'Synagoge en kruis horen niet bijeen' Ceulemans prof Bijbel moet je horen Deining om postzegel Kerk moet onr echt signaleren Topscorers Adolfsson kampioen bij de amateurrijders Als ik zondag aandebeurtben in de Nationale Lotto, koop ikeen kasteel in Frankrijk. ot: Stand bij de reserves DINSDAG 6 MEI 1975 Op de herdenkingszegel, die de PTT heeft uitgegeven omdat in augustus de opening van de be roemde Portugese synagoge in Amsterdam (1675) wordt her dacht, blijkt dit Joodse gebeds huis te worden aangeduid met een christelijk kruis. De afbeel ding van de „snoge" heeft op do postzegel als achtergrond een stukje stadsplattegrond van het Waterlooplein. De plaats van de synagoge staat daarop aangege ven door een kruis. Het ontwerp is vorig jaar zonder opmerkingen het kerkbestuur van de Portugees-Israelitische Gemeente gepasseerd. Deze gemeente kocht in februari tienduizend „eerste-dagen- veloppen". Het kruis op de zegel werd ontdekt door jhr. dr. W. J. H. B. Sandberg, de vroegere directeur van het Stedelijk Museum. Sandberg neemt het, hoewel niet-jood, hoog op: „Het kruis roept allerlei afschuwelij ke herinneringen op bij het joodse volk. Het roept de afschuwelijke moordpartijen op die zowel in Palestina als in de middeleeuwse getto's zijn gepleegd in naam van het christendom. Een synagoge en een kruis horen niet bij elkaar". Dit is de omstreden -postzegel. Tegen de achtergrond van de plattegrond van een deel van de Amsterdamse Jodenhoek een afbeelding van de befaamde „Esnoga". De plattegrond is bovendien curieus omdat de metro er al in volle glorie op staat aangegeven. De vergroting laat duidelijk zien dat niet zomaar een kruisje is gezet, maar de indruk ivordt geioekt van een gebouw in kruisvorm. In werkelijkheid is de Portugese synagoge rechthoekig. Het werken aan de vrede in de wereld is op het ogenblik veel moeilijker dan dertig jaar gele den. De beweging als zodanig is 1 niet verdwenen, integendeel, maar het elan is er misschien uit, even als de gedachte, dat we tot alle prijs oorlog moeten voorkomen, aldus kardinaal Alfrink naar aan leiding van de herdenking van de bevrijding in 1945. De kardinaal meende, dat het mis schien nog moeilijker is, de econo mische oorlog uit te bannen dan de gewapende oorlog, omdat de mens zo gehecht is aan zijn eigen belang. Hij verdedigde krachtig "*de op dracht van de kerk zich met econo mische zaken te bemoeien, omdat hier de rechtvaardigheid in het ge ding is. De kerk heeft de taak on recht en onderdrukking te signale ren. Soms zal zij zelfs verder moeten gaan, zij het met grote voorzichtig heid, ai'dus de kardinaal. Gewome aaindluiicliMig De ontwerper van de zegel, Paul Mijksenaar, verdedigt zich met de mededeling dat een kruis op stadpslattegronden een algemeen gangbare aanduiding is voor gebou wen, bestemd voor openbare ere dienst van welke religie ook. Hij had op de zegel willen laten uitkomen het verschil tussen het zeventiende-eeuwse gebouw en de omgeving, die thans door metro en snelwegen geen enkel verband met elkaar hebben. Daarom had hij als ondergrond een recente plattegrond gebruikt. (Dezelfde uitgeverij bezige in een „zakatlas" van de hoofdstad voor synagoges het symbool van de Davidster en dat doen ze ook op haar Rotterdamse plattegrond). Van de zijde van de Portugese gemeente doet men het soms voorkomen, alsof het kruis de aan het Waterlooplein gelegen Mozes- en Aaronkerk voorstelt. Vergroting van de postzegel leert echter dat het hier beslist om de aan het D. Meijerplein gelegen „snoge" gaat. Bovendien zou dan het cirkeltje op die plek geen zin hebben. Niettemin zegt ook dr. J. Z. Baruch, de voorzitter van de Portugese gemeente: .Dat kruis is niet van ons. Onder het kruis zijn immers onze voorouders verbrand". Uitgaan de van de veronderstelling dat het de franciskaner kerk voorstelt, vindt Baruch het kruis op de zegel „niet aardig", maar de „Esnoga" overheerst op de zegel wel het kruisje in de hoek, zegt hij. De terughoudendheid van Portu gees-joodse zijde is wel begrijpelijk: men had zelf bet or moeten oplegen. Minder geremd zijn de commenta ren van Nederlands-Israëlitische zijde. Hier wil men kwade opzet uitsluiten, maar spreekt men in het algemeen wel van achteloosheid, slechte smaak, domheid en onna denkendheid. Twee liberale rabbijnen: Soetendorp van Den Haag had allang by de PTT aan die bel gehangen als het zijn synagoge had betroffen. En Lilienthal uit Amsterdam zegt: „Mocht dit de geaccepteerde manier zijn om op landkaarten gebedshui zen van welke richting ook aan te duiden, dan is dat een onderdeel van de prijs die we moeten betalen wanneer we in een niet-joodse maatschappij leven". Tot slot ds. L. de Ru, hervormd predikant, postzegelkenner en lid van de theologenwerkgroep Kerk en Synagoge. De zegel vindt hy kort gezegd een ratjetoe, en hij moet gemaakt zijn door iemand die geen snars weet van godsdiensten in het algemeen en van de relatie die door de eeuwen heen russen joden en christenen heeft bestaan. De jongere generatie zet zich niet meer af tegen de bijbel. Wat dat betreft was Jan Wol kers de laatste der Mohikanen. Aldus ds. P. H. G. C. Kok, pre sident van de synode van de Evangelisch Lutherse Kerk, in zijn openingswoord voor de ge nerale kerkvergadering, die in Amsterdam werd gehouden. De kerkelijke vergadering was voor al gewijd aan de betekenis en het gebruik van de bijbel. Ds. Kok wees op de absolute autoriteit van de bijbel voor de kerk en waarschuwde tegen elk misbruik ervan. In het voet spoor van Luther dient nu ook grote nadruk te liggen op de exegese (.uitlegging). De kerk heeft dan pas autoriteit, wan neer zij gegrond is op de Schrift. In verband met de nieuw ge groeide belangstelling voor de bijbel wees ds. Kok op het ver schijnen van veie nieuwe boeken over Jezus. Dr. K. A. Deurloo, hervormd predikant, sprak over "Opnieuw de Bijbel". Hij vroeg zich af hoe de bijbel opnieuw in de belang stelling kan worden gebracht, nu een stuk protestantse tradi tie van bijbelcultuur aan het ta nen is. Dr. Deurloo zag geen oplossing in populaire vertalin gen. Men moet inzien, dat de bijbei niet is om te lezen, maar om te horen. Klank en samen klank van de woorden is be langrijk. De bijbelgebruiker moet loskomen van het histo risch lezen. Men moet proberen de verkondiging van de grote daden van de Heer erin te ho ren. Wie dat grote gebeuren heeft beleefd, kan erover ver tellen, en dat heeft betrekking op onze toekomst. De inleiding van dr. Deurloo maakt deel uit van een "vier jarenplan" van de Evangelisch Lutherse Kerk. waarvan het eerste jaar nu voorbij is. In dit vierjarenplan beoogt men een beter gebruik van de bijbel in de gemeente. HERV. KERK Beroepen te Al- blasserdam; J. den Hoed, Sliedrecht, te Groningen; P. E. C. Blom, Veen- dam, te Nieuwkoop: C. Jongeboer, Elburg, te Katwijk aan Zee, wijk Hoornes-westH. Visser, Barneveld. Bedankt voor Terwolde: G. J. de Vries, Dokkum. Willa Dorsey, een van 's werelds grootste gospelzangeressen, is don derdag in Nederland. Deze uit de Verenigde Staten afkomstige artieste treedt op tijdens Mayday, de jaarlijkse manifestatie van de jeugdbeweging Youth for Christ-Nederlamd, die wordt gehouden in Ahoy, Rotterdam. Mrs. Dorsey wordt wel de nieuwe Mahalia Jachson genoemd. Deze negerzangeres kreeg grote be kendheid tijdens Expo 1970 in Osaka, Japan. In de Verenigde Staten treedt ze regelmatig op voor radio en T.V. Begin juni maakt Willa een tour nee van 15 dagen door ons land. Voor haar optreden tijdens Mayday onderbreekt ze een tournee in Duits- rand. Willa Dorsey, donderdag in AHOY. GEREF. KERKEN Bedankt voor Den Helder: D. Bouwknegt, Rotter- dam-IJsselmonde. GEREF. GEMEENTEN Beroepen te Hoogvliet: P. Honcoop, Kampen; te Ermelo: P. Blok, Dirksland. Bedankt voor Brakel: C. Hegeman, Tholen. Op Mayday wordt ook geconcer teerd door de Amerikaanse groep Li beration Suite en de Engelse zanger Kevin Gould. Verder zijn er enkele sprekers en is er veel ruimte voor ge sprek en ontmoeting. Youth for Christ verwacht ruim 6.000 jongeren op Mayday, die om elf uur begint. Voor alle inlichtingen 03438-5744. De commissie van kerken voor de buitenlandse werknemers in West- Europa houdt haar jaarlijkse bij eenkomst ditmaal in ons land, en wel van 5 tot 9 mei in Noordwijker- hout. Er zal bijzondere aandacht worden besteed aan migratie van vrouwen. De commissie ls voortge komen uit een conferentie van de Wereldraad van Kerken in 1963 over het vraagstuk van de buitenlandse werknemers en de "trekarbeid". Namens de Hervormde Kerk zijn dr. A. van den Doel en zijn vrouw naar Midden-Celebes vertrokken, waar zij vooral de bijscholing ter hand zullen nemen van de vele ouderlingen die naast hun gewone werk een gemeente leiden. De chris telijke kerk daar heeft 180 gemeen ten en maar 11 predikanten. Me vrouw Van den Doel zal ook lessen in gezondheidszorg geven. 9 Een delegatie van de Herv. Kerk zal in augustus op Celebes een ontmoeting hebben met vertegenwoordigers van 22 Indonesische kerken. Onderwer pen van gesprek zullen zijn: het be lijden van de kerk, de opbouw van de gemeente en de dienst van de kerk aan de samenleving. De Indonesische kerken hebben behoefte aan een verdieping van de wederzijdse ver bondenheid. De tweede-kamer leden Scholten en Tolman van de CHU zijn van mening, dat de nieu we subsidieregeling voor het groot on derhoud van eigen woningen moet worden uitgebreid tot kerken en pas torieën. De betrokken staatssecreta ris hebben zij gevraagd, of hij moge lijkheden daarvoor ziet. Voor de werk loosheidsbestrijding besloot de rege ring dit jaar nog tientallen miljoe nen guldens uit te trekken voor het subsidiëren van het grote onderhoud van eigen woningen. Blijkens het jaarboek 1975 van de Lutherse Kerk van Noorwegen bestaan de plaatse lijke kerkraden voor maar liefst veertig procent uit vrouwelijke ambtsdragers. Daarmee loopt de kerk: duidelijk voorop vergeleken met het nolitieke leven. Toernooi bij De Danaiclen LEIDEN Donderdag organiseert korfbalhoofdklasse De Danaiden op haar terrein aan de Montgomery- straat een internationaal toernooi met in de hoofdafdeling interessante duels tussen Blauw Wit, Steeds Hoo- ger (Apeldoorn), Kwik en Borger- hout (Antwerpen) en De Danaïden. Het toernooi, dat aanvangt om 10.30 DEN HAAG De Zweed Karl Adolfsson is gisteren op de renbaan Duindigt voor de tweede maal in zijn carrière als amateurrijder gehuldigd als Europees kampioen. Tevens hield hij de titel in eigen land, want vorig jaar werd in Italië zijn uur kent verder deelname van De landgenoot Thuresson kampioen. Algemene, AKC (Almelo), Pams Den Haag), Fortuna (Delft) en DTV (Amsterdam) Het korfbalprogramma voor don derdag luidt: OVERGANGSKLASSE B: Swift (A) Allen Weerbaar. WEST I A; Ons Huis KNS. WEST I B: Hespa Quick; Harga De Algemene. ZUID WEST II B: OSCR GKV; Achilles Crescendo; ODO ADO; De Zwervers Animo. Ill A: Vitesse Seolto. Ill B: Ventura Sport Oranje Wit; Sagitta Snel. RES. I B: De Algemene 2 Achil les 2; Deetos 3 Fides Pacta 2. RES. II A: Sperwers 3 PKC 3; HSV 2 Excelsior 2. RES. n B: Rozenburg 2 HKV 2. RES. II C: VEO 2 Die Haghe 3; Ons Huis 2 KNS 2. JUN. B: Ten Donck Het Zuiden. dat Adolfsson zelf in 1973 de hoogste eer voor zich had opgeëist. Het was overigns een afgetekende overwin ning. Nadat hij zondag reeds met de achtjarige Nuss Hanover in de kilo- metertijd van 1.20.9 een van de twee Bevrijdingsdagprijs (le afd.) 2150 m (ren)1. Stormklee (A. Treanor) 2.17.8, 2. Frederique, 3. Captain's Es cort. Winn 2,90 pl 1,40 1,70 2,20 kopp 8,80 trio 149.40. Trophee v.d. Fegat (Finale B) 2000 M: 1. Ballerina (H. Puff) 2.42.5 1.21.3 kwalificatiekoersen had gewonnen, j leidde hij de bruine ruin op be vrij - de finale vrijwel onbe dreigd naar de zege. De Deen Kaj Jensen plaatste zich met Onkel O tweede en de bronzen medaille was voor de Zwitser Ivan Pittet met Vis Vis. De Nederlandse representant in de finale, de 41-jarige Piet de Bruyn uit Nieuwerkei'k aan de IJs- sel, viel juist buiten de prijzen. Hij finishte met Kees Verkerk als vier de. De tweede Nederlander, de Haag se slager Chris Goes, had met Hig- gins de finale niet kunnen bereiken en speelde ook in de "kleine finale" gsiteren geen rol. Perurena slaat zijn slag in Spaanse Ronde TREMP Domingo Perurena heeft gisteren in de 189 kilometer lange rit van Barcelona naar Tremp, een zeer heuvelachtig parkoers, in de laatste beklimming zijn slag ge slagen en tevens gebroken met de bijna traditie geworden massasprints van de ronde van Spanje. Met nog drie andere Spanjaarden had hij een voorsprong van vijf minuten op het peloton, waarvan de eindspurt door Lasa werd gewonnen. Het hielp deze echter niet veel want op het moment dat Lasa over de eindstreep reed had Perurena reeds het lei derstricot om de schouders gekre gen. Bij de beklimming van de laat ste berg, een van de eerste catego rie, loste Perurena het peloton. Moeiteloos ging hij omhoog en slechts Lazcana, Lucas en Santiste- 2. Verneuil, 3. Iron Noon. Winn 22,90 ban slaagden erin hem enigszins te De kleine finale werd ning voor de Duitser Heinz Puff met Ballerina met od de tweede plaats de Zwitser Erhard Schneider met Verneuil. De uitslagen luiden: Alpenprijs 2040 m: 1. Morschy G (W. v. Dalen) 2.53.0 1.24.8, 2. Nenu phar, 3. Mercurius. Winn 4,50 pl 2,30 2,90 30,60 kopp 17.10 trio 4.889,40. Bergbaanprijs 2520 m: 1. Leonard (L. Schoonhoven) 3.32.0 1.24.1, 2. Kinglet 0. 3. Grardus O. Winn 2,10 pl 4,- 4.60 3,60 kopp 105,70. Bevrijdingsdagprijs (2e afd.) 2150 m (ren)1. Guiltless (A. McGarrity) 2.18.6, 2. Rosebud, 3. Qucilio. Winn 21,70 pl 4,60 2,80 2,40 kopp 54.90 trio Bokaal v.d. Fegatprijs (Finale A) 2000 m: 1. Nuss Hanover (K. Adolfs son) 2.41.1 1.20.6, 2. Onkel O, 3. Vis a ADVERTENTIE Meteen maand-formulier hebt u al 24 kansen voor f 19,-. Anders gezegd; voor f 19,- (f 18,-ïnleggeld +f T,- administratiekosten) hebt u 24 kansen op de le prijs. Bijvoorbeeld van een half miljoen. Probeert u het eens met zo'n maandformulier. Haal er meteen een bij uw club of winkelier. Kustprijs 1600 m: 1. Ido Hanover (M. v. Leeuwen) 2.03.8 1.17.4, 2. Iro nie, 3. Grand Geste. Winn 2,60 pl 1,60 1,50 1,50 kopp 3,20 trio 16,90. Bevrijdingsdagprijs (3e afd.) 2150 m: 1. Giggle Box (H. van der Kraats) 2.19.7, 2. Flying Dancer, 3. Quick Nanny. Winn 2,90 pl 1,70 3,10 2,10 kopp 50,50. Gondelprijs 2120 m: 1. Mlild G (B. Schwarz) 2.57.2 1.24.4, 2. Karol Ha- gheweyde, 3. Kythera J. Winn 3,80 pl 2,10 2,70 3,90 kopp 39,60 trio 1.133,- Rivieraprijs 2120 m: 1. Night Ma ry (D. Suykerbuyk) 3.04.5 1.27.0, 2. Margaretha, 3. Milly B. Winn 1,80 pl 1,90 4,60 kopp 31,90. Totalisatoromzet 474.434,—. ZONDAGVOETBAL EERSTE KLASSE Xerxes 2 22-31 RVC 2 DERDE KLASSE E UVS 2 ADO 3 Feyen. J VUC 2 22-31 Zwijndr. 2 22-26 CW 2 22-25 Excels. 3 22-25 CKC 2 22-25 DCV 2 22-24 21-20 21-16 22-13 21-12 21-12 ONA 2 DONK 2 Coal 2 Holland. 2 Olympia 3 Moerk. 2 20-35 Xerxes 2 17-25 SMV 2 17-23 DCL 2 18-20 ESTO 2 18-18 CW 3 19-18 Zondkgamab EERSTE KLASSE DERDE KLASSE A Wilhelmus 2 21-38 Roodenb. 3 20-19 :eurs John van Dijk (Foreholte) Hairie v. d. Zwet 'SC Lisse) Jaap Schilthuizen (Lugdunum) Henk van Maris (Van Nripen) Henk van der Zwan (Randsó. Sp.) Zaïterda gamat eu r s Vredenb. VUC 3 Schev. 2 L en S 2 Alphen 2 Tex. DHB 2 21-16 20-26 ASC 2 21-15 21-21 VTL 2 20-14 20-20 ADS 2 21-14 21-20 SC Lisse 2 21-13 21-25 SHO 2 /olgen. In de eindsprint echter enkele lengtes sneller dan Lazcano, tweede Lucas en derde San- tisteban (vierde). Ben Koken was met een achtste plaats de beste Ne derlander, Hennie Kuiper werd 20ste. In het algemeen kiassement leidt nu Perurena voor Lazcana, Lasa en de Portugees Martins. Hennie Kui- Roy Schuiten heeft gisteren de internationale wielerronde voor be roepsrenners van Made gewonnen. Hij legde de 120 kilometer af in 2 uur, 52 minuten en 35 seconden. Schuiten ontsnapte zes ronden voor net einde en wist een voorsprong van 20 seconden op de grote groep op te bouwen. Cees Bal won de sprint en eindigde als tweede. Honkbal Voor de hoofdklasse van de honkbal-competitie is giste- de wedstryid Lottgering Schoten Leurink klopt kampioen teak-wonclo LEIDEN. Leden van de sportschool "Leiden-v.d. Luit" zijn tijdens de Rijnmondkampioenschappen fceak- w?ondo voor jeugd en senioren be hoorlijk succesvol geweest. Bij de zwaargewichten boven 75 kilo verras te Leo Leurink door in de finale Ne derlands kampioen Dennis Wip te verslaan. Bij de senioren t/m 60 ki lo eiste Herman Hartevelt een eerste plaats op en werd John Schreve tweede. Bij de jeugd t/m 55 kilo werd Victor v.d. Oord derde en ein digde Roza Wansink als vierde. Atletiek De Amerikaan John Po well heeft in Long Beach (VS) het wereldrecord discuswerpen verbeterd en gebïacht op 69.10 meter. Volleybal Gisteren zyn enkele wedstrijden gespeeld voor de natio nale competitie. De uitslagen zijn: eredivisie dames Gaggenau Raak SFC 3—0; eredivisie heren; Goudse Gerrit Broer (TAVV) 20-24 Heerjansd. 2 21-16 Aad Keizer (Randst. Sp.) 12 21-23 Grav. SV/2 21-15 ljeo 11011 ®CL) 11 Dam es voetbal Mary v. d. Meer (W. Girls) 51 (+5) Marion de Groot (W. Girls) 49 (-i-4) Nel van Beelen (KRV) 33 10-15 stefanie Kalker (W. Girls) 31 (+2) 10-14 Corry Bollen (W. Girls) 30 (+4) RVVH 2 CSVD 2 RCL 2 Spkenisse 2 21-23 Zw. W/28/2 21-14 TWEEDE KLASSE B Barendr 2 20-32 Maasdijk 2 20-17 Noordwijk 2 20-23 Quick B. 3 20-17 SSS 2 20-25 Vlaard. 2 Katwijk 2 20-22 Be Fair 2 Excels. P. 2 20-20 Unicum 2 Koudek. 2 20-20 CSVD 3 DERDE KLASSE A DSO 2 19-28 Oegstg. 2 MVV'27 2 18-24 ARC 2 Monster 2 18-21 SV35/3 Rijixsb. B. 2 19-21 Semper A. 2 18-13 Katwijk 3 19-20 Gravenz. 2 18-11 DEVJO 2 19-19 DERDE KLASSE B Excels. M. 2 19-28 Zwal. VI. 3 19-18 Quick B. 4 18-24 HVO 2 17-14 PPSC 2 18-23 Loosd. Jodan B. 19-23 ARC 3 18-17 19-16 19-14 Hockey In de hoofdklasse heren zijn gisteren de volgende wedstrij den gespeeldHCKZ Hattem 24; Tilburg HGC 20; Amsterdam MEP 2—1; Kampong HTCC 2—0; EMHC Groninger Studenten 11. Nijmegen Schaerweyde 1—2. Voetbal De 20-jarige spits van 18-14 de amateur-eersteklasser Elinkwijk 19-14 Harry v. d. Ham heeft een contract 1-20 Die Haghe 2 19- 8 van één jaar getekend bij FC Sparta gespeeld. Schoten won met VC Raak SFC 3—1 (Raak SFC 20. degradeert). BRUSSEL De Belgische biljartgrootmeester Raymond Ceule mans heeft besloten professional te worden. Ceulemans, die onlangs in Gent zijn zeventiende wereldtitel veroverde, verklaarde tot deze stap te zijn gekomen na een nieuwe botsing met de Belgische bil jartfederatie. Het bestuur van deze federatie had Ceulemans voor twee maanden geschorst omdat hij niet aanwezig was op de receptie na het toernooi om het Belgisch kampioenschap, 30 april in Kortrijk. Daarop nam Ceulemans het besluit definitief met de biljartfederatie van zijn land te breken. Dit houdt in dat hij niet meer zal deelne men aan de strijd om het wereldkampioenschap bandstoten in Gra nada en het toernooi om het wereldkampioenschap driebanden in La Paz. nu de. wedstrud één dag is uitgesteld kunnen we mooi een Uitstapje maken KJAAg DE Pisachtige ZWARTE ZEE de ban van Bella Belly

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1975 | | pagina 11