Vader Abraham,
boerenkool met
worst en glans
Laatste wagenmaker in Leiden
'Juf' Van der Kroft gaat met pensioen
Mej. Klokman
verlaat na 46
jaar onderwijs
Mary Bey kreeg Gouden Bolhoed
J. de Groot (75): "Ik heb wel een vaste hand"
ZATERDAG 7 JUNI 1975
LEIDEN Om kwart voor enen vanmorgen vertrokken de liefhebbers van Vader
Abraham en de zijnen vanuit de Groenoordhal. Ze waren er om zes uur gisteravond al
ingelaten. Een avond die menigeen zal heugen tot en met.
Bijna drieduizend mensen, incluis een gezonnebrilde wethouder Van Aken (plus dito
zoon) kwamen zien en grondig beleven wat dat nou eigenlijk was, dat Festival van het
Nederlandse Lied Dat was heel wat: achttien artiesten, een showorkest, onnoemelijk
veel kleine kinderen, geplunderde bloembakken, blikjes bier, handtekeniingenjagers, grap-
penmakende artiesten, moeilijk doende bezoekers, hard werkende obers en een op het
laatst bijna onhoudbaar benauwde Groenoordhal. Dat was het.
bezoeken. Ze toa/d!den die gebruikelijk* gegeven voor een ovendiatfdg gebeuren.
Door en forae 1306 bloemen onder die stoel Een vermoeiend gebeuren. Dait blijkt
Po,,l W~Ti£ .*11 liggen. En ze vonden bet gewoon dait aan het edmtde: geen ovationele re
tail i W OirsWinKei ze er zaten. Een ongekende verbaste- acties: nee, een tam weglopende
Foto's rtag maakt zich dan van je meester: massa, dde bevredigd en dodelijk ver-
Tan WnJimcrf- zulk een idiblaJtie kan je Je nauwelijks meelid heft bed zoekt, althans ten-
jan nou va si voorstellen. Vader Abram zelf daar- minste de pantoffels, wanit ze willen
over: „Als ik alle bloemen van deze nog wel een slokje.
diames bij elkaar had staan, zou ik
Om vier uur s middags zaten er al een mood stukje Groenoordhal kun- Bedillerig
braaf vier mensen te wachten. Ze nen vullen. „Hij wek* de indruk een
werden niet veel later weer wegge- beetje vertegen te zijn met deze da- Kartner loopt bedillerig rond ach-
Gtuurd, wamt ae moesten nog betalen, mes. Zou 't? ter de coulissen, hg trekt de ene Pint
Om zes uur werd er al een drang- na ds andere (bedoeld wordt 'n duo)
gedrag zichtbaar en niet veel later Wanneer de eerste noten klinken uit de kleedkamer, kondigt aan en af,
liep het publiek alls een stampende verschijnt AbraJham in een zwart stuurt binnenkomende artiesten naar
menigte naar die mooiste plaats toe. kostuum, modieus en nerveus gesne- zijn vrouw, die in een kantoortje aan
Vooraan de dames De Rooy uit dien, op het podium en bezingt een het uitbetalen is, onderhoudt zich
Deventer. Moeder, dochter en klein- gironummer, dat naar mijn idee al met Jan en Alleman, is de vriende-
dochter, die zeiden minstens twee tot lang geen dienst meer doet. Doet er lUkhieid zelf, maar straalt een opper-
driemaal (per week dan) die show te niet toe; hij zingt. En heeft het sein Vliaikkigheiild uit, een ongeïnteresseerd
heid die-niet te noemen js. Behalve
tegen die journalisten, waant deze jon
gens kunnen wat van hem gebrui
ken. De klindteren op het middenpad,
vaak nog peuters, weten niet waar ze
aan toe zijn; ze zingen evenwel alle
liedjes vlekkeloos mee. Er worden
foto's gemaakt, er worden bloemen
gebracht en kusjes, er wordt geklapt,
geroepen, gedeind. Ach, er wordt ge
noten. Je bent verbaasd.
Bueno de Mesquita, klein bekken-
trekkend mannetje, brengt een paro
distisch nummer, dat opperste bana
liteit uitstraalt en derhalve de urine
zowat uit je broek laat komen, om
in styl te blijven. De imitatie van
Sammy Davis Jr. is verbluffend.
De decibeldenkoning Ben Cramer
komt en vertrekt even verveeld als
een verwende jongen.
Voor de damestoiletten staat een
verhitte rij.. Van Aken geeft een gul
dien aan zijn. izoon. Hij is gekomen
om een vergelijking te maken met
bet optreden van de Osmond-
broithiers.
Niet te moe
„Ze moeten geestelijk niet te moe
wonden", zegt Vader. „Op losse groe
ven is kingsize voor ze1'. Dan is het
pauze.
Horden in de artiestengang. Hand
tekeningen. Giebelen en verrukt kij
ken als de artiest iets terugzegt, aar
dig is, persoonlijk lijkt.
Er staan plotseling dranghekken in
de zaal; het publiek rukte te ver op.
Ergens is een dame in avondkledij.
Iemand zegt: „De koeien staan op
diinSdiag rustiger".
Vader: „We gaan in zilveren pak
ken naar de maan, maar; we blijven
boerenkool met worst eten. Ik weet
zeker dat de koningin dat 's winters
ook doet".
De Zangeres zonder Naam wint de
Gouden Bolhoed, omdat ze zoveel
heef t gedaan voor het Nederlandse
Med. Willy Walden en Piet Muyse-
laar ook; ze zijn er niet). Ze is ont
roerd. De eerste onderscheiding in
haar leven en dan nog wel in Lei
den. En ze zingt haar repertoire. On
vermoeid, als een engel Gods staat
ze daar in een wijd uitlopende witte
robe. Okee, de favoriet der progres
sieve kringen, maar ze doet het toch
Achter de schermen een bezwete
manager, die koortsachtig het tijd
schema probeert vast te houden. Zijn
De zaal, Nico Haak en de
knielende koters.
bril ds af, zijn voorhoofd kletsnat.
Telkens als hij je ziet, zegt hij dat
het enorm en geweldig is. „Leiden is
netjes uitgelopen", zegt hij.
Ronnie Tober, nog steeds mooi 'in
het WelLaform en vriendelijk tegen
iedereen die hem ziet; een Juffrouw
leeftijd met een paarse en blote
jurk. diie meer bloot dan paars is
achter een duur drankje. Bij wie
hoort diie nou weer?
En dan die duizenden tevreden,
rode, opgewonden mensen. Daar was
het voor. En die hebben het geweldig
gevonden.
FRANSE KAASAVOND
Zaterdag 7 juni organiseert
's Kaas- en Notenhuisje in sa
menwerking met Bar-Bodega
't Uilenest een échte Franse
kaasavond.
Aanvang 20.00 uur.
Uw gastheren Harry en Frans
't UILENEST, Aaltje, Noorde-
wierlaan 52, Leiden,
Telefoon 071—60908
Haarlemmerstraat 181
ZILVEREN SIERADEN
Een schoonheid van een
collectie
JUWELIER V D. WATER
Hoofd van Pacelli-kleuterschool
LEIDEN Volgende week woensdag
zal er een receptie zijn voor mej.
Van de Kroft, hoofd van de Pacelli-
kleuterschool; beëindigt haar taak
en gaat met pensioen. De receptie
zal in de school gehouden worden
van vier tot zes uur.
Als ze terugkijkt naar de zesen-
40 jaar dait zij bij het kleuteron
derwijs is geweest merkt zij op dat
zij blij is dat zij het tot haar vijf
enzestigste jaar heeft kunnen doen.
"Ik heb het altijd met plezier ge
daan. Maar het zou onzin zijn om
te zeggen dat ik nog wel een paar
jaar erbij zou willen doen. Als Je
vijfenzestig bent is het wél geweest.
Voordat zij naar Leiden kwam heeft
mej. Van der Kroft vijfentwintig jaar
in Den Haag gewerkt, in die Schil-
derwijk. "Het is een volksrijke buurt,
veel armoe. En dan in de crisistijd,
en vlak na de oorlog, dat was af en
toe heel triest. En je had grote klas
sen. Toch was het een geweldige tijd
waren enorm aardig als
ze zagen dat je goed voor hun kin
deren zorgde." Na vijfentwintig jaar
wilde mej. Van de Kroft wat zelf
standiger zijn en het wat rustiger
"Ja, ik heb toen wel iets achter
me gelaten. De kinderen hier zijn
veel rustiger. Het was een heel ver
schil". Met de veranderingen in
't onderwijs heeft zij noodt veel moeite
gehad. Ik heb altijd tegen mijzelf
gezegd dat het dom is om vast te
houden aan het oude als Je weet dat
het de andere kant opgaat". "De
overschakeling van klassikaal naar
individueel onderwijs gaf wel veel
werk, maar met die methode wa
ren we in Den Haag al een beetje
begonnen. Later kwamen de projec
ten." Over de nieuwe methoden is
mej. Van de 'Kroft tevreden: "Door
die nieuwe leermiddelen kun je een
kind meer bijbrengen, ze kunnen
zich meer uitleven."
Het kleuteronderwijs is tegenwoor
dig gericht op de lagere school. Op
de Pacellischolen is er veel samen
werking, er is voor de scholen één
oudercomité. Mej. Van der Kroft
heeft ook veel kontakt met de ouders
want ieder jaar gaat zij bij alle
kinderen thuis op bezoek. "Ook op
school spreek je de ouders wel.
maar als er kinderen binnenkomen
bei) ik voor de kinderen. "Soms is
een gesprek met de ouders wel
moeilijk, merkt merj. Van der Kroft
op. "Bijvoorbeeld als je moet zeggen
dat hun -kind beter nog niet naar de
lagere school kan gaan. Maar dik
wijls is het voor een buitenstaander
makkelijker een kind op te voeden
dan voor een moeder."
Als het schooljaar dadelijk is af
gelopen, .gaat mej. Van der Kroft
eerst op vakantie. Daarna ziet ze
wel weer. 'Tk besteed veel tijd aan
hobby's, bijvoorbeeld handwerken
en lezen."
Lezers schrijven
LEIDEN „Blinderen gaan vre
selijk graag naar school" Na 46
jaar in het onderwijs gezeten te
hebben, kan mej. Klokman dat
wel weten. Volgende week woens
dag, 11 juni, neemt zij afscheid
van "de Zuiderparkschool; 's
ze nog niet. „Ik kan me niet voor-
er een afscheidsreceptie zijn in de
Zuiderparkschool, Asserstraat 50.
Mej. Kllokman is wel een beetje
onder de indruk van alle aandacht
die aan haar afscheid besteed
wordt als ze een nummer van het
schoolblad toont dat helemaal
daaraan gewijd is.
Op haar achttiende jaar, pas
van de kweekschool af, is ze be
gonnen op de school van haar
vader;- de eerste tijd nog onbezol-,
digd. Toentertijd was het erg
moeilijk voor onderwijzers en on
derwijzeressen om aan werk te
komen. Toen ze in 1930 dan ook
een vaste aanstelling kon krijgen
was ze erg blij met die vijfenze
ventig gulden per maand. Het
duurde tot na de oorlog voor ze
uit Friesland weg zou gaan. „Je
had toen allemaal het gevoel dat
je wég moest. De hele oorlog had
je als het ware opgesloten gezeten.
En ik wilde dichter bij m'n ouders
wonen die in Zeist zaten". In 1947
kwam mej. Kolkman to Leiden,
eerst nog in de school achter de
Hooglandse Kerkgracht, toen. na
dat ze enkele jaren in Den Haag
les had gegeven, in de Zuiderpark
school.
Levendig vertelt zij over de ver
anderingen in het onderwijs, haar
belevenissen, over het project "wa
ter' waar de school dit jaar mee
bezig is geweest. "De veranderin
gen zijn gekomen zo ongeveer toen
de speelleerklassen kwamen, iets
van negen jaar geleden. De be
doeling was dat de eerste klas be
ter aansloot bij de kleuterschool.
Er werd toen geleerd met allerlei
spelletjes. Nu zijn we al een jaar
of vijf bezig met echte projecten".
Op de vraag of ze de veranderin
gen nooit moeilijk vond, moet mej.
Kolkman lachen: „Dat had ik wel
verwacht ,dat u dat zou vragen"
Ze vertelt hoe ze altijd actief de
veranderingen heeft gevolgd: en
over spelletjes en projecten: „Dat
vond ik ontzettend leuk. dat heb
ik altijd al gewild".
Hoe het precies zal gaan als
ze van haar pensioen geniet, weet
ze nog net. „Ik kan me niet voor
stellen dat ik eruit moet. Het zal
wel wennen zijn, je vaste dag
indeling is weg hè". Even later
zegt ze beslist: „Je moet een nieuw
stuk leven bouwen". Ze vindt dat
het allemaal maar snel gegaan is.
„De tijd vliegt voorbij; vooral na
de oorlog is het allemaal sneller
gegaan. De kinderen zijn ook
drukker, vrijmoediger: wel leuk
hoor. Met kinderen werken is leuk
Nee, ik heb het nooit met tegen
zin gedaan".
Appartementen
LEIDEN B. en W. van Leiden
hebben besloten een vergunning te
geven voor de bouw van 24 appar
tementen aan de Waardkerksteeg/
Langestraat. De appartementen zul
len worden gebouwd in opdracht van
de Stichting Huisvesting Werkende
Jongeren. Inmiddels hebben Gede
puteerde Staten v. Zuid-Holland een
verklaring van geen bezwaar afge
geven voor dit project.
Tuinhuisjes
Hoe is het mogelijk dat een 'voor
zitter van een Coop. Leidse Groenten-
veiling tuinen verhuurt aan mensen,
die zelf hun sla, boontjes, radijs en
uien willen verbouwen. Is de heer
Van Vliet niet van mening dat hij
daar de groentehandelaren geen
dienst mee bewijst. Of denkt hij, ha
len wat er te halen is. Voorzitter
van een groentenveiling, met eigen
land en nu nog een volkstuinver-
huur. Is dat het bestuur van de
Coop. Wel bekend?
Mevr. H. v. d. Kwaak-Lepelar-
De Goejéstraat 7
Leiden.
LEIDEN Op de kleine pendule
in zijn huskamer staat het op
schrift "Beidt uw tijd". De bijna
75-jarige J. de Groot vertelt over
zijn hobby's fotografeeren en schil
deren, en over zijn unieke vak: hij
is de laatste wagenmaker in Leiden.
Het vak heeft hij geleerd van zijn
vader die zeventig jaar geleden met
zijn bedrijfje van de Oude Singel
verhuisde naar de Varkenmerkt. Hoe
wel hij nog veel werk levert aan
schildersbedrijven, is het niet meer
zo druk: de tijd van de bakfietsen
'en handkarren is een beetje voor
bij. Als laatste in Leiden heeft hij
nog enkele handkarren die hij on
derhoudt als het niet zo druk is.
Toen zijn vader in 1905 naar de
Varkenmarkt kwam met zijn werk
plaats was er nog geen electricitit.
Die kwam er in 1917, en toen wer
den ook in de loop van de tijd en
kele machines aangeschaft die er nu
nog staan, goed onderhouden. De
Groot nam samen met ziju broer het
werk helemaal van zijn vader over
toen deze in 1922 ut de zaak ging.
Sinds 1951 werkt De Groot alleen.
Hij vertelt dat het in de crisistijd
niet gemakkelijk was; na de oorlog
was er weer even een opleving, maar
langzaamaan is het werk minder
geworden. De paardewagens voor
de brouwerijen en groenteboeren, de
bakfietsen voor de bakkerijen en de
handkarren zijn langzaam verdwe
nen. Alleen studenten zie je nog wel
eens aan het verhuizen met een hand
kar.
Op het ogenblik is er niet veel
werk; hij is bezig met een karwei
voor een schildersbedrijf. Achter
zijn werkplaats in de opslagruimte
laat hij een ladder zien die hij ge
repareerd heeft met nieuwe spor
ten. "Ik reken niet veel uurloon, an
ders zou het niet meer te betalen
zijn". In een rap tempo laat hij en
kele van de honderden gereedschap
pen zien, een paar van de vele hout
soorten en waar Je ze voor gebrui
ken kunt. Terloóps vertelt hij dat
hier nog die beroemde fotograaf is
geweest, Paul Huf voor die reclame
van "vakmanschap is meesterschap".
De Groot is inderdaad nog een am
bachtsman die alle houtbewerking
zelf uitvoert. Hij laat een handkar
zien, een stortwagen, waar hij net
een nieuwe- vloer in gemaakt heeft.
"Deze kar heeft halve veren, strijk-
veren noemen ze die, dat is voor
ze zo'n kar wel voor puin ruimen.
En hij heeft een patent-as, die wor
den tegenwoordig niet meer gemaakt.
Vroeger maakten ze die in het bui
tenland, van gehard ijzer, kan niet
slijten. Vet-assen zijn van zachter
materiaal, die slijten wel". Op de
draaibank staat een houten naaf
waar hij aan bezig is. Hij vertelt
dat tegenwoordig veel particulieren
belangstelling hebben voor die naven,
en voor wagenwielen: "Daar maken
ze dan een lamp van of zo". Bij
de werkbank ligt een pasgesneden
spaak. "Een wiel heeft vijf of zes
velgen en naar gelang daarvan tien
of twaalf spaken.
Tussen de velgen is een kleine ruim
te. Als smid Van Velsen, ja die
woont daar schuin aan de overkant,
er dan een ijzeren band om smeedt
trekt die samen als die afkoelt;
daarom zitten er van die ruimtetjes
tussen de velgen."
Als we even boven in zijn huis'-
kamer zitten laat hij foto's zien die
hij zelf ontwikkeld heeft en afge
drukt; hij is lid van de Leidse ama
teur fotografen club. Er zijn denkele
foto's bij uit 1964 toen hij met va
kantie in Wenen was. "Dit is al een
heel oude kerk. Deze foto is van
dezelfde kerk, van binnen genomen;
die ramen zijn uit de Middeleeuwen,
maar dat altaar is barok, dat zie
je wel". Ik vraag of die foto met
statief genomen is. "Oh nee, het is
een tijdopname, maar als je bijvoor
beeld een tiende seconde hebt en
je hebt een grote lensopening, dan
kan ik dat wel met de hand memen."
Een vluchtige glimlach; "Ik heb wel
een vaste hand."
TOM MAAS
De wagenmakerij De Groot aan de Varkenmarkt bestaat nu zeventig jaar. Hier is De Groot bezig
aan een wielnaaf: „Daar maken ze dan een lamp van of zo".
