Welzijnsbron:
van zwembad
tot modderpoel
Het 'ontslag'
van Van Aken
mizu
Leidse reumapatiente won
eerste Edgar Stene-prijs
keukens
Leven met
reuma
MAANDAG 2 JUNI 1975
Als stichtingsdirecteur
Wie de interne verhoudingen
van de Stichting Welzij nsbron
gedurende de twee jaar van haar
bestaan beziet, stuit op bijkans
Sjors-van-de-Rebellenclub-achtige
taferelen.
Als in mei 1973 de Welzijns-
bron haar taak begint, zit wethou
der Lijten (KVP) in de voorzit-
terstoel - zijn inbreng in de stich
ting zal het minimale niet te bo
ven gaan. Penningmeester is LDM
directeur ir. C. de Jong en secre
taris op voorpraak van de PvdA-
kopman In t Veld - de socialist
Van Aken.
Aan dat drietal toegevoegd wor
den later drs. J.P. v.d. Reyden en
P.F.S. Biegstraaten, resp. oud-voor
zitter en voorzitter van de Sport-
stithting.
Begin '74 komt 't eerste jaarver
slag van de Welzij nsbron op ta
fel. Van de Reyden en Biegstraa
ten moet de mond wel zijn open
gevallen, want uit de cijfers valt
te lezen dat Van Aken behalve
bestuurslid ook werknemer van
de stichting de Welzijnsbron is.
Iets wat hun nimmer is meege
deeld. Van Aken staat voor een
jaarsalaris van ruwweg 40.000 gul
den genoteerd. Van de Reyden en
Biegstraaten weigeren het jaarver
slag van de stichting goed te keu
ren en dat schijnt nog steeds niet
te zijn gebeurd. Zij hebben Van
Aken niet aangesteld (dat is ge
daan door de LDM-commissaris-
sen tot wie ook Van Aken zelf be
hoorde) en zij wensen daar ver
der buiten te blijven.
Begin mei-1974 stroomt er op
nieuw merkwaardig water uit de
Welzijnsbron. Dan deelt voorzit
ter Lijten namens de Stichting
aan Van Aken mee dat zijn func
tie na 15 mei niet langer meer zal
worden betaald.
Van de Reyden en Biegstraaten
protesteren opnieuw: zij dragen
geen verantwoording voor Van
Akens aanstelling, zij wensen even
min dat hij namens hen wordt
ontslagen. De LDM laat weten
dat het hier geen ontslag betreft,
maar eenvoudig de beëindiging
van een overeenkomst: van Aken
zou slechts een jaar in betaalde
dienst zijn. Verwezen wordt nog
naar een brief van januari 1974
aan de Welzijnsbron en naar no
tulen van de LDM, maar van bei
de dragen Biegstraaten en v.d.
Reyden geen kennis.
Van Aken hult zich in een rook
gordijn waar het de inhoud van
de afspraak met de LDM betreft.
Hij toont zich verbolgen over de
gang van zaken. (De kardinale
vraag is waarom Van Aken, nota-
bene secretaris en directeur van
de Welzijnsbron zijn eigen dienst
verband niet punctueel op papier
heeft laten vastleggen).
Op 15 mei 1974 schrijft voorzitter
Lijten aan Van Aken toch maar
een briefje dat hij "ontslagen" is
"wegens gebrek aan middelen"
om hem in staat te stellen in het
genot van de WW te komen.
Maar komt Van Aken daarvoor
wel in aanmerking? Is hij in die
combinatie van secretaris-direc
teur van de Welzijnsbron werk
nemer in de zin van de Werk-
loosheidheidswet?
Hoe dan ook, de LDM biedt
aan Van Aken, die toch vrijwel
zeker in september 1974 wethou
der wordt, de tussenliggende maan
den een bedrag ter grootte van
de WW-uitkering te verstrekken
als de WW hem niet als gewone
werknemer wil erkennen.
In afwachting daarvan zal de
LDM Van Aken alvast voorschot
ten verstrekken. (Het moet om
een bedrag van zeker 6000 gul
den gaan). Er lijkt geen vuiltje
meer aan de lucht te zijn, maar
de Welzijnsbron heeft kennelijk
een moeilijkheid voör elke oplos
sing. Om alleen aan hem beken
de redenen vertikt Van Aken het
bij de WW aan te kloppen. Eind
1974 vraagt LDM-directeur De
Jong tot twee keer toe aan Van
Aken of hij nu wel of niet WW
heeft ontvangen (de LDM-voor
schotten zijn tenslotte gemeente
gelden). Van Aken laat niets van
zich horen. Daarom heeft de L-
DM-directeur inmiddels de voor
schotten teruggeëist.
Het ziet er naar uit dat er
nog wel enige narigheid uit de
welzijnsbron zal vloeien alvorens
de zaak kan worden geliquideerd.
RP.
Geen show in
Stadsgehoorzaal
LEIDEN Zaterdagavond zou in
de Stadsgehoorzaal, onder auspiciën
van de Nederlandse Hartpatiëntenve
reniging de Vol Verwachting Klopt
M'n Hart show worden gehouden,
met medewerking van o.a. Boy Ed
gars Big Band, The Down Town Jazz
band, het Joegoslavisch danstheater
ORO en Joan Haan'appel als presen
tatrice. Het handjevol belangstellen
den dat zich zaterdag echter bij de
ingang van de Stadsgehoorzaal meld
de kon teleurgesteld huiswaarts ke
ren, omdat de show niet doorging.
Waarom niet?
Voorzitter Henk Fievet van de
Nederl. Hartpatiënten Vereniging
geeft drie redenen op: de zaal werd
niet gratis beschikbaar gesteld, de
gemeente was niet bereid om sub
sidie voor de show te geven, hoewel
volgens Fievet de opbrengst ten go-
de zou komen aan het Leidse acade
mische ziekenhuis en ten slotte bleek
de belangstelling in Leiden zeer ge
ring, gezien het feit dat in de voor
verkoop niet één kaartje was ver
kocht.
De organisator van de show, John
Verwijst, die woensdag nog beweerde
dat de show wel door zou gan, was
vanmorgen niet voor commentaar
berikbaar. De heer Milikan, directeur
van de Stasgehoorzaal evenmin.
Nieuwe dienst
regeling NZH
LEIDEN Gisteren is de nieuwe
dienstregeling van de NZH ingegaan
in vergelijking met de huidige
dienstregeling zijn de volgende wij
zigingen doorgevoerd. Het begin/
eindpunt van lijn 92 is in Noordwijk
verlegd naar het Wantveld (wijk-
Duinpark). Verder is in de avond-
spits een rit toegevoegd aan de lij
nen 49Den Haag—Leiderdorp) en
88 (Den Haag-Lisse). De seizoenlijn
tussen Voorschoten en de Wasse-
naarseslag heeft een ander nummer
gekregen. Lijn 44 wordt lijn 34.
AD VERENTTE
_yanAsserxJdrUraat2 Oegs^eest tet5Q392_
EN? HEEFT U NOU AL
'N KEUKEN?
LEIDEN Meer dan anderhalf
jaar is een stichting, voortgeko
men uit de N.V, Leidse Duinwa
termaatschappij (LDM) en luiste
rend naar de dameskransnaam
"Welzijnsbron", in het geheim
werkzaam geweest om een groot
zwembadencomplex te realiseren
aan de Vondellaan in Leiden.
Door
Ruud Paauw
De Welzijnsbron was in de herfst
van het vorig jaar al aardig met
haar werk gevorderd. Op papier wa
ren de zaken vrijwel rond en.het
geld lag zo goed als klaar: acht mil
joen, te fourneren uit de reserves
van de Leidse Duinwatermaatschap-
pij (een naamloze vennootschap,
waarvan alle aandelen in handen
van de gemeente Leiden zijn).
De Welzijnsbron werkte in het ge
heim. omdat werd gevreesd dat Ge
deputeerde Staten van Zuid-Hol
land, als zij tijdig lucht zouden krij
gen van deze miljoenenreserve, een
armlastige gemeente als Leiden niet
zouden toestaan op deze manier over
de gelden te beschikken.
Wat de Welzijnsbron (en daarmee
de gemeente) beoogde, was GS min
of meer voor een voldongen feit te
plaatsen, via onderhandse aanbeste
ding e.d. Als de eerste paal van Het
bad eenmaal de grond in zat, zou G.S.
ongetwijfeld wel zeer boos worden,
maar kon de zaak, zo werd nage
gaan, toch niet meer worden terug
gedraaid. G.S. zouden het bad dan
wel "gedogen". De opzet voor dit bad
van B. en W. Het sinds september
van B. en W. sinds september
vorig jaar in functie zijnde nieuwe
college heeft onlangs toch maar van
het plan afgezien. Enerzijds met het
oog op de bouw van de nieuwe Zijl,
anderzijds omdat gebruik van de re
serves van de LDM tot een verho
ging zou leiden van de waterleiding-
tarieven (hoe vreemd dat ook klinkt)
wat onacceptabel was.
Spookverhaal
Om het spookverhaal over de Wel
zijnsbron en het zwembad goed te
kunnen volgen, moeten we terug
naar de eerste maanden van het
jaar 1973. Het gemeenteraadslid In 't
Veld (PvdA), een der commissaris
sen van de LDM, vraagt zich af wat
er in Leiden kan worden gedaan met
de reserves van de Duinwatermaat
schappij (acht miljoen), een bedrag
dat in de loop der jaren door ge
meentelijk beleid tot stand is geko
men. (Die miljoenen liggen niet op
de bank, maar zijn in het bedrijf
verwerkt). De zaak is actueel, omdat
er dan sprake van is dat de LDM
uit Leidse handen zal gaan en
streekbedrijf gaat worden. Leiden
wil het eigen geld er vast uithalen
en voor de stad gebruiken. Daar is
niets op tegen, alles pleit er juist
voor. Maar hoe? De LDM zou de acht
miljoen simpel aan de gemeente
kunnen teruggeven. De ellende is
alleen dat Leiden door zijn grote
schuldenlast onder curatele van GS
staat. En het risico is zeer groot dat
GS de gemeente zouden dwingen de
gelden te gebruiken om er de lopen
de (grote) tekorten mee te dekken.
Dat zou niets opleveren- het geld zou
eenvoudig in de bekende bodemloze
punt verdwijnen.
Om dat te vermijden, wordt er naar
andere constructies gezocht. De sug
gestie wordt gedaan het geld als het
ware in handen te geven van een
stichting, die er een nuttig gebouw
of iets van dien aard voor neer kan
zetten en dat vervolgens aan de ge
meente kan aanbieden. Daarmee zijn
dan enkele klippen omzeild. Ook nu
is het geraden G.S. er pas van in
kennis te stellen als de eerste paal
de grond in gaat, want het blijft een
affaire die op de rand van het cor
recte balanceert. De commissaris
sen van de LDM (vrijwel allen socia
listische en confessionele raadsleden)
voelen wel voor het plan, B. en
W. van Leiden gaan ook akkoord
(de gemeenteraad wordt veel later
vertrouwelijk ingelicht).
Overdekt complex
Blijft de vraag wat voor gebouw
er nu eigenlijk moet komen. Wie de
prioriteit bepaalt, is niet duidelijk,
maar de keus valt in elk geval op
een overdekt-zwembadencomplex op
een stuk grond aan de Vondellaan
(naast garage LIAM), omdat Leiden
zit te springen om een dergelijke
accommodatie. En zo ziet dan, op
een dag in mei 1973, de stichting
Welzijnsbron (startkapitaal 100.000
gulden) het levenslicht.
Voorzitter daarvan wordt KVP-wet-
houder J. Lij ten van Economische
Zaken, penningmeester ir. C. de Jong
(directeur van de LDM) en secreta
ris het PvdA-raadslid M. van Aken,
die tot op dat moment ook commisa-
ris van de LDM was.
Enige tijd later wordt het stichtings
bestuur uitgebreid met twee „bur
gers" om het zwembad technisch
te realiseren. Dat zijn drs. J.P. v.d.
Reyden, oud-voorzitter van de Leid-
sche Zwemclub en oud-voorzitter Sport
stichting en P.F.S. Biegstraaten, de
huidige voorzitter Sportstichting.
Biegstraaten en v.d. Reyden krijgen
niet alles te horen wat er intussen is
bedisseld. Zo vertelt Van Aken hun
niet - en Lijten en De Jong houden
eveneens de kiezen op elkaar - dat
hij behalve als secretaris ook als
directeur (werknemer) van de Wel
zijnsbron moet worden beschouwd,
wat hem een jaarsalaris van rond
40.000 gulden oplevert. (Dat zal veel
later dramatische taferelen opleveren,
zie daarvoor bijgaand kader). Het
vijftal gaat welgemoed aan de slag.
Van Aken inventariseert allerlei zwem
baden en v.d. Reyden en Biegstraa
ten bekijken wat voor Leiden in prak
tisch opzicht het beste is. Besloten
wordt een complex op te zetten met
twee 25-meterbaden, een instructie-
bad, andere voor de zwemsport nut
tige ruimten en een restaurant. Wat
in de arm genomen architect toont,
ziet er inderdaad beeldig uit.
In augustus 1974 (de oude gemeen
teraad zal dan weldra worden ver
vangen door de nieuwe) wordt de
gehele gang van zaken nog eens
bekeken door commissarissen en di
rectie van de LDM en het oude col
lege van B. en W. Men vraagt zich
af of men nog we zo bevreesd voor
G.S. moet zijn nu de gemeenteraad
onlangs het besluit heeft genomen
andere reserves te gebruiken om ge
durende enkele jaren kunstmatig met
een sluitende begroting te werken.
Dat betekent dat de curatele van
G.S. vervalt. Maar het oude college
van B. en W. wil of durft de knoop
toch niet door te hakken en het
sein voor de bouw op groen te zet
ten. Het wil het nieuwe college, dat
in september 1974 zijn entree zal
maken, niet binden.
Twijfelachtig
In de herfst van 1974 buigen de
fonkelnieuwe wethouders Van Dam
en Tesselaar zich over de Welzijns
bron en zijn zwembad. Vooral Tes
selaar wil dat nieuwe accommodaties
over een sluitende exploitatie be
schikken. En hij acht dat met het
welzij nsbroncomplex - zeker nu de
realisatie van het nieuwe bad sa
menvalt met de reconstructie van
De Zijl - een twijfelachtige zaak.
In het nieuwe college van B. en
W gaan de gedachten nu niet meer
uit naar een zwembadencomplex,
maar naar een nieuw stadskantoor
(voor de benarde Sociale Dienst en
Gemeentewerken bijv.). Alle illusies
vervliegen echter, als LDM-directeur
De Jong de wethouders voorhoudt
dat de lening die moet worden ge
sloten om de acht miljoen in han
den te krijgen (de reserves zijn im
mers in het bedrijf opgenomen) een
.jaarlijkse rente van zo'n acht ton
zal vergen. Dat kan alleen worden
opgebracht als men de waterleiding
tarieven verhoogt. Daar schrikken
de nieuwe wethouders voor terug.
Weg zwembad, weg stadskantoor.
In 1975 gebeurt er zeer weinig
meer. De Welzijnsbron lijkt dicht
geslibd. Wat rest is de constatering
dat de Welzijnsbron in twee jaar het
startkapitaal van 100.000 gulden
heeft verbruikt en dat de stad er
geen cent wijzer door is geworden.
In de LDM rusten nog altijd die
acht miljoen, wachtend op degene
die ze er op een aanvaardbare ma
nier uit kan peuteren.
HAARLEMMERSTRAAT 193
LEIDEN Q71-231B6
Zaterdag naar Helsinki vertrokken
Oud-wethouder Lijten
REUMA, het woordje staat er,
maar als je het hebt in je le
ven is het vaak een veroordeling
voor levenslang. Dat begrijp je
gelukkig nog niet wanneer het
pas begint, maar later als het
verder toeslaat. Je de misvormin
gen ziet van de gewrichten en de
ondragelijke pijnen moet door
staan, wat dan?
Nu ik heb begrepen dat toen het
met mij zover was, huilen, kreu
nen en klagen niets hielp. Je om
geving knapt er niet van op en
je zelf ook niet. Ik ging beseffen
dat er heel veel moest veranderen
in mijn leven. Dat ik mij moest
aanpassen aan de gezonde men
sen, mijn gezin, familie en vrien
den. De draad van mijn levens
patroon, die door deze ziekte to
taal stuk was, weer op te nemen
en daarmee een nieuw levenspa
troon te bouwen, waarin veel pijn,
stil verdriet en later een rolstoel
bijhoorden.
Ik wilde beslist niet passief wor
den door deze reuma, maar vol
komen actief zijn bij alles wat er
om mij heen gebeurde. Ik pro
beerde mijn invaliditeit te onder
drukken door weer opnieuw me
zelf te worden, mij te beheersen,
ook als ik alles niet meer aan
kon.
Door iedere dag weer opnieuw te
vechten, Jaar in Jaar uit. Lang
zaam aan leerde ik leven, eerst
met krukken later met de rol
stoel.
Ik begreep dat ik opnieuw in dit
ander leven mezelf waar moest
maken, om weer een gewoon mens
te zyn, ook in een rolstoel. En
waarom ook niet? Gezonde men
sen kunnen toch ook vaak ziek
zijn. Een ieder heeft toch zijn ei
gen kruis in dit leven?
Ik heb ervaren dat, door Je eigen
invaliditeit weg te cijferen, veel
belangstelling te tonen voor ande
re dingen, ook voor de mensen
om Je heen ,ik daardoor mezelf
kon verheffen boven mijn ziek
zijn. Daardoor kan ik weer blij
zijn met blijde mensen, maar ont
vang ik ook kracht, om een an
der de hand te reiken, die niet
meer verder kan in het leven. Al
is het dann een reuma-hand!
LEIDEN Zaterdag stapte me
vrouw N. van der Tuin-Brouwer (57)
met haar welfare-vriendin mevrouw
Molenaar op het vliegtuig naar de
Finse hoofdstad Helsinki. Mevrouw
Van der Tuin, al 24 Jaar reuma-
patiënte, gaat daar tijdens een reu-
matologencongres de Edgar Stene-
prijs in ontvangst nemen. Deze prijs
een geldbedrag, wordt dit Jaar voor
het eerst toegekend aan het beste
„levensverhaal" van een reuma
patiënt (e). Uit de inzendingen, die
kwamen van reumapatiënten over de
hele wereld, werd die van mevröüw
Van der Tuin als beste gekozen.
„Ik vind het geweldig fijn om naar
Helsinki te gaan", zegt de zich in
een trippelrolstoel gemakkelijk door
haar flatje aan de Topaaslaan be
wegende mevrouw Van der Tuin. „Wij
blijven acht dagen. Er zijn speciale
excursies voor ons georganiseerd en
ook de Finse televisie zal tijdens mijn
verblijf opnamen maken".
Ondanks haar ziekte is mevrouw
Van der Tuin een opgewekt type, dat
vlot praat en voor alles belangstel
ling heeft. „Het is terug slaan. Ik zal
nooit zeggen Heer ik dank u, ik aan
vaard het. Ik zal hem wel bidden
me te helpen".
En mevrouw Van der Tuin weet
waar ze over praat want 24 Jaar ge-
Haarlemmerstraat 181
Zoekt U een goed
Ankerhorloge
reeds vanaf f 40,
of
Electronic horloge
De beste merken brengen wij U.
SEIKO - ETERNA - CERTINA -
PRISMA - CITIZEN - JUNG-
HANS - EWE - ANKER
Horloger v. d. Water
ALTIJD VOORDELIGER
EIGEN ATELIERS
leden ontdekten de artsen dat ze ge
wrichtsreuma had. „Ik zit al 13 Jaar
in een rolstoel", vertelt ze. „Het
heeft wel even geduurd eer ik dat
accepteerde. Drie keer- heb ik h'm
naar het ziekenhuis terug laten stu
ren, ik wilde gewoon niet".
Ze heeft nu geleerd met haar han
dicap te leven. „Ik probeer zoveel
mogelijk zelf te doen maar zonder
goede hulp van mevrouw Onderwa
ter en mevrouw Molenaar zou het
niet gaan. Het is bijzonder fijn als
Je weet dat er mensen zijn die zich
voor je willen inzetten".
Vandaar ook dat levensverhaal,
dat ze in een keer op papierzette,
geen in en in zielig verhaal is.
„Ik vond het heerlijk om te schrij
ven, trouwens ik maak ook weieens
gedichtjes voor de Leidschendamse
soos waar ik naar toe ga. Natuurlijk
had ik nooit gedacht dat ik deze
prijs zou winnen, toen ik het hoorde
was ik helemaal overdonderd".
Op de foto links mevrouw Van der tuinrechts haar welfarevriendin mevrouw Molenaar.
LEIDEN Het ivas zaterdagavond feest in de aula van het scholencomplex aan het Valkenpad
in de Merenwijk. In Turkse en Marokkaanse sfeerZo liet de Turkse dansgroep "Türk Folklor
Külübü" zien wat het in zijn mars heeft. Verder werd er een film over Marokko vertoond, werden
de kinderen onthaald op lekkCrnijeii en werd er door verschillende aanwezigen gemusiceerd.
meer zitgenot met eigentijdse
MANAUMEUBELEN
(dik rotan)
folder met 35 modellen
verkrijgbaar bij:
HARRY v. d. ANKER
Bosplein 13, Katwijk
AAD WESTGEEST
Laan van Ouderzorg 12,
Leiderdorp
CORRY HAGOORT
Doezastraat 14, Leiden
HENK v. d. ANKER
Voorstraat 66,
Katwijk aan Zee.
