In 't Veld nam woede bij fracties niet weg 'MUN DRIJFVEER IS MIJN LEVENSLUST PLAN WERKGROEP FIETS Ejnoties roncl Welzijnsbron en Van Aken \CHT MILJOEN VOOR DE ZIJL jan bentveld ONDERDAG 26 JUNI 1975 De Turfmarktbrug: nu nog voor auto's en bussen toegankelijkstraks waarschijnlijk niet LEIDEN Omdat de kans niet gering is, dat de Turfmarktbrug voor autoverkeer moet worden afgesloten - wegens instortings gevaar - heeft de Werkgroep Fiets aan de gemeente Leiden alvast een verkeerscirculatieschema aangeboden, voor het geval in derdaad tot afsluiting moet wor den overgegaan. De Turfmarkt- brug, een verbinding in het ver lengde van de Turfmarkt naai de Nieuwe Beestenmarkt over het water van de Oude Singel, is op dit moment een belangrijke rou te voor o.a. het busverkeer naar het station. De Werkgroep Fiets is tot de ontdekking gekomen, dat er slechts een zeer beperkt aantal oplossingen moelijk is, die geen van alle ideaal zijn. De werk groep is van mening dat"de prio riteitenvolgorde langzaam ver keer/openbaar vervoer/particulier autoverkeer gehandhaafd moet blijven. Met als consequentie, dat op een aantal wegen het door gaande autoverkeer moet worden beperkt of onmogelijk ge maakt. De Werkgroep Fiets is tegen opheffing van het inrijver bod voor auto's in de Steenstraat. Opheffing zou, aldus de werk groep, tot gevolg hebben dat fiets routes door de Steenstraat onmo gelijk worden, de busbaan moet worden opgeheven en de verkeers- druk op het centrum, met name de Breestraat verhoogd wordt, ter wijl de cityring minder verkeer zou trekken. Ook zou de in de toe komst noodzakelijke afsluiting v. de Breestraat en het Rapenburg worden bemoeilijkt en realise ring van een aantal fietsroutes op de kruispunten in de buurt bij na onmogelijk worden gemaakt. De Werkgroep kiest daarom voor de volgende uitgangspunten. Autoverkeer op de Steenstraat is ontoelaatbaar; het busverkeer in Turfmarkt- brug dicht: wat dan de richting van het station moet worden afgewikkeld viadeBlauw- poortsbrug, Beestenmarkt en Nieuwe Beestenmarkt. Dit houdt in dat de rijrichting op de Bees tenmarkt moet worden omge draaid, omdat er geen ruimte is voor tweerichtingsverkeer. Het autoverkeer dat de stad uitgaat moet van dezelfde route gebruik maken. Daarmee worden de rou tes voor bus- en autoverkeer, dat de stad uitgaat, verlegd van de Turfmarkt naar de Beesten markt. Voor de bussen, die stad inrijden, blijft de Steen straat als semi-busbaan gehand haafd. Het autoverkeer, komende van de Rijnsburgersingel, Sta tionsweg of Morssingel met be stemming binnenstad heeft in het plan van de werkgroep drie mo gelijkheden: de route via de 2e Binnenvestgracht en Lange- gracht (cityring) voor bestem mingen ten noorden van de Haar lemmerstraat en het oostelijk deel van de binnenstad (Heren gracht e.o.)de route via de Mors- Noordeinde of Witte Singel voor de bestemmingen in het zuid westen van de binnenstad; de Morsstraat, Blauwpoortsbrug en Prinsessekade voor de bestem mingen Pieters- en Academie- wijk. Voor het fietsverkeer zijn er tal van mogelijkheden, omdat de Turfmarktbrug wel voor fietsers toegankelijk kan blijven en nu in beide richtingen. De werkgroep doet de suggestie om op de lin kerweghelft van de Oude Singel een aparte opstelstrook voor fiet sers te maken, in verband met het autoverkeer, dat rechtsaf de Nieu we Beestenmarkt op wil. De Blauwpoortsbrug zou ook in de richting van het station voor fiet sers opengesteld kunnen worden door het maken van een fiets strook in de richting van de Steen straat. Aan die zijde zullen dan wel verkeerslichten moeten wor den geplaatst. De werkgroep vindt dat op het kruispunt Binnenvest gracht-Steenstraat fietsers recht door moeten kunnen gaan. waar mee de vluchtheuvel op dit punt iets verplaatst zou moeten wor den. De bestaande voorrangsre geling voor linksaf slaand auto verkeer van de Stationsweg naar de 2e Binnenvestgracht zal moe ten worden opgeheven omdat veel auto's nu ook de voetgan gers, die de oostzijde van de Steenstraat volgen 'en bij de 2e Binnenvestgracht dus overste ken) geen voorrang geven. De zebra moet op dit puilt terugko men, aldus de werkgroep. In het voorstel van de Werkgroep Fiets zou ook het traject Apothekersdijk Prinsessekade, Blauwpoortsbrug Morsstraat in twee richtin gen voor fietsers opengesteld kun nen worden. Afsluiting voor autoverkeer van de Turfmarktbrug betekent ook 'n grote verbetering in de fiets route Prinsessekade, Turfmarkt, Nieuwe Beestenmarkt, Molen- werf, Valkbrug en verder, rich ting Oegstgeest. De werkgroep pleit er voor ook andere knelpun ten op deze route weg te nemen door het verkorten en verbreden van de verkeersgeleider op de Lammermarkt, het creëren van een fietsstrook op de Molenwerf en het verbreden van de .Valk- brug. LEIDEN Wit weggetrokken ge zichten, gespierd taalgebruik, woe de-aanvallen en een raadslid (PSP- er Anne v. d. Zande) dat ten slotte maar boos wegloopt. Een PPR- raadslid (Beijen), dat over een PvdA-wethouder «Van Dam) uit roept: "Die jongen wil de discussie weer verzieken". Smalende opmer kingen over en weer over eikaars politieke inzichten ("ik had van iemand, die nu al weer bijna een jaar in de raad zit toch wel ver wacht dat..."). Een wethouder (Van Aken) over wiens hoofd het conflict zich voltrekt, maar die er de voor keur aan geeft te zwijgen in de ver gadering. Ziedaar enkele illustraties van de gespannen sfeer, waarbinnen gisteravond de fracties van de PvdA de "kwestie-Welzijnsbron" en de en PPR/PSP/D'66 zich bogen over rol van wethouder Van Aken daar in. Over hoe de Stichting Welzijns bron heeft gepoogd om met gelden van de Leidse Duinwater Maat schappij (een grotendeels gemeente lijke N.V.) een zwembad in Leiden van de grond te krijgen, is tot twee maal toe uitgebreid in deze krant uit de doeken gedaan. Het funktio- neren van Van Aken hierbij, zij hier nogmaals in het kort weergegeven. In mei 1973 gaat de Stichting Wel zijnsbron van start. In het bestuur wordt o.a. het PvdA-raadslid Van Aken benoemd. Hij krijgt de functie van betaald secretaris, een benoe ming die is goedgekeurd door de commissarissen van de LDM: KVP- wethouder Lijten, prot. chr.-raadslid mevrouw Geelkerken, PvdA-raads lid In 't Veld en Van Aken zelf, die echter na zijn benoeming tot be taald secretaris van d£ Welzijnsbron als commissaris van de LDM af treedt en wordt opgevolgd door zijn partijgenoot Van Baaren. De Stichting Welzijnsbron komt met Van Aken een werkverband van een jaar overeen. Het stichtings bestuur bestaat op dat moment uit andermaal wethouder Lijten als voor zitter, LDM-directeur De Jong als penningmeester en, zoals gezegd, Van Aken. Later worden de heren Van der Reyden en Biegstraaten resp. oud-vcorzitter en voorzitter van de Sportstiching aan het be stuur toegevoegd. Zij worden niet op de hoogte gesteld van het feit, dat Van Aken een honorarium ontvangt (40.000 gulden) voor zijn werkzaam heden voor de stichting. Wanneer in 1974 het eerste jaarverslag ver schijnt, weigert dit tweetal dan ook dit verslag goed te k°uren. Evenmin gaan zij akkoord met het ontslag van Van Aken op 15 mei 1974 (als het jaar om is)zij hebben hem niet be noemd en kunnen hem dus ook niet ontslaan. Niettemin krijgt Van Aken van voorzitter Lijten toch maar een briefje, dat hij ontslagen is. welk briefje hem in staat moet stellen om voor w.w., in aanmerking te 'komen. Omdat het echter de vraag is, of Van Aken als secretaris van de Welzijnsbron wel werknemer is in de zin van de werkloosheidswet, wordt overeengekomen, dat de LDM hem een voorschot zal geven, ter grootte van de WW-uitkering. Daarbij gaat men ervan uit, dat Van Aken in sep tember 1974 toch wethouder zal wor den (zoals inderdaad ls gebeurd). De LDM schiet Van Aken op deze manier 6000 gulden voor, maar om niet duidelijke redenen, weigert hij zelf bij de WW aan te kloppen en doet daarover ook geen mededeling aan de LDM. Gevolg: LDM-directeur De Jong eist van Van Aken, dat hij de zesduizend gulden terugbetaalt. Ziedaar de voorgeschiedenis over de rol van Van Aken, die de emoties kennelijk meer heeft losgemaakt dan de opmerkelijke wijze, waarop een arme gemeente via omwegen toch met gemeentelijk geld voorzie ningen wil realiseren. Onderstaand verslag is een zakelijke weergave van de discussie dus ontdaan van de emoties en van de feiten, die daar bij boven tafel kwamen. Ontdaan van emoties voor een goed begrip. JOHN KROON Vervolg van pagina 1 LEIDEN Met zfjn mededeling dat wethouder Van Aken de vordering van zesduizend gulden die de LDM op hem heeft zal terugbetalen, kon LDM-commissaris In 't Veld de woe de die onder een aantal PvdA- en PPR/PSP/D'66-raadsleden leeft over de rol van Van Aken bij de Stichting Welzijnsbron gisteravond niet weg nemen. Pauline Buring meldde, dat zij regel matig door partijgenoten over de be wuste zesduizend gulden, die wethou der Van Aken van de LDM als voor schot heeft gekregen, wordt aange sproken en met name het PvdA- raadslid Peters gaf uiting aan zijn boosheid. De discussie ging vooral over de vraag in hoeverre Van Aken bij zijn handelwijze als privé-per- soon is opgetreden en of daarover in gemeenteraadsverband moet worden gesproken. Wethouder Van Dam vond duidelijk van niet: „Dan kun nen ze aan mij ook wel vragen of ik mijn hypotheken wel betaal. Dan zou de SLF ook al zijn debiteuren, die schuld hebben, bekend moeten ma ken". Tot dergelijke voorbeelden kwam Van Dam bij zfjn argumenta tie. Vergelijkingen, waar Peters en met hem een aantal andere raadsle den, het duidelijk oneens waren. Van der Horst: „Er is wel enig verschil tussen een gewone debiteur en de leider van de PvdA". Peters: „Hoe meer bestuurders zich bloot stellen aan publiciteit, hoe minder privéle- ven ze kunnen hebben, te meer als het om zaken gaat, die hun porte feuille betrekken. Je maakt Je als be stuurder so-wie-so verdacht als Je finoanciële verplichtingen aangaat met gemeentelijke instanties, waar Je iets over te vertellen hebt". Als wethouder van economische za ken en bedrijven is Van Aken nu op andere wijze gerelateerd aan de LDM. Het college van B. en W. heeft hem willen benoemen tot president commissaris van de N.V. (als opvol ger van oud-wethouder Lijten), maar heeft dit besluit nog even op geschort tot de kwestie-Welzijnsbron is opgelost. Lijten treedt overigens per 1 oktober van dit Jaar af. Insinuerend Ook andere wethouders bleken ove rigens het standpunt van Van Dam in te nemen, hetgeen zal blijken uit de antwoorden, die gegeven zullen worden op de vragen, die het CDA- raadslid Driessen inmiddels heeft ge steld. Wethouder Tesselaar: „Het college meent dat Driessen weer ééns privé en ander zaken door elkaar haalt. Maar we zullen wel antwoord geven, ter wille van de openheid in deze zaak. Maar principieel is dat niet Juist". Raadslid Woelders: „Maar dan gaan jullie voorbij aan de aan leiding tot deze vragen. Triest". Pe ters: „Als er geen antwoord zou wor den gegeven dat had ik niet te pik ken gevonden". Tesselaar deelde ver der mee, dat de eventuele bouw van een zwembad aan de Vondellaan (het plan van de Welzijnsbron) over eenkomstig de wens van Driessen in augustus ln de gemeenteraad zal worden behandeld. Ook In 't Veld deeld de vragen van Driessen in twee delen in: „vragen naar feiten en insinuerende vragen. De vragen naar feiten moeten helder beantwoord worden. Namelijk dat de normale procedure zal worden ge volgd om het voorschot te innen. Dat is het enige feit, dat ter zake is. In sinuaties, als zou Van Aken behalve een arbeidsovereenkomst met de Welzijnsbron en daarnaast een advi seurschap bij de gemeente hebben gehad, daarvan heeft het college het volste recht om ze als niet ter zake af te doen. Mensen die in een open bare functie gekozen worden, zijn daarmee nog niet vogelvrij verklaard. Het is niet strikt noodzakelijk om op alle vragen van Driessen inzake het adviseurschap in te gaan; het is wel wijs om dat wel te doen, omdat ze in de publiciteit kennelijk 'n rol spe len". De aandacht, die raadsleden voor dit facet hebben, karakteriseer de de oud PAK-fraotievoorzitter zo wel met „dorpspolitiek", als „buiten gewoon provinciaal". De vragen die door Driessen zijn gesteld, zouden in de vorige raadsperiode volgens In 't Veld zeker niet naar buiten zijn ge komen. Geheimzinnig Wat betreft de kwestie-Welzijnsbron zelf sprak Du Gardijn (PPR/PSP/ D66) er zijn verbazing over uit, dat het „allemaal zo vreselijk geheim zinnig' 'moest. Zijn grotendeels nieuwe fractie was nauwelijks op de hoogte. In 't Veld wees er op, dat in de geheime vergaderingen van de vorige raad over «ie Welzijnsbron wel degelijk PSP en D'66 raadsleden aanwezig waren. Anne v. d. Zande t PPR/PSP/D'66 gaf in dit opzicht toe. dat de partijen met een „interne communicatiestoornis" te kampen hebben gehad. De bouw van een zwembad is door de Stichting Wel zijnsbron in het geheim voorbereid, om te voorkomen dat de LDM-gel- den van hogere overheden anders aan het opvullen van de Leidse tekorten zou moeten worden besteed en later om te voorkomen, dat Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland het krediet voor de bouw van het nieuwe zwem bad De Zijl in de Kooi niet goed zou den keuren. Du Gardijn was het met de gevolgde procedure toch niet eens: „Je wint er niets mee door in het geheim te gaan scharrelen met gelden. Je zinkt steeds verder in een moeras. Doe Je het in het openbaar, dan misluk Je wel eens. maar op langere termijn bereik je meer. Bestuur moet open baar zijn, ook waneer Je gevaar loopt door hogere overheden op de vingers te worden getikt". In 't Veld stelde daar tegenover dat de financiële ver- houdingswet van het rijk voor steden als Leiden maatstaven aanlegt, „die a-sociaal zijn". Reden waarom de strategie, die gevolgd wordt bij han delingen. die op zich legaal zijn. wel geheim mag blijven. „Of Je zegt: de gemeente is een stalknecht van ho gere overheden, of Je zegt: de ge meente stelt wat voor en heeft dan de plicht alle middelen aan te wen den waarmee eventuele extreem on gunstige factoren verbeterd kunnen worden. En er is buiten Leiden vrij wel geen stad. waar de problemen zo extreem zijn", aldus In 't Veld. Zowel wethouder Van Dam als In 't Veld meldde overigens dat binnen gemeentelijke diensten tal van soort gelijke reserves als bij de LDM rus ten. Er is een huishoudelijke dienst van de gemeente met een reserve van twintig miljoenWie weet, hoe veel Welzijnsbronnen nog onder water vertoeven. LEIDEN Voor de bouw van het ïieuwe zwembad De Zijl ontvangt jeiden 3,9 miljoen van het rijk, in iet kader van de werkloosheid in de >ouw. Dat betekent, dat nog zo'n drieëneenhalf a vier miljoen door Ie gemeente zelf moet worden op- :ebracht. Dit bedrag wordt gehaald lit het zg. fonds bovenwijkse voor- tieningen, dat door de gemeente de afgelopen jaren is bijeen gespaard. Aanvankelijk werd er van uitgegaan, 3at de volledige bouwkosten uit dit "onds zouden moeten worden be- ;aald, zodat nu een bedrag van 3,9 niljoen is vrijgekomen voor andere oovenwijkse voorzieningen. Wethou der Tesselaar deed over een en ander mededeling gisteravond in de frac tievergadering van de PvdA. ADVERENTIE LEIDEN De gemeente Leiden naakt een aardige kans dat het voor Ie verwerving van de gronden voor het toekomstige park Cronesteijn, als ook voor de inrichting van het park, 75 procent subsidie in de kosten krijgt van het ministerie van CRM. Onderhandelingen daarover zijn nog gaande. Aldus deelde wethouder Tes- elaar gisteravond meer in de frac- ievergadering van de PvdA. Jan van Niekerk even terug uit Brazilië LEIDEN Maandagmorgen vliegt het huwelijk niet maakt. Dat moe priester Jan van Niekerk (32) terug ten die twee mensen zelf helemaal naar het land waar hij van houdt en doen". Waarom naar Brazilië? Had de kerk, naar zijn achtjarige hij het besef dat de bevolking daar ervaring, een menselijke kerk ingaat op de dingen van de dag. Brazilië, een federatieve republiek, die bijna de helft van de totale op pervlakte van Zuid-Amerika beslaat en waar meer dan 90 procent va bevolking zich op een of andere nier tot de rooms -katholieke kerk rekent. Zijn lijke land is een gewone parochie de miljoenenstad Sao Paulo. Met e Braziliaanse priester heeft hij daar zijn tussen onze samenleving de pastorale zorg voor 1000 tot 2000 Braziliaanse. Natuurlijk zijn parochianen. Een nauwkeurig hem nodig had? Pretenties zijn hem vreemd. "Ik vind Brazilië ge woon een fijn land". Jan heeft zijn verlof hier goed be de steed. Hij liep familie en vrienden af, keek rond in Drenthe, maakte autotochtjes, smulde van patat in dat onmete- Amsterdam en liet in rustige ogen blikken de vraag op zich afkomen, wat nu een diep verschil zou kunnen de de n- cultuur en het denk- tal is eenvoudig niet te geven, omdat troon heel anders, sterk vlottende bevolking heeft, landse samenleving. gewoontepa- ïaar wat hem de geperfectio- an de Neder- "Er kan hier die per jaar al 200.000 werk- lukzoekende Brazilianen uit het arme noorden moet opnemen. ge- niets fout gaan. Haarlemmerstraat 181 Gouden Armbanden Colliers en Sieraden Een uitgelezen collectie. Altijd voordelig. Juwelier v. d. WATER Eigen ateliers voor het repa reren en ontwerpen van Uw Sieraden. 88 CENT PER LITER! Bij BouwVaria Zoeterwoudseweg 11 Leiden luxaflex jaloezieën rolgordijnen horren nieuwe rijn 24 - hoek burgsteeg leiden 07134671 Jan is met verlof geweest. Hij wilde weer even gezin aan de Hogewoerd zijn hij met zes broers en zusters op groeide. In september vorig jaar werd In Brazilië kom Je steeds voor ver assingen te staan. Dat houdt Je Leiden terug wakker. Asl iemand een ongeluk het krijgt, ziek wordt of in andere moei lijkheden komt, dan moet hij zelf aan de oplossing veel doen. Er staan niet onmiddellijk instanties hij in zijn eigen kerk tot priester ge- klaar om je op te vangen". wijd. De Leidse Lodewijk-parochie greep zijn verlof aan om hem een zondag feestelijk als "haar 2 binnen te halen. Het was droom" voor Jan. Hij bewaart goede herinneringen Jaarlijs komen er in de 7 a 8 mil- op joen inwoners tellende stad Sao Pau lo (de voorsteden nog buiten be schouwing gelaten) zo'n 20.000 men- •bij die met hun bestaan r heeft noorden niet tevreden De zich terstond weer omgedraaid om het werk te zien dat hij voor een kortstondig weerzien in zijn vader stad moest onderbreken. gevolgen zijn vaak triest. Velen kun nen lezen noch schrijven. In op vangcentra moeten ze verder leven. Ze moeten helemaal zelf hun toe- Jan van Niekerk is een eenvoudige komst maken. Er zijn verstandige ongecompliceerde, nuchtere jonge- families die een paar gezinsleden man, die geen grote woorden nodig vooruitsturen om de te pei- heeft als hij een antwoord moet ge ven op de vraag wat hem beweegt. "Mijn levenslust". Een ander motief komt er niet over zijn lippen. Zijn verklaring is even diepzinnig als overtuigend. "Alles is belangrijk in grootste bisdommen. Er werken 7 Klasseverschillen Kerkelijk is Sao Paulo een 1 stad vind Je een heel andere ma nier van denken en leven dan er omheen. De kerk zoekt, niet zonder moeite, een boodschap te brengen voor rijk en arm. Zij heeft geleden en lijdt nog onder de problemen van het land, maar zit niet bij de pakken neer en gaat een weg die naar oplossingen kan leiden. De laatste drie jaar is er een betere verhouding gegroeid tussen kerk en staat. In deze dialoog worden aan ker kelijke kant de knelpunten in de sa menleving niet verzwegen. Je kunt in Brazilië je mening zeker uiten, maar je moet wel weten hoe. Als buitenlander moet je vertrouwd wil len raken met de Braziliaanse denk wijze. De Braziliaan is nu eenmaal gevoelig en trots op zijn nationali teit". Dom Helder Camara, de aartsbis schop van Recife, ook een stad in dit land, spaart het regiem anders niet, als hij zijn striemend oordeel velt over bepaalde politieke en socia le toestanden in de Braziliaanse maatschappij. Van Niekerk: "Niet iedereen Ls een profeet. Camara heeft zijn betekenis binnen het ge heel van de kerk, in haar groei naar de uiteindelijke volmaaktheid. Wij hoeven niet allemaal die weg te gaan'. Jan van Niekerk vindt het geloof zoals dat in Brazilië wordt beleefd, levendiger dan hier. "Het pastorale beleid is er minder dogmatisch, di recter op het leven betrokken. Het lijkt alsof in Nederland de geloofsbe leving is achtergebleven bij de ont wikkeling van de theologie als we tenschap. De clerus in Brazilië streeft ook de eenheid na. Dat wil niet zeggen, dat iedereen het met iedereen eens is. Het spettert overal in de wereld. Maar het komt niet voor dat wat in het ene bisdom wel kan in het andere onmogelijk is". Niekerk met zijn moeder op de Hogewoerd. de religie kan vej'an- ik weet niet £f je dat het leven, wat je ook doet. Priester zijn is op zichzelf niet belangrijk. Dat wordt het alleen binnen de ge- Zoals het trouwboekje hulpbisschoppen en meer dan 2000 priesters, onder wie 50 Nederlanders. "De kerk heeft vooral te kampen met grote klasseverschillen. In de Gelovig volk beleving deren, n afval mag noemen. Brazilië lovig volk, maar je kunt op velerlei manieren geloven. Het is een katho liek volk maar je kunt er op veler lei manieren katholiek zijn" Ook over de toenemende invloed van de protestantse kerken en ande re godsdienstige bewegingen, zoals de Pinkstergroepen en het Leger des Heils, laat Van Niekerk zich positief uit. Hij schrijft hun groei vooral toe aan hun ijver en zendingsdrang. 'Christus komt tot ons in verschei dene vormen. In andere belevingen is Hij ook tegenwoordig" Als één ding Jan van Niekerk af stoot, is het een kerk die zich als machtsinstituut manifesteert. De dienst is haar credo. S. J. DE GROOT

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1975 | | pagina 3