GABRIELI-KWARTET EXCELLEERT
Fairport C: vergane glorie...
WENNEN AAN STEVENS
Rommel
van Zijp
Peter Frampton is
van constant niveau
Jan van der Voort
ongehoord in goede
zin van het woord
Wilde dromen van
drummer Courbois
VRIJDAG 4 JULI 1975
EXTRA
PAGINA 15
Mendelssohn en het maakwerk7
Felix Mendelssohn-Bar tholdy:
Pianoconcerten nummer 1 en 2
door Murray Perahia met de
Academy of St. Martin-in-the-
Fields o.l.v. Neville Marriner CBS
76376 (stereo).
Felix Mendelssohn-Bartholdy
Strijkkwartet no. 4, opus 44, num
mer 2; vier stukken opus 81 door
het Gabrieli-kwartet, Decca/Ace
of Diamonds SDD 469 (Stereo).
Mendelssohn was in zijn tijd
een mode-componist en -pianist.
Dat betekende veel rondtrekken
met eigen stukken en onderweg
als het even kon nog nieu
we dingen schrijven bovendien.
Het verwende publiés sielde een
aantal eisen aan die composities:
toegankelijkheid, virtuositeit en
emotie. Oorspronkelijkheid was
een minder gezocht artikel, mits
de stukken maar voldeden aan de
drie zoëven genoemde eigen
schappen.
Veel van die stukken zijn verge
ten. Ook waarneer ze geschreven
waren door componisten van wie
nu nog de nodige opusnum
mers repertoire hebben gehou
den. Joseph Haydn is een typi
sche vertegenwoordiger van die
categorie; soms sluiten we ogen
en oren toegevelijk, omdat we we
ten dat hij toch ook zoveel onver
getelijks moois heeft geschreven.
Mendelssohn is ook zo'n man.
Zijn geniale Midzomernachts-
diroam, de Lisder ohne Worte met
een heel scala van stemmingen
van wulps tot verstild en een
paar nummers uit zijn kamer
muziek maken Mendelssohn tot
een heel grote. Veel ander werk
is maakwerk en tijdsgebonden.
Zo was zijn eerste pianocon
cert in g ten tijde van zijn ont
staan zeer populair. Daarna raak
te het in het vergeetboek. Ook
nu wordt het niet vaak uitge
voerd. Dr. Arend Kooie schreef
er een jaar of twintig
(toen men het nimmer hoorde)
over: „het stuk vertoonnaast
onmiskenbaar zwakke plekken
fragmenten van schoonheid.
Bovendien is het pianistisch
zeer dankbaar geschreven". Dat
is zeker waar. De fonkelende
vliegende start van het eerste
deel (molto allegro con fuoco) is
iets waarbij iedere klavierleeuw
opgewonden op zijn achterste po
ten gaat staan. Het andante is
rond en rustiek als een volkslied.
Helaas is er ook nogal veel aan
verguldsel, waar ook de jonge,
vaardige pianist Murray Perahia
het stof niet vanaf kan blazen
zonder de glansverf te laten blad
deren. Het 2de pianoconcert op de
keerzijde van de plaat wordt
meestal afgedaan als volstrekt
onbetekenend. Dat is een tikje
oneerlijk. Ook hier treft Mendels
sohn soms een moment van he
vig beroeren en levendigheid. Die
momenten zijn helaas wel zeld
zamer dan in het concert no. 1.
Orkest en solist vatten heel
goed de bonbonnière-achtige
bourgeois-sfeer, waarmee ten ij-
de van Mendelssohn muziek werd
gemaakt. Moments musicaux
plachten aan de betere stand te
zijn voorbehouden. Een avondje
onder gelijk-gestemden en met
een virtuoos op het podium be
nadrukte de gevestigde orde. Maar
in de honderd jaar die aan Men
delssohn vooraf gingen, waren de
sponsors ingrijpend gewijzigd;
adellijke kunstbeschermers werden
schaars.
Een andere recente plaat met
werk van Mendelssohn wordt ver
zorgd door het eminente Gabrie
li-kwartet. Het interessantst zijn
de fragmenten opus 81, sommige
niet veel meer dan studies, die
soms wel eens tezamen het 7de
strijkkwartet worden genoemd
ten onrechte, want ze zijn nooit
tezamen als eenheid bedoeld en
dateren uit verschillende tijden. De
componist stierf jong en hem was
de tijd niet beschoren om in dit
genre een geheel eigen zeggings
kracht te ontwikkelen, zoals dat
wel kon in zijn pianomuziek. Hij
blijft nu dichtbij de klassieke tra
dities van vooral Haydn en Mo
zart. Traditie, geen naaperij. Bin
nen de beperkingen van een
jachtig kunstenaarschap dat niet
aan volledige rijping toekwam, is
dit heel mooie muziek. De eerste
twee van de vier stukken van
het opus 81 voltooide iof liever
schreef hij ln concept neer) min
der dan twee maanden voor zijn
dood. Het vierde kwartet schreef
Mendelssohn op zijn 28ste. Het is
een stuk vol romantische onrust,
soms zoals m net presto agitato
bijna weggaloppercnd van de
vormgeboden van Mendessohn's
illustere voorgangers. Het Oabne-
li-kwartet hoort tot de paar er -
sembles van de klasse uitnemend
heid; een gelukkig samengaan
van concentratie en speelplezier.
H.M.
Misty Ray Stevens Bar-
naby Records.
Het is met deze plaat van Ray
Stevens wel even wennen, wat
Een paar muzikanten uit
Steamhammer en Renaissance
die nog niet onder dak waren
scharrelden een Amerikaanse
drummer op die over was, ze ke
ken in het woordenboek, vonden
bij de „A" Armageddon: o. (Bijb.
naam v. h. slagveld voor de laat
ste strijd, verg. Openb. 16 vs. 16)"
en een nieuwe groep was gebo
ren. Met z'n vieren verzinnen ze
fantasieloze muziek, die waar
schijnlijk bij gebrek aan beter al
leen maar heavy is.
Op een uiterst breedsprakerige
wijze worden de muzikale figu
ren, die het karakter hebben van
bloedeloze begeleidingsfiguren,
eindeloos herhaald, waarbij op
niet aflatende wijze op harmo
nica, bas, of gitaar ordinaire
herrie wordt gemaakt. De zang
is beneden elk peil, al is gepro
beerd er met technische trucs nog
iets van te maken. „Armageddon"
is een plaat van likmevestje. Ook
de teksten bieden geen soelaas:
„Brother ego, running round in
circles. Why don't you come on
home that's shining on". Het is
de bekende ziekte: een hoop poe
ha, maar gezegd wordt er niets.
Kortom, om hun eigen woorden
te gebruiken: „Paths that wan
der nowhere. Wasting precious ti
me"; dat is: paden die nergens
toe leiden, verknoeien van kost
bare tijd.
T.M.
met vele andere platen
ook het geval is. Bij het af
draaien van de elpee komen de
nummers de eerste keren nogal
vlak over. Er zit weinig pit in zo
dat het etiket „dertien in een do
zijn" gauw is opgeplakt.
Bij meerdere beluisteringen
blijkt bovengenoemde kwalificatie
echter niet juist. De nummers
gaan steeds beter in het gehoor
liggen en stralen een grote ma
te van vakmanschap uit. Daar is
in de eerste plaats Ray Stevens
zelf verantwoordelijk voor want
de in Clarksdale (Georgia) gebo
ren Amerikaan neemt niet alleen
het vocale gedeelte voor zijn re
kening maar heeft ook een groot
aandeel in de muziek-composi-
ties en de orkestrale arrange
menten. Bovendien bespeelt hij
zelf de nodige instrumenten o.m.
piano, orgel, keyboards, drums en
trompet.
Ray Stevens, die qua uiterlijk
en zang enigszins doet denken
aan Andy Williams, is overigens
geen beginneling meer in het mu
ziekvak. In de afgelopen jaren
heeft hij al de nodige successen
geboekt. Nummers als „Ahab the
Arab", „Mr. Businessman", „Har
ry the Hairy Ape" en vooral
„Everything is Beautyful" zijn
daar de bewijzen van.
Op de elpee Misty probeert Ste
vens een aantal nummers, die in
de loop der tijden al door vele
artiesten zijn „afgekloven" van
een eigen dimensie te voorzien.
Dit met wisselend succes. Lied
jes als Over the Rainbow
en Young Love komen bijzonder
goed over terwijl ook een num
mer als Sunshine prettig in het
gehoor ligt. Daarentegen zijn „In
dian Love Call" en de „Cow Cow
Boogie" naar mijn mening min
der geslaagd.
Ray Stevens zit af en toe op
de country and western toer en
daar moet je natuurlijk wel van
houden. Wellicht dat de vermen
ging van sfeervolle ballades met
country and western-achtige
nummers de aanvankelijke ge
reserveerdheid t.a.v. deze plaat
doet ontstaan. Maar zoals ge
zegd, na enkele malen luisteren
ga je de elpee steeds meer waar
deren.
ADVERTENTIE
STEEDS DE NIEUWSTE GRAMMOFOONPLATEN
HAARLEMMERSTRAAT 279
LEIDEN - TEL 071—24010
Authentieke
volksmuziek
Remembering Charlie Poole.
Old time country music. Universe
Productions 1-24.
Charlie Poole moet blijkens de
hoes van deze plaat in de Jaren
twintig-dertig een muzikale groot
heid zijn geweest in de staat
North Carolina. Hij maakte toen
deel uit van de Ramblers, aan
vankelijk een trio (banjo, viool
en gitaar) dat in de pré-crisis
sfeer van de textielindustrie be
trekkelijk grote faam verwierf.
De entourage in die dagen be
stond uit drank, vrouwen en
knokpartijen, de muziek uit „fid-
ling", ragtime en alles omvat
tende „country".
„Remembering Charlie Poole" is
een produkt van zes tamelijk Jon
ge musici, die de muziek van
de grote meester nog eens zo oor
spronkelijk mogelijk naar boven
hebben gehaald. Dat wil zeggen:
muziek die de grote meester speel
de. Deze muziek bestaat voor het
overgrote deel uit „traditionals",
stukjes overlevering dus uit lang
vervlogen tijden waarvan veelal
niet vaststaat wie ze heeft ge
schreven. Er zitten veel Ameri
kaanse muzieksoorten bij, maar
ook uit het Keltische (Ierland,
Schotland) is het een en ander
gehaald. En dat maakt de plaat
tot een bonte verzameling van au
thentieke volksmuziek.
De bezetting van de voorname
lijk Nederlands uitvoerende
combo bestaat uit banjo, gitaar,
viool, trompet, tenorsax en bas.
Daarenboven zijn er dan nog en
kele welluidende stemmen, die in
geaardheid de (nog bewaard ge
bleven) authenticiteit aardig be
naderen.
Alles bij elkaar is de plaat
Vakkundig en muzikaal werk
zijn van een tegenwoordig schaar
se kwaliteit. Peter Frampton
maakt geen sensationele muziek,
maar is een van de weinige pop
muzikanten die zijn beperkingen
kent; op een uitstekende wijze
maakt hij gebruik van zijn ca
paciteiten, vertilt zich nergens
aan, en levert zodoende een el
pee van constant niveau.
Zijn stijl is typisch Engels en
draagt de sporen van de hard
rock formaties de Herd en Hum
ble Pie. Het rauwe is er in de
loop der jaren afgesleten, maar
wat rest is het stevige, duidelijke
karakter van de muziek. De me
lodieuze zang, naar mijn smaak
hier en daar net iets te pathe
tisch, vormt een prima tegen
wicht voor het strakke bas- en
drumwerkhet geheel is evenwich
tig en direct aansprekend. Deze
muziek laat zich onmiddellijk
kennen, belooft niet meer dan zij
waar kan maken.
Veel recht-toe-recht-aan muziek
van de laatste tijd blijkt op den
duur bloedeloos en vervelend; ik
denk dat het Frampton's kwaliteit
is dat bij hem de eenvoud ken
merk is van het ware. Hij ge
bruikt geen overbodige franje,
maar levert het benodigde kun
dige gitaarwerk. HIJ wordt dege
lijk bijgestaan door Andres Bown
(bassist, ook afkomstig uit de
Herd) en John Simos (drums).
Het geheel werd vlekkeloos opge
nomen in Ronnie Lane's mobiele
studio.
Hoewel Fairport Convention in
de acht Jaar van haar bestaan
veelvuldig van samenstelling is
veranderd en haar ups en downs
heeft gekend, heb Je bij een nieu
we elpee van Fairport toch steeds
wel de hoop op iets goeds. Des te
teleurstellender als blijkt dat hun
nieuwe produkt „Rising for the
Moon" niet verder komt dan de
middelmaat.
De huidige bezetting stamt uit de
tijd dat de elpee Rosie werd opge
nomen (eind tweeënzeventig)
waarbij echter Sandy Denny
weer van de partij is na enkele
jaren afwezigheid. Ze heeft een
belangrijk aandeel: de schreef ze
ven van de elf nummers en haar
zang bepaalt het geluid, de sfeer
van het merendeel der
Wat mankeert er aan deze
plaat? De teksten zijn goed ver
zorgd, de aanzet van bijna alle
composities is belovend; toch rest
er teleurstelling na het beluiste
ren van het geheel. Ik heb het
allemaal al eerder gehoord en be
ter. De liedjes zijn week en wei
nig verrassend. Iedereen doet wat
die doen moet, speelt en zingt
zoals het gevraagd wordt. Maar
daar houdt het ook mee op. Er
zit geen leven in de muziek, geen
inspiratie; er gaat niets van uit.
De manier van opnemen lijkt ook
erg laf: de overmatige echo moet
de muzikale leegte vullen.
het waard om gekocht te wo
den. De muziek is ruig, vrolijk
melancholisch. De uitvoering
voortreffelijk.
Bijdragen van:
Bert Paauw
Han Mulder
Wim Wirtz
Tom Maas
ADVERTENTIE
Speciaalzaak
voor
grammofoonplaten
nic. de tombe
Lange Pieterskerkchoorsteeg 11
Leiden, telefoon 071 22184
Jan van der VoortOnge
hoord, Ariola-Eurodisc.
Het is inderdaad ongehoord
wat Jan van der Voort op zijn
eerste elpee te bieden heeft Maar
dan ongehoord in de goede zin
des woords. De voormalige bege
leider van Herman van Veen 'in
de periode van „Rozengeur, Ma
neschijn") blijkt veel meer te
kunnen dan het fungeren als
bassist.
Ras-Utrechter Jan van der
Voort, via de popmuziek (o.m.
Full House en Livin' Blues) en
de jazz (Gijs Hendriks Kwartet)
in de theaterwereld beland, be
schikt over een melodieus, don
ker stemgeluid die het uitstekend
doet in het genre van de z.g.
„luisterliedjes".
Kennelijk beseffen de samen
stellers van deze plaat dit ook
terdege want de keuze van de
ligt
het
deel in de sfeer van de „gevoelige
ballade". Daarbij zijn alle teksten
in het Nederlands wat een ver
dienste is van Boudewijn Spitzen
manager van Ramses Shaffy)
die voor uitstekende vertalingen
van de diverse angelsaksische lied
jes zorgde.
Minder geslaagd zijn naar
mijn mening de (gelukkig) wei
nige roek-nummers die ook op
deze plaat ten gehore worden ge
bracht zoals „Bloed akn de paal"
en „Ze hebben geknoeid in m'n
lied". Die nummers klinken nog
al rauw en schreeuwerig. De bal
lades (vooral Marcelle, Glimlach
nu 't kan. Hoog op de trap en
Iemand Is niets) vergoedden ech
ter alles en doen de totaal-Indruk
van deze elpee duidelijk naar de
positieve kant doorslaan.
B.P.
Pierre Courbois. Myria Poda
Universe Productions HOT -
Drummer Pierre Courbois voegt
niets nieuws toe aan het rijke
areaal van niet te traceren klan
ken in de wereld van de expe
rimentele muziek Myria Poda is
een solo-elpee en dat is voor
drummer geen alledaags produkt.
Maar het is al eens eerder ge
daan. Ik herinner mij een plaat
waarop Max Roach met een drie
tal overige drummers een
knap ritmisch vlechtwerk ten ge
hore bracht. En dat is toch min
stens vijftien Jaar geleden.
Desalniettemin is in elk geval
de manier waarop Courbois de
plaat volmaakt wel nieuw. H
bespeelt zijn batterij namelijk
ongeveer mqt alle lichaamsdelen
En wellicht gebruikt hij daarbij
Tot zijn instrumentarium beho
ren naast de traditionele trom
mels, bekkens en base-drum (s
m. 'n gong, echo-units modulators
90 graden phasers (wat dat dan
ook mogen zijn), contact-micro
foons, ingebouwde toonverho-
gingssystemen en klokken. Een
heel scala aan slag- en verster-
kings c.q. omvormingsapparaten
kortom waarmee hij een coi
pleet uitgerust phllharmonisch
kest ongetwijfeld een minder
waardigheidscomplex zou bezor
gen.
De inhoudelijke kant van Cour
bois' klankenwereld vertoont de
kenmerken van nachtmerries, af
gewisseld door onduidelijke dag
dromen. Het is daarom meer dan
bij enig andere aangelegenheid
volstrekte gevoelszaak hoe me
Myria Poda beoordeelt. De plaat
is in elk geval Interessant
drummers. Maar of hij elders zal
aanslaan, lijkt mij twijfelachtig.
W.W.
