Opluchting nu drama-Y ietnam ten einde is essola Vietnam: een verminkte natie Ulster naar stembus Geen „oorlog" in Labour-gelederen STEMMING IN AMERIKA De tien VRR- geboden Vijf doden bij BB-oefening in België het heerlijkste toetje, één brok gezondheid Vietnam kostte VS. 375 miljard gulden DONDERDAG 1 MEI 1975 WASHINGTON In Washington heerste na ast gevoelens van teleurstelling vooral een stem ming van opluchting, dat wat Amerika betreft een einde is gekomen aan het drama-Vietnam. Op het Witte Huis was president Ford die zijn gewone vlotheid miste, vooral bezig met voor bereidingen voor de volgend jaar te houden campagne voor de presidentsverkiezingen. On danks herhaalde verklaringen van het Witte Huis dat hij in 1976 van de partij zal zijn, heerst er in Washington een hardnekkige twijfel of Ford, de eerste president die niet gekozen werd, wel een volledige ambtstermijn van vier jaar ambieert. BANGKOK De radio van de VRR heeft gisteren een pro gramma van tien punten om geroepen dat de VRR door de Zuidvietnamese bevolking uitge voerd wil zien. Alle bestaande instellingen moeten de politiek van de re volutionaire regering uitvoe ren. Het oude systeem, zijn wet ten en reglementen moeten wor den afgeschaft. "Alle reactionai re partijen en andere organisa ties ten dienste van het impe rialisme en de marionetten moe ten worden ontbonden". Man en vrouw zijn gelijk, er is vrijheid van geweten en cultuur. "Alles wat verdeeldheid zaait" is verboden, opgeroepen wordt tot eenheid om "een be vrijd gebied en een nieuw leven op te bouwen". Het recht op arbeid wordt gewaarborgd en "men is ver plicht de revolutie te steunen". Alle goederen van de "ma- rioneitenregering" gaan in handen van de VRR over. Verhoging van de land- bouwproduktie moet worden aangemoedigd. Culturele instellingen, zie kenhuizen, scholen die door bui tenlanders worden beheerd moe ten hun taak voortzetten ten dienste van het volk. Talenten die voor de opbouw van het land nuttig zijn moeten goed word in behandeld. Militairen die de vijande lijke rangen verlaten zijn wel kom. Behalve degenen die zich tegen de revolutie hebben ver zet en gestraft zullen worden, zullen buitenlanders en hun bezittingen worden beschermd". De senatoren Hatfield en Kenne dy legden er de nadruk op, dat het einde van de strijd niet betekent dat de VS zich kunnen onttrekken aan hun verantwoordelijkheid voor de oorlogsslachtoffers en de weder opbouw in Indo-China. McGovern die bij de verkiezingen van 1972 de nederlaag leed tegen Nixon, zei te hopen dat de VS wat hebben geleerd uit het gebeurde in Indo-China. Hebert, tot voor enkele maanden voorzitter van de commis sie voor de strijdkrachten uit het Huis van Afgevaardigden, was in dit opzicht pessimistisch. "De tragedie is dat wij nooit uit de geschiedenis leren". Senator Buckley was van oordeel dat de les die men zou moe ten leren is: "Ga niet over tot een feitelijke oorlogvoering, tenzij je van plan bent in een snel tempo te win nen". Senator Goldwater die in '64 voorstelde atoomwapens te gebrui ken verzekerde: "Wij hadden deze oorlog moeten winnen". Kissinger zei over de toestand in Zuid-Vietnam dat het geen tijd is voor wederzijdse beschuldigingen, maar dat geijverd moet worden voor een helen van de wonden. Amerika moest letten op zijn internationale verplichtingen en zich herinneren dat de vrede en vooruitgang van het Amerikaan se volk nauw verbonden zijn met de rest van de wereld. De minister verklaarde tot de bondgenoten en Ui het bijzonder Israël dat "de vijanden van onze vrienden geen verkeerde conclusies moeten trekken uit onze ervaring in Vietnam". Kissinger zei geen voorstander te Zjjn van Amerikaanse hulpverlening san Noord-Vietnam. Wat het zuiden betreft zou Washington eerst moe ten afwachten wie er daar aan de macht komt en "of er nog een Zuid- Vietnam zal zijn". Verzoeken om hu manitaire bijstand zouden de VS zeker bekijken. De voornaamste ver antwoordelijkheid berustte zijns in ziens echter bij de twee landen die wapens aan Noord-Vietnam hebben verschaft China en de Sowjet- ITnie. Kissinger was van oordeel dat het j esultaat van de gebeurtenissen in Indo-China zeker consequenties zal rebben, niet alleen in Azië maar in vele andere delen van de wereld. Hij was er echter van overtuigd dat de VS de situatie zou aankunnen. Tal van landen hebben gereageerd op de overgave van Saigon. Zweden, Noorwegen, Denemarken, Ceylon en India hebben de voorlopige revolu tionaire regering in Zuid-Vietnam al erkend. gekomen, ondernam mevrouw Binh een reeks bezoeken, onder meer aan landen in West-Europa. De premier van de VRR is de 62- Jarige Huynh Tan Phat, een mili tant lüdi van die verzeitsbewegang samidis 1936. Hij studeerde voor architect, maar werd hoofdredacteur van een ondergronds tijdschrift en werd ver schillende keren aangehouden. Hij is daarna de hoofd-theoreticus van de VRR geworden. Een ander vooraanstaand lid van de VRR is de 64-jarige Nguyen Huu Tho, die sinds 1969 hoofd was van de zogenoemde raad der wijzen, of tewel het schaduwparlement van de VRR. Hü noemt zichzelf neutraal. Minister van defensie Tran Tra (57) is een invloedrijk man in de VRR. Hij dook in 1973 op als de top- veldheer van de revolutionaire strijd krachten en hem wordt als rechter hand van de Noordvietnamese mi nister van defensie Giap, een goed deel van de overwinning toegedicht. r Een voormalige Zuidvietnamese minister, Ngoeyen Tien Hoeng genaamd, die onlangs in Washington is aangekomen, heelt verscheidene brieven openbaar gemaakt, die tot dusver ge heim zijn geblevenBrieven die president Nixon gericht had tot president Thieu in de weken voorafgaande aan de onder tekening van de Parijse akkoorden inzake Vietnam (1973). Uit fotocopieën van de brieven blijkt, dat Nixon weliswaar zware druk uitoefende op Thieu om hem te bewegen tot aan vaarding van de voorgenomen akkoorden, maar Thieu tevens de verzkering gaf, dat in geval van schending van de over eenkomsten de Verenigde Staten 'snelle en strenge vergel dingsmaatregelen' zouden nemen. LONDEN Persoonlijke interven tie van Ron Hayward, de secretaris generaal van de Britse Labourpartij, heeft de partij behoed voor een in terne burgeroorlog. Het was tenmin ste de algemene verwachting geweest als de linkervleugel van de partij haar zin had gekregen. Zij wilde de partijmachine inschakelen voor een landelijke aniti-EG-campagine, im weerwil van een eerder, op verzoek van premier Wilson genomen be sluit, dat de partij-organisatie neu traal zou blijven in de EG-campag- De linkervleugel, die fel tegen de EG is, had van de afwezigheid van premier Wilson en minister Callag- han van Buitenlandse Zaken, ge bruik willen maken om het besluit te vernietigen. Zij had daartoe een speciale vergadering uitgeschreven Basis VS bij Athene dicht Basis VS bij Athene gaat dicht Athene De Amerikaanse luchtba sis Hellinikon bij Athene wordt gesloten en ook de Aimerifcaanse Zesde Vloot verliest haar bijzondere faciliteiten voor zes torpeddboten in de Griekse marineasis Elefsis. Wel gehandhaafd blijven enkele voorzie ningen voor de Verenigde Staten op de Griekse luchtbasis Hellinikon, die ook de Griekse defensie ten goede komen. De Amerikanen en de Grieken hebben hier drie weken over onderhandeld. De Grieken hebben zich vorige zomer teruggetrokken uit die militaire structuur van de NAVO, na de Turkse invasie op Cyprus. De basis HeUlinikon is 22 Jaar in gebruik geweest bij de Amerikaanse strijdkrachten. Op de marinebasis Elefsis zijn 3200 Amerikanen gele- ge'rd. VRR-leading Drijvende luchthaven In Nagasa ki is vanochtend de eerste 'drijven de' luchthaven ter wereld ter hoog te van de stad Omoera in gebruik genomen door twee binnenlandse luchtvaartmaatschappijen. Het vlieg veld beslaat een oppervlakte van an derhalf miljoen vierkante meter en lijkt een beetje op eeh reusachtig vliegdekschip. De lengte van 2500 met zal nog met 500 meter worden uitgebreid om luchtreuzen als de Jumbo-Jets te kunnen ontvangen. 'Actiemacht"— Een nieuwe gueril la-groepering, die zich zelf de Pro testantse Actiemacht (PAF) noemt, beeft de verantwoordelijkheid opge ëist van de moord op zeven rooms- tratholieken de afgelopen twee we ken in Noord-Ierland. Het bestaan van de tot nu toe onbekende macht werd aangekondigd in een telefoon tje naar een krant in Belfast. Schorsing Zuid-Afrika is woens dag geschorst als lid van de wereld- organisatio voor Meteorologie (WMO e$n van de onderafdelingen van de V.N. Het mag zijn lidmaatschapsrech ten pas weer uitoefenen als het zijn apartheidspolitiek prijsgeeft. De des betreffende 'resolutie, ingediend door Afrikaanse, Arabische en communis tische landen, werd met 66 stemmen voor 25 tegen en 14 onthoudingen aan voor, 25 tegen en 14 onthoudingen aa genomen. Tegen stemden o.m. de lan den van de Europese Gemeenschap, de V.S., Canada en de Scandinavische landen. BELFAST Vandaag gaan de anderhalf miljoen Noordieren op nieuw naar de stembus om een poli tieke oplossing te vinden voor de moeilijkheden van de laatste zeven jaar. Er zal een conventie van 78 leden worden gekozen, die voor lopig als enige taak krijgt een rege ringsvorm te vinden die, behalve voor Londen, zowel aanvaardbaar is voor de Protestantse meerderheid als voor de katholieke minderheid in Ulster. Het is de tweede keer dat gepro beerd wordt een politiek machts evenwicht te scheppen in Noord-Ier land. Onder de voormalige Conser vatieve regering werd aanvankelijk een bestuursnorm gevonden, waar aan protestanten en katholieken deelnamen. Deze poging leed echter schipbreuk op een boycot van een aantal militante protestantse politici en op een algemene staking van de protestantse bevolking, die het economisch leven in Ulster volledig verlamde. Het ziet er dit keer niet naar uit dat de conventie met een aanvaard bare oplossing uit de bus zal komen. De grootste protestantse partij, de United Ulster Unionisten, die met 61 man verreweg de meeste kandi daten in de verkiezingsstrijd heeft, heeft er geen twijfel over laten be staan dat zij niet van plan is samen met de roomd-katholieken in een re gering te gaan zitten. De UUU is een coalitie van de drie belangrijkste loyalistische groe peringen, met als voormannen Har ry West, dominee Ian Paisley en Wil liam Craig. Zij zijn altijd tegen sa menwerking met de katholieken ge weest. Zij waren het ook die het le ven van de vorige coalitieregering, onder leiding van de gematigde pro testant Brian Faulkner, zo zuur heb ben gemaakt, dat er op de duur van een effectief regeringsbe leid geen sprake meer was. De protestantse coalitiepartij is zeker van de overwinning. Zij heeft reeds verklaard de regering in Lon- van het hoofdbestuur van de partij. Secretaris-generaal Hayward, zelf 'n overtuigd amta-Europeaam, keurde de handelwijze van de linkervleugel, onder leiding van minister Wedg wood Benn van Industrie, openlnk af, waarna het punt van de agenda werd gehaald. Eerder hadden vijf staatssecretarissen, pro- zowel als anti-Europeanen, schriftelijk hun misnoegen laten blijken over de ac tie van de linkervleugel. Ook al zou de ploeg van Wedg wood Benn haar zin hebben gekre gen, dan nog zou het de vraag zijn geweest of het enig effect had ge sorteerd. De administratieve staf van het hoofdkwartier van de La bourpartij in Londen had namelijk van tevoren laten weten in staking te zullen gaan als zij gedwongen zou worden mee te werken aan een een zijdige EG-campagne. De staf is in merendeel voor de EG en volgt daar mee de officiële lijn van de rege- ring-Wilson. BRUSSEL Vier brandweerman nen en een lid van de Bescherming Burgerbevolking (BB) zijn gisteren omgekomen bij een brandweeroefe ning in de« buurt van het Vlaamse dorp Walem bij Mechelen. De vijf mannen zaten in een net dat onder een helikopter hing. Toen het toestel op meer dan 50 meter hoogte was, brak de kabel waarmee het net aan het toestel was bevestigd. De vijf inzittenden van het net vielen te pletter. Naar verluidt is het ongeluk mogelijk veroorzaakt doordat de piloot met deze maximale belasting van de kabel te snel omhoog ging, waardoor er een breuk ontstond in het bevestigingspunt van de kabel van het toestel. den voor te zullen stellen de politieke situatie van voor maart 1972 te her stellen. Dat wil zeggen een zelfstan dige Noordierse regering met de protestanten in de meerderheid, en opnieuw zeggenschap over de poli tie. Sinds maart 1972 wordt Ulster rechtstreeks vanuit Londen bestuurd. Het lijkt echter onwaarschijnlijk dart; de regering in Londen een der gelijk voorstel van de protestantse coalitiepartij zelfs maar zal overwe gen. ADVERTENTIE Zonnige krenten en rozijnen in pure bessensap haal h pak Volgens VRR-functionarissen in Parijs mag in Saigon in de komen de dagen de wat budlten de publici teit gebleven leiding van de voorlopi ge revolutionaire regering van Zuid- Vietnam worden verwacht. In die leiding zitten 25 personen, onder wie een niet-communist en 3 mühbainte revolutionairen van wie Amnestie De revolutionaire raad van Irak heeft de termijn waarbin nen de Koerden amnestie kunnen verkrijgen verlengd met nog eens «0 dagen. De amnestie-regeling zou oorspronkelijk aflopen op 31 maart maar wérd toen verlengd tot 30 april. De Jongste maatregel omvat dus een nieuwe verleniging met 20 da gen. Nguyen Thi Binh er een is. De 48-Jarige mevrouw Binh is mi nister van Buitenlandse Zaken en het enige VRR-lid dat buiten Ino- China bekendheid geniet. Zij presideerde de VRR-delegatie tijdens de moeizame vredesonderhan delingen in Parijs. Nadat in 1973 het Parijse vredesverdrag wat tot stand LEIDEN De langste oorlog uit de twintigste eeuw, 35 jaar vrijwel onafgebroken strijd, laat land en volk van Vietnam let terlijk verminkt achter. De hereniging van Noord- en Zuid- Vietnam, plechtig beloofd in verscheidene vredesovereenkom sten, kan wellicht uiteindelijk ten koste van honderdduizenden mensenlevens en miljoenen verminkten door de snelle ineen storting van de Zuidvietnamese troepen toch nog tot stand komen. De vrijheidsstrijd van het door de juli '56 zouden vrije verkiezingen in Fransen gekoloniseerde Vietnam be- Vietnam worden gehouden, gon al in 1940 toen de Japanners de Nog tijdens de Geneefse conferen- Fransen hadden gedwongen tot het tie was de Bao Dai voorgoed naar verlenen van militaire faciliteiten Frankrijk verdwenen en was Ngo in Indo-China voor de Japanse aan- Dinh Diem premier geworden. Deze val op Malakka. Nationalisten en liet eind 1955 een referendum houden communisten begonnen een guerrilla- waarbij Zuid-Vietna/m een republiek die grotere vormen ging aannemen werd met Diem als president. toen Ho Tsji-Minh - de in 1969 Dat jaar verschenen ook de eerste leden Noordvietnamese president - de Amerikanen in Z.-Vietnam. Op groeperingen bundelde in de "Viet- zoek van Diem belastte president Ei- WASHINGTON De bemoeie nissen van de Verenigde Staten met Vietnam hebben de Amerikanen bij na 150 miljard dollar (circa f 375 miljard) gekost. Van dit bedrag was iets meer dan 140 miljard dollar be stemd voor militaire steun, terwijl de rest economische en humanitaire bijstand betrof. De*0 uitgaven komen er op neer, diat de VS op ieder van de 20 miljoen Zuidvietnamezen ongeveer 7.500 dollar uitgaven. Dat is tien maal het Jaarinkomen van de gemiddelde Mexicaan of honderd maal dat van een Haïtiaan of een Indiër. De genoemde 150 miljard dollar is ongeveer gelijk aan de Jaarproduk- tie van goederen en diensten van een geïndustrialiseerd land als Canada, dat maar nauwelijks meer inwoners telt dan Zuid-Vietnam. Voor de Ver enigde Staten zelf betekende de 150 miljard dollar iets meer dan een tiende deel van het bruto natio naal produkk De hulp van Moskou en Peking aan Noord-Vietnam bedroeg in die zelfde periode, naar Amerikaan se ramingen, niet meer dan onge veer tien miljard dollar. De Amerikaanse luchtmacht liet bijna 7,6 miljoen ton bommen vallen op Noord- en Zuidvietnam, Laos en Cambodja. Die hoeveelheid was ruim 3*/é maal zo groot als de bom- menlast die vliegtuigen van de VS en hun bondgenoten op alle fronten in de Tweede Wereldoorlog hebben afgeworpen. Voor het pentagon oegon de Viet namese oorlog officieel toen in de cember 1961 de eerste Amerikaanse militair te velde sneuvelde. Op 1 Ja nuari 1966 bevonden zich 180.000 Amerikaanse militairen in Vietnam. Een jaar later waren dat er 400.000. Op het hoogtepunt van de Ameri kaanse deelneming aan de strijd, vochten 543.000 - Amerikaanse mili tairen in Zuid-Vietnam. minh". Kort voor de Japanse capitulatie stelde Tokio Vietnam onder een na tionalistische regering met de Bao Dai, de keizer van Annam, aan het hoofd. Deze werd echter snel ont- Diem weigerde gehoor te geven n oproepen van de Noordvietname- overeenkomstig de Geneefse ak- troond door de nationalisten die de boorden de verkiezingen voor te be- onafhankelijkheid uitriepen en Ho re^en. volgens Diem waren vrije Tsji-Minh tot president benoemden. verl!lezlngen onmogelijk "gezien de Ho TsK Mtnh De bommen van Nixons achtmoto- rige B -52 -luchtreuzen, zouden nog gro (Het Tonkin-incident Js een fel om- te delen van steden als Hanoi en Hai- streden zaak geweest, waarvan la- phong verwoestten alvorens in begin ter is gezegd dat het was uitgelokt en dat er niets aah de hand was ge- weest). In maart 1965 zond Washington 1973 een nieuwe overeenkomst Parijs werd getekend die een einde aan de strijd moest maken. Maar weer bleven de kanonnen zijn elite-troepen, de mariniers, naar lit Zuid-Vietnam om de regering in Sai- bulderen en men gat elkaar uvei eu gon uit haar benarde positie te red- *eer de s chuld van bestandsschen- cen. Een half miljoen Amerikanen duigen. Dit zou duren tot begm 1975 zouden tenslotte in Vietnam vechten de troepen van de VRR en de Noord- om tezamen met Zuidkoreanen, Aus- vietnamezen hun laatste bhksemof- traliërs, Nieuwzeelanderé. Filippino's fensief begonnen en in snel tempo gro -.1 Thailanders te vechten aandesïj- 'e gebieden en de ene stad i de van de Zuidvietnamese regerings- andere veroverden. Steden als troepen. Noord-Vietnam en de VRR-striJd- kraohten hadden de materiële en mo rele steun van de Sowjet-Unie en China, de Da Nang, Huer, Qui Nhon Nha trang, waarom tijdens het TETT-offensief verbitterd was gevochten en waar naast Vietnamezen duizenden Ame rikanen en andere geallieerden het De Vietcong, noch Noord-Vietnam leven lieten, werden vrijwel zonder boog voor de Amerikaanse oorlogs- verzet opgegeven. In paniek sloegen machine. Het Johnson die offensief van begin 1968 het hoofd in de schoot legde en op 30 maart tenslotte president de Zuidvietnamese regeringstroepen het bloedige "TET"- en de burgerij op de vlucht. Het zal nooit met zekerheid zijn vast te stellen hoeveel honderddui- Diön Biien Phoe onderdrukking door Vietminh in het noorden". De Fransen herstelden echter hun m Zuid-Vietnam begon het binnen- gezag en sloten, in 1946 een voorlo- lands verzet tegen Diem in 1958 en pige overeenkomst waarbij de delen m i960 werd de "regering voor de be te staken en zich niet herkiesbaar ta zullen stellen voor de presidentsver kiezingen. Op 25 januari 1969 begon de Pa rijse vredesconferentie, maar de oor log werd er niet minder hevig om. inmiddels was in de Verenigde de S regeerde"Tn 'grotendelen Staten Nlkou aan het bewind geko- dat jaar bekendmaakte de luchtaan- zenden het leven lieten in de la vallen op Noord-Vietnam grotendeels _tp ftnrir«r van Hn c^lrnn oil „int WlHnchoov tn 6te 00rl08 VaH ae VWinUgSte met vice-luchtmaarschalk Ky als premier. De militaire situatie was toen voor de regering in Saigon hopeloos als Vrije staat binnen de Indochine- dingsfront" waaruit weer de "Voor- se f ederatje werden erkend.Spoedig lopige Revolutionaire regering" is braken echter weer gevechten uit. voortgekomen. het land. De Amerikaanse adviseurs al lang deel aan de strijd te land hij begon in Juni met "Vietnamisering" van de oorlog. Nixon liet de Amerikaanse troe- Maar tot oktober 1972, kort Parijse vredesovereenkomst waren meer dan 183.500 Zuidvietnamezen, 56.000 Amerikanen en 5.200 andere geallieerden gesneuveld. Volgens Amerikaanse schattingen waren tot dan meer dan 900.000 Noordvietnamezen en VietcongstriJ- ders gevallen. Het aantal dode of gewonde bur in 1949 stelden de Fransen in Sai- De eerste grote gevechten vonden gon een tegenregering aan onder de in maart 1961 plaats en in april van Bao Dai. De jarenlange strijd ein- dat jaar breidde Washington 't aan- digde tenslotte met de Franse neder- tal adviseurs uit laag in Dien Bien Phoe. in 1954 werd de Geneefse overeen komst gesloten waarbij Vietnam voor lopig werd verdeeld in noord en zuid :n Zuid-Vietnam, maar de eerste A- Pen echter in 1970 nog Cambodja bin- eers in Indo-China bedroeg toen al nentrekken, waar prins Norodom Si- zeker twee miljoen. merlkaanse actie tegen Noord-Viet nam had op 5 augustus 1964 plaats waarop de oorlog Snel excaleerde. Amerikaanse torpedoboot jagers zou den in de Golf Tonkin zijn aange- Rode Khmer. Diem werd op 1 november 1963 vallen door Noordvietnamese motor- bij een militaire staatsgreep ver re oord en na verscheidene militaire regeringen kwam tenslotte generaal resolutie die president Johnson vrij- zelfs de havens 300 tot 3.000. torpedoboten. Het Congres aanvaard- vlotten, liet Nixon de bombardemen- meteen de zogenoemde Tonkin- ten op Noord-Vietnam hervatten, Hierbij komen nog de duizenden, misschien tienduizenden die het gekomen in zijn strijd tegen de slachtoffer werden van een 'og die op papier al ruim twee jaar Toen de onderhandelingen niet eerder was beëindigd en daarvoor al in 1954, toen plechtig werd be- bij de 17de breedtegraad. Voor 20 Thieu als president aan het bewind wel onbeperkte bevoegdheden verleen- ren. loofd binnen twee jaar verkiezingen dat land blokke- te houden over hereniging van Noord- en Zuid-Vietnam.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1975 | | pagina 9