicht houdt
boven het stralend blauwe water is
een plaatje met toverkracht: Lijna
alle zelfmoordenaars zijn aan de
landzijde naar beneden gesprongen
met het uitzicht op de ring van
steden, die als een amphitheater
rond de baai ligt.
Dr. Seiden heeft het gevraagd aan
zes mensen, die de sprong hebben
overleefd en ze waren het met hem
eens: als ze die brug niet als
ruggesteuntje voor hun zelfmoord
poging hadden gehad zouden ze er
nooit aan begonnen zijn. En al die
zes vinden dat die barrière er gauw
moet komen .Want geen van hen
heeft er ooit over gedacht om er nu
maar op een andere plaats een
einde aan te maken.
dan niet? „Dat komt,"
denkt dr. David Rosen van het
neuropsychiatrisch instituut Langley
Porter, „omdat ze er achter zijn
gekomen dat de dood alleen geen
antwoord is op hun problemen." Hij
heeft het zestal en ook een vrouw,
die van de Bay-brug is gesprongen,
die van San Francisco naar
Oakland loopt, uitgebreid onder
vraagd.
Wedergeboorte
termen van „het
dood-van-het-ik en een geestelijke
wedergeboorte" die het individu
bevrijden van de spanning, neer
slachtigheid of dwang die hem tot
zijn daad brachten - natuurlijk wel
op voorwaarde dat hij die overleeft.
De meeste slachtoffers sterven aan
de verwondingen die zij oplopen als
zij op het water te pletter slaan.
Van de 169 omgekomenen, wier
lijken naderhand zijn onderzocht,
waren er maar acht de verdrin
kingsdood gestorven.
Twee jaar geleden rees er ineens
een brandende vraag: wie zou daar
op die Golden Gate-brug de
vijfhonderdste spririger worden?
waarin hij schreef dat er niets was
dat hem bepaald dwars zat, maar
dat dit nou iets was dat hi1 perse
wilde doen.
Dr. Rosen tekent hierbij nuchter
aan dat die magische 500 niet meer
dan een illusie was omdat er
minstens 150 mensen naar beneden
zijn gesprongen, die niet in de
statistieken zijn opgenomen omdat
hun lijken voor altijd door de
oceaan zijn verzwolgen. En dan
praat hij nog niet eens over de
slachtoffers, die volgens de kust
wacht door haaien zijn verslonden.
Daar leveren de afgescheurde
menselijke lichaamsdelen, die zo nu
en dan in de baai drijven, het
bewijs voor.
den. Met verborgen camera's, waar
van een aantal ook nacht
beelden kan vangen, kijken ze aan
een stuk door de voetgangerspaden
langs de brug af en ze halen meteen
iedereen, die langer dan normaal bij
de railing blijft rondhangen, scherp
naar voren en grijpen zonodig
bliksemsnel in. Van elke zes
adspirantzelfmoordenaars weiden er
vijf door deze patrouille op tijd
tegengehouden. Maar soms gaat het
te snel: dan is er een man die
midden op de brug zijn auto
neerzet, uitstapt en pardoes naar
beneden duikt.
„Het afschuwelijkst is .ils iemand
zijn sprong verkeerd uitmikt of als
hij door de wind wordt gegrepen en
nog, die vlak bij de noordelijke
brugge toren naar beneden spiong en
een meter of zestig .ager in het
zand terecht kwam. „üie is er
geweest," dachten de politiemannen.
Maar toen ze een paar minuten
later ter plaatse kwamen r-tond die
jongen op z'n benen en kwam naar
hen toestrompelen.
De student, een zekere Wallace A-
dams", is waarschijnlijk gered dóór
zijn ski-jack, dat als een soort para
chute heeft gewerkt en door het feit
dat hij voor zijn zelfmoordpoging een
dozijn kalmerende pillen nad geslikt
waardoor zijn lichaam gc«?t weer
stand bood bij het neerkomen. Hij
hield van dit avontuur il'een een
beschadigde ruggewervel ov--r
Chronische zelfmoord
Jonge blanken
Ze beschreven hem wat ze voelden
toen ze naar beneden suisden: iets
van een. overgang naar een andere
wereld, een soort wedergeboorte.
Helemaal geen naar gevoel. „Geen
paniek, niet schreeuwen," vertelde
een van die mannen, „het was net
alsof ik een vogel was die vloog. Het
was prachtig, het was gewoon
prettig Ik ging in mijn gedachten
van het ene rijk naar het andere
De meeste zelfmoordenaars zoeken
helemaal niet naar de dood, ze
zoeken naar verlossing uit hun
problemen en deze overlevende
kreeg een gewaarwording van
„totale verlossing". „Zelfs vandaag ls
het nog steeds alsof ik stilsta op een
plek tussen die brug en dat wstpr -
als het ware uitziende naar een
betere wereld," zegt hij.
Anderen hadden het over een
sensationeel gevoel van eenheid met
het mensdom en het heelal Als
psychiater legt dr. Rosen dit uit in
Politie, belast met toezicht op de
brug, hield een man of dertig tegen,
die allemaal die vijfhonderdste
jubilaris wilden zijn. Daaronder was
er eentje die een kartonnen bord op
zijn rug had gebonden met een
levensgrote „500" erop.
De twijfelachtige eer viel tenslotte
waarschijnlijk te beurt aan Steven
Houg, een 26-jarige technische
laborant. Hij liet een briefje achter
„Zelf moordwacht'
Niemand heeft zon doorknede
kennis van de Golden Gate-l rug als
de mannen van de Hig ïway Patrol,
de politie die het verkeer op de
immense Amerikaanse snelwegen in
banen leidt Aan de stads/ijde van
San Francisco hebben ze een
controlekamer waar ze dag-in
dag-uit een „zelfmoord vacht" hou-
op het land te pletter slaat,'' vertelt
zo'n politieman, „we hebben een keer
een vrouw gehad, 'je werd
vastgespiest beneden op 1e railing.
En soms gaat er eentje ■'wars door
het dak van Fort Point. -Up ouwe
kazemat van het leger daar aan de
andere kant."
Een wonder, dat men nog steeds
niet helemaal begrijpt overkwam die
Jonge student, een kind .igenlijk
„Onze maatschappij heeft
aardje naar de mensen iu
dergelijke oplossing te drijven," zegt
dr. Joel Fort, leider van een sociaal
adviescentrum dat een altijd bereik
baar telefoonnummer heeft voor
zelfmoordpreventie. „Een spectacu
laire daad als dat van de brug
afspringen is alleen maar het topje
van de ijsberg. De rest van die berg
bestaat uit alcoholisme, drugmis
bruik, hard rijden in auto's *n
andere vormen van risico-nemen.
„Chronische zelfmoord" zou je het
kunnen
der
bed
sch
En wie zijn dat nu, die
naar beneden springen? Meestal zijn
het jonge, blanke mannen. In de
loop der jaren is de gemiddelde
leeftijd van de springers gestaag
naar beneden gegaan: in i937 was
dat 49 jaar, nu zijn ze gemiddeld 29
jaar. Er springen driemaal zo veel
mannen als vrouwen en meestal
hebben deze wanhopigen al een
paar jaar in de buurt van de Baai
van San Francisco gewoond. De
brug is duidelijk een plaatselijk
voorwerp van obsessie en geen
bedevaartsoord voor allerlei mensen
met een verstoorde geest. In de 38
jaar dat -de brug bestaat zijn er
maar tien mensen afgesprongen die
in de buurt niets te zoeken hadden.
En waarom moeten ze zo nodig naar
beneden springen? Nou, om al die
„voor de hand liggende" redenen:
familieruzies, liefdesperikelen, emo
tionele storingen, ziekte, financiële
moeilijkheden of omdat ze het aan
de stok hebben met de politie. Ze
hebben zelfmoord wel eens ,een
voortdurende ontsnapping ^an een
tijdelijk probleem genoemd" en veel
eevoudiger „een schreeuw om hulp".
Die brug biedt een dramatische
uitweg en hij staat altijd ter
beschikking - en geen gedonder met
smerige revolvers en niet dat
opsparen van al die dokterspilletjes.
Maar toch is het zo, dat maar vier
procent van de zelfmoordenaars van
San Francisco „de brug" als hun
middel kiezen. De stad heeft met 37
zelfmoorden per jaar op elke 100.000
inwoners wel een veel hoger
gemiddelde dan het landelijke, dat
12 op do 100.000 is.
„De stad waar iedereen gek op is"
heeft ook een van de hoogste
percentages van alcoholisten in het
land - en sommige psychiaters
Voor duizenden mensen is San
Francisco het einde van de weg
naar de regenboog (voor Amerika
nen het toppunt van romantiek), de
lieflijke droomstad, waar alle
ontwortelde, ontevreden, eenzame
mensen van elders heentrekken in
de hoop dat al hun zorgen zullen
worden opgelost. Maar daar komt
niets van terecht en voor sommigen
is dat de druppel die de emmer doet
overlopen.
Vervreemding
Als je het in deze fijne stad niet
voor elkaar kan krijgen waar moet
je dan in godsnaam nog heen?
Vervreemding, het niet betrokken
geraken in het leven van alle dag
speelt daarbij een heel .grote rol.
Psychologen wijzen erop dat je de
minste gevallen van zelfmoord hebt
in tijden van spanning oy ls tijdens
een oorlog, waarbij ledereen is
opgenomen in het proces van het
gezamenlijk streven. Zelfs in de
concentratiekampen van de Nazi's
was de neiging tot zelfmoord
verbazingwekkend laag
San Francisco, dat „Bagdad-aan-de-
baai", waar iedereen op z'n plezier uit
is biedt niet zo gek veel uitzicht op
die betrokkenheid van ,en-nu-met-
z'n-allen-de-schouders -eronder"
In San Francisco helpen minstens
acht ziekenhuizen en bureau's de
zelfmoordkand'dater met ..bo'Vr-s'
op de telefoon, met crisiscentra en
nog veel meer. Maar buiten d hulp
is er, zoals de doktoren grif
toegeven, grote behoefte aan diep
gaander studie, aan onderzoek, aan
klinische nasporing en sociale
openheid tegenover net probleem
van de zelfmoord. En natuurlük ls
er behoefte aan zo'n hoge railing bij
de Golden Gate-brug:: „We moeten
het ze niet al te gemakkelijk maken."
zo beschermt dr. Seider zijn
zelfmoordenaars.