Wereld stopt 520 miljard
per jaar in oorlogstuig
REüUWIJK
NAAST HET NIEUWS
Baskenland het Ulster van Spanje
Discussie Ford-Rabin op
het scherp van de snede
Niets wijst op afremmen wapenwedloop
Doodstraf
voor Brit
in Oeganda
Hanoi verwijt de YS
schending van akkoord
Conflict kerk-staat
in Portugal kritiek
Uw beste wonen
begint bij
DONDERDAG 12 JUNI 1975
BUITENLAND
PAGINA 9
STOCKHOLM (DPA) In 1974 hebben de landen op de
wereld het liefst maar 520 miljard gulden voor bewapening uit
gegeven, zo wordt gezegd in het jaarboek voor 1975 van het
Internationale Instituut voor vredesvraagstukken (Sipri). Van
dit bedrag komt ruim 80 percent voor rekening van de NAVO-
landen en de landen van de verdragsorganisatie van Warschau.
Het in Stockholm gevestigde instituut komt op grond van deze
ontwikkeling tot de conclusie dat de wereld steeds sterker ge
militariseerd wordt. Volgens het instituut hebben de landen
van de derde wereld hun wapenaankopen van 1973 tot 1974 met
veertig percent vermeerderd. Ruim de helft van deze 40 percent
komt voor rekening van de landen van het Midden-Oosten.
■kPremier Rabbi van Israël
(links) en president Ford
brengen aan het diner, dat
gisteren in het Witte Huis
werd gegeven, een toast uit
Tijdens het diner werd het
"harde" gesprek in de werk
vertrekken van Ford voortge
zet. Vandaag zou een nieuw
onderhoud plaats vinden,
waarbij Israël definitief zou
moeten verklarentot welke
concessies op welke voor
waarden het bereid is om een
stapje dichter te komen bij
vrede in het Midden-Oosten.
nig tot de ontwapening bij". Volgens
het instituut bezitten de VS een ar
senaal voor het vervoer van kern
wapens dat bestaat uit 500 bommen
werpers, 41 kernonderzeeers en 1.054
raketten die van de grond worden
afgevuurd. De Russen bezitten 140
bommenwerpers, 42 onderzeeboten en
1.540 op het land gestationeerde ra
ketten voor atoombommen. Het in
stituut zegt dat de Amerikanen 8.000
kernkoppen hebben die onafhankelijk
van elkaar naar een doel gebracht
kunnen worden en de Russen 2.600.
De Russen hebben echter ladingen
met een grotere ontploffingskracht.
Een gevaar voor het evenwicht op
kernwapengebied tussen de twee
supermogendheden ziet het instituut
in de ontwikkeling van de Ameri
kaanse "cruise missile", een niet-bal-
listische langeafstandsraket. Dit nieu
we wapen zal zowel strategische als
tactische kwaliteiten hebben en over
een buitengewoon grote trefzekerheid
beschikken.
Het instituut deelt de vrees van
hen die menen dat onbevoegden eens
spijtbaar materiaal in handen zul
len krijgen. Volgens berekeningen
van het instituut zal er in 1980 op
de wereld rond 350.000 kilo pluto
nium geproduceerd zijn. Zelfs als de
controlesystemen dan voor 99.9 pro
cent functioneren, zal het theore
tisch mogelijk zyn dat onbevoegden
genoeg plutonium bemachtigen om
wekelijks een kernwapen te vervaar-
WASHINGTON (AP) President Egypte, ontbraken. Over het geheel genoegen te nemen. Het is echter nog digen.
Bij de twee supermogendheden
Amerika en Rusland kan het insti
tuut geen aanwijzingen vinden voor
de bereidheid tot ontwapening. Het
akkoord van Wladiwostok over een
verdere beperking van de strategi
sche bewapening (Salt-twee) vormt
voor de V.S. en de Sow jet-Unie geen
belemmering hun voorraden kernkop
pen te verdubbelen, ja zelfs te ver
drievoudigen. De waanzin van de
kernbewapening, aldus het instituut,
wordt duidelijk gedemonstreerd door
het feit dat de VS. en de Sowjet-
Unie, na uitvoerig van Salt-twee
elkaar 100 keer in plaats van zoals
nu 50 keer kunnen vernietigen. "Ook
de in juli 1974 tussen beide landen
overeengekomen stopzetting van on
dergrondse proeven met kernwapens
met een explosieve kracht van meer
dan 150 megaton draagt maar wei-
LONDEN (REUTER) Een Oe-
gandese militaire rechtbank heeft
gisteren een 61-jarige Britse schrij
ver en lector ter dood veroordeeld
wegens verraad, zo heeft de Oegan-
dese radio gemeld.
De Brit, Dennis Hills, heeft ver
klaard niet schuldig te zijn aan wat
hem ten laste is gelegd, namelijk',
dat hij een boek wilde publiceren,
waarin het heet, dat president Amin
van Oeganda kwaad gedaan had en
zich als een 'dorpstiran' gedragen
had.
Ford heeft premier Yitzhak Rabin genomen
van Israël gisteren aangespoord op
nieuw initiatieven te ontplooien die
een vreedzame regeling in het Mid
den-Oosten dichterbij brengen.
Het Witte Huis deelde niet
i ja welke, concessies
de atmosfeer zakelij
grimmiger dan vorige week
in Salzburg.
In een korte verklaring zei Nessen:
"De besprekingen werden gevoerd in
de geest van openhartigheid
door telijkheid die de vriendschap tussen wacht en hij zal dan nieuwe voorstel-
niet duidelijk of Israël de wijn daar-
mee voldoende heeft verdund. recordjaar wat het
De Amerikaanse minister van Bui- antal landen betreft dat kernproe-
t^nlandse Zaken Henry Kissinger, ven nam. De Russen namen er 20,
wordt tegen het eind van deze maand e Amerikanen vijf, de Fransen ze-
in Egypte, Syrië en Jordanië ver-
Ford van Rabin zijn gevraagd. Wel
herhaalde Ford's perschef Ron Nes
sen dat Ford vastbesloten is geen
"stagnatie in het vredesproces te ge
dogen". Rabin kwam dinsdag in Was
hington.
Ford en Rabin spraken een uur en Israel
45 minuten. De stemming was ern- in ruil
stig. De complimentjes over i
zoals bij Ford's besprekingen
burg met president Anwar Sadat van te Egyptische niet-aanvalsverklaring
de Britten, Chinezen
v. diërs elk een. De eerste kernproef die
Israëlische terugtocht *n India ls genomen, heeft aange-
uit het heuvelland van Golan
bezette deel ten westen
op het scherp daan bij zich hebben.
Dit is gisteren in Arabische diplo-
matieke kringen vernomen. De Ame-
heeft aïlaten blijken dat het rikaanse ambassade te Amman wei
voor een nieuwe gedeeltelij- gerde op dit bericht commentaar te
de Verenigde Staten en Israël
oudsher kenmerkt". Het woord open
hartig is diplomatieke geheimtaal
om te melden dat
van de snede is gediscussieerd
er meningsverschillen waren.
Itoond dat een land met een belang
de Jor- program voor het vreedzaam ge
bruik van kernenergie betrekkelijk
gemakkelijk een kernbom kan ma
ken.
Twintig landen staan op het ogen
blik op het punt een kernmogend-
heid te worden in 1980 zullen het
er 30 zijn.
het gebied ten westen
Jordaan een terugtrekking omhelzen
van 15 kilometer uit de Israëlische
stellingen van de oever van het Tibe-
-Meer tot aan de Dode Zee.
beleidsbepalende defensieraad, die be- akkoord van 1973 te schenden
BANGKOK (AP) Noord-Viet— De Noordvietnamese premier Phan
lam heeft de Verenigde Staten er Van Dong heeft vorige week gezegd
beschuldigd het Parijse vredes- dat zijn regering normale betrek
dat het land Vietnam geen hulp
leent voor de wederopbouw,
i uitzending
staat uit hoge officieren.
In. eerdere Oegandese radiouitzen
dingen is gezegd, dat generaal Amin
verklaard heeft, da tg ratie zal af
hangen van schriftelijke verzeke
ringen van Koningin Elizabeth van streven
Engeland of van premier Wilson voor de status
aangaande de Britse politiek tegen- gegeven Amerikaanse soldaten
over Oeganda. Volgens de Oegande- Indochina vertraagt,
se radio wil Amin de verzekering,
dat Engeland de vijandige propagan-
.- kingen met de Verenigde Staten wil
■- aangaan Indien Washington het
der deel
radio-Hanoi voorziet i
Afpersing Een Napolitaans
echtpaar en drie van hun kinderen
zijn omgekomen tijdens een brand
Tijdens zijn veelvuldige bezoeken die begon in een winkel voor huis-
aan't Midden-Oosten sinds 't einde houdelijke apparaten en oversloeg
van de oktober oorlog van 1973 had naar het ernaastgelegen huis
Kissinger Jordanië nog niet bij zijn Slechts twee zoons van de zeven ge-
overleg betrokken. zinsleden overleefden de brand. De
politie vermoedt dat de brand aan
gestoken werd door afpersers, die 't
Proces Voor een kantongerecht die middenstand in deze buurt
in de Bosnische stad Tuzla in Joego- zeer moeilijk maken. Enkele maan-
slavië is gisteren een proces begon- den geleden vloog een meubelzaak in
brand en de politie stelt ook hier af
persers verantwoordelijk.
JARENLANG DUIMEN DRAAIEN
Het komt niet vaak voor, dat topambtenaren met een zorgeloos
baantje de overheid vragen hun functie op te heffen. Maar In
Washington is er een: Jubal Halen, die vier jaar lang naar platen
van Beethoven heeft kunnen luisteren tegen een niet beroerd
salaris van 19.693 dollar per jaar.
Halen is algemeen secretaris van de ..federale beroepscommissie
betreffende klachten over van overheidswege gelaste bedrijfsstlui-
tingen in de mijnbouwindustrie". Een hele mond vol, maar als het
aan Halen ligt is die club er zeer binnen kort niet meer. Want al
werd de commissie in 1971 in het leven geroepen, nog steeds heeft
geen enkele op bevel gesloten mijn een beroepsprocedure aanhangig
gemaakt.
Elk jaar schreef Jubal aan het ministerie van Binnenlandse
Zaken waaronder zijn commissie ressorteert een rapport,
waarin hy bondig meedeelde, dat hij met zyn duimen zat te
draaien.
Nu heeft hy een senaatscommissie verzocht hem door het op
heffen van zijn functie uit de lediggang te verlossen.
MANNELIJKE LEIDING
In de Verenigde Staten hebben talrijke vrouwenorganisaties fel
geprotesteerd tegen het feit, dat de Amerikaanse afvaardiging naar
de internationale conferentie van het „Jaar van de vrouw" zal
worden geleid door een man, Daniël Parker. De conferentie begint
op 19 juni in de stad Mexico.
Het Witte Huis maakte^daarop bekend, dat Daniël Parker, hoofd
van het bureau voor internationale ontwikkeling, het voorzitter
schap van de delegatie zal moeten delen met Patricia Hutar, Ame
rikaans vertegenwoordigster in de commissie van de Verenigde
Naties inzake de status van de vrouw. Mevrouw Hutar zal de ope
ningsrede van haar afvaardiging uitspreken.
OVERWERK
Wilbur Holsinger was juist een lading tomaten aan het lossen uit
een spoorwegwagon toen hy plotseling de hele partij over zich heen
kreeg. Een reddingploegje moest een gat in de zijkant van de wa
gon branden om hem uit zijn benarde positie te kunnen bevrijden.
Toen de 20-jarig Holsinger zijn bevrijders na enige tyd vroeg
hoe laat het was en hij te horen kreeg, dat het zeven uur was,
antwoordde hy laconiek: „Oh, maar dan werk ik nu over".
RACELEDIKANI
De Britse rechter heeft een eis tot schadevergoeding van een
man die door een receledikant was overreden en gewond, afgewezen.
Het ongeluk gebeurde in 1971 tijdens een wedstrijd die was ge
organiseerd door een liefdadigheidsorganisatie in Bodmin.
De 39-jarige Ivan Hooper en een andere man duwden een ledi
kant in een race met een ander bed, dat door vijf vrouwen werd
„bestuurd". Hooper viel en werd door het ledikant van de concur
renten overreden, waarbij zijn achillespees werd doorgesneden. Hij
kon er een jaar niet door werken.
In zijn eis had Hooper „nalatigheid" van de kant van de organi
satoren aangevoerd en gewezen op de scherpe delen van de ledi
kanten die daar buiten staken.
De rechter sprak medeleven met Hooper uit maar zag geen reden
hem de gevraagde 20.000 gulden uit te keren.
KRASSE TIPPELAAR
Een 83-jarige Madrileen Salustiano Mayo, (een lijftijdgenoot van
generaal Franco), heeft zijn wereldrocord verbeterd. Hij wandelde
48 uur aaneen zonder zich ook maar even te .verpozen onder de
arcaden van het beroemde Plaza Mayor in Madrid. Zijn vorig record
dat hy vorig jaar vestigde, was 38 uur.
De grijsaard beëindigde zijn onderneming in de vroege ochtend
waarbij hij warm werd toegejuicht door de matineuze Madrilenen
STRIPWAARDE
Op de Londense kunstveiling van Sotheby zijn ongeveer 20.000
stripverhalen uit de periode 1906 tot 1942 voor ongeveer f 32.000 in
andere handen overgegaan.
De verzameling kwam van de zolder van de 47-jarige verkoop
leider Raymond Radford uit Oost-Londen, die de collectie had ge-
erfd van zy'n vader die zelf tekenaar was.
Er waren zo'n honderd belangstellenden die verwoed tegen elkaar
opboden. De Londense kunsthandelaar Norman Shaw bemachtigde
het grootste deel van de verzameling voor circa f 22.500. Een par
ticuliere verzamelaar, Hubert Johson, die verklaarde „gek te zijn
op Mickey Mouse", betaalde een kleine drieduizend gulden voor 282
boekjes met avonturen van zijn held.
De reden, waarom Raymond Radford de verzameling van zijn
vader verkocht, was dat hij bang is voor spinnen. Toen hij onlangs
een stripverhaal van zolder wilde halen, joeg de grootste spin die
hij ooit gezien had, hem de stuipen op het lijf. Dat was voor hem
genoeg om de hele collectie op de veiling te brengen.
LISSABON (AP)
werd gezegd dat het weigeren van
Washington om hulp te geven het
oplossing te vinden
als vermist op-
Volgens Hanoi zijn het bepalen
hulp
i Amerikaanse economische
Hanoi wordt uitgevoerd.
Uitgebrand Een jumbojet van
het type B-747 van "Air France" is
vanochtend op de internationale
da tegen Oeganda staakt en Oegan- tairen en de wederopbouw
de status^ van de vermiste mili- standsschendingen
nen tegen
die zich schuldig hebben gemaakt
aan "misdaden tegen de staat en het
volk". De zes verdachten behoren tot
de mohammedaanse volksgroep. Ze
Q°"CQ a""nnvn™'' worden ervan beschuldigd zich
kwaadaardig over de staat Joego- luchthaven van Bombay uitgebrand
.n„, slavië te hebben uitgelaten, bevol- De gezagvoerder ontdekte de brand
J i L? kingsgroepen tegen elkaar te heb- toen het toestel na een tussenlan-
ben opgehitst en beledigingen te heb- ding op de lijn Hongkong-Parijs slechterem
ben geuit aan het adres van het wilde opstijgen. De machine kon bij- Een woordvoerder in het radio
staatshoofd. Ook wordt hun kwalijk tijds tot stilstand worden ge- station ^o Renaissance' dat
genomen dat ze zich pro-Russisch bracht, waarna de 360 passagiers Renaissancedat ver-
du.s .te.gen de Joegoslavische on- zonder ongelukken het vliegtuig
Katho- gegeven de stroomtoevoer af te slul-
lieke hiërarchie in Portugal heeft ten die nodig is voor de kortegolf-
lingen over een hulpprogramma
Hanoi begonnen, maar brak de be
sprekingen af na de regering in Ha
te hebben beschuldigd
de uitzendingen van haar radiosta
tion gestaakt omdat het station is
overgenomen door linkse employees.
De kwestie dreigt de toch al ge
spannen betrekkingen tussen kerk
staat in Portugal verder te ver-
uitgebreide
dese ballingen uitwijst "die onge
gronde geruchten tegen Oeganda ver
spreiden".
schriftelijke verzekering,
na-oorlogse Vietnam punten waar
over door twee partijen beslissingen
moeten worden genomen. Tot dusver
is er niet veel vooruitgang geboekt
afhankelijkheid hebben uitgelaten. konden verlaten.
leden week door linkse employees
werd bezet, heeft verklaard dat de
directie van 't station opdracht heeft
uitzendingen. Het station blüft wel
in de lucht op de middengolf.
De kerk heeft verleden week la
ten weten drastische maatregelen
te zullen nemen tenzij de regering
haar weer de macht over het sta
tion terug geeft en er voor zorgt
dat er geen uitzendingen meer plaats
vinden waarin kritiek op de kerk
wordt geleverd.
De regering heef hierop nog niet
gereageerd.
vorstin of premier ontvangen
zijn, zou Hills de kogel krijgen.
Hills heeft sinds 1964
gewoond. Hij werd op
dit jaar aangehouden.
In de uitzending werd verder i
gedrongen, op teruggave van de
Oeganda vliegtuigen en oorlogsschepen, waar-
april van mee Zuidvietnamezen naar het bui
tenland zijn gevlucht.
RTT.RAn rTTDT/T3ontfii.\ TX„i. -™-
ADVERTENTIE
Nederlands grootste woninginrichting
18000 m' kijkplezier
leubol- en wonlngtextlel-
Rotlerdam, Binnenwegplein, 010-T
Amsterdam. Stadhouderskade 3, 020-:
I. Leeuwenstraat 45/47, 02150- 14565
VRIJ TOEGANG, elke werkdag,
óók zaterdags, van 9 tot 17 uur 30.
Op koopavonden tot 21 uur,
's Maandags gesloten.
BILBAO (UPI/Reuter) Het poli
tieke geweld in de Baskische pro
vincies van Spanje is op een punt
beland dat Spanjaarden gaan spre
ken over "ons kleine Ulster".
Baskische separatisten, de bitter
ste vijanden van de 83-jarige gene
ralissimo Francisco Franco, verhe
vigden de querilla-activiteit tegen de
zichtbaarste symbolen van het Fran
co-regime: de duizenden politieman
nen, die pogen de openbare orde in
de vier noordelijke provincies te hand
haven.
Byna dagelijks zyn er vuurgevech
ten en vorige week kaapten de ver
zetsstrijders zelfs een trein waarbij
de politiebewaking van twee man
neergeschoten.
De politie heeft van haar kant een
intensieve zuiveringsoperatie onder
nomen. Haar motto, afgekondigd door
de minister van Binnenlandse Zaken,
Jose Garcia Hernandez, is "bestrijd
terreur met zijn eigen wapens"
tegen Franco.
Sedertdien waren de bergvalleien ring, bekend onder' de
tigde rechtse extremistische groepe- van Bilbao voor de arrestanten moest Zijn brief werd in de kerken
steden van baskenland
bao, het belangrijkste centrum van
anti-regerings- en afscheidingsactivi
teit.
Veel Basken koesteren wrok om-
dat Madrid volgens hen hun cultu- intellectuelen
rele erfdeel en taal - een onbegrij
pelijke tongval die zelfs de duivel
volgens een Baskische legende niet
kan leren
is het meest geïndustrialiseerde en
welvarendste van Spanje en de Bas-
ken verlangen r
onafhankelijkheid.
worden gebruikt.
Een dossier van een groep Jonge
WM uu acties worden töegeschre- advocaten bevat de namen en ge
ven, waaronder aanslagen op huizen tuigenissen van 42 mensen die zeg- situatie en geeft er de voorkeur
ETA-sympathisanten 0£ Qp kun gen door de politie gefolterd te zijn. op dit ogenblik te zwijgen'
Een gevangene moest urenlang op
Christus Koning"
bedrijven of kantoren. Veel linkse
zijn diocees voorgelezen.
Maar een vriend van de bisschop
„Hij is uiterst bezorgd over de
(privileges)
pen elke nacht ergens anders omdat
zij niet thuis durven blijven.
"Wij zijn er nooit zeker van wan-
onderdrukt. Hun gebied neer de politie of de "guerrilleros
van Christus Koning" bij ons zullen
aankloppen", zei de publicist van een
economische Baskisch nationalistisch blad. Bas
kenland maakt zijn "meest trauma
tische ervaring" sedert de burger-
-r Duizenden Basken in de Spaanse
arbeidersleiders sla- een korte tafel liggen zonder steun provincies Biscaje en Guipuzcoa heb-
hoofd en benen. Telkens als hij ben gisteren niet gewerkt bij wijze
zyn hoofd of benen liet zakken
werd hij geslagen.
Een andere techniek was de polsen
protest tegen de zeven weken
oude uitzonderingstoestand in ver
band met moodaanslagen op poll-
Zij probeerden de lokale "fueros"
zelfbestuur en in- oorlog d00r-
In i
ning van de eigen belastingen te her-
Op 25 april werd ln de provincies de greep
Vizcaya en Quipuzcoa de noodtoe
stand afgekondigd. Deze geeft de po
litie het recht tot huiszoekingen en
arrestaties waarvan energiek ge
bruik werd gemaakt en waarop be
schuldigingen inzake bruut optreden
en folteringen van de politie volgden.
Het conflict vindt in zekere mate
zijn oorzaak in de burgeroorlog van
1936-1939 waarin de Basken fel stre
den aan de kant van de republikei-
In de eerste twee weken
krijgen die zij onder vorige regimes afkondiging van de noodtoestand vorige maand
genoten. Franco, trok die voorrech- werden mensen opstraat aangehou- littebureau
den door politiemannen met machi-
nepistolen ei
huizen, bars
zocht.
het^ centrale be^ind Wie geen geldig persoonsbewijs bij
-- zjch had werd meegenomen.
gevangene met boeien ach- tieagenten.
Overigens had het protest niet de
omvang van de algemene staking
van 11 december vorig Jaar, toen on-
ziekenhuis in de omgeving geveer 200.000 arbeiders thuisbleven.
31-jarige De oproerpolitie was in grote ge-
Bilbao herstelt
priester, pater Anastacio Erquicia, die tale aanwezig maar hield zich ach-
nacht op een po- teraf en incidenten van enige
De pressie tot verzwakking
doorbrengen, lang-
inwendige verwondingen,
werden systematisch Een andere priester was op het po
tt discotheken door- Itiebureau geslagen met stokken en
een zweep van elektricitietsdraden.
De R.K. Kerk heeft "geweld van
beide zijden" veroordeeld, maar staat
de ETA (Euskadi Ta Aska- een maand tijd 317 arrestaties
Volgens de regering werden er in onder druk van militante priesters t
vang hebben zich niet voorgedaan.
Officiële kringen stelden het aan
tal stakers op 21.000 en het aantal
getroffen fabrieken op 151, maar la
ter verklaarden Baskische kringen
dat in Guipuzcoa 50.000 mensen
hadden gestaakt
tasuma - Basken vaderland
de militantste Is. Zij heeft een eigen vrijgelaten,
leger van querilleros gevormd die Advocaten zeiden dat
hun operaties financieren door bank- sonen werden aangehouden de i
i krachtiger houding aan te De dag van gisteren was door uit
richt waarop 137 mensen werden nemen na de beschuldigingen inzake eenlopende oppositiebewegingen uit-
politie-excessen.
geroepen tot 'dag
overvallen en ontvoeringen.
ten werden vrijwel onmiddellijk in met ballingschap werd bedreigd na
Men rekent op bisschop Antonio de uitzonderingstoestand, vermeend
Anoveros van Bilbao, die vorig Jaar hardhandig optreden van de politie
In het gebied heerst vrees. Vrees vrijheid gesteld. Op zekere avond
herderlijk schrijven
i de politiebureaus zo vol dat vroeg om officiële erkenning
de arena voor de stierengevechten Baskische cultuur door de regering.
de eis van een officier van Justi-
hij tie dat twee Basken die vorig Jaar
een politieman hebben vermoord, de
doodstraf krijgen.
