Leidsch Dagblad | 1975 | 24 mei 1975 | pagina 4

Nieuw Liedboek
voorwerp van

lof en schimp

Mgr. Simonis moet
het maar worden

Volharding

Zoekend geloven

ZATERDAG 24 MEI 1975

Liturgische happening in de Dom

Vandaag is het feest in de Utrechtse Dom. Maar liefst acht uren lang. De uitnodi
ging om voor een luttel bedrag aan deze liturgische happening mee te doen is uitge
gaan van de commissie voor de kerkmuziek van de Hervormde Kerk. En de reden is de
tweede verjaardag van het Liedboek voor de Kerken, dat op 19 mei 1973 is de Zeeuwse
Koofdstad aan vertegenwoordigers van de vijf deelnemende kerken hervormd* gerefor
meerd, luthers, remonstrants en doopsgezind) werd aangeboden. De bedoeling van de
viering in Utrecht is om, zoals de cantor-organist Willem Vogel het formuleerde, samen
Jnet een groot aantal mensen de werking van de lofzang zo goed mogelijk en in een pas
sende ruimte „aan den lijve" te ondervinden.

Feest om het Liedboek. Maar niet
tonder bijgeluiden. Er zijn mensen
die het "o", wat zijn wij heden blij"
niet meezingen omdat het tweejari
ge gebruik van dit boek hen er niet
van heeft kunnen overtuigen dat de
kerken erap vooruit zijn gegaan. In
tegendeel, zij beweren dat de nieuwe
gezangenvoorraad mensen van de
gemeente vervreemdt. De liederen
zijn goed voor "de ingewijden", voor
liturgische en culturele fijnproevers.
Er wordt in de kerk met het oude
vertrouwde te veel gesold. Zonder
kennis te nemen van de werkelijke
manier waarop het Liedboek is tot
stand gekomen, wijzen deze mensen
het af met als een van de argumen
ten dat een stel moderne dichters en
melodiemakers de kerk hier iets
heeft opgedrongen waaraan zü niet
de minste behoefte had. En Frits
Mehrtens wordt afgeschilderd als In
muzikale paus.

B. Aalders schreef in het Centraal
Weekblad (geref.): „Het Liedboek is
door de Hervormde Kerk aanvaard,
maar een groot deel van die kerk
zingt er niet uit: de Geref. Bond.
waar men alleen psalmen en enkele
schriftgezangen zingt. Nu staan er
in het Liedboek 115 schriftgezangen.
Die zouden de Bonders dus eigenlijk

Kerkdiensten

dienst: Marekerk 10 en 5 u. as. ue
Jong" Maranathak. 10 u. ds. Van Ach
terberg; Konlngskerk 9.30 n. ds. Steen-

ïoaut°SÏ'"bÏÏSST^evBr«dtags£S
0 30 u ds. Boogert; Vredeskerk 10 u.
dsBouhuys; Frlnse kerk 10.30 u ds.
Bibs; Acad. ziekenh. 10 u. ds. v
Malssen; Dlac. huis 10.30 u ds. Panne-
koek; oec. werkpl.. Plantage 16, 11.30
-u leugdk. Vredeskerk 10 u. mevr.
K-óopmans: Jeugd. Goede herder 1050
u. mevr. Robbers; Me ren wijk 10 u. ds.
Eekhof. Geref. Kerk :Zuid ekrerlkOu
Eekhof. Geref. Kerk: Zuiderkerk 10 u
us Pieterse, 5 u. ds. Koolstra, Petra-
kerk 10 u. ds. Hor tens lus, 5 u. ds.
Eiederveld; O. Vest 10 u dr. Vlijm 5
u ds Vegter; Mar. kerk 10 u. ds. v.
Achterberg, 5 u. ds. Hdrtenslusi Bevr.
kerk 9 u. ds. Koolstra, 5 u. ds Pie
terse* Groenhoven 10 u.. ds. Koolstra:
De Mirt 10 u ds De Heer; Het Mieren
nest 10 u. hr. Kromhout; Petrakerk
10.30 u. dovendienst (hr. Ter
Chr. Geref. Kerk: 10
liet. Geref. Gem.: 10
gaart. Geref. Gem.

ds. Car-

5.30 leesdienst (Konlngskerk).
Lutherse Gem.: 10.15 uur ds. Happee.
Doopsgez.-Rem. Gemeente 10.15 u. ds.
Meljerln$. Baptistengeme—*»

Schandalig

De hervormde legerpredikant J. J.
Poort opende met een geladen stuk
in het Reformatorisch Dagblad on
middellijk de aanval toen hij het
aanmeldingsformulier tot bijwoning
van het Dom-festijn had ontvangen.
„Ik moet zeggen: wat ik over die
"verjaardag" las, kan ik niet anders
kwalificeren dan als schandalig en
beschamend. Dit dreigt een mani
festatie te worden die via radio en
tv miljoenen van ons volk zal berei
ken, beïnvloeden en bederven. Ik wil
ervoor waarschuwen, omdat in alle
"schoon geklank" voor het oor diepe
en gevaarlijke wanklanken naar de
geest schuil gaan.

Gezien de geweldige ontvangst
van het boek willen wij feest vieren,
zegt de commissie. Niet tot zegen
van anderen, maar tot meerdere glo
rie van eigen werk en eigen boek en
eigen ik, reageert Poort.

Als dat onze vaderen die
Gods Woord daar predikten, in die
eeuwenoude Dom, eens wisten. Ik
word haast radeloos van ellende als
ik zulke regels lees. Regels die mij
toegezonden worden door mijn eigen
kerk. Die me opnieuw en scherper en
groter dan ooit duidelijk maken dat
de invoering van dit Liedboek veel
meer is dan invoering van een boek
alleen. Want het is de invoering van
een geest, een heidense geest, waar
veel liederen ook een duidelijke ma
nifestatie van zijn".

Aan de linkerflank blijft de Jarige
bundel de ongezouten kritiek even
min bespaard. Wij citeren slechts ds.
J. S. Krol, die in het blad van de
Rotterdamse vrijzinnige hervorm
den schreef: "Het is natuurlijk het
goed recht van de kerken liederen te
dichten voor de mensen uit de gees
telijke binnenlanden van de her
vormde kerk, maar het is duidelijk
dat er helemaal geen consideratie is
gebruikt ten aanzien van de vrij
zinnigen. Men wil de zeer uitgespro
ken anders denkenden met oude,
versleten voorstellingen en formules
indoctrineren. Het niet-gebruiken
van het Liedboek is geen gebrek
aan vrijzinnig- zijn, maar juist een
hoog houden van de vrijzinnige ge
dachten".

En tussen deze twee polen zit een

onbekend aantal plaatselijke kerken
en gemeenten niet alleen van
hervormde signatuur nog altijd
onwennig en zelfs wat stuurs tegen
het opdringerige fenomeen aan 'te
kijken, nauwelijks wetend wat er
mee aan te moeten.

Al bij de verschijning in 1973
schreef dr. A. C. Honders, verbonden
aan het Instituut voor Liturgiewe
tenschap van de Groningse univer
siteit: "Als je de reacties lees en
hoort, houd je je hart vast voor al
les wat er nog komen kan. Vooral de
stem van "het gewone kerkvolk" zal
wel herhaaldelijk worden ingevoerd.
Maar al te vaak krijgen we dan met
het, vooral in kerkelijke bladen vrij
veel voorkomende, verschijnsel te
maken dat aan allerlei privé-me-
ningen de nodige glans wordt ver
leend met een verwijzing naar het
gewone gemeentelid".

Daar mag iets waars in zitten,
maar de vragen of de gemeente ge
lukkig is met het Liedboek, of de
melodieën vaak niet te moeilijk zijn,
waarom er zoveel bekends is wegge
laten of veranderd en hoe het "lied
van de week" functioneert, leven
dan toch maar zo reeël onder dat
"gewone kerkvolk", dat ze een paar
maanden geleden in een kerkdienst
te Voorschoten onverbloemd aan de
orde werden gesteld.

Een kerkeraad in de Veenstreek
slaat, zij het voorzichtig, "niet-haal-
bare" liederen over. In andere ker
ken wordt bij tijd en wijle een sten
cil met oude verzen uitgereikt om de
kerkgangers een adempauze in het
appèl op hun aanpassingsvermogen
te gunnen.

In een Alphense classicale kerk
bode vonden wij een paar maanden
geleden deze aankondiging: "Deze
zondag gaat een oude wens van ve
len in vervulling: een kerkdienst op
de manier van toen, vóórdat er van
nieuwe berijming en Liedboek spra
ke was. Enige ouderen hebben een
lijst van meezingers uit de berijming
van 1773 opgesteld. We zetten ze op
een stencil, 't Liedboek gebruiken we
wel bij ons lied vooraf. Alles wat we
zingen is ditmaal, goed beschouwd, op
ophalen".

verzoek. Laten we samen ons hart
Acht maanden
En toch kwam het miljoenste Lied-

Termen als kerkdienst en kerk
gang sterven steeds meer uit.
Wat gebeurt er met een samen
leving zonder eredienst? Hoe zal
het de mens vergaan zonder
kerkgang?

Die vraag komt niet meer op
Dy al die mensen die in 't week
end hun ontspanning zoeken in
natuur en spel. De vraag wordt
klemmender naarmate de li-
chaamscultus toeneemt en de gods
dienstoefening verwaarloosd
wordt. Zij wordt ook verkeerd ver
staan door heel veel kerkmensen
die om bijzaken en met bij-mo
tieven de kerkdienst bezoeken.

Er zijn er die zweren bij de
dominee van hun hart of zich
alleen laten leiden door het kerk
gebouw of het aangename uur. An
deren zoeken naar de kerkdienst
van hun snit: ouderwets of hoog-
liturgisch. De een wil een "preek
tijger" beluisteren, een ander een
hippe dienst beleven, weer een
ander een brok muziek of een eli
taire dienst met een bepaald pu
bliek. Zij zoeken de dienst van
eigen keuze; voor,elck wat wils.

Wat een vreemd en eigenzinnig
gesol met het mooiste wat er op
aarde te beleven valt. 't Moet al
aantrekkelijker, speelser, mense
lijker. We kennen een bonte ver
scheidenheid van kerkdiensten:
meeting van getuigende bezoe
kers, aktiegroep, manifestatie van
zang- en muziekliefhebbers, de-

batting-club, politiek gebeuren,
=inz.Ieder heeft zo zijn eigen
wensen en behoeften.

Wij moesten weer tot dezelfde
instelling komen als de oudste
christengemeente: zij bleven vol
harden bij de leer de apostelen
(bezinning op de grote daden van
God. daarom blijft ^bo

den): zij bleven volharden bij de
eemeenschap (het met elkaar lief
en leed delen)volharding bij het
breken van het brood (viering
van de verzoening met God en
met elkaar); zij bleven volharden
bij de gebeden (de dank en de
nood van allen aan God bekend
maken).

Dat zullen de vier pijlers van de
kerkdienst moeten blijven, wil hij
geen menselijk verzinsel of zinloos
gedoe worden.

„Waarom zou ik naar de kerk
gaan?" Dat is de titel van het
boek, waarin prof. Van Ruler
verrast wijst op de enorme bete
kenis van de kerkdienst. Hij somt
wel 22 gegronde redenen op om
naar de kerk te gaan. Daarmee
heeft hij nog niet alles gezegd: de
kerkdienst moet beleefd en ge
vierd worden als het feestelijke
gebeuren tussen God en mensen.
Hij is een onmisbaar goed. een le-
vensvernieuwende gebeurtenis een
koude douche, maar ook 'n hart
verwarmende belevenis.

Drs. Haasnoot (Katwijk): "Wie gaat voetballen, komt toch
ook eerst bij de junioren terecht".

boek al na acht maanden van de
pers. Terwijl uitgever en kerken
hoopten, een jaar nodig te hebben
om de eerste oplage van 90.000 exem
plaren af te zetten. Minister Van
Agt kreeg toen uit dankbaarheid een
luxe exemplaar. "Wat een teken van
bemoediging", riep hij uit. "Het
christendom en de kerken in Neder
land zijn niet dood maar springle
vend".

Vanwaar dan toch die langdurige
geboortepijn?

Wij hebben er een paar uur over
zitten praten met drs. L. Haasnoot
te Katwijk aan Zee, muziekdocent
aan een christelijke pedagogische
academie in Den Haag. Elke zater
dagavond van 7 uur tot kwart voor
8 heeft hij in de Ontmoetingskerk,
de Open-Hof-kerk of de Triumfa-
torkerk te Katwijk een groep van
zestig tot tachtig mensen (ook kin
deren) om zich heen om de nieuwe
liederen grondig te leren zingen.

Drs. Haasnoot: „Het Liedboek is
op een volkomen verantwoorde wijze
de kerken binnengekomen. Na de
tweede wereldoorlog riep de her
vormde synode een commissie voor
de gezangen in het leven om tot een
herziening van de bundel-1938 te
komen. Een aantal jaren later
kwam deze commissie tot de over
tuiging dat het beter was. een
nieuw gezangenboek samen te stel
len. Anderen gingen meedoen, in
1966 ontstond de interkerkelijke
commissie voor de gezangen. Vier
jaar later ging het resultaat naar
de synodale en andere kerkbestuur-
lijke organen. In alle mogelijke ker
kelijke vergaderingen is het aan
een kritische beschouwing onderwor
pen. Van een ondemocratische,
autoritaire methode is' geen sprake.

Ten tijde van Calvijn stond de
Reformatie ten aanzien van het lied
voor het blok. De gemeente moest
zelf gaan zingen, maar er was hoe
genaamd niets. Er kwam toen een
klein bundeltje. Het zijn de kinderen
geweest die het de gemeente hebben
voorgezongen. Methodisch-didactisch
volkomen juist.

Hoge kwaliteit

i 7 u. film. Evang. Christen-
10 u. hr. DIkkes. Leger
des Heils 10 en .30 u., Oud-Kath. Kerk

woerd (Concordia). Verg. gelovigen dienst. Oud-Geref. 9.30 en 3 u. leesd..

mis. Evange

liecentrum Zijls. 2: 10 u.

X>elft, dinsd. 8 r

stergem. (O. Rl;

RK Kerk; Lodewljk za. 7. zo. 9.3012.15
en 6 u.; Hartebrug za. 7, zo 8, 9.30
10.45. 12 en 6.30 u.: Haagweg

Rllndilk za. 7, zo. 950 en 1130 uSoe-
fl-beweging: 11 u. mevr Duyster (Ge
recht 10).

AARLANDERVEEN Herv. Gem.
10 u. kand. Dee, 7u. ds Koelman. Ge
ref Kerk 10 en 6.30 u. ds. v Harmeien.
Chr. Geref. K. 9.30 dienst. 2.30 u. ds.
Bos R. K kerk za. 7 u, zond. 7.30 en
10.30 u., dorpshuis Aardam 9 en 12 u.
ALFHEN AAN DEN RIJN Herv.
Gem.: Adventkerk 9.30 u. ds Hane-
maayer. 6.30 u. ds Fokkema. Kruis
kerk 9.30 u. ds Bogers; Opst

845. 10 en 11; Ontm. i

ds. v. Achterberg, Jeugd
dienst Geref Kerk: 9.30 en 5 u. ds
Versluys. RK kerk: Michael za. 7, s

10, 11.30; Poelpolder s
11.30; Engelbew. za. 7, zo. 7.30, 9.30, 11

NIEUWKOOP Herv. gem. 2 u. ds
Van Doorn. Geref. Kerk 9.30 en 6.30 v
ds. Manenschijn. Chr. Geref.

HILLEGOM Herv. 10 u. ds. v. Brug
gen, 7 u. evangelisatiedlenst in geref
Kerk. Geref. 10 u hr. Brouwer. 7 u
ds. Westra Chr. Geref 10 u. dienst,
7 u. zie herv. en geref. RK kerk:

RÏJPWETERING RK kerk za. 7,

zo. 7.30, 9 (hoogmis) en 10.30 uur.
SASSENHEIM Herv. 9 en 10.30 u.
ds. Westra, 6.30 u. ds. Carstens. Geref.
9.30 u ds v. Santen, 5 u. ds Gesink.
Chr. Gerf. 10 en 5 u. ds. Rebel. Volle-
Evamg. gem. 7 u. (geb. Prot. Bond).

RK. kerk:

9.30, 11 en 12.15 uur.

VALKENBURG Herv. 10 u. ds. Geert-

8.30, 10. 1130, 12.46

7; Jozef za. 7, zo. 850, 10
Bloemswaard za 7 zo. 8 en 10
HOOGMADE Herv. Gem.: 10 u. ds,

Geref. 950 en 7 u. ds. Boomstra. RK
kerk za. 7. zo. 9, 10.45 en 5 u.

I. 10 'en 1150; NIEUW-VENNEP Herv. 9.3

Rooze. Geref. K. Vrijg

RK kerk za. 7, zo. 9. 1050, 11.45

1 5.30 v

ds.

Heymans; Ontm

Kerk 10 u. ds Heymans. 6.30 u. ds. De De
Jong. Geref Kerk 9 u ds. Elderman.

VOORSCHOTEN Herv. dorp 10 u. ds.

9.30 en Huur. Meijering, 7 u. ds. v.d. Schoot, Jeugd-

NOORDWLJK Herv. Grote kerk 10 dienst; Hulp en H. 10 u. ds. De Ru;

dr. Jansen; Oude Kerk 10 u. ds. aula N. Hofland 9 u. vlc. Berkhof;

Keuning; school Schaependel 9.30 u. Rijndijk 10 u. ds. v.d. Schoot. Geref.

Lapé; Sole Mio 9 u. ds. Keuning; Kerk 10 en 5 u. ds. Reedijk. Geref. K

Cingel; Oudshoorn Goede H 1
as Hoogendijk, 6.30 u. zangdiei
Bron 10.30 u. ds Hoogendijk, 5 u. idem

ds. Snoei. Geref. Kerk: Mar

gehandicapten; Drlehoorne
v u. as tioogendijk; Oudsh. kerk 10 u
ds. Oort; Slonskerk 9.30 u ds. Verploeg,

Lapré. Geref. Kerk

Hoofdstr. 10 u. ds. Elgersma, 7 u. ds.
v. Halsema; Vinkenlaan 9.30 u. ds.
Warnink. 5 u. ds Elgersma. RK kerk:
Maria ter Zee 8. 9.30, 11 en 7 u. St.
Jeroen 8, 9.30. 11 en 12.15 uur.
NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem.
10 u. ds. Streef land. RK kerk: Josef

32*

10.16 u ds
RK kerk

2.30 i

ds.

Baart. RK kerk:

rVoegtferïï««

7. zo. 8. 10, 1150 e

8, 930, 11 en 6 u.; St. Bavo

lmmanuel 95

ds. Flink. Ge-

kand
Tenfjenhuis, 4.30 u ds. Borman af
scheid: Goede H. kerk 10.30 u ds. De
Ruiter, 6.30 u. zangdienst; De Bron

diénst; G. v Pr. school 10 u ds Kool;
Overduin 2 u. ds Koelman Geref.
Kerk: Vredesk. 9.30 u. ds. v. Halse-

ds. Wagenvoorde. Geref. Kerk 10 u. ds. GerGem. 10
Heemskerk, 7 u. ds. De Haan. Geref. ontm. kerk 8.

ref. Kerk Kruiskerk 9.30

Modderaar; Ontm. kerk 9.45 en 5 uur
ds. Koekkoek. Chr. Afgesch. Gem. 9.30
en 5 u. ds. Verloop. Rem. Gem.-vrijz.
Herv. 10.30 u. ds. Hooykaas. Oud-
u. leesd RK kerk

L 3 Kerk Vrijg. 8.30 u. prof. Kamphuis, 8

STi

Bouhof, 6.30 u ds. Koekkoek in Nabij

Leger des H. 10 en 6.30

Evang Kerk llu

Moluks

Sitanala. Mol.
ds Nussy Volle-

Evang Gemeente: 10 u hr De Jong
(Kindervreugd) RK kerk: Bonlfa-
cius za. 7, zo. 8.30. 10 en 11.30; Plus za.
7. zo. 9. 10.30, 11.45 en 5 30; H. Geest
(De Bron) za. 6.30, zo. 9 en 11.
BENTHUIZEN: Ger. Gem: 9.30

Öonkoop, dond 730 u. ds Llg-
tenberg.

BODEGRAVEN Herv. Gem.: dorps-

.45 u. (Voorstr. 100). Soefie-bewegLng

KOUDEKERK Herv. Gem. 10 u. hr.
Stroo, 7 u. ds. v.d. Linden. Geref. Kerk
10 en 7 u. ds. Swierts.

LEIDERDORP Dorpskerk 10 u. ds.
Prakke; Hoofdstraatkerk 10 u. ds. Van

Loenen. RK kerk:

Zonnenberg, 6.

10 en 12. Baptisten Gemeente: 10 u.
hr. De Vries. 6 u. hr Lugthart.
LEIMUIDEN Herv. Gem. 950 u. dr.
Houtman en ds. De Vree (H.A. in
ds. Droogers; Bethl. Oostenkerk). 7 u._ds. De

kerk 930 u'ds Rijnsburger. 6.30 u. ds Houtman (in Dorpskerk) RK kerk:

- za 7. zo 7.30, 950 en 11.15.

LISSE: Herv. gr. kerk 10 u. ds. Oos-

a, 7 u. ds. v.d. Velden; Paulusk. 10

Vos. Geref. Kerk: 9.S

huis, 5 u. idem, 7.30 u applausdlenst
BOSKOOP Herv. 9.30 u. ds. Stelwa-
.gen, 630 u. ds Heijmans Geref. K
9.30 en 5 u. ds. Dijlstra; De Stek 9.30
u ds Heijmans. Chr. Geref 9.30 en
4.30 u. ds. Maris. Geref. Gem. 950 en

e u leesd. Vrijz Prot 10 u. hr vd. - ------

Laarse. Pinkstergem. 950 u. hr. Ver- Salvatori 9 u. ds. Schuurman, 5 u. reek (aula mavo).

10.80 v

OUDE EN NIEUWE WETERING:

Herv. gem. 9.30 u. ds. Lalleman, 7 u.
ds. Gebraad, jeugddienst. Geref. 9.30u
ds. Cziria, 6.30 u. ds. Langedijk. RK
kerk: za. 7, zo. 7.46, 9.15 en 11 uur.
RIJNSATERWOUDE Herv. 9.30 en 7
u. ds. Oostenbrug. Chr. Geref. 9.30 u.
dienst, 2.15 u. ds. Bouw. RK kerk za. 7,
ZO. 7.30, 950 en 11.15 u.

RIJNSBURG Herv. Gem. Grote
Kerk 9.30 u. ds. v. Niel, 5 u. ds. Den
Ouden Jeugddienst; Betehlk. 9.30 u.
ds. Stehouwer, 5 u. ds. v. Niel. Geref.
Kerk: Petra 9.30 en 5 u. ds. Baayen:
Immanuelk. 9.30 en 5 u. ds. Hoornstra;
Mar. kerk 9.30 en 5 u. ds. Hulsman;
camping 10.30 u. hr. De Ridder. Geref
Kerk Vrijg.: 10 en 5.15

Geref. Kerk:

ds. Blenk. Geref. 9.30 u. ds. Huizebosch
6.30 u. ds. Czlrla. RK kerk: za. 7. zo.

kand. Huyseler. RK kerk

kerk St. Jan

Nu hebben wij een liedboek ge
kregen van zeer hoge kwaliteit, zo
wel wat de tekst als het muzikale
materiaal betreft, dat bij uitstek ge
schikt is voor gemeentezang, en
gaat het mis. De fout is dat een
duidelijke methodiek ontbreekt. Je
kimt niet zonder meer zeggen: we
hebben een nieuw boek en gaan
daaruit zingen. Dat moet wel ver
keerd gaan. Je moet het pas gaan
gebruiken als je een groot aantal
liederen hebt doorgezongen en je
daaruit een keus kunt doen.

De kerk mist veelal het kader om
het zo te doen. Veel organisten dur
ven het niet aan. Zij kunnen een
orgel bespelen, maar missen de be
kwaamheid om met de gemeente een
lied in te studeren. Je moet werke
lijk met zo'n gemeente bezig zijn, tij
dens de oefening interrumperen, het
overdoen. De gemeente die op de tv
het "lied an de week" volgt, komt
er ook niet. Dat lied wordt alleen
maar mooi voorgezongen maar niet
ingestudeerd.

Toch is het een misvatting dat
dit liedboek moeilijker is dan de ou
de bundel. Ook van de psalemen
wordt maar een beperkt aantal ge
zongen. Het merendeel is onbekend.
Van de niet-gezongen psalmen kun
Je zo een liedboek maken, dat dezelf
de moeilijkheden en weerstanden zou
geven als de nieuwe gezangen nu.
Het ligt niet aan het boek, maar
aan de zwakke begeleiding.

Eerst trainen

Ik wil graag erkennen, dat er tus
sen plaatselijke kerken en gemeen
ten verschillen in waardering van
het Liedboek kunnen bestaan. Het
hoeft ook niet in zijn geheel voor
elke gemeente bruikbaar te zijn.
Ieder moet er uithalen wat er, ge
zien zijn eigen kerkelijke en geeste
lijke traditie, in zit. Ik adviseer te
beginnen met de eenvoudige onbe
kende liederen. Wie gaat voetballen,
komt toch ook eerst bij de junioren
terecht. De liederen moeten geschikt
zijn voor het niveau van de gemeen
te. Eerst flink trainen en vooral niet
het boek geërgerd dichtklappen als
het een keer mislukt.

Dit is het officiële Liedboek van
de Kerken, en dat verplicht de kerke
raden serieus uit pe zien naar men
sen die de gemeente hierin leiding
kunnen geven. Ik denk aan de plaat
selijke scholen en aan in de nabij-

Voor de innerlijke vrijheid van
de mens is het heilloos als de af
wezigheid van God te sterk wordt
beklemtoond, maar ook als de
aanwezigheid van God wordt
overtrokken. Een van de punten
in het eeuwfeest-college van dr.
C. A. J. van Ouwerkerk, donder
dag in het Academiegebouw, be
trof de afstand tussen ervaring
en geloof. Dr. Van Ouwerkerk
sprak in de faculteit der godge
leerdheid over de innerlijke di
mensie van de vrijheid.

Hij zag het als funest voor het ge
loof, te trachten heel het leven in
een groot netwerk samen te vatten
en duidelijk te maken. In de anders
heid van God ligt de garantie dat
de mens ruimte is gegund. Dr. Van
Ouwerkerk pleitte voor een zoekend

heid wonende muziekdocenten. Kan
een kerkeraad het alleen niet voor
elkaar krijgen, dan zou hij contact
moeten zoeken met andere kerkera
den in een classis. Misschien dat ze
er samen in slagen zo'n man te
vinden en voor deze opdracht te int-
resseren. Er zijn meer mogelijkhe
den dan men vaak denkt. Je mag
een kerkeraad alleen iets verwijten
als hij er niets aan doet. Dat kan
hij al met het oog op de jeugd
niet verantwoorden. Want het boek
is er en de kinderen zingen eruit.

Voor het nu en dan teruggrijpen
naar het oude lied moet ik waar
schuwen. Calvijn deed dat toch ook
niet naar de rk mis. We moeten de
moeilijkheden niet uit de weg gaan.
Het Liedboek moet veroverd wor
den".

De heer Haasnoot schat, dat de
met zoveel gemengde gevoelens om
geven liederenschat, onder normale
omstandigheden, vijf jaar nodig zal
hebben om "gemeengoed" te worden.
We zijn dus nog niet op de helft

Over drie Jaar kan het weer feest
worden.

Zullen dominee Poort en al die an
deren er dan wèl bij zijn?

S.J. DE GROOT

geloof. Wij moeten wel beseffen, dat
er vele christologieën zijn. Een plei
dooi voor innerlijke vrijheid is ei
genlijk een pleidooi voor handha
ving van de afstand tussen ervaring
en geloof, waarbij het verlangen 'n
plaats heeft en de verbeelding wordt
gestimuleerd zonder dat theologi
sche constructies al te serieus wor
den genomen.

De innerlijke vrijheid met haar
verlangen en verbeelding kwalifi
ceerde de referent ook als een inzet
in de strijd om het humane en om
bevrijding, die niet in laatste instan
tie wordt uitgevochten op sociaal-
economisch en politiek niveau, maar
op het vlak van de cultuur, waar het
gaat om zin en zingeving. Dr. Van
Ouwerkerk vroeg ook om ruimte voor
de mens om zoekend en desnoods
falend om te gaan met de dingen,
motieven en ideeën. Hij verkoos een
verantwoorde vrijzinnigheid boven
een absolutisme van zuiverheid en
stelligheid.

Dr. H. M. Vos, die zijn college
wijdde aan de uiterlijke dimensie
van de vrijheid, betoogde, dat de
keuze gelegen is in de onbewijsbaar
heid ervan. Vrijheid kan worden be
perkt door interpretaties van bui
tenaf. Dan komt bijvoorbeeld de
theologie in de plaats van de gelovi
ge mens. De mens wordt onvril als
zijn eigen overwegingen hun geldig
heid bij de bepaling van zijn le
venshouding verliezen. Zijn zelfbe
paling mag dan, wetenschappelijk
gesproken, een curiositeit heten, sub
jectief als zij is, maar dat is nog geen
reden om in levensbeschouwelijke
kwesties de levenshouding door de
wetenschap te laten bepalen.

Dr. liet er overigens geen twijfel
over bestaan, dat wij met begrippen
als vrijheid eigenlijk boven onze
stand leven. Onze innerlijke vrijheid
is afhankelijk van ons lichaam, de
persoonlijkheidsstructuur, die ook
sociaal bepaald is, en binnen-psv-
chische factoren. Vrijheid definieer
de hij als een mogelijkheid tot be
vrijding van wat schadelijk en onge
wenst.

De Italiaanse boulevardpers laat
niet af, de relaties tussen de katholie
ke kerk in Nederland en „Rome" te
vertroebelen. Al jaren zijn we ge
wend aan de meest baarlijke non
sens over de Nederlandise katholieke
kerk in deze pers. Zowel vóór en
tijdens als om het pastoraal concilie
zijn feiten over "conoiliiestukken ver
draaid, meningen over het celibaat
uit hun verband gerukt en is er
tweedracht gezaaid tussen de curie
in Rome en het Nederlandse episco
paat. De Nieuwe Kateohismus en de
benoeming van de bisschoppen van
Rotterdam en Roermond kregen met
name to die pers een ovartrokken-
en naar mijn mening vaak bewust
verkeerde - aandacht, die men niet
voor mogelijk had gehouden.

Het laatste dat nu wordt aange
pakt, is de opvolging van kardinaal
Alfrmk. Nog niet zo lang geleden
kwam een Italiaans Journalist met
de naam van mgr. Kasteel, een Ne
derlandse monseigneur bij de curie
in Rome, aandragen. Dezer dagen
kwam het verhaal van het Italiaanse
weekblad Panorama, dat kardinaal
Alfrink het liefst de bisschop van
Breda, mgr. Ernst, als zijn opvolger
zou zien. De Paus echter, aldus het
blad, wil de kardinaal voorlopig nog
niet kwijt, omdat hij nog altijd de
meest bindende factor tussen het
Vatiicaan en de Nederlandse kerkpro
vincie zou zijn. Hij zou kardinaal
AlfranJk vragen aan te blijven tot de
tijd rijp is om hem te laten opvolgen

door de Roermondse bisschop, mgr.
Gijsan. Volgens het blad zou de
kardinaal de Paus hebben beloofd
voorlopig aan te blijven ander voor
waarde dat hij niet zou worden op
gevolgd door mgr. Gij sen.

In dit op weinig overtuigende,
anonieme beweringen gebaseerde ar
tikel komen dan de bekende thema's
weer voor het voetlicht. Om het ar
tikel kennelijk geloofwaardig te ma
ken komt men met "steekhoudende
constateringen": de meeste katho
lieken in Nederiand zijn voor af
schaffing van het celibaat en voor
het gebruik van de pil en ze discus
siëren openlijk over abortus.

Dat is waar, maar het zegt over de
Nederlandse bisschoppen niets en
over de opvoHgiing van de kardinaal
nog minder. Dat er onder de bis
schoppen slechts twee "conservatief"
zijn, weet zo langzamerhand iedereen
wel. En dat de kardinaal probeert -
bij mgr. Simands is het hem gelukt,
bij mgr. Gijsen niet - de Nederlandse
bisschoppen als de eenheid naar bui
ten de laten optreden, kan ook ieder
een weten, die geen vreemdeling in
Jeruzalem is.

Ook in dit artikel weer allemaal
beweringen en voorspellingen, die
geen hout snijden. Het is misschien
tooh maar het beste dat de kardinaal
nog even aanblijft. alhoewel het.
eigenlijk te gek is, dat een man van
75 Jaar niet weg kan omdat er geen
opvolger is te vinden.

Of misschien toch? De aanvanke

lijke kritiek op de Rotterdamse bis
schop is in de loop der jaren vrijwel
verdwenen. Voor zowel conservatie
ven als progressieven is hij redelijk
aanvaardbaar. Mgr. Simonis moet
het maar worden

THEO KROON.

Ds. Baas
beroepen voor
„Overduin"

De centrale kerkeraad van de her
vormde gemeente te Katwijk aan
Zee heeft een beroep uitgebracht op
ds. A. Baas te Rotterdam-IJssel-
monde om predikant te worden van
het psychiatrisch ziekenhuis "Over
duin", als opvolger van ds. J. G. van
Ieperen. Het betreft hier een predi
kantenplaats. Als ds. Baas het beroep
zaamheedn. Als ds. Baas het beroep
aanneemt, zal hij zijn werk als gees
telijk verzorger van "Overduin" nog
deze zomer beginnen.

Ds. Baas is 58 jaar. Hij was achter
eenvolgens predikant te Baardwijk,
Lage Zwaluwe, Leersum. Katwijk aan
den Rijn, Rotterdam-Zuid en Rot-
terdam-lJsselmonde.