LEIDSCH
DAGBLAD
Noodtoestand in India na
massa-arrestatie politici
miinclers
'MONUMENTENZORG MOET OP
STADSVERNIEUWING STOELEN'
vandaag
Achttien jaar en tbr
voor dubbele doodslag
WEER STRIJD IN LIRANON
Indira Gandhi slaat oppositie neer
LEIDSCH Üg DAGBLAD
ONDERDAG 26 JUNI 1975
OPGERICHT T MAART I860
34662
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
En toen waren
er nog
maar drie
SANTIAGO De interland-
wedstrijd ChiliUruguay is
gisteravond in Santiago turbu
lent geëindigd. Scheidsrechter
Sergio Vasquez (Chili) zag zich
tien minuten voor het einde
genoodzaakt niet minder dan
negentien spelers naar de
kleedkamers te zenden, nadat
zij met elkaar op de vuist wa
ren gegaan. De aanleiding was
een rake klap van een Chi
leense verdediger op het gelaat
van een tegenstander, die kort
daarvoor een Chileen tegen
het gras had geslagen Het
was j)oor de anderen het sein
ook de handen uit de mouwen
te steken, zodat de 20.000 toe
schouwers plotseling een mas
sale knokpartij aanschouwden.
Arbiter Vasquez raakte door
het gebeuren over zijn toeren
en stuurde de een na de ander
van het veld. Politie moest er
aan te pas komen om het in
middels woest geworden pu
bliek op de tribunes te houden.
De spelers van Uruguay verza
melden zich in de middencirkel
om zich te beschermen tegen
de regen van stenen en flessen,
die van de tribunes daalde. Ar
biter Vasquez hield het voor
gezien en liet de politie de zaak
opknappen. Uruguay had op
het moment van de uitbarsting
een voorsprong van 31 en
mocht de cup mee naar huis
Van Aken
betaalt
aan LDM
vordering
terug
NEW DELHI (AP, Reuter) In India is vanochtend de
noodtoestand afgekondigd nadat irn het gehele land tiental
len vooraanstaande politici van de oppositie in hechtenis zijn
genomen.
Premier Indira Gandhi heeft in een radiorede gezegd tot
deze acties te hebben besloten op grond van inlichtingen,
dat er een wijdverbreide samenzwering zou bestaan om
haar bewind ten val te brengen, de democratie te vernieti
gen en ook de strijdkrachten en politie tot opstand aan te
zetten.
De Leidse wethouder Van Aken
Wethouder Van Aken zal de vor
dering van zesduizend gulden die
de Leidse Duinwater Maatschap
pij N.V. op hem heeft, terugbeta
len. „De commissarissen van de
LDM stellen zich op het stand
punt dat deze vordering langs
normale wegen moet worden ge-
ind. Punt, uit, af. De debiteur is
het daarmee niet oneens", zei
LDM-commissaris In 't Veld gis
teravond in de gemeenschappe
lijke vergadering van de raads
fracties van PvdA en PPR/PSP/
D'66. Een vaststelling van feiten
die door wethouder Van Aken niet
werd tegengesproken.
In 't Veld was in de fractieverga
dering aanwezig omdat hij als
voormalig PvdA-raadslid (en
PAK-fractieleider) en als LDM-
commissaris de plannen voor de
Welzynsbron heeft uitgedacht.
ZIE VERDER PAOINA LEIDEN
Hoe schoolkinderen televisiekijken
en waarderen PAGINA 5
Geen voorrang meer voor zonen
koning (in) bij erfopvolging
PAGINA 7
26 PAGINA'S
president Amin van Oeganda op
hoepelt, maar 'zü kunnen hem
daar geen handje bü helpen zo
lang er nog 700 Britten in Oegan
da verblijven PAGINA 9
Op het „Wimbledon-der-vallende-
sterren" was het gisteren de beurt
van Ilie Nastase, Jan Kodes en
John Alexander, resp. als vijfde,
twaalfde en tiende geplaatst. Na
de nederlaag van Nastase, op
klassieke wijze in vijf sets verwij
derd door de zo goed als repu-
taticloze Amerikaan Sherwood
Stewart, daalden honderden meis
jes en vrouwen schreiend van de
hoge tribunes op de baan. „Zwar
te Ilie-darling" is niet meer. Het
zü zo. De grillige Roemeen heeft
het hoofd er werkelyk niet meer
bü- Bü de uitschakeling van Ko
des, notabene de kampioen van
1973 en hardhitter Alexander wa-
veel minder
PAGINA 13
Zich schijnbaar niets aantrekkend van z'n omgeving staat dit
paard te kcuwen op wat hooi. Een beeld dat vandaag in Den
Haag op de Lange Voorhout ivas te aanschouwen nadat prins
Claus met een kanonschot de Haagse Paardendagen had
geopend. Ook morgen zullen de paarden, 200 in totaal, nog
te zien zijn. Daarnaast vinden demonstraties zoals hlassieke
hogeschool, dressuur aan de lange teugel en ringrijden plaats.
Iets koeler
Droog en vrij zonnig, r
temperaturen omstreeks negen
i. Maximum temperaturen van
i (le kust tot 22 graden ln het
Hoogwater te Katwijk te 5.25 en 1
uur. laagwater te 1.20 en 13.37
Zon op 01.21 uur. onder 21.04
Maan op 22.43 uur, onder 08.35
DEN HAAG (SP) De 32-Jarige
hooibergbouwer uit Ter Aar, die in
Juni 1971 en augustus 1974 respectie
velijk het meisje Cora Mantel en de
verpleegster mejuffrouw A. van der
Plaat heeft verkracht en daarna ge
dood, is door het Haagse gerechtshof
veroordeeld tot achttien jaar gevan
genisstraf en ter beschikking stelling
van de regering. Het vonnis is con
form de eis van de procureur-gene
raal.
De verdachte was in beroep geko
men tegen een vonnis van de Haagse
rechtbank, die hem twintig Jaar en
tbr had opgelegd. Om Juridisch-tech-
nische redenen moest de gevangenis
straf door het Hof ietwat worden
verminderd, echter zonder dat men is
ingegaan op het pleidooi van advo
caat mr. K. R. van de Graaf, die
had aangedrongen op tbr in combi
natie met een aanzienlijk kortere
straf.
Procureur-generaal mr. Bos eiste
achttien Jaar omdat zowel de ernst
Ter kennismaking 4 weken voor de halve prijs.
Q Ik word abonnee per 11 (uil 1975 en ontvang
de krant reeds vanaf heden.
n Stuur mij 4 weken Het Leidsch Dagblad voor
half geld en noteer mij aansluitend als abonnee.
naam:
adres:
plaats:
gironummer:
Hokje zwart maken, bon Invullen, In open envelop
(zonder postzegel) sturen aan Leidsch Dagblad,
antwoordnummer 214, Leiden.
van de feiten als verdachte's grote
gevaarlijkheid vragen om een lange
straf: volgens mr. Bos de beste vei
ligheidsgarantie voor de maatschap
pij Advocaat mr. Van de Graaf stel
de hier tegenover dat de animo van
verdachte om mee te werken aan zijn
psychiatrische behandeling door een
lange straf zou worden tenietgedaan.
"In een uitzichtloze situatie zal hij
alleen maar willen ontsnappen. En
hü heeft gezegd dat er dan doden
zullen vallen", aldus pleiter.
'Niet buigen
voor bankeii
UTRECHT (ANP) Als de ban
ken in ons land zouden besluiten
cm geen rente meer te geven op 'n
salarisrekening bij een bank dan
wordt de Nederlandse werknemer
door het kapitalistische banksysteem
bij de neu^ genomen. In zo'n geval
is er maar één ding wat die Neder
landse werknemer moet doen en
dat is achter elkaar zijn bankreke
ning opzeggen en een girorekening
openen, tenminste als die girodienst
niet bezwijkt onder de druk van de
president van de Nederlandse Bank.
Deze waarschuwing aan het
adres van het. bankwezen laat de
katholieke bond van overheidsper
soneel (Kabo) horen in "Kabopost",
het blad van de bond.
Enkele jaren geleden werd, vol
gens de Kabo, met veel drukte en
fanfaregeschal het offensief ge
opend op de loontrekkers om hun
salaris te laten betalen via een
bankrekening. Menig werkgever oe
fende zelfs morele druk uit om een
bepaalde bank te nemen, aldus de
bond.
"Nu de gewone man de weg naar
het bankwezen heeft gevonden en
gebruik is gaan maken van het
veelzijdige pakket, dat de banken
aanbieden (zoals verzekeringen, rei
zen, leningen enz.) moet de rente er
weer af".
Als het inderdaad zover gaat ko
men dat de rentevergoedingen wor
den afgeschaft, dan zullen de werk
nemers volgens de bond hun werk
gevers dienen te dwingen hun sala
ris weer per kas uit te betalen'*.
Een dergelijk hard optreden van
de regering heeft India nog niet ge
kend tijdens zijn 28-jarige onafhan
kelijkheid. De noodtoestand werd tot
dusver alleen afgekondigd in 1962
tijdens de gewapende strijd met
China en in december 1971 bij het
begin van de oorlog met Pakistan,
maar nog nooit met het oog op bin
nenlandse moeilijkheden.
Om hoeveel arrestanten het gaat
is nog niet bekend, maar welinge
lichte bronnen deelden mee dat 't
er meer dan honderd zouden zijn.
De aanhoudingen van de politici
zijn verricht krachtens de wet be
treffende de binnenlandse veilig
heid, die de regering toestaat per
sonen voor maximaal een half jaar
op te sluiten zonder er de justitie in
te kennen.
De aanhoudingen kwamen op
het ogenblik waarop de oppositie 'n
landelijke campagne beraamde voor
het wegjagen van premier Indira
Gandhi wegens corruptie en omdat
zij op een dictatuur zou aansturen.
De 72-jarige Jaiaprakasi Narajan
volgeling van de grote Mahatma
Gandhi, was een van de eerste
mensen die rond het middernach
telijk uur van hun bed werden ge
licht.
Enkele uren tevoren had Narajan
zich in een bittere redevoering te
gen Gandhi gekeerd vanwege
haar weigering af te treden na een
veroordeling wegens corrupte ver
kiezingspraktijken.
Het persbureau United News of
India meldde dat er behalve Na
rajan ook andere leidende persoon
lijkheden van de oppositie zijn ge
arresteerd. Onder hen zou zich ook
bevinden de socialistische
Raj Narajan, de man die
Gandhi met succes voor de rechter
heeft gedaagd. Het gerechtshof in
Allabahad sprak mevrouw Gandhi
sohuldig omdat zij Narajan tijdens
de parlementsverkiezingen van 1971
met ongeoorloofde middelen zou
hebben verslagen.
United News noemde onder de an
dere prominente arrestanten de voor
malige vice-premier Morarji De-
sai, die zich in 1969 uit mevrouw
Gandhi's Congrespartij losmaakte
en een eigen partij stichtte, Jyotir-
moy Bosu, een topman van de com
munistische partij, en Chandra Sek-
har, een van mevrouw Gandhi's te
genstanders binnen de Congrespar
tij.
De meeste arrestanten zijn naar
verluidt afkomstig uit de oppositie
partijen welke voor zondag het oe-
gin van een "nationaal offensief"
voor het aftreden van mevrouw Gan
dhi hadden aangekondigd.
Dit monsterverbond was in eerste
instantie van plan een week lang
massavergaderingen en betogingen
te houden, uitlopend op een de
monstratie bij de woning van de 57-
jarige mevrouw Gandhi die sinds
1966 aan het bewind is.
De regering heeft ook censuur afge
kondigd op de binnenlandse en bui
tenlandse berichtgeving.
Dr. A. R. Baji, eerste woordvoer
der van de regering, heeft de natio
nale persbureau's aangeraden geen
berichten te verzenden zonder voor
afgaande goedkeuring.
Enkele ogenblikken later ging de
zelfde instructie uit naar de interna
tionale persbureaus.
Arrestaties
in Argentinië
BUENOS AIRES (AP) In ver
band met de ontvoering van destijds
van de gebroeders Jorge en Juan
Born, van de enorme holding com
pany en graanbedrijven Bung en
Bom, zijn zeven personeelsleden van
de onderneming gearresteerd.
Waarvan al deze mensen worden
beschuldigd is nog niet bekend. Op
19 september werden de gebroeders
ontvoerd door een groep linkse Pe-
ronistisohe guerrilleros. In mei en Ju
ni werden zij losgelaten nadat voor
hen een losgeld was betaald van
ruim 150 miljoen gulden, de hoogste
losprijs uitbetaald.
Horeca Italië
in staking
ROME (AP) Honderdduizenden
toeristen in Italië zijn getroffen door
een vandaag begonnen 48 uur staking
van het personeel van hotels, restau
rants en café's In hotels en pensions
zal alleen de allernoodzakelijkste ser
vice worden verleend.
Met name Rome. waar duizenden
en nog eens duizenden toeristen sa
menstromen ter gelegenheid van het
Heilig Jaar, wordt zwaar getroffen
door de staking.
BEIROET (UPI) Elkaar bestrij
dende politieke groeperingen hebben
vanochtend gebruik gemaakt van
mortieren, raketten en machinepis
tolen en hebben alle pogingen van
de veiligheidstroepen om een eind
te maken aan de straatgevechten
aan de rand van Beiroet verijdeld.
Er zijn acht mensen gedood en 35
gewond.
Militiemannen van de rechtse Fa-
langistische partij blokkeerden de
weg naar Chiah na eeD nacht van
hevige gevechten waaroij
ner is omgekomen.
Het schieten verminderde in de
vroege ochtend maar werd later op
grote schaal hervat. De inspanningen
van de demissionaire regering om
een bestanc.' te bewerkstelligen had-
en geen resultaat.
Politieke waarnemers menen dat
het uitbreken van nieuwe straat
gevechten het gevolg is van een zeer
verzoenende radiorede van de Pa
lestijnse guerrillaleider Jasser Ara
fat.
inwo- Een Israëlische patrouille heeft
vanochtend vroeg vitr Arabische
guerrillastrijders gedood
De Arabieren werden ontdekt na
dat zij zich in de buurt "an een Is
raëlische vestiging bil Adamit had
den opgehouden. 7ij wedden door de
Israëliërs tot op Libanees grondgebied
vervolgd en daar ontstond etn vuur
gevecht waarbij volgeas net commu
nique de infiltranten werden eedood
zonder dat de Israëliërs verliezen le
den.
DEN HAAG (ANP) Stadsver
nieuwing, de zorg voor de levende
stad, daarop moet monumentenzorg
stoelen. Dit heeft staatssecretaris J.
L.N. Schaefer van Volkshuisvesting
en Ruimtelijke Ordening vandaag
in de Ridderzaal gezegd in een re
de op de manifestatie "100 Jaar over
heidszorg voor cultureel erfgoed".
Daarbij was ook prins Claus aanwe
zig als ere-voorzitter van het natio
naal comité monumentenjaar 1975.
Staatssecretaris Schaefer stelde voor
1980 te kiezen als Europees stads
vernieuwingsjaar. Stadsvernieuwing
noemde hij een sociale activiteit
van de eerste orde, gericht op het
in alle opzichten levend houden van
de stad. Hij zei net element van de
zorg voor oude architectuur en
oud stedeschoon een goed hart toe
te dragen, maar het sociale verband
waarbinnen die zorg dient te passen,
toch belangrijker te achten. Monu
menten in stad en dorp kunnen al
leen leven als de nederzetting als ge
heel leeft. Voor monumentenzorg is
net. leggen van relatie met het wij
dere geheel van de stadsvernieuwing
levensvoorwaarde, aldus de bewinds
man.
Het gaat niet langer om het indi
viduele monument, maar om be
scherming van monumenten tezamen
met hun omgeving. De staatssecreta
ris legde verband tussen de waarden
van vroeger en die van vandaag en
stelde, dat het bij vernieuwing gaat
om een stad, waarin de tegenwoor
dige generatie .nenswaardiv moet
kunnen leven. Niet alleen de elite
onder de monumenten lelt, ook het
"gewone" monument wordt van be
lang, het simpele pandje van goede
schaal, goede verhoudingen en goe
de materialen.
Daarmee komt ook een andere klas
se van betrokkenen aan bod. "Niet
alleen kerkbesturen. kasteelbe
woners. museumbeheerders, directeu
ren van grote kantoren, maai een
brede laag van gewone burgers" al
dus de staatssecretaris.
De bewindsman herinnerde aan de
Huursubsidie voor oorspronkelijke
bewoners als ze in "hun" gerestau
reerd monument willen terugke
ren en de nieuwe huur hoger wordt
dan f 450,—.
De heer Schaefer oordeelde, dat
voor het behoud van oud stads- en
dorpsschoon, maar ook voor de stads
vernieuwing in algemene dn geldt,
dat er nog altijd te weinig wordi ge
daan. MoeiRjk is blijkbaar het ma
ken van een begin, zelfs op kleine
schaal. Om dit te vergemakkelijken
hebben zijn ministerie en dat van
Cultuur, Recreatie en Maatschap
pelijk Werk een brochure samenge
steld, waarin uiteengezet is wa voor
de voorbereiding van de plannen
tot restauratie en verbetering nodig
is en waarom, wat meteen aJ kan
gebeuren en wat nog wel even Kan
wachten welke subsidiemogelijkheden
ei zijn en tot wie men zich daarvoor
kan richten. Hij had deze wegwiizer
bij zich en vond het een gennepen
hem lit te reiken aan de deelne
mers van de manifestatie oai *-a-
ren vele betrokkenen bij ie nonu-
mentenzorg in ons land. Staatsse
cretaris Schaefer hoopte, dat gemeen
«en, eigenaars en gebruikers i an
deren die plannen moeten maken,
er beter de weg door zouder ^et^n
te vinden en sneller hun doei zouden
weten te bereiken.